Η
άρνηση της Ε.Ε. να εγκρίνει τη χρηματοδότηση της πεζοδρόμησης της
Πανεπιστημίου και της ανάπλασης του Φαληρικού Μετώπου «επειδή υπάρχουν
μεγαλύτερες ανάγκες» έπεσε σαν βόμβα στα υπουργεία, στο Ωνάσειο Ίδρυμα
και στους υποστηρικτές της πρότασης. Ήταν έκπληξη και για όλους εμάς που
από το 2011 φωνάζουμε ενάντια σε αυτό το άχρηστο, σπάταλο και
επικίνδυνο για την υπόλοιπη πόλη έργο και γι' αυτό έχουμε προσφύγει στο
ΣτΕ.
Δεν έχει γίνει ακόμη σαφές αν η
αρνητική αξιολόγηση της Ε.Ε., που ήταν γνωστή από τις αρχές του
καλοκαιριού, οφείλεται σε ουσιαστικούς λόγους, δηλαδή στην ύπαρξη όντως
μεγαλύτερων αναγκών στην Αθήνα. Υπάρχουν ωστόσο βάσιμες υποψίες για
παρέμβαση των εθνικών εργολάβων που είδαν να συρρικνώνονται κονδύλια που
τους αφορούν για αυτοκινητόδρομους, τραίνα και λιμάνια. Ίσως ακόμη και
από διεθνείς ενδιαφερόμενους να αγοράσουν, δηλαδή να υφαρπάξουν, τις
δημόσιες υποδομές που τις θέλουν ολοκληρωμένες. Τέλος, δεν πρέπει να
είναι τυχαίο ότι οι κυβερνητικές εφημερίδες εδώ και καιρό φιλοξενούσαν
αρνητικά σχόλια για την πεζοδρόμηση και τραμοδρόμηση της Πανεπιστημίου
εστιάζοντας κυρίως στο υπερβολικό κόστος και στις αρνητικές
κυκλοφοριακές επιπτώσεις στους όμορους δρόμους και στην υπόλοιπη πόλη.
Σήμερα λοιπόν το κλίμα έχει αλλάξει σε
σχέση με τις διθυραμβικές εξαγγελίες μετά τα αποτελέσματα του διεθνούς
διαγωνισμού, τις πομπώδεις καταχωρήσεις σε έντυπα και τηλεόραση και τις
πολυέξοδες εκθέσεις. Στις δεκάδες τεκμηριωμένες κριτικές που έχουν
δημοσιευτεί, δεν έχει υπάρξει καμία απάντηση από τους εμπνευστές και
τους μελετητές του έργου. Και σήμερα, μετά την απόφαση της Ε.Ε., οι
κυβερνητικές αντιδράσεις ήταν υποτονικές, το ίδιο και η ανακοίνωση του
Ωνάσειου, ενώ ο Δήμος Αθηναίων δεν είπε κουβέντα. Τι συμβαίνει λοιπόν;
Μήπως όψιμα έχουν καταλάβει το τεράστιο λάθος στο οποίο οδηγούσαν την
πόλη και τους κατοίκους της και η άρνηση της Ε.Ε. τους βολεύει;
Ό,τι και να συμβαίνει πίσω από την
άρνηση της Ε.Ε. και τους χειρισμούς των εδώ κρατούντων, εμείς οι πολίτες
της Αθήνας στεκόμαστε αρνητικά στην πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου για
σοβαρότερους λόγους. Γιατί, πρώτο, καταργεί την ιστορία της πόλης
μετατρέποντας τον αστικό συντελεστή ενός βουλεβάρτου διαμπερούς
διέλευσης σε δενδρώνα με λιμνούλες, παγκάκια και τραπεζοκαθίσματα.
Δεύτερο, είναι κυκλοφοριακό έργο μεγάλης κλίμακας και μητροπολιτικής
σημασίας με αρνητικές επιπτώσεις σε όμορους δρόμους και στην υπόλοιπη
πόλη. Τρίτο, δεσμεύει τεράστια ποσά ενώ η πόλη, το κέντρο και οι
κάτοικοί του έχουν επείγουσες ανάγκες για την αντιμετώπιση της
ανθρωπιστικής κρίσης. Τέταρτο, καταργεί εκατοντάδες στάσεις και
αφετηρίες λεωφορείων και τρόλεϊ στο κέντρο που θα επηρεάσουν αρνητικά τα
λαϊκά στρώματα. Πέμπτο, θα εκτινάξει τις αξίες γης στα όμορα κτήρια, θα
διώξει τους εναπομείναντες κατοίκους και τις παλιές εμπορικές χρήσεις
και θα προσελκύσει χρήσεις διασκέδασης και προβολής, δηλαδή διαδικασίες
βίαιης υφαρπαγής γαιοπροσόδου (gentrification). Έκτο, η αναπόφευκτη
μεταβολή του σε αποκαθαρμένο mall αναφέρεται σε μελλοντικούς χρήστες,
κυρίως τουρίστες και άλλους που έχουν ελεύθερο χρόνο να περιπλανώνται
και να γεμίζουν καφετέριες. Έβδομο, οι ανάγκες «επιτήρησης και
ασφάλειας» της νέας εικόνας του δρόμου, κυρίως το βράδυ, θα καλυφθούν
αναπόφευκτα από ιδιωτικές εταιρείες. Όγδοο, πρόκειται για πολιτική και
ιδεολογική συμβολική επίθεση στους λαϊκούς χώρους-τοπόσημα του κέντρου
με τις μνήμες και τους χώρους των δημοκρατικών αγώνων. Και ένατο, γιατί
δεν θέλουμε να επωμιστούν οι πολίτες και η πόλη τις μακροπρόθεσμες
αρνητικές συνέπειες από πιθανή –για μένα σίγουρη– αστοχία του έργου. Δεν
θα πρόκειται για ένα εγκαταλελειμμένο κτίριο, όπως τα Ολυμπιακά
απομεινάρια, αλλά για την καταστροφή του κέντρου.
Οι γενικότερες εξελίξεις και τα
κριτικά αυτά σημεία –και άλλα που δεν έχω χώρο να αναπτύξω– δεν επαρκούν
για να αναθεωρήσει τις απόψεις της για το έργο και η νέα διοίκηση της
Περιφέρειας Αττικής και η Ανοικτή Πόλη;
Κωστής Χατζημιχάλης, ομότιμος καθηγητής του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου