Τετάρτη 7 Αυγούστου 2024

Η «Τράπεζα των μηχανικών» έγινε Ιδιωτική τράπεζα με δημόσιο χρήμα

Αναρτούμε 2 άρθρα σχετικά με την Άττικα Μπανκ, που εξηγούν πως από "Τράπεζα των Μηχανικών", έγινε ιδιωτική Τράπεζα με τα χρήματα των ασφαλισμένων του ΤΣΜΕΔΕ αλλά και γενικά του Δημοσίου. 



Attica Bank: «Τράπεζα μηχανικών», χωρίς μηχανικούς
21-04-2023 - Πηγή: ot.gr

Την προηγούμενη δεκαετία ήταν συχνό φαινόμενο, στην Ελλάδα, να χάνει χρήματα κάποιος που έχει επενδύσει στις τράπεζες. Το 2023, η αλήθεια είναι τείναμε να το ξεχάσουμε. Την τελευταία τετραετία οι μέτοχοι των τραπεζών, μαζί με την άνοδο της οικονομίας, βγάζουν σοβαρά χρήματα από την επένδυσή τους.

Την Πέμπτη του Πάσχα, συνέβη κάτι που είχαμε καιρό να δούμε. Ενας επί χρόνια θεσμικός επενδυτής στην Attica Bank, το ΤΜΕΔΕ (Ταμείο των Μηχανικών), έχοντας καταβάλει για τη συμμετοχή του σε αυξήσεις κεφαλαίου περίπου 800 εκατ. ευρώ την τελευταία 25ετία, αποφάσισε να μη συμμετάσχει στη νέα αύξηση κεφαλαίου.

Αυτόματα όλο σχεδόν το ποσό που επίμονα κατέβαλε όλα τα προηγούμενα χρόνια χάνεται. Η νέα αύξηση κεφαλαίου που θα γίνει στην πέμπτη σε μέγεθος τράπεζα στην Ελλάδα θα απομειώσει το ποσοστό του Ταμείου των Μηχανικών, στο 5%, όταν πριν από μερικά χρόνια ξεπερνούσε το 50%. Αυτόματα, η ζημιά για τα μέλη του Ταμείου, μηχανικούς και εργολήπτες το επάγγελμα, καθίσταται τελεσίδικη. Μια επένδυση που πραγματικά ήταν σαν να γίνεται επί χρόνια, σε «ένα βαρέλι δίχως πάτο», σταμάτησε απότομα. Τη στιγμή, μάλιστα, που τα πράγματα έδειχναν να στρώνουν, με την είσοδο σοβαρού νέου επενδυτή, στην πολύπαθη τράπεζα, που σημειωτέον έχει γίνει γνωστή και ως τράπεζα των μηχανικών.

Το ερώτημα βέβαια από την αρχή της υπόθεσης είναι εάν έπρεπε το ασφαλιστικό ταμείο ενός κλάδου, να έχει στην κατοχή του μια τράπεζα. Η απάντηση δεν είναι εύκολη. Σημαντικά συνταξιοδοτικά επενδυτικά κεφάλαια του εξωτερικού επενδύουν επί χρόνια σε κάθε είδους εταιρείες, μεταξύ των οποίων και σε τράπεζες. Αρα σε όλο τον ανεπτυγμένο κόσμο δεν είναι κάτι σπάνιο οι επενδύσεις τέτοιου είδους.

Το θέμα είναι με ποιους κανόνες και σε ποιες τράπεζες. Η αλήθεια είναι ότι η τήρηση των κανόνων διαχρονικά, δεν ήταν και το βασικό προσόν της πάλαι ποτέ γνωστής ως Τράπεζας Αττικής. Από πού να το πρωτοπιάσουμε. Από τις «γκρίζες» χρηματοδοτήσεις σε πολλούς, μέχρι την υπόθεση Καλογρίτσα επί ΣΥΡΙΖΑ και τις εγγυητικές για τα βοσκοτόπια. Σε αυτήν την τράπεζα βασικός μέτοχος ήταν διαχρονικά το ασφαλιστικό ταμείο των μηχανικών. Πολλά από τα δάνεια αυτά δεν εξυπηρετούνταν, γίνονταν κόκκινα. Ως γνωστόν τα κόκκινα δάνεια μειώνουν μόλις κοκκινίσουν ισόποσα τα κεφάλαια των τραπεζών. Αναγκαστικά η τράπεζα οδηγούνταν σε συνεχείς αυξήσεις κεφαλαίου και αυτές καλύπτονταν με χρήματα των μετόχων, κατά κύριο λόγο δηλαδή των μηχανικών.

Η συμμετοχή στην Attica Bank ξεκίνησε το 1997 από το τότε ΤΣΜΕΔΕ (πρόδρομος του ΤΜΕΔΕ). Μέχρι το 2019 είχαν επενδυθεί 104 εκατ. ευρώ. Η οικονομική κρίση οδήγησε σε κεφαλαιακές ενισχύσεις, που στοίχισαν άλλα 205 εκατ. ευρώ, στο Ταμείο. Μετά το 2015 και την κατάρρευση του συνόλου των τραπεζών, το σκηνικό επαναλήφθηκε. Στις συστημικές τράπεζες έβαλαν λεφτά είτε ιδιώτες μέτοχοι είτε το κράτος. Στην Attica Bank το Ταμείο Μηχανικών συνέχισε να «επενδύει». Εβαλε άλλα 384 εκατ. ευρώ, αυξάνοντας τη συμμετοχή του Ταμείου στο 56%. Μετά το 2017 και την ενοποίηση του ασφαλιστικού κλάδου των μηχανικών στον ΕΦΚΑ, ιδρύθηκε το ΤΜΕΔΕ. Τα δύο Ταμεία ανέλαβαν το ποσοστό του ΤΣΜΕΔΕ στην Attica Bank, αλλά τα προβλήματα συνεχίστηκαν, μαζί και οι κεφαλαιακές ανάγκες. Μέχρι το 2021, το ΤΜΕΔΕ είχε βάλει άλλα 46 εκατ. ευρώ. Χθες ανακοίνωσε το τέλος της τραπεζικής «περιπέτειας» του Ταμείου, αφήνοντας την «Τράπεζα των μηχανικών» χωρίς… μηχανικούς…


«Ιδιωτική τράπεζα με δημόσιο χρήμα»

Η κυβέρνηση υπερψήφισε χτες τη συγχώνευση της Τράπεζας Αττικής με την Παγκρήτια, χωρίς να δώσει πειστικές απαντήσεις στα ερωτήματα της αντιπολίτευσης για τους «σκανδαλώδεις» όρους της σύμβασης. ● Βολές Φάμελλου κατά του Κ. Χατζηδάκη που απάντησε με αναφορές στα δάνεια του Καλογρίτσα. ● Υπερψήφισε επί της αρχής το ΠΑΣΟΚ.


Χωρίς πειστική απάντηση της κυβέρνησης στα κεντρικά ερωτήματα της αντιπολίτευσης για τα «παράδοξα» της συμφωνίας συγχώνευσης Attica Bank - Παγκρήτιας επικυρώθηκε, χθες το βράδυ τελικά και βάσει της πλειοψηφίας, η σχετική σύμβαση από την Ολομέλεια της Βουλής.


Τόσο η πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. όσο και τα άλλα κόμματα καταψήφισαν, εκτός από το ΠΑΣΟΚ που (για άλλη μια φορά) κράτησε επαμφοτερίζουσα στάση, υπερψηφίζοντας δηλαδή επί της αρχής, προκειμένου να καταδείξει ότι δεν διαφωνεί με τη δημιουργία 5ου τραπεζικού πυλώνα, αλλά δηλώνοντας «παρών» στα άρθρα που νομιμοποιούν την ίδια τη σύμβαση.





Στη διάρκεια της διαδικασίας στην Ολομέλεια -με τη συζήτηση και την ψηφοφορία να ολοκληρώνονται αυθημερόν- τόσο οι πολιτικοί αρχηγοί που τοποθετήθηκαν όσο και οι περισσότεροι από τους βουλευτές της αντιπολίτευσης ζήτησαν για άλλη μια φορά από τον υπουργό Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη απαντήσεις που δεν πήραν ούτε από τον ίδιο, αλλά ούτε από τον διοικητή της ΤτΕ Γιάννη Στουρνάρα, στο πλαίσιο της πιεστικής διαβούλευσης στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής, στα ερωτήματα:


● Πώς καλύπτεται το δημόσιο συμφέρον από τους όρους της σύμβασης μεταξύ του ΤΧΣ και της THRIVEST HOLDING LTD.

● Πώς αιτιολογείται η εξίσωση, ως προς τη μετοχική σύνθεση, της συμφωνίας που αποδίδει το 35% στο Δημόσιο με συμμετοχή 475 εκατ. ευρώ από το ΤΧΣ (και περίπου 48 από τον e-ΕΦΚΑ), καταβάλλοντας δηλαδή συνολικά πάνω από 900 εκατ. ευρώ για τη στήριξη της Αttica από το 2021, και το 56%-58% στους ιδιώτες με συμμετοχή 268 εκατ. ευρώ.


● Ποιες είναι οι εγγυήσεις βιωσιμότητας της συμφωνίας, ώστε να διασφαλιστούν τα έσοδα του Δημοσίου.

● Εάν όντως η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών κατέληξε στην καλύτερη επιλογή και γιατί η κυβέρνηση, κατά την πενταετή πλέον θητεία της, όπως και η ΤτΕ, δεν είχαν παρέμβει δραματικά προκειμένου να μην προκύψει ο κίνδυνος κατάρρευσης που απειλούσε συνολικά το τραπεζικό σύστημα (κούρεμα καταθέσεων κ.λπ.) που επικαλούνται και, όπως υποστηρίζουν, αποσείεται με τη συγκεκριμένη σύμβαση.

«Εάν ήσαστε εσείς στη θέση μου, τι θα κάνατε;» διερωτήθηκε στην Ολομέλεια ο Κωστής Χατζηδάκης, ισχυριζόμενος πως εάν δεν προχωρούσε στη συμφωνία, θα βρισκόταν υπόλογος για απιστία. Ο υπουργός Οικονομικών επικαλέστηκε και κατέθεσε μάλιστα στα πρακτικά τις Βουλής τόσο την επιστολή Στουρνάρα, περί βέλτιστης λύσης για το Δημόσιο, όσο και τις εκθέσεις της διεθνούς επενδυτικής τράπεζας JB Morgan και του ΤΧΣ που επιβεβαιώνουν, όπως είπε, ότι οι προσπάθειες διερεύνησης αξιόπιστου επενδυτικού ενδιαφέροντος κατά το παρελθόν είχαν αποτύχει. «Τι θα κάνατε στη θέση μου;» επέμεινε ο υπουργός. «Σας εύχομαι να βρεθείτε στη θέση μου και σε αντίστοιχη κατάσταση και να απορρίψετε μια τέτοια σύμβαση και να δούμε τότε τι θα συνέβαινε στο τραπεζικό σύστημα, στους καταθέτες, στην οικονομία μας...». Ο ίδιος, το βράδυ, λίγο πριν από την ψηφοφορία, ξεκαθάρισε, απαντώντας σε ερώτηση από την πλευρά της Πλεύσης Ελευθερίας, πως η έρευνα για επενδυτή αφορούσε μόνο την Attica και όχι την Παγκρήτια, γιατί μόνο εκεί είχε μετοχική συμμετοχή το ΤΧΣ.

Σημειώνεται πως ο κ. Χατζηδάκης αντέκρουσε τη σκληρή κριτική της αξιωματικής αντιπολίτευσης αλλά και της Νέας Αριστεράς, επικαλούμενος (όπως άλλωστε έπραξε και στη συζήτηση στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων) τα στοιχεία για τη δανειοδότηση κατασκευαστικής εταιρείας από την Τράπεζα Αττικής με εξασφαλίσεις υποσχετικές έργων και μηδαμινά σχεδόν επιτόκια. «Μιλάω για την εταιρεία ΤΟΞΟΤΗΣ του εργολάβου Καλογρίτσα, που είχε στενές σχέσεις με στελέχη της τότε κυβέρνησης, δεν χρειάζεται να πω ονόματα...» δήλωσε, προσθέτοντας πως η συγκεκριμένη εταιρεία έλαβε δάνειο 14,5 εκατ. ευρώ, με επιτόκιο 2,6% αντί για 11,84% που ήταν το επιτόκιο που αντιστοιχούσε στην πιστοληπτική της διαβάθμιση. «Και δεν πρέπει κανείς να ξεχνά τη συσχέτιση με τις τηλεοπτικές άδειες και την προσπάθεια ελέγχου των καναλιών μέσω του κ. Καλογρίτσα... Δεν μπορώ να ακούω συνεχώς αυτούς που κάνουν τους εισαγγελείς ακόμη και σε θέματα που είναι και οι ίδιοι πολιτικά ανοιχτοί...» σχολίασε.
EUROKINISSI/ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ

«Δικά σας είναι, κύριε Χατζηδάκη, τα 475 εκατ. ευρώ; Η περιουσία είναι των πολιτών, δεν είναι της κυβέρνησης, δεν είναι του κ. Μητσοτάκη!» απάντησε ο Σωκράτης Φάμελλος, τονίζοντας πως είναι μείζον το ενδιαφέρον μπροστά στο εκ νέου ενδεχόμενο απώλειας δημόσιων πόρων. Ο πρόεδρος της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι κινδυνολογεί και καταστροφολογεί προκειμένου να αιφνιδιάσει τη Βουλή με «εκβιαστικά» διλήμματα και πως δρομολογεί την ίδρυση ιδιωτικής τράπεζας με χρήματα του Δημοσίου. «Πάτε να φτιάξετε μια νέα ΔΕΗ» δήλωσε χαρακτηριστικά.

Παρότι επανέλαβε πως ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. δεν αντιτίθεται στη δημιουργία 5ου τραπεζικού πυλώνα, ο κ. Φάμελλος έκανε λόγο για «σκανδαλώδεις» όρους στη σύμβαση και ζήτησε συγκεκριμένες απαντήσεις από τον υπουργό Οικονομικών στη θέση του Στέφανου Κασσελάκη περί ζημίας του Δημοσίου, αλλά και για τους λόγους επίθεσης συστημικών ΜΜΕ στην πτέρυγα. Στο σημείο αυτό, σχολίασε και τους χθεσινούς υπαινιγμούς του Μ. Βορίδη προς τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., λέγοντας πως απαγορεύει με λάσπη το δικαίωμα της άποψης. «Δεν μπορεί υπουργός που δεν ψηφίζει νόμους της κυβέρνησής του να μας κουνάει το δάχτυλο, είναι απονομιμοποιημένος», είπε, ενώ ο ίδιος χαρακτήρισε τον Κωστή Χατζηδάκη ως «υπουργό που λειτουργεί μονίμως εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος».

Εξίσου αιχμηρός εμφανίστηκε και ο Αλέξης Χαρίτσης, δηλώνοντας πως η Νέα Αριστερά είναι κάθετα αντίθετη με τη συμφωνία. «Με μερίδιο αγοράς κάτω του 5% και κεφάλαια 10 δισ. δεν είναι δυνατόν να πειστεί κανείς ότι η νέα τράπεζα θα αποτελέσει τον περίφημο 5ο πυλώνα» σχολίασε και πρόσθεσε χαρακτηριστικά πως «είμαστε αντιμέτωποι με την παταγώδη αποτυχία της κυβέρνησης αλλά και της ΤτΕ να διαχειριστούν ορθολογικά εδώ και πέντε χρόνια τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια της Attica».

Από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ, ο Παύλος Γερουλάνος, αφού κατήγγειλε την αφωνία των κυβερνητικών στα ερωτήματα της αντιπολίτευσης, εξήγησε τη στάση του κόμματος λέγοντας πως στέλνει το μήνυμα «να σοβαρευτείτε και να σεβαστείτε τον ελληνικό λαό».

Τρίτη 6 Αυγούστου 2024

ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ: ΑΣΕΠ – 3ΓΒ/2023: 30% των θέσεων Μηχανικών έμειναν κενές


Εκδόθηκαν στις 29/7 τα προσωρινά αποτελέσματα του γραπτού διαγωνισμού του ΑΣΕΠ 3ΓΒ/2023 και αναρτήθηκαν στην ιστοσελίδα του ΑΣΕΠ. Δυστυχώς από τον έλεγχο των αναρτημένων αποτελεσμάτων επιβεβαιώθηκαν οι εκτιμήσεις της ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ, ότι εκατοντάδες θέσεις Μηχανικών θα μείνουν αδιάθετες λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος από τους Μηχανικούς.

Συγκεκριμένα, όπως τονίζει σε ανακοίνωσή της, «από τη διασταύρωση στοιχείων του ΑΣΕΠ που πραγματοποιήσαμε διαπιστώθηκε ότι από τις 1.259 ζητούμενες θέσεις Διπλωματούχων Μηχανικών καλύφθηκαν μόλις οι 902 (ποσοστό 71,6%) και οι υπόλοιπες παρέμειναν κενές (ποσοστό 28,4%)!!!


Σε ορισμένες μάλιστα καίριες ειδικότητες, τα ποσοστά κενών θέσεων είναι ακόμα μεγαλύτερα, όπως στους Τοπογράφους (38%), στους Ηλεκτρολόγους (35 %) και στους Μηχανολόγους (32%) Μηχανικούς.

Είχε προηγηθεί η ανακοίνωση μας ότι σε προηγούμενους πρόσφατους Διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ (13Κ/2021) το πλήθος των παραιτήσεων των Διπλωματούχων Μηχανικών έφτανε περίπου στο 40%, παραιτήσεις οι οποίες θα υπάρχουν και σε αυτό το διαγωνισμό.

Αποτελεί αναμφίβολα θετική εξέλιξη και αποδοχή των διεκδικήσεων μας, το πλήθος των θέσεων Διπλωματούχων Μηχανικών που υπάρχουν σε πρόσφατους Διαγωνισμούς και ελπίζουμε να συνεχιστεί, γιατί όλοι πια αναγνωρίζουν τη μεγάλη συμβολή των Μηχανικών στην Προστασία του Δημοσίου Συμφέροντος, του Περιβάλλοντος, αλλά και στην Αναπτυξιακή Διαδικασία. Η πρόθεση αυτή όμως κινδυνεύει να μείνει κενό γράμμα αν δε δοθούν λύσεις στα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζουμε ως κλάδος, ειδικά σε αυτό των αποδοχών.

Όπως αναλυτικά αναφέραμε σε ανακοίνωση μας:

► Ο εισαγωγικός μισθός του Διπλωματούχου Μηχανικού είναι 1162 € μεικτά, δηλαδή περίπου 850 € καθαρά επί 12 μήνες, δηλαδή περίπου 10.000 € ετησίως! Σε επίπεδο μεικτών αποδοχών είναι περίπου 14.000 € ετησίως, ενώ ο καταληκτικός είναι περίπου 30.000 € ετησίως.

► Η σύγκριση με τους μισθούς Μηχανικών σε χώρες της Ευρώπης, αλλά και άλλες είναι συντριπτικές, βρίσκονται στο 30- 40% των αντίστοιχων αποδοχών σε άλλες χώρες και συγκρίνονται μόνο με χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Οι αποδοχές των Μηχανικών στο Δημόσιο αυτή τη στιγμή είναι περίπου στο 50-60% των αντίστοιχων που υπάρχουν στον ιδιωτικό Τομέα στη χώρα.

► Ο μέσος μισθός μηχανικού στη Γερμανία είναι 53.750 ευρώ, στην Βρετανία 55.400 ευρώ, στην Γαλλία 46.400-65.557 ευρώ και στην Ιταλία 61.000 ευρώ, ενώ στις ΗΠΑ φθάνει τα 92.700 ευρώ.

Οι περιγραφείσες εξευτελιστικές αποδοχές σε συνδυασμό με τις τεράστιες (και ποινικές) ευθύνες που αναλαμβάνουμε, εξηγούν το κύμα φυγής και παραίτησης που παρουσιάζεται, ειδικά στους Μηχανικούς. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη απαξία για την οργανωμένη Πολιτεία από το γεγονός ότι δε μπορεί πια να προσελκύσει νέους επιστήμονες με διάθεση προσφοράς να υπηρετήσουν στις Δημόσιες Τεχνικές Υπηρεσίες. Οι επιπτώσεις στο Δημόσιο Συμφέρον, στο Περιβάλλον και στις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες θα είναι συντριπτικές. Οι διεκδικήσεις μας, όσον αφορά τα μισθολογικά θέματα είναι σαφείς και επαναλαμβανόμενες. Τις έχουμε τονίσει μάλιστα με πολλαπλές κινητοποιήσεις μας, αλλά και συναντήσεις. Είναι ευθύνη των εμπλεκόμενων Υπουργείων και ειδικά του Υπ. Οικονομικών να δώσουν λύσεις. Αν δεν το πράξουν άμεσα, είμαστε υποχρεωμένοι να επανέλθουμε με δυναμικές κινητοποιήσεις.

Δευτέρα 5 Αυγούστου 2024

Το καλοκαίρι είναι μόνο η νοσταλγία του

Το καλοκαίρι είναι μόνο η νοσταλγία του
ΝΗΣΙΔΕΣ21.07.24 10:00Νίκος Γ. Ξυδάκης

Κι όσοι δεν έχουν την ηλικία για να ’χουν αναμνήσεις; Ε, θα τις κατασκευάζουν: Τα Ανδροειδή Ονειρεύονται Ηλεκτρικά Πρόβατα

Μακαρισμοί. Μακάριοι όσοι έχουν να θυμούνται καλοκαίρια μυρωμένα ερωτικά, αλμυρά, με δροσερά σκοτάδια έναστρα, καλοκαίρια αργίας και σχόλης, ξερικά, αλίπληκτα και μελτεμοδαρμένα.

Μακάριοι οι μπούμερ οι λοιδορούμενοι, ότι αυτοί εγεύθησαν Κυκλάδες νήσους προ τουρισμού, ή ολίγου τουρισμού, ένα μπαρ με ελάχιστα κοκτέιλ, μια ντισκοτέκ με λίγους δίσκους, πηγάδια και ξερολιθιές και Χώρες μυθικές, ίδιες επί αιώνες.

Μακάριοι όσοι αποβιβάστηκαν νύχτα στο νησί και ξημερώθηκαν με φτενό σλίπινγκ μπαγκ σε προαύλιο εκκλησίας.

Μακάριοι όσοι βίωσαν το Αρχιπέλαγος χωρίς πρόγραμμα, χωρίς χάρτη, χωρίς λεφτά.

Μακάριοι όσοι είδαν τ’ αστέρια και νανουρίστηκαν με φλοίσβο.

Μακάριοι οι νοσταλγοί.
Ελλειψη καλοκαιριού

Το ελληνικό καλοκαίρι είναι λοιπόν νοσταλγία; Ναι, αυτό που μυθολογήθηκε, στιχουργήθηκε, βιώθηκε, αυτό που διαμόρφωσε πολλούς από εμάς, αισθητικά και ηθικά, υπαρξιακά, συνειδητά ή ανεπίγνωστα, αυτό το καλοκαίρι εξελίσσεται γοργά σε άπιαστο όνειρο. Μπορεί και σε εφιάλτη.

Και δεν είναι μόνο η κλιματική κρίση. Είναι κι αυτή, η άνοδος της θερμοκρασίας και η λειψυδρία είναι δείκτες κρίσης· αλλά το απρόσιτο αβίωτο καλοκαίρι είναι περισσότερο αποτέλεσμα μιας γενικευμένης πενίας, μιας διαρκούς κρίσης στην οικονομική και πολιτική δομή, στην πνευματική υπερδομή, στις υποδομές, στην κοινωνική σύνθεση, στις πρακτικές της καθημερινής ζωής, στις δυνατότητες για ζωή. Είναι μια αλλαγή σαν βαρυτική κατάρρευση: στο πώς αντιμετωπίζεται ο χωροχρόνος Αρχιπέλαγος, ο περιαστικός και αστικός χώρος, ο χωροχρόνος καλοκαίρι. Μια καταστροφική αλλαγή στο πώς αντιμετωπίζεται εντέλει η ζωή στον ύστερο καπιταλισμό.

Θα ήταν κοινότοπο να επαναλάβουμε ότι ο χώρος και ο χρόνος των ανθρώπων, των «πολλών», καταρρέουν υπό το βάρος της κερδοσκοπίας. Αλλά ισχύει στο ακέραιο. Αντιδιαμετρικά, ο χώρος και ο χρόνος των «λίγων», των πλούσιων, διαστέλλονται και καταλαμβάνουν κάθε διαθέσιμη γωνία, εξερευνούν πλέον τις δυνατότητες εξαγοράς του Διαστήματος. Μάλιστα, αυτή η υπερκατάληψη του χωροχρόνου επιδεικνύεται με κάθε τρόπο, σαν προβολέας υποταγής και ελκυστής μάταιου φθόνου.

Η παρούσα «έλλειψη καλοκαιριού», έτσι όπως βιώνεται πικρά, με σερβιριζόμενο μάνιουαλ για staycation, είναι μια ακόμη τερατώδης ανισότητα, κοινωνική και οικονομική. Ασφαλώς συνδέεται άμεσα με τον υπερτουρισμό, τις πληθωρισμένες τιμές, τη φούσκα των ακινήτων, τη μόνιμη δυσπραγία των πτωχευμένων Ελλήνων της Μεγάλης Υφεσης.

Αλλά η πικρή βίωση της έλλειψης καλοκαιριού πάνω από όλα σηματοδοτεί ένα βάραθρο, ταξικό και συνάμα υπαρξιακό: για πολλές δεκαετίες, όλο το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα και τις δυο πρώτες δεκαετίες του 21ου, το καλοκαίρι ήταν μια δημοκρατική επικράτεια· ο καθείς μπορούσε να βαπτιστεί άπαξ ή δίπαξ στα διάφανα νερά μιας παραλίας, να γευτεί καλαμαράκια και μπίρες σε ένα ταβερνάκι, να πληρώσει έναν ακτοπλοϊκό ναύλο, να βρεθεί στο χωριό για τα πανηγύρια και τ’ ανταμώματα. Αυτός ο ζωτικός δημοκρατικός χώρος τώρα εξέλιπε.

Ο διαθέσιμος χώρος του καλοκαιρινού εξισωτισμού είναι πια ιδιωτικός και εμπορεύσιμος μόνον. Τα μπάνια του λαού είναι χλευαζόμενος αναχρονισμός, οι λαϊκές συναυλίες είναι εξοβελιστέος λαϊκισμός. Οι πλεμπαίοι δεν διαλέγουν ζωή· πολύ περισσότερο, δεν διακοπάρουν, δεν έχουν δικαίωμα στο καλοκαίρι.
Ονειρο απ’ όταν ζούσαμε

[ Το σώμα χαϊδεύεται με ήλιο και θάλασσα, η ψυχή ποδίζει στ’ ανοιχτά, και βαθμιαία σώμα και ψυχή συντονίζονται, συντήκονται στο φως, μνήμες και προοράσεις σμίγουν, εδώ οι τεθνεώτες εντοιχισμένα οστά σε έρημα ξωκκλήσια, εδώ και η ριγηλή ματαιότης, τα κυνηγητά εφήβων πόθων, εδώ κολυμπούσες νήπιο, κι εδώ ηλικιωμένος παρατηρείς θλιμμένα το αλαλάζον πλήθος.

Μέρη πια του περιοδεύοντος πλήθους, παρατηρούμε τους άλλους του θέρους, τους διπλανούς, και βλέπουμε τους εαυτούς μας. Νιώθουμε μόνοι: «ερημία μιας απέραντης ταξιδιωτικής δραστηριότητας» λέει ο Xάιντεγκερ, και εννοεί τον τουρισμό. Φταίει και η ηλικία, ακόμη και σαν επίνοια, μάλλον σαν βούλιαγμα, για τούτο το μελαγχολικό βλέμμα, τον γλυκόπικρο αναλογισμό. ]
Θα νοσταλγούμε

Θα νοσταλγούμε λοιπόν. Αλλοι θα νοσταλγούν μια αυτοσχέδια ντισκοτέκ με καλαμένια στέγη, Λεντ Ζέπελιν και Μπάρι Γουάιτ· άλλοι θα νοσταλγούν μια επιδοτούμενη Γλυκερία στην πλατεία του χωριού με μπίρες απ’ το βαρέλι πάγου, έναν Νίκο Παπάζογλου στο θεατράκι της Λάκκας με ουίσκι και μπάφο· άλλοι θα νοσταλγούν ψαράκι και λευκό κρασί, Περσείδες και Γαλαξία, νυχτερινά κολύμπια, ολονύκτιους πλόες, θερινά ροκ στο Καλλιμάρμαρο, κατάνυξη στον Λυκαβηττό, έθνικ στην παραλία Αλίμου, πρωτοχιπστερία στις Μικρές Κυκλάδες…

Ο καθείς κάτι θα νοσταλγεί, εκτενέστερο ή μικρότερο. Αλλά μόνο θα νοσταλγεί, δεν θα ζει. Κι όσοι δεν έχουν την ηλικία για να έχουν αναμνήσεις; Ε, θα τις κατασκευάζουν: Τα Ανδροειδή Ονειρεύονται Ηλεκτρικά Πρόβατα.