Πόρισμα «φωτιά» για το σκάνδαλο με τα «Σπιτάκια Ανακύκλωσης»

Πόρισμα «φωτιά» για το σκάνδαλο με τα «Σπιτάκια Ανακύκλωσης»

Η Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου επέβαλλε ποινή 3 εκατομμυρίων ευρώ στον φορέα που διαχειρίζεται τα σκουπίδια της Αττικής.

by Data Journalists

– Ολόκληρο το έγγραφο με τις κραυγαλέες παραβάσεις που διαπιστώθηκαν ύστερα από αίτημα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

– Φωτογραφικές διαδικασίες και σοβαρές παρατυπίες προκειμένου να αγοραστούν τα πανάκριβα «Σπιτάκια Ανακύκλωσης» της εταιρείας ΤΕΧΑΝ

– Προβληματικές και οι προμήθειες της Περιφέρειας Πελοποννήσου και του φορέα της Κρήτης ΕΣΔΑΚ

– Η προώθηση της εταιρείας από τον πρώην πρέσβη των ΗΠΑ Τζέφρι Πάιατ, το υπερβολικό (και αδικαιολόγητο) κόστος, οι κόντρες των υπουργών που έφεραν καρατομήσεις και τα μεγάλα διαπλεκόμενα συμφέροντα

Του Άρη Χατζηγεωργίου

Ποινή επιστροφής 3 εκατομμυρίων ευρώ, με τη μορφή δημοσιονομικής διόρθωσης, επέβαλε αρχικά η Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου (ΕΔΕΛ) στον φορέα που διαχειρίζεται τα σκουπίδια της Αττικής (ΕΔΣΝΑ) μετά από την διαπίστωση πλήθους παραβάσεων σε συγχρηματοδοτούμενες προμήθειες και φωτογραφικές διαδικασίες προκειμένου να επιλεγούν τα «Σπιτάκια Ανακύκλωσης», της εταιρείας ΤΕΧΑΝ.

Ο ΕΔΣΝΑ είναι ο φορέας διαχείρισης απορριμμάτων στον οποίο συμμετέχουν οι δήμοι της Αττικής αλλά ουσιαστικά διοικείται από την Περιφέρεια Αττικής. Οπως πρόσφατα έγραψαν οι Data Journalists (200 εκατομμύρια ευρώ η «μαύρη τρύπα» Πατούλη και ΕΔΣΝΑ: Ομολογούν τη «μαύρη τρύπα» Πατούλη και την αδυναμία εξόφλησης χρεών – Παρέμβαση της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας), η διοίκηση του Γιώργου Πατούλη έχει αφήσει «τρύπα» 200 εκατομμυρίων ευρώ στα ταμεία του συνδέσμου ενώ, υποτίθεται, πως την υπόθεση ερευνά η Εθνική Αρχή Διαφάνειας.

Σήμερα, οι Data Journalists αποκαλύπτουν ότι έχει προηγηθεί έλεγχος από την Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου (ΕΔΕΛ) σε συγκεκριμένες προμήθειες ύστερα από αίτημα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που τις χρηματοδότησε.

Παραθέτουμε ολόκληρο το πόρισμα της ΕΔΕΛ που διαπίστωσε πλήθος παραβάσεων όχι μόνο στις προμήθειες του ΕΔΣΝΑ αλλά και σε εκείνες δύο ακόμη φορέων: του φορέα διαχείρισης απορριμμάτων (ΦΟΔΣΑ) της Περιφέρειας Πελοποννήσου και του φορέα της Κρήτης ΕΣΔΑΚ (Ενιαίος Σύνδεσμος Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης). Στους δύο αυτούς φορείς, όμως, η ΕΔΕΛ δέχεται ότι δεν υπήρξαν εκταμιεύσεις για τις συγκεκριμένες προμήθειες οπότε δεν επιβάλλει, προς το παρόν, δημοσιονομική διόρθωση.

Υπενθυμίζεται ότι η ΕΔΕΛ πραγματοποιεί ελέγχους στις διαδικασίες των συγχρηματοδοτούμενων έργων. Ένα από τα πιο γνωστά «πρόστιμα» που επέβαλε η ΕΔΕΛ είναι εκείνο των 2,4 εκατομμυρίων ευρώ εις βάρος της ΕΡΓΟΣΕ για την διαβόητη σύμβαση 717 που αφορούσε σε έργα διαχείρισης της κυκλοφορίας των τρένων. Πρόκειται για την σύμβαση που εάν είχε ολοκληρωθεί, θα είχε αποτρέψει το έγκλημα των Τεμπών, ενώ η ΕΔΕΛ είχε βγάλει το πόρισμά της από το 2019.

Μάλιστα, το πόρισμα αυτό σχετίζεται και με τις ποινικές διώξεις που ασκήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία εις βάρος στελεχών της ΕΡΓΟΣΕ, της ειδικής υπηρεσίας διαχείρισης (ΕΥΔ) των ευρωκονδυλίων ΥΜΕΠΕΡΑΑ και των εμπλεκομένων προμηθευτών. Με καθυστέρηση πέντε ετών, το Ελεγκτικό Συνέδριο ακύρωσε τον Μάιο του 2024 το πόρισμα της ΕΔΕΛ και αυτό προκάλεσε πανηγυρισμούς στην κυβέρνηση και δημοσιεύματα που ανέφεραν ότι η δίωξη της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας έμεινε χωρίς νομιμοποιητική βάση.

Το ενδιαφέρον είναι, πάντως, ότι στην υπόθεση των προμηθειών του ΕΔΣΝΑ, του ΦΟΔΣΑ Πελοποννήσου και του ΕΣΔΑΚ, η ΕΔΕΛ εντοπίζει συγκεκριμένες αβλεψίες εις βάρος και του Ελεγκτικού Συνεδρίου…Ας γυρίσουμε όμως στις πλατείες της Αττικής αλλά και πλήθους άλλων περιοχών που έχουν γεμίσει με «Σπιτάκια Ανακύκλωσης».

Τα «Σπιτάκια Ανακύκλωσης» είναι εγκαταστάσεις που μοιάζουν με τεράστια περίπτερα τα οποία πρωτοέκαναν την εμφάνισή τους σε κεντρικά σημεία της Αθήνας στην δεκαετία του 2000 και στα οποία μπορεί κάποιος να πετάει υλικά συσκευασιών παίρνοντας ένα υποτυπώδες αντίτιμο με κουπόνι που μπορεί να εξοφλεί σε συνεργαζόμενα σουπερ μάρκετ (1 ευρώ για 33 συσκευασίες). Τα τελευταία χρόνια και ειδικά μετά το 2019, οι ογκώδεις κατασκευές κατέκλυσαν τις πλατείες σε κάθε γωνιά της Ελλάδας αλλά η ΕΔΕΛ αναφέρει πως αυτό έγινε σε πολύ υψηλό κόστος.

Λίγο μετά την ανάδειξη του Κυριάκου Μητσοτάκη ως πρωθυπουργού, στις 5 Δεκεμβρίου 2019 έγιναν από τον ίδιο και τον τότε πρέσβη των ΗΠΑ Τζέφρι Πάιατ, τα επίσημα εγκαίνια της «Μονάδας Παραγωγής Μηχανημάτων Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης στην Ελλάδα».

Τα δελτία τύπου της εταιρείας (https://recycling-center.gr/basiki-selida/1i-monada-paragogis-mihanimaton) βροντοφώναζαν τότε ότι «αποτελεί την 1η Μονάδα Παραγωγής εκτός των συνόρων των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, η οποία δημιουργήθηκε από το joint venture της αμερικάνικης εταιρίας ENVIPCO και της ελληνικής εταιρίας ΤΕΧΑΝ Περιβαλλοντική Διαχείριση».

Δύο χρόνια αργότερα, όπως διαπίστωσε ο έλεγχος της ΕΔΕΛ, οι ΤΕΧΑΝ και ENVIPCO θα καταθέσουν σε διαγωνισμό, υποτίθεται, ανταγωνιστικές προσφορές και έτσι θα δικαιολογηθεί το κόστος των 300.000 ευρώ για κάθε ένα «σπιτάκι» που θα αγοράζεται με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Και αυτό, την ώρα που από έρευνα της ΕΔΕΛ διαπιστώθηκε ότι υπήρχε άλλη εταιρεία που προμήθευε αντίστοιχη εγκατάσταση έως και με σχεδόν το 1/5 του κόστους (66.000 ευρώ)

Περιφέρειες και δήμοι προμηθεύτηκαν δεκάδες τέτοια σπιτάκια ως «Πολυκέντρα Ανακύκλωσης» για την χωριστή συλλογή μετάλλων, πλαστικών γυαλιού και χαρτιού. Ομως, η ΕΔΕΛ αναφέρει ότι τα «σπιτάκια» αφορούν υλικά συσκευασίας και αυτό σημαίνει πως η προμήθειά τους θα έπρεπε να γίνει με βάση την «ευθύνη του παραγωγού» και μέσω των συστημάτων που έχουν δημιουργηθεί για αυτόν τον σκοπό. Ενα από αυτά τα συστήματα είναι η «Ανταποδοτική Ανακύκλωση» που τοποθετούσε εδώ και μια 20ετία τέτοια «σπιτάκια» σε προφανή συνεργασία με τις εταιρείες ΤΕΧΑΝ και ENVIPCO. Ενα άλλο είναι οι «μπλε κάδοι» της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ) που υπάρχουν επίσης τοποθετημένοι με δικά της έξοδα σε χιλιάδες σημεία της επικράτειας.

Πριν μπούμε στις διαπιστώσεις του πορίσματος της ΕΔΕΛ, ας θυμίσουμε ένα ακόμη επεισόδιο γύρω από την μάχη που δόθηκε για να επικρατήσουν τα «σπιτάκια». Το 2020, εν μέσω πανδημίας, ο Παναγιώτης Θεοδωρικάκος ως υπουργός Εσωτερικών εγκαινίαζε κάθε λίγο ένα «σπιτάκι» σε κάποιον δήμο της Αττικής, παρέα με τον Τζέφρι Πάιατ.

Την ίδια εποχή, ο Εθνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) – υπαγόμενος στον τότε υπουργό Περιβάλλοντος Κ.Χατζηδάκη- δεν ενέκρινε το Επιχειρησιακό Σχέδιο της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης. Σε μερίδα του Τύπου εμφανίστηκαν οξύτατα δημοσιεύματα κατά Χατζηδάκη και ΕΟΑΝ, ενώ άλλα μέσα ενημέρωσης που έγραφαν για τις εισηγήσεις του ΕΟΑΝ κυνηγήθηκαν με αγωγές. Η μάχη έληξε στον ανασχηματισμό των αρχών του 2021 όταν ο κ. Θεοδωρικάκος έφυγε για λίγο από την κυβέρνηση και ο Κ. Χατζηδάκης «εξορίστηκε» στο υπουργείο Εργασίας, ενώ ο ΕΟΑΝ ενέκρινε την συνέχιση λειτουργίας του συστήματος. Μέσα στο 2022 εξελίχθηκαν οι προμήθειες για τις οποίες η ΕΔΕΛ αναφέρει στο πόρισμά της ως «Σημαντικά ευρήματα»:Την «μη Επαρκή Αξιολόγηση από την Ε.Υ.Δ. του ΥΜΕΠΕΡΑΑ των υποβληθεισών για Ένταξη Πράξεων»

Την «μη τεκμηρίωση από την αναθέτουσα αρχή ΕΔΣΝΑ του εύλογου της εκτιμώμενης αξίας της σύμβασης».

Την «μη επαρκή τεκμηρίωση από τις αναθέτουσες αρχές ΦΟΔΣΑ Π. Πελοποννήσου και ΕΣΔΑΚ, καθώς και την ΕΥΔ του ΕΠ ΥΜΕΠΕΡΑΑ του εύλογου της εκτιμώμενης αξίας έκαστης των δύο αντίστοιχων συμβάσεων».

Το ότι «ο προσδιορισμός των τεχνικών προδιαγραφών δεν διασφάλισε την ισότιμη πρόσβαση όλων των υποψηφίων και τη μη δημιουργία εμποδίων στην ανάπτυξη υγιούς ανταγωνισμού»

Την «μερική διαφοροποίηση του προκηρυγμένου και παραληφθέντος φυσικού αντικειμένου των ελεγχόμενων πράξεων με κωδ. ΟΠΣ 5179757, 5179765, 5179770, 5179776 και 5179778 σε σχέση με την πρόσκληση αρ. 4572/04.05.2022 της ΕΥΔ του ΕΠ ΥΜΕΠΕΡΑΑ και τις αντίστοιχες αποφάσεις ένταξης».

Την «μη τήρηση των Ειδικών Όρων της Έκθεσης Τεκμηρίωσης της Υπηρεσίας Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος (ΥΓΟΣ) από τον ΕΣΔΝΑ».

Πόρισμα ΕΔΕΛ (PDF εδώ)Πόρισμα ΕΔΕΛ

Με βάση τα παραπάνω ευρήματα, η ΕΔΕΛ προχωρά σε συστάσεις:Επιβολή δημοσιονομικής διόρθωσης και ανάκτησης σε βάρος του δικαιούχου ΕΔΣΝΑ των ελεγχόμενων υποέργων σε ποσοστό 25% των συνολικών δαπανών που έχουν τεθεί σε αποδεκτό διαχείρισης από την ΕΥΔ του ΕΠ ΥΜΕΠΕΡΑΑ και τελούν σε εξαίρεση από την Αρχή Πιστοποίησης των ελεγχόμενων πράξεων ύψους 2.961.120,00 ευρώ. Δηλαδή το ποσό των σχεδόν 3 εκατομμυρίων ευρώ είναι το 25% των δαπανών (11.844.480) που έχουν εγκριθεί.

Στο μικροσκόπιο να μπουν από την ΕΥΔ του ΥΜΕΠΕΡΑΑ και οι δαπάνες που τυχόν δηλωθούν στο εξής από τον ΦΟΔΣΑ Πελοποννήσου και τον ΕΣΔΑΚ με στόχο να μειώνεται και εκεί το 25% των δαπανών.

Απειλείται, μάλιστα, να επιστραφεί το σύνολο των δαπανών 11.844.480 ευρώ του ΕΔΣΝΑ εφόσον δεν ακολουθηθούν συγκεκριμένες συστάσεις.

Συστάσεις απευθύνονται και στον ΕΟΑΝ που, όπως πρόσφατα αποκάλυψαν οι Data Journalists (https://www.datajournalists.co.uk/2024/08/15/moirazoyn-pali-chrima-sta-mme-10-000-000-eyro-gia-provoli-tis-anakyklosis/) ετοιμάζει «λίστα Πέτσα» ύψους 10 εκατομμυρίων ευρώ για να προβάλει τα επιτευγματα της ανακύκλωσης. Του ζητά «να διασφαλίσει για λόγους διαφάνειας ότι τα πολυκέντρα ανακύκλωσης που παρουσιάζει στην ιστοσελίδα της η ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΑΕ δεν αποτελούν πολυκέντρα ανακύκλωσης συγχρηματοδοτηθέντα από το ΕΠ του ΥΜΕΠΕΡΑΑ».

1 of 8

-+

Για τις φωτογραφικές προμήθειες των πολυκέντρων ανακύκλωσης, οι διαπιστώσεις της Ομάδας Ελέγχου (ΟΕ) της ΕΔΕΛ είναι καταιγιστικές:Στον ΕΔΣΝΑ, το έργο αφορούσε στην προμήθεια και εγκατάσταση «πολυκέντρων ανακύκλωσης με ενσωματωμένη κονσόλα αναγνώρισης – ζύγισης – καταγραφής», εκτιμώμενης αξίας 27.000.000,00 € πλέον ΦΠΑ 24%. Ηταν μέρος μιας συμφωνίας-πλαίσιο για διάφορες προμήθειες συνολικού ύψους 111.747.560 ευρώ μαζί με τον ΦΠΑ. Το αντικείμενο μπορούσε να διπλασιαστεί με άσκηση προαίρεσης κατά 100%.

Οι επιμέρους εκτελεστικές συμβάσεις δεν είχαν καν καταχωρηθεί στο κεντρικό σύστημα ΚΗΜΔΗΣ, όπως επιτάσσει το άρθρο 38 του ν.4412/2016.

Με απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΕΔΣΝΑ τον Ιούνιο του 2022 εγκρίθηκε η άσκηση δικαιώματος τμηματικής προαίρεσης και η υπογραφή αντίστοιχων εκτελεστικών συμβάσεων με προσαύξηση οικονομικού αντικειμένου κατά 11.940.000,00 ευρώ.

Το αίτημα για τον έλεγχο των συγκεκριμένων συμβάσεων υποβλήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προς την ΕΔΕΛ, με την αριθμ. Ref.Ares (2023) 3170705- 05/05/2023 επιστολή της με θέμα «Αίτημα προς την ΕΔΕΛ σχετικά με τα “σπιτάκια ανακύκλωσης” που συγχρηματοδοτούνται από το Πρόγραμμα “Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη 2014-2020, CCI2014GR16M1OP001”».

Σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) που υιοθέτησε αυτή η κυβέρνηση το 2020, έπρεπε να αναπτυχθούν αμέσως «νέα δίκτυα χωριστής συλλογής», με διαλογή στην Πηγή (ΔσΠ) για τέσσερα κύρια υλικά-εμπορεύματα, «χαρτί, πλαστικό, γυαλί, μέταλλο, πλην συσκευασίας». Στόχος, «η σημαντική αύξηση των ποσοστών ανακύκλωσης και παράλληλα η σημαντική μείωση των αποβλήτων που οδηγούνται προς επεξεργασία σε μονάδες υπολειμματικών συμμείκτων και κατ’ επέκταση σε ταφή». Μάλιστα, τέθηκε στόχος η ανακύκλωση να αυξηθεί από το 20% τώρα, στο 55% το 2025 (!) και 60% μέχρι το 2030.

Οι προσκλήσεις βάσει των οποίων ξεκίνησαν οι ελεγχόμενες προμήθειες ανέφεραν καθαρά πως ΔΕΝ αφορούν «υλικά συσκευασίας» αλλά εμπορεύματα όπως «ενδεικτικά έντυπο χαρτί, πλαστικά παιχνίδια, μεταλλικά εξαρτήματα και σκεύη, υαλοπίνακες».

Ομως, «οι προδιαγραφές που προσκομίσθηκαν αφορούν μηχανήματα της κατηγορία reverse vending machines (RVMs) τα οποία με εύλογη βεβαιότητα διαπιστώνεται ότι αποτελούν μηχανήματα καταρχήν προορισμένα για την ανακύκλωση μπουκαλιών (bottles) και κονσερβών (cans), αντικειμένων δηλαδή που ανήκουν στην κατηγορία υλικά συσκευασίας και κατ’ επέκταση εμπίπτουν στην διευρυμένη ευθύνη παραγωγού σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία». Δηλαδή, όσοι παράγουν συσκευασμένα προϊόντα, είναι υποχρεωμένοι να στήσουν δίκτυο συλλογής των υλικών συσκευασίας ενώ για τον σκοπό αυτόν προσθέτουν συγκεκριμένο κόστος στην αγορά κάθε προϊόντος. Αντί λοιπόν τα «πολυκέντρα»-«σπιτάκια» να λειτουργούν με βάση την ευθύνη του παραγωγού, το Δημόσιο πλήρωσε υπέρογκα ποσά για την προμήθειά τους.

«Δεν είχε υποβληθεί προϋπολογισμός με τεκμηρίωση κόστους από ευρεία έρευνα αγοράς. Ειδικότερα, δεν υποβλήθηκαν αποτελέσματα έρευνας αγοράς και σχετική τεκμηρίωση για την προμήθεια των πολυκέντρων».

«Όι Προγραμματικές Συμβάσεις οι οποίες υπεβλήθησαν ήταν ανυπόγραφες».

«Δεν υποβλήθησαν ΤΣΔΑ (Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων) τα οποία να τεκμηριώνουν την αναγκαιότητα προμήθειας πολυκέντρων». «Τα ΤΣΔΑ που δόθηκαν κατά την διάρκεια του ελέγχου είχαν ημερομηνίες μεταγενέστερες της υποβολής της αίτησης χρηματοδότησης». «Με άλλα λόγια προηγήθηκε η απόφαση απόκτησης των πολυκέντρων της διαπίστωσης της αναγκαιότητάς τους».

Ο ΕΔΣΝΑ ξεκίνησε για προμήθεια 90 πολυκέντρων με προϋπολογισμό 27 εκατομμύρια, ο ΦΟΔΣΑ Πελοποννήσου για 58 τεμάχια με 17,4 εκατομμύρια και ο ΕΔΣΑΚ για 60 τεμάχια με 18 εκατομμύρια ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Παντού δηλαδή μπήκε ως βάση το κόστος των 300.000 ευρώ ανά «σπιτάκι» ενώ στις τελικές προσφορές η έκπτωση ήταν ελάχιστη.

Η ΕΔΕΛ επικρίνει και το Ελεγκτικό Συνέδριο καθώς διαπιστώνει ότι «με την υπ’ αρ.76/2023 Πράξη του ΣΤ΄ Τμήματος αποφάνθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της ελεγχόμενης σύμβασης, διαλαμβάνοντας για τη τεκμηρίωση του προϋπολογισμού τη με αρ.544/2-8-2022 βεβαίωση έρευνας αγοράς που κατατέθηκε ως δικαιολογητικό για την ένταξη της προμήθειας». «Ωστόσο, συνεχίζουν οι ελεγκτές, το εν λόγω έγγραφο, που φέρει τον τίτλο ‘ΒΕΒΑΙΩΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΑΓΟΡΑΣ’ και απευθύνεται προς την Διαχειριστική Αρχή, δεν περιέχει έρευνα αγοράς».

«Δεν επιβεβαιώνεται ότι η αναθέτουσα αρχή ΕΔΣΝΑ ερεύνησε κατ’ ουσίαν το εύλογο του προϋπολογισμού των πολυκέντρων ανακύκλωσης, δεδομένου ότι η έρευνα αγοράς που διενήργησε και επικαλέστηκε στην ΟΕ δεν αφορούσε σε τουλάχιστον δύο ανεξάρτητους οικονομικούς φορείς, αλλά σε δύο οικονομικούς φορείς κοινού συμφέροντος με σχέση αποκλειστικότητας, που στη συνέχεια βέβαια υπέβαλαν στον υπόψη διαγωνισμό τη μοναδική προσφορά και ανέλαβαν την εκτέλεση της σύμβασης η μεν ΤΕΧΑΝ ως ανάδοχος, η δε ENVIPCO ως κατασκευάστρια και τούτο σε συνδυασμό ότι άλλη εταιρία που εμπορεύεται παρόμοιο εξοπλισμό κατά δήλωσή της προσφέρει παρεμφερές προϊόν σε τιμή έως 97.000 ευρώ έναντι 300.000€ που λήφθηκε υπόψη για την τεκμηρίωση του προϋπολογισμού στον υπόψη διαγωνισμό της Αττικής».

Σκέψεις για τα σημερινά προβλήματα της αρχιτεκτονικής

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ

Τοπίο της φαντασίας-Ακρυλικό σε ξύλο

Σκέψεις για τα σημερινά προβλήματα της αρχιτεκτονικής

ART - ΝΕΑ 06.09.24 19:28Τάσης Παπαϊωάννου*

Το καινοφανές βαφτίζεται με περισσή ευκολία «νέο», ενώ στην πραγματικότητα δεν έχει να επιδείξει καμιά καινοτομία.

Ζούμε σε μια εποχή συγκλονιστικών αλλαγών και έντονων μετασχηματισμών που συντελούνται με αστραπιαίες ταχύτητες, αδυνατώντας τις περισσότερες φορές να τους αντιληφθούμε τη στιγμή που γίνονται, πόσο μάλλον να κατανοήσουμε και να κρίνουμε τις επιπτώσεις τους στην καθημερινότητά μας. Την ίδια στιγμή, όλα μοιάζουν να υποτάσσονται δουλικά στο ιδεολόγημα ότι τάχατες ο ανθρώπινος πολιτισμός (κυρίως αυτόν που αποκαλούμε δυτικό) διαρκώς προοδεύει, αναπτύσσεται και γίνεται καλύτερος. Κάθε αλλαγή βαφτίζεται a priori «πρόοδος» και σχεδόν καθετί νέο ή διαφορετικό αξιολογείται ως υπέρτερο, ανώτερο, συγκρινόμενο με τα προηγούμενα. Μια σχεδόν μοιρολατρική πίστη στην «πρόοδο», η οποία θεμελιώνεται στο παρόν και προοιωνίζεται πάντοτε ένα καλύτερο μέλλον.

Ενα από τα χαρακτηριστικά, μάλιστα, του καιρού μας είναι αυτή η τάση για συνεχή και ακατάσχετη «πρωτοτυπία»: στη ζωγραφική, στο θέατρο, στον κινηματογράφο, στην αρχιτεκτονική... παντού. Το καινοφανές βαφτίζεται με περισσή ευκολία «νέο», ενώ στην πραγματικότητα δεν έχει να επιδείξει καμιά καινοτομία. Είναι απλώς ματαιόδοξο, ερωτευμένο με τον εαυτό του. Η ανάγκη π.χ. των σύγχρονων αρχιτεκτόνων για μια άνευ όρων πρωτοτυπία χαρακτηρίζει χρόνια τώρα το σινάφι μας. Θαρρείς και θέλουμε να αποδείξουμε πως τώρα μόλις εμφανίστηκε η τέχνη της αρχιτεκτονικής κι εμείς είμαστε οι πρώτοι που θα την εφαρμόσουμε. Μας θέλγει (όχι μόνο στην αρχιτεκτονική, φυσικά, μα γενικότερα) αυτό που τάχατες πρωτοεμφανίζεται στον κόσμο, αυτό που δεν το συνδέει τίποτε με το παρελθόν. Την ίδια ώρα βαυκαλιζόμαστε -αστόχαστα- ότι εμείς πρώτοι το δημιουργήσαμε, σαν ένα είδος πρωτόγνωρης ανακάλυψης. Τι πλάνη!

Βλέπουμε αρχιτέκτονες, όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο, οι οποίοι διακατέχονται από ένα άγχος για διαρκή ανανέωση, για έργα που πρέπει οπωσδήποτε να καταπλήσσουν με τη μορφή τους, άσχετα αν αυτά τελικά καταντούν -τις περισσότερες φορές- μια ατελέσφορη και ανούσια επιδειξιομανία, ένας βαρετός και στείρος καταναλωτισμός μορφών. Εργα τα οποία δεν στοχεύουν σ’ έναν άλλο, καινοτόμο και καλύτερο τρόπο ζωής, να υπηρετήσουν, δηλαδή, μια ουσιαστική ανάγκη, αλλά το πώς αυτά θα διαφοροποιηθούν μορφοπλαστικά και μόνο από τα γειτονικά τους. Μια αρχιτεκτονική που αδιαφορεί επιδεικτικά τόσο γι’ αυτά που υπήρξαν χθες όσο και γι’ αυτά που θα έρθουν αύριο, εστιάζοντας εμμονικά μόνο στη φαντασμαγορία του παρόντος.

Η αρχιτεκτονική, τέχνη παμπάλαια όσο και ο άνθρωπος, γεννήθηκε από την ανάγκη του για στέγαση, τη δημιουργία ενός ασφαλούς και οικείου καταλύματος. Η ουσιαστική της αποστολή, η οποία αποτελεί και την ιδρυτική της συνθήκη, είναι ακριβώς η στέγαση της ανθρώπινης ανάγκης, η δημιουργία χώρων -κάθε φορά- καλύτερης και ανετότερης διαβίωσης. Ετσι, δεν μπορείς να την ξεχωρίσεις από τη ζωή που φέρει μέσα της, αφού για να χτιστεί προϋποθέτει την ύπαρξή της. Αλλαζε μέσα στους αιώνες με αργούς ρυθμούς όσο άλλαζε και η ζωή των ανθρώπων. Από εκεί, βαθιά στο παρελθόν, αντλούν οι ρίζες τού πραγματικά νέου του νέου που είναι την ίδια στιγμή και πολύ παλιό, που φέρει μέσα του όλη τη συσσωρευμένη γνώση, αλλά και τη σοφία των περασμένων γενεών. Τίποτε δεν γεννιέται από το μηδέν! Να πετύχεις με το έργο σου αυτό το μπόλιασμα, ανάμεσα στο παρελθόν και στο μέλλον μέσα από το παρόν: να ποιο είναι το δύσκολο στοίχημα! Κι αν το πετύχεις ίσως τότε «να τρεμοπαίζουν πάνω του οι ανταύγειες του μέλλοντος» όπως έλεγε ο Αντρέ Μπρετόν.

Γιατί πρέπει να σκάψει κανείς βαθιά μέσα στο παρελθόν, προκειμένου εκεί -σε στέρεο έδαφος- να θεμελιωθεί το χτίσμα του μέλλοντος. Είναι μάθημα μεγάλο, για τη δική μας σύγχρονη αρχιτεκτονική, η μελέτη των παλαιών κτισμάτων που έφτασαν ώς εμάς σήμερα. Αυτά είναι που μας βοηθούν ακριβώς να κατανοήσουμε πως δεν υφίσταται μια «συνεχής πρόοδος» στην τέχνη της αρχιτεκτονικής, αλλά μόνον αριστουργήματα που χτίστηκαν σε κάθε εποχή, σε κάθε τόπο, όπως πάντοτε συνέβαινε στην ανθρώπινη ιστορία. Κάθε ιστορική περίοδος έχει να επιδείξει τα δικά της επιτεύγματα, δίχως να έχει καμία σημασία αυτά να χαρακτηρίζονται καλύτερα ή χειρότερα από τα προηγούμενα. Αθροίζονται κι αυτά με τη σειρά τους στον μακρύ κατάλογο των σημαντικών αρχιτεκτονικών έργων, σαν μικρά λιθαράκια που προστίθενται σταδιακά στο πανάρχαιο οικοδόμημα της αρχιτεκτονικής.

Γράφει σχετικά ο Asger Giorn: «Αναρωτηθήκαμε, άραγε, ποτέ τι ήταν το «νέο», ποιος νόμος το δημιουργεί και ποια βασική αρχή το δικαιώνει; Προφανώς όχι»1. Μη λησμονούμε, λοιπόν, πως μόνο ο χρόνος είναι αυτός (και σε μεγάλη -μάλιστα- διάρκεια) που ξεδιαλέγει και αναδεικνύει στην αρχιτεκτονική το πραγματικά καινούργιο. Ο χρόνος είναι πάντοτε ο οριστικός και αντικειμενικός κριτής κι ας έχουμε την ψευδαίσθηση ότι ζούμε στα πλαίσια ενός αέναου και σταθερού παρόντος. Το έργο, το κάθε έργο, δεν ανήκει μόνο στο παρόν, αλλά την ίδια στιγμή στο παρελθόν και στο μέλλον ή όπως σημειώνει ο Μίλαν Κούντερα: «κάτι προορισμένο να διαρκέσει και να συνδέσει το παρελθόν με το μέλλον»2.

Το «πραγματικά νέο» σπάνια μπορούμε να το δούμε στον καιρό μας, αφού χρειάζεται να συνομιλήσει επί μακρόν, όχι μόνον με αυτά που υπάρχουν, αλλά και με αυτά που πρόκειται να υπάρξουν στο μέλλον. Αντίθετα, σήμερα, μας συνεπαίρνει η μέθη της πρωτοτυπίας, σε τέτοιο βαθμό, μάλιστα, που συχνά λησμονούμε ότι κάθε νέο βλασταίνει πάνω στο χώμα το ποτισμένο με όλων των καιρών το νερό. Το χώμα το οργωμένο και σπαρμένο, ξανά και ξανά μέσα στους αιώνες της ανθρώπινης ιστορίας, ή όπως ωραία το διατυπώνει ο Ζήσιμος Λορεντζάτος για την ποίηση (που ισχύει απαράλλαχτο και για την αρχιτεκτονική): «…το παράξενο και τόσο σπάνιο φαινόμενο που ονομάζομε ποίηση δε φυτρώνει ποτέ χωρίς χώματα»3. Πάνω σ’ αυτό το χώμα μας έλαχε να κάνουμε αρχιτεκτονική. Σ’ αυτό το χώμα που είναι την ίδια στιγμή μήτρα και τάφος μαζί της ζωής. Από εκεί απ’ όπου όλα ξεκινούν και εκεί όπου όλα καταλήγουν.

1. Asger Giorn, Περί μορφής - Σκιαγραφία μιας μεθοδολογίας των Τεχνών, Νησίδες, Θεσσαλονίκη, 2002

2. Μίλαν Κούντερα, Η τέχνη του μυθιστορήματος, «Βιβλιοπωλείο της Εστίας», Αθήνα 2023

3. Ζήσιμος Λορεντζάτος, Μελέτες Β’, Δόμος, Αθήνα 2007

*Αρχιτέκτων-ομότιμος καθηγητής Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ

ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ: Σχετικά με τη Σύμβαση Παραχώρησης της Αττικής Οδού. Κέρδη για τους ιδιώτες, επιβαρύνσεις στους πολίτες και στο Δημόσιο Συμφέρον

 

Π.Ο.   Ε.Μ.Δ.Υ.Δ.Α.Σ.   ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ  ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΝΩΣΕΩΝ  ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ  ΔΗΜΟΣΙΩΝ  ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ  ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΩΝ  ΑΝΩΤΑΤΩΝ  ΣΧΟΛΩΝ

Χαρ. Τρικούπη 7α,  106 78  Αθήνα

τηλ: 210-88.16.583  fax: 210-82.59.410 e-mail: emdydas@tee.gr URL: www.emdydas.gr

                                                                                                           

                                                                                                 Αθήνα,  4/9/2024

Αρ. Πρωτ. : 9429

Σχετικά με τη Σύμβαση Παραχώρησης της Αττικής Οδού. Κέρδη για τουςιδιώτες, επιβαρύνσεις στους πολίτες και στο Δημόσιο Συμφέρον

 

Με αφορμή τη λήξη της Σύμβασης Παραχώρησης της Αττικής Οδού, αλλά και της νέας που αναμένεται να υπογραφεί σύντομα, υπενθυμίζουμε μερικά στοιχεία που αποδεικνύουν την πάγια θέση μας, ότι οι Συμβάσεις Παραχώρησης λειτουργούν σε βάρος του Δημοσίου Συμφέροντος και των κοινωνικών αναγκών. Ειδικά αυτή της Αττικής οδού –πιλότος για πολλές που ακολούθησαν- δικαίως αποκαλείται ως «λεόντειος»

Ο διαγωνισμός για το έργο «Παραχώρησης της Μελέτης, Κατασκευής, Αυτοχρηματοδότησης και Εκμετάλλευσης της Ελεύθερης Λεωφόρου Ελευσίνας – Σταυρού – Α/Δ Σπάτων και Δυτικής Περιφερειακής Λεωφόρου Υμηττού» ξεκίνησε το 1992 και ολοκληρώθηκε το Μάιο του 1996. Ο διαγωνισμός για την επιλογή του Αναδόχου έγινε με το σύστημα της Μελέτης – Κατασκευής – Αυτοχρηματοδότησης – Λειτουργίας – Εκμετάλλευσης, ένα σύστημα που δεν είχε εφαρμοστεί ξανά στην Ελλάδα στον τομέα των δημοσίων έργων. Ο διαγωνισμός έγινε σε δύο φάσεις και από την αξιολόγηση κρίθηκε ότι η κοινοπροπαξία της Αττικής Οδού υπέβαλλε την πιο συμφέρουσα προσφορά και ως εκ τούτου αναδείχτηκε ανάδοχος.

Η Σύμβαση Παραχώρησης για την Αττική Οδό υπογράφηκε μεταξύ του ελληνικού Δημοσίου της τότε κυβέρνησης Σημίτη και της παραχωρησιούχου κοινοπραξίας τον Μάιο του 1996 και κυρώθηκε από τη Βουλή με τον Νόμο 2445/1996. Υπουργός ΠΕΧΩΔΕ τότε ήταν ο Κώστας Λαλιώτης. Στο αρχικό σχήμα λοιπόν που πήρε την Αττική Οδό συμμετείχαν οι ελληνικές εταιρείες: Ακτωρ, Αβαξ, ΑΛΤΕ, ΑΤΕΜΚΕ, Αττικάτ, Ελληνική Τεχνοδομική, Εργάς, ΕΤΕΘ, Ζευς, Μέτων, Παντεχνική, Κ.Ι. Σαραντόπουλος, ΤΕΒ, ΤΕΓΚ, Transroute. Βέβαια στην πορεία η μετοχική σύνθεση της κοινορπαξίας Αττική Οδός, άλλαξε. Προηγήθηκαν αγοραπωλησίες μεριδίων, πτωχεύσεις εταιρειών (όπως η ΑΤΤΙΚΑΤ, ΕΡΓΑΣ), με αποτέλεσμα η μετοχική σύνθεση της παραχώρησης και εκμετάλλευσης του οδικού άξονα να απαρτίζεται από τις: «Ελλάκτωρ» 65,75%, «Αβαξ» (πρώην «J&P Αβαξ») 34,21% και “Egis Projects” (γαλλική) 0,04%.

Και φτάνουμε στο θέμα της απόσβεσης των κεφαλαίων που τοποθετήθηκαν για την κατασκευή της Αττικής Οδού και ως εκ τούτου την επιστροφή του οδικού άξονα στο ελληνικό Δημόσιο. H παραχωρησιούχος κοινοπραξία ανέλαβε την υποχρέωση να κατασκευάσει (5ετή διάρκεια κατασκευής) και στη συνέχεια να λειτουργήσει το έργο (18 χρόνια κατά ανώτατο), με αντάλλαγμα την είσπραξη διοδίων στη διάρκεια της περιόδου παραχώρησης.

Το κόστος κατασκευής της Αττικής οδού, κατανεμήθηκε ως εξής: Το 32% (420 εκατομμύρια ευρώ) κατέβαλε το Δημόσιο μαζί με τη συγχρηματοδότηση της Ε.Ε., δηλαδή το πληρώσαμε εμείς οι πολίτες. Γύρω στα 675 εκατ. ευρώ ήταν τα δάνεια που εξασφάλισε η κοινοπραξία με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου. Περίπου 175 εκατ. ευρώ ήταν η ίδια συμμετοχή της κοινοπραξίας που την εκμεταλλεύεται. Στο συγκεκριμένο κόστος πρέπει να προστεθεί για το Δημόσιο το κόστος που απαιτήθηκε για τις απαλλοτριώσεις και που στοίχισαν πάνω από 1 δισ. Ευρώ και το κόστος κατασκευής του προαστιακού σιδηροδρόμου που ανατέθηκε στις εταιρείες που συγκροτούσαν την κοινοπραξία Αττική Οδός Α.Ε, με συνολικό προϋπολογισμό 600 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με τη σύμβαση, η περίοδο παραχώρησης λήγει τον Οκτώβριο του 2024, μπορούσε όμως να διακοπεί όταν επιτευχθεί η προβλεπόμενη στη σύμβαση μέγιστη απόδοση του μετοχικού κεφαλαίου της παραχωρησιούχου. Η απόδοση αυτή υπολογίζεται επί των καθαρών κερδών του, με βάση τις οικονομικές καταστάσεις που υποβάλλει στις πιστώτριες τράπεζες και το Ελληνικό Δημόσιο στο τέλος κάθε οικονομικού έτους. Σύμφωνα με σχετικό άρθρο της Σύμβασης Παραχώρησης του 1996, συμφωνήθηκε ότι η απόδοση του μετοχικού κεφαλαίου δεν μπορεί να ξεπεράσει το 13%. Αν η παραχωρησιούχος το ξεπεράσει, τότε ήταν υποχρεωμένη να επιστρέψει το έργο στο ελληνικό Δημόσιο.

Πώς γίνεται από το 2006 όμως (που άρχισε να διανέμει μέρισμα στους μετόχους της η Αττική οδός καθώς μέχρι τότε αποπληρωνόταν τα δάνεια) και μέχρι σήμερα (μετά από 18 ολόκληρα έτη) ο οδικός άξονας των 70 χιλιομέτρων να έχει εισπράξεις από τα διόδια πολλών δισ ευρώ (άνω των 4) και καθαρά κέρδη μετά από πολλών εκατομμυρίων ευρώ και να μην έχει επιτευχθεί ακόμη η μέγιστη απόδοση του μετοχικού κεφαλαίου της παραχωρησιούχου;

Εδώ είναι και το μεγάλο σκάνδαλο της σύμβασης. Σύμφωνα με τη σύμβαση, η απόδοση του μετοχικού κεφαλαίου στηρίζεται στα καθαρά κέρδη, δηλαδή στη διαφορά εσόδων-εξόδων της παραχωρησιούχου και όχι σε ένα εύκολα ελέγξιμο μέγεθος, όπως είναι τα ακαθάριστα έσοδα από τα διόδια. Τι σημαίνει αυτό; Ότι η κοινοπραξία φρόντιζε να εμφανίζει υπέρογκα έξοδα και δαπάνες, μειώνοντας έτσι στο ελάχιστο τα καθαρά της κέρδη. Έτσι έφτασαν χρονιές που η συντήρηση του αυτοκινητόδρομου έφτανε να στοιχίζει ακόμη και 1 εκατ. Ευρώ ανά χιλιόμετρο για έναν αυτοκινητόδρομο μόλις 70 χιλιομέτρων. Η σύμβαση της Αττικής Οδού άλλωστε δεν προέβλεπε κανένα πλαφόν στο κόστος συντήρησης του αυτοκινητοδρόμου. Οπότε στοίχιζε όσο ήθελαν οι εργολάβοι.

Από την πρώτη ημέρα λειτουργίας της, το 1996, μέχρι και το 2011, η Αττική Οδός Α.Ε. είχε παρουσιάσει αθροιστικό κύκλο εργασιών 1,8 δισ. ευρώ, αλλά τα συνολικά της κέρδη ήταν μόλις 64,8 εκατ. ευρώ. Αυτό γινόταν καθώς στην πραγματικότητα, ένα μεγάλο μέρος των εσόδων της Αττικής Οδού μεταφερόταν σε όλη τη διάρκεια της παραχώρησης στην “αδελφή εταιρεία” Αττικές Διαδρομές, μια κατασκευαστική εταιρεία λειτουργίας, συντήρησης και εκμετάλλευσης του οδικού άξονα. Από τους ισολογισμούς της Αττικές Διαδρομές προκύπτει ότι τα συνολικά έσοδα από το 1999 μέχρι και το 2011 ήταν άνω των 500 εκατ. ευρώ, με τα αθροιστικά κέρδη στα 145 εκατ. ευρώ. Την ίδια περίοδο η εταιρεία μοίρασε στους μετόχους της μερίσματα συνολικού ύψους 94,2 εκατ. ευρώ.

Με αυτόν τον τρόπο η εκμετάλλευση της Αττικής Οδού προσέφερε μερίσματα στους εργολάβους μέσω των Αττικών Διαδρομών. Τα ποσά αυτά ουσιαστικά πηγαίνουν «από τη μία τσέπη στην άλλη», δεδομένου ότι το 80% της εταιρείας συντήρησης ανήκει στους δύο κατασκευαστικούς ομίλους («Ελλάκτωρ»- «Αβαξ») που κατέχουν και το 99,96% της Αττικής Οδού: Ο,τι ξόδευαν ως ιδιοκτήτες της μιάς εταιρείας, το έπαιρναν ως μέτοχοι της άλλης.

Η τρίτη εταιρεία που δημιουργήθηκε και αποτελούσε το δαιδαλώδες σύστημα, η Αττικά Διόδια, είναι η μητρική της Αττικές Διαδρομές. Από το 2001, οπότε δημοσίευσε τον πρώτο ισολογισμό, μέχρι το 2011 είχε συνολικά κέρδη (από μερίσματα της θυγατρικής) 62.4 εκατ. Ευρώ, ενώ η ίδια μοίρασε συνολικά μερίσματα περί τα 49,4 εκατ. Ευρώ στους μετόχους της.

Για να αντιληφθεί κανείς το μέγεθος της χρυσοφόρου όρνιθας για τους μετόχους, είναι τα όσα έχει αναφέρει ο Όμιλος Ελλάκτωρα για τη σύμβασης της Αττικής Οδού στο πρόσφατο ενημερωτικό της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου: “Ο Όμιλος βασίζεται σε σημαντικό βαθμό στην κερδοφορία της παραχώρησης της Αττικής Οδού και τυχόν μη ανανέωση της παραχώρησης αυτής μετά το 2024 ενδέχεται να έχει δυσμενείς επιπτώσεις στα αποτελέσματα του Ομίλου”.

Η παραχώρηση της Αττικής Οδού παράγει ένα σημαντικό τμήμα των λειτουργικών ταμειακών ροών του Ομίλου. Για τη χρήση του 2020, η παραχώρηση της Αττικής Οδού Α.Ε. συνεισέφερε 151,6 εκατ. στα συνολικά έσοδα του Ομίλου ύψους 892,3 εκατ και 105,6 εκατ. στα συνολικά κέρδη προ φόρων, τόκων, και αποσβέσεων (EBITDA) του Ομίλου ύψους 30 εκατ. Και όλα αυτά σε μία χρονιά που είχε επιβληθεί περιορισμός στην κυκλοφορία των οχημάτων λόγω πανδημίας.

Αντίστοιχα για τη χρήση του 2019 η παραχώρηση της Αττικής Οδού Α.Ε. συνεισέφερε 192,7 εκατ. στα συνολικά έσοδα του Ομίλου ύψους 1.273,6 εκατ και 134,0 εκατ σε συνολικά κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) Ομίλου ύψους 80 εκατ.

Επιπρόσθετα, για την περίοδο 01.01- 31.03.2021, η παραχώρηση της Αττικής Οδού Α.Ε. συνεισέφερε 30,6 εκατ. στα συνολικά έσοδα του Ομίλου ύψους 193 εκατ και 18,6 εκατ. στα συνολικά κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) του Ομίλου ύψους 40 εκατ.

Το 2020 η Αττική Οδός εμφάνισε έσοδα από την εκμετάλλευση του αυτοκινητόδρομου 151,5 εκατ. ευρώ έναντι 192,7 εκατ. ευρώ το 2019. Τα κέρδη προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων έχουν μειωθεί σε 106,2 εκατ. ευρώ από 134 εκατ. ευρώ, τα κέρδη μετά από φόρους τοποθετούνται σε 48,7 εκατ. ευρώ από περίπου 72 εκατ. ευρώ, ενώ τα κέρδη προ φόρων ανέρχονται σε 63,3 εκατ. ευρώ από 91.5 εκατ. ευρώ.

Επίσης τα έσοδα της χρήσης από την εκμετάλλευση του αυτοκινητοδρόμου το 2021 έφτασαν τα 176,77 εκατ. ευρώ έναντι 151,5 εκατ. ευρώ το 2020. Τα κέρδη προ φόρων ανήλθαν στα 71 εκατ. ευρώ από 63,29 εκατ. ευρώ το 2020, ενώ τα μετά από φόρους σε 56,3 εκατ. ευρώ έναντι 48,75 εκατ. ευρώ. Ακόμη και εκείνη την χρονιά της πανδημίας το διοικητικό συμβούλιο της Αττικής Οδού διένειμε ως μέρισμα το ποσό των 82,6 εκατ. ευρώ.

Με κέρδη-ρεκόρ έκλεισε και η χρήση του 2023 για την Αττική Οδό, ανταμείβοντας τους μετόχους της (ΕΛΛΑΚΤΩΡ 65,7%, Άβαξ 34,2%, Egis 0,04%) με τη διανομή συνολικού μερίσματος -μεικτού- ποσού 82 εκατ. ευρώ (34,65 ευρώ ανά μετοχή). Τα έσοδα από την εκμετάλλευση του αυτοκινητοδρόμου ανήλθαν, πέρσι, σε 215 εκατ. ευρώ καθώς η κυκλοφορία αυξήθηκε κατά 9,5%, έναντι της προηγούμενης χρονιάς

Παράλληλα η εταιρία έλαβε υπέρογκες αποζημιώσεις την περίοδο της πανδημίας λόγω διαφυγόντων κερδών από τους περιορισμούς στην κίνηση των οχημάτων λόγω κορωνοϊού και διεκδικεί δικαστικά ακόμα περισσότερα. Τέλος όσον αφορά τη διαχείριση του δρόμου, ποιος μπορεί να ξεχάσει τον αποκλεισμό εκατοντάδων οχημάτων εντός της Αττικής Οδού κατά τη διάρκεια κακοκαιρίας το 2022 και την προβληματική διαχείριση από πλευράς παραχωρησιούχου ή τις περιπτώσεις φυσικών καταστροφών όπου συνεχίζουν να ζητούνται διόδια από τα διερχόμενα οχήματα?

Δυστυχώς όλες οι εισαγγελικές παραγγελίες και διερευνήσεις της Σύμβασης μπήκαν τελικά στο αρχείο και δεν ολοκληρώθηκαν, ενώ και η απόπειρα το 2020 του Υπουργείου Υποδομών να διερευνήσει τη Σύμβαση μέσω της Hill International έπεσε φυσικά ξανά στο κενό.

Οι εναλλασσόμενες κυβερνήσεις, ουδέποτε κατήγγειλαν/τροποποίησαν την σύμβαση παραχώρησης, ούτε δε, ως όφειλαν, προσέφυγαν στα πολιτικά Δικαστήρια, προκειμένου να αποδείξουν ότι η προπεριγραφείσα «επιχειρηματική» δραστηριότητα που μετονομάζει «νομότυπα» τα έσοδα σε έξοδα, είναι καταχρηστική τουλάχιστον και υπερβαίνει τα όρια της καλής πίστης, αλλά και αυτής της σύμβασης. Ουδέποτε κατέφυγαν στα πολιτικά Δικαστήρια για να αναγνωριστεί αυτό που πλέον γνωρίζουν οι πάντες ότι η εταιρία πλουτίζει Αδικαιολόγητα. Αντ’ αυτού, όλες οι κυβέρνησεις, ήλθαν εκ νέου ως αρωγός της εταιρίας και ενάντια στο κοινό όφελος και θέσπισαν διάταξη νόμου με την οποία ορίζεται ως παράβαση του Κ.Ο.Κ. η παράλειψη καταβολής διοδίων.

Πλέον προ των πυλών βρίσκονται οι υπογραφές για την νέα περίοδο παραχώρησης της Αττικής Οδού για άλλα 25 έτη. Από την ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (νέο Παραχωρησιούχο) ιδρύθηκαν ξανά δύο εταιρείες που είναι η Νέα Οδός Παραχώρηση ΜΑΕ και η νέα εταιρεία που αναλαμβάνει τη διαχείρισης ονομάζεται “ΝΕΑ ΑΤΤΙΚΗ ΟΔΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΑΕ”, επαναλαμβάνοντας το προηγούμενο δοκιμασμένο σχήμα. Ο Πρωθυπουργός μάλιστα έσπευσε να προαναγγείλει μείωση της τάξης του 10% στα διόδια (από 2,8 € στα 2,5 €) αποκρύπτοντας ότι αυτό προβλεπόταν στη Σύμβαση, αφορά μόνο πέντε (5) έτη και ότι υπάρχει η δυνατότητα – πιθανότητα αμέσως μετά να εκτοξευθούν στα 3,25 € ανά διέλευση.

Όλα τα παραπάνω δικαιώνουν τις πάγιες θέσεις της ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ, ότι οι Συμβάσεις Παραχώρησης και οι Συμπράξεις Δημόσιου Ιδιωτικού Τομέα, λειτουργούν πάντα σε βάρος του Δημοσίου Συμφέροντος και των κοινωνικών αγαθών και επ’ ωφελεία των επιχειρηματικών ομίλων, προσφέροντας στην κερδοφορία τους κρίσιμες Υποδομές για τις κοινωνίες μας.

Ο Υμηττός δεν είναι "πάρκο" είναι οικοσύστημα

Ο ΥΜΗΤΤΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ «ΠΑΡΚΟ» ΕΙΝΑΙ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ !

( Μερικές παρατηρήσεις επί των προτάσεων του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου Ηλιούπολης).

Το υπό έγκριση Τοπικό Π.Σ Ηλιούπολης δεν αντιμετωπίζει, δεν προτείνει και δεν δίνει λύσεις για εγκαταστάσεις που λειτουργούν στη περιοχή του Δήμου, όπως το Κέντρο Υπερυψηλής Τάσης (ΚΥΤ), ο Σταθμός Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ), το Δημοτικό Νεκροταφείο, το καταφύγιο ζώων. Επίσης δεν αντιμετωπίζει ουσιαστικά τα προβλήματα που δημιουργεί η διερχόμενη υπερτοπική κυκλοφορία οχημάτων στο Δήμο.

Αντίθετα προωθεί νέες οικιστικές επεκτάσεις στον Υμηττό, δικαίωση καταπατητών και αυθαιρετούχων, αναίρεση του δασικού χαρακτήρα του Υμηττού.

Πάρκο πόλης

Η δημιουργία «Πάρκου πόλης» περ. 400 στρ. στον ορεινό όγκο του Υμηττού, εντός του δασικού χώρου, αποτελεί επιλογή της παρούσας Δημοτικής Αρχής Ηλιούπολης, η οποία βρίσκεται πέραν της υφιστάμενης νομιμότητας και του κεντρικού σχεδιασμού. Σύμφωνα με το υπό έγκριση Π.Δ για την προστασία του Υμηττού, η εκτός σχεδίου περιοχή του Δήμου στη περιοχή αυτή εντάσσεται στην Α’ Ζώνη απόλυτης προστασίας Υμηττού, όπου δεν επιτρέπονται χρήσεις αστικού πάρκου και ό,τι αυτές συνεπάγονται.

Επισημαίνεται ότι στο υπό έγκριση Π.Δ για την προστασία του Υμηττού, προωθείται η δημιουργία του Μητροπολιτικού Πάρκου Γουδή – Ιλισίων και του Πάρκου Καισαριανής, σε περιοχές με ήπιες κλήσεις.

Οικιστικές επεκτάσεις στον Υμηττό.

Στα όρια με το εγκεκριμένο σχέδιο πόλης του Δήμου Ηλιούπολης και σε επαφή με τον δασικό χώρο του Υμηττού, υφίστανται από την δεκαετία του΄50 κάποιοι θύλακες αυθαίρετων κατοικιών, ενώ κάποιοι ιδιώτες διεκδικούν εκτάσεις που με δικαστικές αποφάσεις θεωρούνται δημόσιες, δασικές, αναδασωτέες και διακατεχόμενες.

Με το υπό έγκριση Τοπικό Π.Σ Ηλιούπολης η δημοτική αρχή προωθεί την ένταξη αυτών των θυλάκων και κάποιων Ανοιχτών Οικοδομικών Τετραγώνων στο Σχέδιο Πόλης, δηλαδή ουσιαστικά προωθεί την νομιμοποίησή των επεκτάσεων τους στον δασικό χώρο του Υμηττού.

Κυκλοφοριακό

Η διερχόμενη υπερτοπική κυκλοφορία οχημάτων αποτελεί από τα σημαντικότερα σημερινά προβλήματα του Δήμου Ηλιούπολης

Το ισχύον ΡΣΑ (2012) κατάργησε, σωστά, την διέλευσης της «Περιφερειακής Λεωφόρου Υμηττού» από τον δασικό χώρο του Υμηττού και προβλέπει την δημιουργία υπόγειας σύνδεσης μεταξύ Καρέα και Λ. Βουλιαγμένης, η οποία ωστόσο παραπέμπεται σε ένα αβέβαιο μέλλον.

Η κατάργηση της Περιφερειακής Λεωφόρου Υμηττού, δεν προωθείται στα πλαίσια της παρούσας μελέτης. Ακόμη, το προς έγκριση Τοπικό Π.Σ Ηλιούπολης δεν συνδέεται με μια αναγκαία συνολική αναθεώρηση της κυκλοφοριακής μελέτης του Δήμου.

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΠΟΛΙΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΥΜΗΤΤΟΥ

1.9.2024

Ψήφισμα του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Θεσσαλονίκης (ΣΑΘ) σχετικά με τον «Κανονισμό Πυροπροστασίας Ακινήτων εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων»

Ψήφισμα του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Θεσσαλονίκης (ΣΑΘ) σχετικά με τον «Κανονισμό Πυροπροστασίας Ακινήτων εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων»

Το Ψήφισμα του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Θεσσαλονίκης (ΣΑΘ) σχετικά με τον «Κανονισμό Πυροπροστασίας Ακινήτων εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων» είναι το πληρέστερο και πλέον εμπεριστατωμένο κείμενο που έχει δημοσιευτεί έως και σήμερα για τον Κανονισμό, ακολουθούμενο από δύο Παραρτήματα (Τεχνικό και Νομικό) με αναφορές στα σοβαρότερα ζητήματα αντισυνταγματικότητας, παραβιάσεων της νομιμότητας και των εφαρμοστέων τεχνικών κανόνων της Πολεοδομίας, της Δόμησης και της Αρχιτεκτονικής που εγείρονται από τη θέσπιση και την εφαρμογή του.

Δείτε το Ψήφισμα εδώ:

https://mailchi.mp/ad7476269a01/e3mr1gyxcc-15657130?e=[UNIQID]

Ψήφισμα του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Θεσσαλονίκης (ΣΑΘ)

σχετικά με τον «Κανονισμό Πυροπροστασίας Ακινήτων

εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων»

Ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Θεσσαλονίκης (ΣΑΘ), ως επιστημονικός και επαγγελματικός φορέας με αντικείμενο που θίγεται άμεσα από την εφαρμογή των διατάξεων του «Κανονισμού Πυροπροστασίας Ακινήτων εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων» (κυα οικ. ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/55904/2019/19.5.2023, ΦΕΚ Β’ 3475/24.5.2023) εκφράζει δημόσια την πλήρη αντίθεσή του στην απόλυτα αντιδημοκρατική και αντισυνταγματική διαδικασία εκπόνησης και εφαρμογής του και στο περιεχόμενό του, που μετακυλύει στον πολίτη την υποχρέωση της πολιτείας για την περιβαλλοντική και δασική διαχείριση και προστασία την οποία το Σύνταγμα αναγνωρίζει αποκλειστικά στο κράτος και στις αρμόδιες υπηρεσίες του.

Ο Κανονισμός στερείται, έστω και στοιχειωδώς, οποιουδήποτε νομοθετικού κύρους. Προκαλεί, χωρίς καμία νόμιμη αιτία, μια άνευ προηγουμένου κοινωνική αναστάτωση και αδικία, επιβάλλοντας σε βάρος των πολιτών κατάφωρα αυθαίρετες και επαχθείς υποχρεώσεις που βρίθουν σοβαρών αντιφάσεων και άστοχων επιλογών. Επιδιώκει να ικανοποιήσει ανέφικτους στόχους που υπηρετούν συμφέροντα και πολιτικές εντελώς αλλότριες ή και τελείως ενάντιες στην πραγματική και ουσιαστική προστασία του δασικού περιβάλλοντος, της ιδιοκτησίας και του πολίτη, για τους λόγους που κυρίως αναλύονται στο νομικό και τεχνικό Παράρτημα που ακολουθούν.

Τα μέτρα και οι υποχρεώσεις που επιβάλλονται με τον Κανονισμό χαρακτηρίζονται από πλήρη επιστημονική και τεχνική αναξιοπιστία και προχειρότητα, από απουσία της οφειλόμενης οικολογικής ευαισθησίας και μέριμνας, από αισθητική άγνοια και αδιαφορία, από σοβαρό έλλειμμα αποτελεσματικότητας για την ουσιαστική αντιμετώπιση των επικαλουμένων κινδύνων, αλλά και από έλλειψη στοιχειώδους κοινωνικής ευαισθησίας και υπευθυνότητας, επιβαρύνοντας ανάλγητα, αιφνιδιαστικά και καθολικά την κοινωνία με υπέρογκα, αναιτιολόγητα και μη αντιμετωπίσιμα κόστη.

Χρησιμοποιεί ευρύτατα ο Κανονισμός τον όρο «επικινδυνότητα» που όμως αποδίδεται σε κάτι που είναι επικίνδυνο. Σε κάτι που κινδυνεύει αποδίδεται ο όρος «τρωτότητα». Οι κίνδυνοι της πυρκαγιάς εκπορεύονται από το εγκαταλελειμμένο και απροστάτευτο φυσικό περιβάλλον που καθίσταται έτσι επικίνδυνο και για τα ακίνητα. Από τα ακίνητα δεν απορρέουν κίνδυνοι. Είναι οξύμωρο και προκλητικό να συνάγει το κράτος, εκ των υστέρων, «κινδύνους» από κτίσματα που έχουν ανεγερθεί με νόμιμες οικοδομικές άδειες και εγκρίσεις επέμβασης που έχει το ίδιο αρμοδίως χορηγήσει! Τα ακίνητα δεν είναι επομένως, επικίνδυνα, αλλά μόνο «τρωτά» στους κινδύνους. Ο όρος «επικινδυνότητα των ακινήτων» είναι ένα στοχευμένο λεκτικό τέχνασμα του Κανονισμού που αποβλέπει στην ενοχοποίηση των ακινήτων για τις πυρκαγιές, με τη μετάθεση της ευθύνης των καταστροφών από την Πολιτεία στους ιδιοκτήτες τους.

Ενόψει όλων αυτών, ο ΣΑΘ καταγγέλλει τη θέσπιση και την εφαρμογή του «Κανονισμού Πυροπροστασίας Ακινήτων εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων» και ζητά την άμεση απόσυρσή του στο σύνολό του.

Συντασσόμενος με επιστημονικούς φορείς όπως ο ΣΑΔΑΣ και ο Συνήγορος του Πολίτη, ο ΣΑΘ ζητά από τους αρμόδιους Υπουργούς και από κάθε αρμόδια αρχή, τον άμεσο επιστημονικό εκσυγχρονισμό του αντιπυρικού θεσμικού πλαισίου της χώρας, την κατάλληλη στελέχωση των δημοσίων υπηρεσιών που σχετίζονται με τη δασική προστασία και διαχείριση και με το ρυθμιστικό πεδίο του Κανονισμού καθώς και τη διάθεση σε αυτές σύγχρονου εξοπλισμού και επαρκών χρηματικών πόρων για την αποτελεσματική εκτέλεση του έργου τους και την ουσιαστική άσκηση της θεσμικής αρμοδιότητάς τους.

Επισημαίνεται ακόμα ότι την άμεση απόσυρση του Κανονισμού επιβάλλουν ο οφειλόμενος από την Κυβέρνηση σεβασμός του Συντάγματος και των νόμων, των δημοκρατικών θεσμών, των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου, του περιβάλλοντος και του δασικού πλούτου της χώρας, του επιστημονικού και επαγγελματικού κόσμου, καθώς και το πρωταρχικό καθήκον της μέριμνας για τον δοκιμαζόμενο από την οικονομική κρίση και την ακρίβεια ελληνικό λαό που πλήττεται, ακόμα σφοδρότερα, από την εφαρμογή των διατάξεών του.

Θεσσαλονίκη, 18 Ιουλίου 2024

Για τον ΣΑΘ

Ο Πρόεδρος Ο Γ. Γραμματέας

Γ. Κονταξάκης Κ. Σαμδάνης

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ

Η νεοφιλελεύθερη επιθυμία και το ανεπιθύμητο δάσος

Το δάσος | Φωτό: Κώστας Μανωλίδης

Η νεοφιλελεύθερη επιθυμία και το ανεπιθύμητο δάσος

ΑΠΟΨΕΙΣ29.08.24 14:51

Κώστας Μανωλίδης*

Ήταν Ιούλιος του 2020 όταν στην παρουσίαση μιας μεγάλης τουριστικής επένδυσης που θα χτιζόταν σε 490 στρ. δάσους, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεστόμισε το περίφημο: «κάποια στιγμή θα καεί το δάσος, οπότε είμαι σίγουρος ότι κάνουμε το σωστό». Ο Άδωνης Γεωργιάδης, στην τηλεοπτική οθόνη, το συνέχισε: «δεν καταλαβαίνω τι συμφέρον έχει ο Δήμος Κέρκυρας από το να παραμείνει αυτό το παρθένο δάσος εκεί».

Τέτοιες ωμές παραδοχές, και βέβαια η αντανάκλασή τους στις στάχτες που άφησε η τελευταία τετραετία, θέτουν ένα προκλητικό ερώτημα: τι είδους ανθρωπότυπος στέκεται σήμερα με τέτοια χαιρέκακη αδιαφορία απέναντι στα δάση; Πως βάζει, δίχως ενδοιασμούς, το γυμνό υλικό συμφέρον πάνω από ένα αδιαμφισβήτητα υπέρτατο αγαθό;

Τα δάση μπορεί να καίγονταν πάντα, μπορεί να αποψιλώνονται συστηματικά από την αρχαιότητα, αλλά στις σημερινές συνθήκες, και ειδικά για τη Μεσογειακή ζώνη, η συνεχιζόμενη καταστροφή τους ισοδυναμεί με έγκλημα κατά της ανθρώπινης ζωής.

Εύλογα, τέτοιες στάσεις θα αποδοθούν στην απενοχοποιημένη νεοφιλελεύθερη ιδιοτέλεια, στην απληστία για χρήμα και εξουσία, στην κανιβαλική αναπτυξιολαγνεία, σε επιδιώξεις σύνθλιψης της κοινωνίας, ή και σε καθαρό κρετινισμό. Όμως, μαζί με όλα αυτά, αξίζει να δούμε και το βαθύτερο ανθρωπολογικό έρεισμά τους.

Πιστεύω ότι η κραυγαλέα αδιαφορία για τη φύση ριζώνει στον τρόπο με τον οποίο ο νεοφιλελευθερισμός, πέρα από οικονομικό δόγμα, καθορίζει έναν τύπο σχέσης με τον κόσμο. Βάζοντας στη θέση των συλλογικών νοημάτων την ατομική επιθυμία και το συμφέρον, αξιώνει έναν κόσμο προγραμματισμένο για την παραγωγή κέρδους και ικανοποίησης. Ο νεοφιλελεύθερος ανθρωπότυπος, πατώντας στη θεμελιακή βλέψη της Νεωτερικότητας για την απομάγευση και τεχνολογική καθυπόταξη της φύσης, αναπτύσσει σε παθολογικό βαθμό μια υποχόνδρια επιθυμία (απο)ρύθμισης του περιβάλλοντος. Όχι λόγω της πίστης σε κάποιες απαράβατες αρχές και νόμους, αλλά εξαιτίας της κατανόησης του εαυτού και του κόσμου με όρους επιχείρησης. Τα πάντα, μαζί και η φύση, πρέπει να λογοδοτούν στη λογική της ποσοτικοποίησης και σε έναν στυγνό ισολογισμό κόστους και άμεσου οφέλους, χωρίς κανένα αξιακό και ηθικό αντίβαρο.

Η ιδέα της τάξης αποκτά έτσι έναν νέου τύπου τυραννικό χαρακτήρα. Δεν αφορά την άκαμπτη πειθάρχηση σε ένα πλαίσιο κανόνων αλλά την ηγεμονία ενός εργαλειακού θετικισμού που αναδιαρθρώνει όλες τις πτυχές της ζωής στα λειτουργικά πρότυπα της οικονομίας. Ο θρίαμβος της ασύδοτης ατομικότητας, το κυνήγι των επιδόσεων, η λογιστικοποίηση της κοσμοθεώρησης, πέρα από το πολιτικό-οικονομικό επίπεδο, έχουν εγγραφεί ως υπαρξιακές νόρμες για το νεοφιλελεύθερο υποκείμενο. Εξάλλου η Θάτσερ το είχε δηλώσει: «η οικονομία είναι μόνο η μέθοδος, ο στόχος είναι να αλλάξουμε την καρδιά και την ψυχή».

Ένα τέτοιο υποκείμενο, συγκροτημένο γύρω από μια φανατική προσήλωση στον ωφελιμισμό και την αποδοτικότητα, δεν μπορεί παρά κάπου βαθιά μέσα του να αποστρέφεται το δάσος.

Γιατί το δάσος, ως ενιαίο αλληλοσυνδεόμενο σύνολο, αντιπροσωπεύει την πλήρη υπέρβαση της ατομικής ιδιοτέλειας ή της μετρήσιμης παραγωγικότητας. Στο δάσος δεν υπάρχει νομή της γης, δεν υπάρχουν όρια, ορατότητα και επιτήρηση. Είναι αδιαπέραστο ακόμα και στο αμείλικτο βλέμμα των δορυφόρων και των drones. Το δάσος υπήρξε πάντα το τυφλό σημείο του Νόμου.

Στο δάσος χάνεται ο προσανατολισμός, χάνεται ο έλεγχος, χάνεται ο χρόνος, είναι το μέρος όπου χανόμαστε. Και σε πολλές περιπτώσεις αυτό το χάσιμο ισοδυναμεί με την ελευθερία. Γι αυτό, το δάσος έγινε ο τόπος καταφυγής φυγάδων κι αποσυνάγωγων, άσυλο ληστών και παρτιζάνων, φανταστική εστία απροσδιόριστων απειλών, μαγισσών και ξωτικών. Στο δάσος η φύση συγκεντρώνει όλο της το σφρίγος σε έναν πανίσχυρο οργανισμό που εκμηδενίζει την ανθρώπινη αλαζονεία και την τυφλή χρησιμοθηρική της λογική, που γελοιοποιεί τους ψυχαναγκασμούς της τάξης και της ασφάλειας, που ξυπνά τα αρχέγονα ένστικτα και τη δυσανεξία σε κάθε ζυγό.

Γράφει ο Στράτης Μυριβήλης κάπου στο Η ΖΩΗ ΕΝ ΤΑΦΩ: «Το δάσος ήταν ένα υπερφυσικό φυτικό χτήνος, ανεξάρτητο και ολάκερο, που ανάσαινε, ζούσε, κουνιόταν και φώναζε με την δικιά του την ιδιαίτερη ζωή, την ακατάλυτη και προαιώνια. Ένα θεόρατο ζωντανό ήταν, που μούγκριζε και μύριζε δυνατά. Το χλωρό του το αίμα ορμούσε προς τον ουρανό με μανία μέσα από τους κραταιούς κορμούς, αδάμαστο συντριβάνι άγριας νιότης.»

Έχω την αίσθηση ότι η κατηγορία ανθρώπων που μας κυβερνάει, παραδομένη στον ίλιγγο της εξουσίας και στο παραλήρημα ελέγχου και χειραγώγησης, ανομολόγητα δυσφορεί με αυτήν την απειθάρχητη «άγρια νιότη» του δάσους. Η φύση γι αυτούς θα έπρεπε να είναι πειθήνια, τακτοποιημένη και περιφραγμένη, χωρίς χυμούς, χωρίς απρόβλεπτες διαθέσεις και κρυφές απειλές, κάτι σαν ένα οικουμενικό γήπεδο γκολφ. Στις κάθε είδους αξιοποιήσεις και επενδύσεις, μαζί με τις άμεσες οικονομικές απολαβές, ασυνείδητα επιθυμούν και την καταστολή των παράφορων δυνάμεων της φύσης. Χωρίς να καταλαβαίνουν ότι αυτή η υπονόμευση είναι στραμμένη και προς τον εαυτό τους.

Όχι πολύ παλιά, στις πλαγιές του Γράμμου ή στις ζούγκλες του Βιετνάμ, ο αντίπαλος που κρυβόταν στα δάση, ο αντίπαλος που ουσιαστικά ταυτιζόταν με τα δάση, αντιμετωπιζόταν με βόμβες ναπάλμ. Σήμερα, η προτιμητέα πρακτική συμβολικής κυριαρχίας σε όσα αντιπροσωπεύει το αγέρωχο βασίλειο της χλωρίδας συνεχίζει να είναι η καταδίκη στην πυρά.

*Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Λειψυδρία και ιδιωτικοποίηση: Σαν δύο σταγόνες νερό

ΛΕΙΨΥΔΡΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ: ΣΑΝ ΔΥΟ ΣΤΑΓΟΝΕΣ ΝΕΡΟ

Επιστήμονες αλλά και κάτοικοι των νησιών προειδοποιούν ότι τα μέτρα που έχουν εξαγγελθεί για την αντιμετώπιση της έλλειψης νερού δεν επαρκούν.

Κρήτη, Κυκλάδες, Μακεδονία, Αττική: Το φάντασμα της μεγάλης δίψας πλανάται πάνω από τη χώρα. Το νερό στερεύει. Η ζέστη συνεχίζεται και τα καμπανάκια συναγερμού χτυπούν το ένα μετά το άλλο.

Στην Κρήτη, στις αρχές Ιουλίου, επιτήδειοι έκλεψαν περίπου 3 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού από το φράγμα της Φανερωμένης, ένα από τα μεγαλύτερα περιστατικά κλοπής υδάτων που έχει μέχρι στιγμής καταγραφεί.

Η κλοπή ήρθε σε μια περίοδο κατά την οποία η κατάσταση με το νερό στην Κρήτη είναι οριακή. Σύμφωνα με δηλώσεις (ΕΡΤ) του καθηγητή Γεωλογίας και Φυσικών Καταστροφών, κ. Ευθύμη Λέκκα: Αν δεν βρέξει φέτος στο νησί «δε θα έχει νερό του χρόνου, με τεράστιες επιπτώσεις στον τουριστικό, κοινωνικό και αγροτικό τομέα».

Οι επιπτώσεις της λειψυδρίας είναι ήδη ορατές για τους επαγγελματίες της περιοχής, με τους Αγροτικούς Συλλόγους του Αποκόρωνα Χανίων να αναφέρουν ότι «δεν καλύπτονται οι ανάγκες των κατοίκων σε νερό ύδρευσης και άρδευσης- όταν- οι πισίνες των μεγάλων ξενοδοχείων είναι γεμάτες».

EUROKINISSI/ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΛΛΙΑΡΑΣ

ΔΙΨΑ, ΑΠΟΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΠΕΠΑΛΑΙΩΜΕΝΟ ΔΙΚΤΥΟ

Στις Κυκλάδες, για τις οποίες γράφαμε πρόσφατα στο Magazine, η ξηρασία και η λειψυδρία συνεχίζουν να δηλώνουν δυναμικά το παρόν τους. Όπως λένε στο NEWS 24/7 μέλη Κινήσεων Πολιτών της περιοχής, αυτή τη στιγμή στη Νάξο «παίρνουν νερό από γεωτρήσεις που βρίσκονται σε βάθος 600 μέτρων. Μιλάμε για νερό που βρίσκεται εκεί από τα αρχαϊκά χρόνια»!

Αστυπάλαια: Ετοιμάζεται mega-τουριστικό χωριό με βίλες μεγαλύτερο από τους δύο οικισμούς του νησιού

Τουριστικό χωριό – γίγας εγκρίθηκε στην Αστυπάλαια

Το πράσινο φως για τη δημιουργία ενός τουριστικού χωριού στην Αστυπάλαια, που θα ξεπερνάει σε έκταση τους δύο μεγαλύτερους οικισμούς του νησιού, έδωσε το Κεντρικό Πολεοδομικό Συμβούλιο - Προβληματίζει η τεράστια κλίμακα της επένδυσης

Γιώργος Λιάλιος

22.08.2024 • 12:00

Το πράσινο φως για δημιουργία ενός τουριστικού χωριού με βίλες και ξενοδοχεία στην Αστυπάλαια, που θα ξεπερνά σε έκταση τους δύο μεγαλύτερους οικισμούς του νησιού, έδωσε μέσα στο καλοκαίρι το Κεντρικό Πολεοδομικό Συμβούλιο (ΚΕΣΥΠΟΘΑ). Η τεράστια κλίμακα και η επίδρασή της σε ένα γενικά «διατηρημένο» νησί δεν είναι το μόνο πρόβλημα της συγκεκριμένης επένδυσης, καθώς με το ειδικό πολεοδομικό πλαίσιο που θα περιβληθεί το εγχείρημα, η δόμηση θα είναι τριπλάσια από την επιτρεπόμενη σήμερα, κατά παράβαση του προεδρικού διατάγματος προστασίας του νησιού. Το δημοτικό συμβούλιο του νησιού έχει εκφράσει την αντίρρησή του, η οποία αγνοήθηκε.

Η επενδυτική πρόταση, την ύπαρξη της οποίας αποκάλυψε η «Κ» τον Μάρτιο («Μέγα πρότζεκτ 2.000 στρεμμάτων στην Αστυπάλαια», 12.3.24) αφορά περιοχή 1.977 στρεμμάτων στη θέση Βίγλα, κοντά στο λιμάνι Αγίου Ανδρέα (το δεύτερο λιμάνι του νησιού, νοητά πίσω από τον λόφο όπου βρίσκεται η Χώρα). Η επένδυση προωθείται μέσω Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΕΠΣ), ενός πλαισίου-ομπρέλας που τροποποιεί τους όρους δόμησης και τις χρήσεις γης (δηλαδή ό,τι ισχύει πολεοδομικά για τους υπόλοιπους) σε μια περιοχή.

Το χρονικό

Τον Οκτώβριο του 2023, η εταιρεία ZONIRO υπέβαλε αίτημα στο Κεντρικό Πολεοδομικό Συμβούλιο (ΚΕΣΥΠΟΘΑ) για προέγκριση του ΕΠΣ, μια προαιρετική διαδικασία. Το αίτημα συμπίπτει με την περίοδο κατά την οποία έχει ξεκινήσει η εκπόνηση του πολεοδομικού σχεδίου της Αστυπάλαιας και, εφόσον η προέγκριση δοθεί, οι μελετητές θα είναι υποχρεωμένοι να λάβουν ως δεδομένη την επένδυση και να τροποποιήσουν αναλόγως τον σχεδιασμό του υπόλοιπου νησιού.

Μετά τις δύο επικαιροποιήσεις, η πρόταση εξετάστηκε από το ΚΕΣΥΠΟΘΑ τον Ιούλιο. Ο Δήμος Αστυπάλαιας ζήτησε να παρέμβει στη συνεδρίαση του οργάνου, όπερ και επετράπη. «Με άφησαν να μπω στη συνεδρίαση, να καταθέσω τα επιχειρήματα του δήμου και να φύγω, αλλά δεν μου επέτρεψαν να παρακολουθήσω τη συζήτηση ή να έχω πρόσβαση στις μελέτες που κατέθεσε ο επενδυτής», λέει στην «Κ» ο δήμαρχος Αστυπάλαιας Νίκος Κομηνέας. Σύμφωνα με την εισήγηση της (αρμόδιας σε αυτές τις περιπτώσεις) Διεύθυνσης Πολεοδομικού Σχεδιασμού του υπουργείου Περιβάλλοντος:

Η δόμηση θα είναι τριπλάσια από την επιτρεπόμενη – Προβληματίζει η τεράστια κλίμακα και η επίδρασή της σε ένα γενικά «διατηρημένο» νησί.

• Η έκταση την οποία αφορά η επένδυση είναι 1.977 στρέμματα, φερόμενης ιδιοκτησίας της εταιρείας «Αγρελίδι Ακίνητα». Η έκταση δεν είναι ενιαία: αποτελείται από πέντε ακίνητα, η ακριβής έκταση των οποίων δεν αναφέρεται στην εισήγηση της υπηρεσίας (μόνο ότι αποτελείται από δύο ενότητες, 1.903 στρεμμάτων και 73 στρεμμάτων). Το δε ειδικό πολεοδομικό σχέδιο θα καλύπτει και ακόμη 95 στρέμματα που παρεμβάλλονται μεταξύ των δύο ενοτήτων (δηλαδή, οι δύο ενότητες της «Αγρελίδι Ακίνητα» δεν βρίσκονται σε επαφή) και ανήκουν σε άλλους ιδιοκτήτες, που δεν συμμετέχουν στο επενδυτικό σχέδιο, αλλά η γη τους θα αποκτήσει χρήσεις γης με βάση το ΕΠΣ, άγνωστο σε ποια κατεύθυνση (υπενθυμίζεται πως σε μεγάλη τουριστική επένδυση στην Ερμιονίδα, που υλοποιήθηκε μέσω ΕΣΧΑΣΕ, οι «εγκλωβισμένες» στην τουριστική επένδυση εκτάσεις άλλων ιδιοκτητών χαρακτηρίστηκαν από το πολεοδομικό σχέδιο αδόμητες).

• Το επενδυτικό σχέδιο αφορά τη δημιουργία δύο τουριστικών χωριών (σύνθετα τουριστικά καταλύματα) με βίλες προς πώληση ή μίσθωση και δύο ξενοδοχεία. Προς το παρόν, στο σχέδιο δεν γίνεται συγκεκριμένη αναφορά, σύμφωνα με τον κ. Κομηνέα, ωστόσο αφορά την ανέγερση περίπου 250 βιλών. Η συνολική δόμηση υπολογίζεται σε 21.000 τ.μ.

Τα προβλήματα

Το προτεινόμενο σχέδιο αντιμετωπίζει πλήθος προβλημάτων, με κυριότερο ότι έρχεται σε αντίθεση με το προεδρικό διάταγμα του 2002 για την προστασία 25 μικρών νησιών του Αιγαίου (ΦΕΚ 402Δ). Σύμφωνα με το διάταγμα, η μέγιστη δόμηση ανά ακίνητο για τουριστικές χρήσεις ανέρχεται σε 1.500 τ.μ. – με άλλα λόγια, αν υποθέσουμε ότι και τα πέντε οικόπεδα ήταν οικοδομήσιμα και είχαν την απαιτούμενη αρτιότητα (το σχέδιο, όπως προαναφέρθηκε, δεν τα αναφέρει χωριστά), τότε η ανώτατη επιτρεπόμενη δόμηση θα ήταν συνολικά 7.500 τ.μ. και όχι 21.000 τ.μ. Ολα αυτά αν κάποιο από τα οικόπεδα δεν είναι «τυφλό», δηλαδή έχει πρόσωπο σε αναγνωρισμένη οδό (το οποίο συνεπάγεται την οικοδομησιμότητα).

Η εισήγηση της υπηρεσίας του ΥΠΕΝ ξεπερνά το ζήτημα του προεδρικού διατάγματος, αναφέροντας ότι το διάταγμα «δεν αποτελεί πολεοδομικό σχεδιασμό πρώτου επιπέδου […] ενώ, αντίθετα, το ΕΠΣ αποτελεί σχεδιασμό πρώτου επιπέδου, υπόκειται σε στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση και βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια τα οποία δύναται να τροποποιεί». Εκτιμά πως ο προτεινόμενος σχεδιασμός «έχει αρκετά ήπια ένταση σε σχέση με το μέγεθος της ιδιοκτησίας, ως εκ τούτου δεν δημιουργεί ασυμβατότητες και συγκρούσεις». Η «Κ» ζήτησε τη θέση του προέδρου του ΚΕΣΥΠΟΘΑ, γενικού γραμματέα Αστικού Σχεδιασμού Ευθύμη Μπακογιάννη, όμως, δεν υπήρξε ανταπόκριση. Ούτε με κάποιον εκπρόσωπο της εταιρείας ZONIRO στάθηκε εφικτή η επικοινωνία.

«Κατ’ αρχάς, η επένδυση αυτή είναι εντελώς ασύμβατη με τον χαρακτήρα του νησιού και το βιώσιμο μοντέλο τουριστικής του ανάπτυξης», εκτιμά ο δήμαρχος Αστυπάλαιας, Νίκος Κομηνέας. «Το είδος της δόμησης που προτείνεται, δηλαδή διάσπαρτες βίλες σε μεγάλα οικόπεδα, είναι άσχετο με τη μορφολογία των οικισμών μας. Επιπλέον, το μέγεθος της επένδυσης θα μας δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στις υποδομές, όπως οι δρόμοι, η παροχή νερού, τα λύματα, ο φωτισμός, η καθαριότητα. Αν κάποιος θέλει να επενδύσει τουριστικά, οι οικισμοί του νησιού έχουν μεγάλο, ήδη εγκεκριμένο περιθώριο επέκτασης». Ερωτώμενος αν θα προσβάλει στο ΣτΕ τυχόν έγκριση της επένδυσης από το ΥΠΕΝ, ο κ. Κομηνέας απαντά αρνητικά. «Οχι σε αυτή τη φάση, αλλά κατά την εξέταση του πολεοδομικού σχεδίου για όλο το νησί, εφόσον το ενσωματώνει», αναφέρει.

Αστυπάλαια: Ετοιμάζεται mega-τουριστικό χωριό με βίλες μεγαλύτερο από τους δύο οικισμούς του νησιού

Η επένδυση αφορά περιοχή 1.977 στρεμμάτων κοντά στο λιμάνι Αγίου Ανδρέα, δηλαδή ξεπερνά σε έκταση τους δύο μεγαλύτερους οικισμούς της Αστυπάλαιας

LifO NewsroomΠΡΙΝ

Μέσα στο καλοκαίρι το Κεντρικό Πολεοδομικό Συμβούλιο (ΚΕΣΥΠΟΘΑ), έδωσε «πράσινο φως» για να δημιουργηθεί mega-τουριστικό χωριό με βίλες και ξενοδοχεία στην Αστυπάλαια.

Όπως αναφέρεται στο ρεπορτάζ της Καθημερινής η επένδυση αφορά περιοχή 1.977 στρεμμάτων στη θέση Βίγλα, κοντά στο λιμάνι Αγίου Ανδρέα, δηλαδή ξεπερνά σε έκταση τους δύο μεγαλύτερους οικισμούς της Αστυπάλαιας. Η επένδυση προωθείται μέσω Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΕΠΣ), ενός πλαισίου-ομπρέλας που τροποποιεί τους όρους δόμησης και τις χρήσεις γης σε μια περιοχή.

Η τεράστια κλίμακα της επένδυσης αυτής στην Αστυπάλαια δεν είναι το μόνο πρόβλημα της συγκεκριμένης επένδυσης, καθώς με το ειδικό πολεοδομικό πλαίσιο που θα περιβληθεί το εγχείρημα, η δόμηση θα είναι τριπλάσια από την επιτρεπόμενη σήμερα, κατά παράβαση του προεδρικού διατάγματος προστασίας του νησιού. Το δημοτικό συμβούλιο του νησιού έχει εκφράσει την αντίρρησή του, η οποία αγνοήθηκε.

Σύμφωνα με τον δήμαρχο του νησιού, το μέγεθος της επένδυσης θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στις υποδομές, όπως οι δρόμοι, η παροχή νερού, τα λύματα, ο φωτισμός, η καθαριότητα. «Κατ’ αρχάς, η επένδυση αυτή είναι εντελώς ασύμβατη με τον χαρακτήρα του νησιού και το βιώσιμο μοντέλο τουριστικής του ανάπτυξης», εκτιμά ο δήμαρχος Αστυπάλαιας, Νίκος Κομηνέας. «Το είδος της δόμησης που προτείνεται, δηλαδή διάσπαρτες βίλες σε μεγάλα οικόπεδα, είναι άσχετο με τη μορφολογία των οικισμών μας. Επιπλέον, το μέγεθος της επένδυσης θα μας δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στις υποδομές, όπως οι δρόμοι, η παροχή νερού, τα λύματα, ο φωτισμός, η καθαριότητα. Αν κάποιος θέλει να επενδύσει τουριστικά, οι οικισμοί του νησιού έχουν μεγάλο, ήδη εγκεκριμένο περιθώριο επέκτασης».

Από την 'Ηπειρο μέχρι τη Ρόδο και τη Μάνη οι τοπικές κοινωνίες αντιδρούν στις Ανεμογεννήτριες

Καθολικό όχι από την Ηγουμενίτσα στους τέσσερις αιολικούς σταθμούς

22 Αυγούστου, 2024

3:17 μμ

Καθολικό όχι από τον Δήμο Ηγουμενίτσας στην εγκατάσταση τεσσάρων αιολικών σταθμών στις θέσεις Σκαλοπούλα και Βελανιδιά. Το Δημοτικό Συμβούλιο συζήτησε διεξοδικά το θέμα.

Κατά την διάρκεια της συνεδρίασης αναπτύχθηκε έντονος προβληματισμός αλλά και εκφράστηκε η αντίθεση τόσο των μελών του ΔΣ όσο και τοπικών φορέων (Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδας, Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Θεσπρωτίας, Σύλλογος ιδιοκτήτων ενοικιαζομένων δωματίων διαμερισμάτων Ηγουμενίτσας-Πλαταριάς και προαστίων: Η παραλία του Ιονίου κ.α.), πρωτοβουλιών κατοίκων και πολιτών.

Ο Δήμος Ηγουμενίτσας με βάση τις τεκμηριωμένες υπηρεσιακές και επιστημονικές εισηγήσεις, τις δημοσιεύσεις και αναρτήθηκαν στα τοπικά ΜΜΕ αλλά και με τα επιχειρήματα που αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια της συζήτησης στη Συνεδρίαση του Δ.Σ., συντάσσει τεχνική έκθεση η οποία θα συνοδεύσει την απόφαση του Δ.Σ., με στόχο την αποδόμηση της Μ.Π.Ε., με όρους περιβαλλοντικούς, οικονομικούς, νομικούς και κοινωνικούς.

Ήδη ο Δήμαρχος Ηγουμενίτσας ενημέρωσε τον Περιφερειάρχη Ηπείρου κ. Αλέξανδρο Καχριμάνη και τον Αντιπεριφερειάρχη Θεσπρωτίας κ. Θωμά Πιτούλη για την απόφαση του Δ.Σ., η οποία με όλο το σχετικό συνοδευτικό υλικό, θα παραδοθεί στην Περιφέρεια Ηπείρου, προκειμένου να ληφθεί υπόψη στην οικεία διαδικασία γνωμοδότησης, από τα αρμόδια όργανα αυτής. Επίσης, η απόφαση θα επιδοθεί και τα επιχειρήματά της εκτεθούν αναλυτικά τόσο στον Γραμματέα και τα αρμόδια για την έγκριση ή μη της Μ.Π.Ε., στελέχη της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου – Δυτικής Μακεδονίας, όσο και στην πολιτική ηγεσία και υπηρεσιακή ιεραρχία του αρμόδιου Υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος.

Ακόμη το Δημοτικό Συμβούλιο αποφάσισε να υιοθετήσει την πρόταση της πρωτοβουλίας πολιτών και να δηλώσει ομόφωνα ότι σε κάθε περίπτωση και με κάθε τρόπο (διοικητικό, νομικό, ιδιοκτησιακό κλπ), αλλά και με μαζικές κινητοποιήσεις, μαζί με τους πολίτες και τους φορείς του Δήμου, δεν θα επιτρέψει την υλοποίηση ενός τέτοιου έργου.

Στη βάση αυτή καλεί τους φορείς του έργου να αποσύρουν την αίτηση τους και την διοίκηση να μην εγκρίνει την συγκεκριμένη ΜΠΕ γιατί οι επιπτώσεις του έργου θα είναι καταστροφικές για το περιβάλλον, τους πολίτες και τις δραστηριότητες του Δήμου.

37 Ανεμογεννήτριες στη Μάνη: Πως οι κάτοικοι προσπαθούν να σταματήσουν την εγκατάσταση ανεμογεννητριών

22 Αυγούστου 2024 00:01

Η Μάνη, μια από τις πιο γραφικές και ιστορικά πλούσιες περιοχές της Ελλάδας, βρίσκεται αντιμέτωπη με μια νέα πρόκληση που έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από τους κατοίκους της και από τους λάτρεις του φυσικού της πλούτου. Η πρόθεση της εταιρείας να εγκαταστήσει 37 ανεμογεννήτριες σε διάφορες τοποθεσίες της περιοχής έχει εγείρει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τις επιπτώσεις στο περιβάλλον, την οικονομία και την πολιτιστική κληρονομιά της Μάνης.

Το έργο και οι τεχνικές του προδιαγραφές

Η εταιρεία σχεδιάζει να εγκαταστήσει ανεμογεννήτριες ύψους 82 μέτρων, με διάμετρο ρότορα 136 μέτρα και ονομαστικής ισχύος 4,2 MW η κάθε μία, σε τρεις περιοχές της Μάνης: το Γαϊδοροβούνι, τις θέσεις Κουρνούτο-Κοσελόρο-Εμπλουτσός-Κοτρώνι-Κακοβούνι και τις περιοχές Τρισκονός-Μυρί-Καψαλέας. Συνολικά, το έργο θα έχει ισχύ 155,4 MW και θα περιλαμβάνει επίσης τρεις οικίσκους ελέγχου, νέο υποσταθμό και δίκτυο υπόγειων καλωδίων.

Το έργο αυτό προγραμματίζεται να γίνει σε περιοχές που ανήκουν στη ζώνη προστασίας Natura 2000, οι οποίες είναι γνωστές για την πλούσια βιοποικιλότητα και τα εντυπωσιακά τοπία τους. Επιπλέον, οι περιοχές αυτές χαρακτηρίζονται ως Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά της Ευρώπης (Important Bird Areas in Europe), σύμφωνα με τον οργανισμό BirdLife International.

Οι αντιδράσεις των κατοίκων

Από τη στιγμή που δημοσιοποιήθηκε η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του έργου από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, ξέσπασε κύμα αντιδράσεων από τους κατοίκους της περιοχής. Δημιουργήθηκε διαδικτυακή ομάδα κατοίκων που συγκεντρώνει υπογραφές για να εκφράσει την αντίθεσή της στο έργο. Μέχρι την Κυριακή το βράδυ, οι υπογραφές διαμαρτυρίας στην ειδική πλατφόρμα είχαν ξεπεράσει τις 2.000, με στόχο την κατάθεση ένστασης από δικηγόρο κατά του έργου.

Οι κάτοικοι φοβούνται ότι το έργο θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον, την τοπική οικονομία και την ποιότητα ζωής τους. Η περιοχή «Γαϊδοροβούνι», όπου θα εγκατασταθούν οκτώ από τις ανεμογεννήτριες, ανήκει στις προστατευόμενες περιοχές Natura 2000 και είναι γνωστή για την πλούσια βιοποικιλότητα και τα μοναδικά φυσικά τοπία της. Οι ανεμογεννήτριες θα είναι ορατές από ολόκληρη την παραλιακή ζώνη της Μάνης, αλλοιώνοντας το φυσικό τοπίο και την αισθητική της περιοχής.

Οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις

Οι κάτοικοι της Μάνης ανησυχούν ιδιαίτερα για τις οικονομικές επιπτώσεις που θα έχει το έργο. Υποστηρίζουν ότι η εγκατάσταση των ανεμογεννητριών θα υποβαθμίσει τον τουρισμό, ο οποίος αποτελεί σημαντική πηγή εισοδήματος για την περιοχή, καθώς και τις αξίες γης. Επιπλέον, φοβούνται ότι η κατασκευή των ανεμογεννητριών θα επηρεάσει αρνητικά τον πρωτογενή τομέα, που είναι εξίσου σημαντικός για την τοπική οικονομία.

Επιπλέον, οι κάτοικοι τονίζουν ότι το έργο δεν θα προσφέρει οφέλη στην τοπική κοινωνία, καθώς δεν θα δημιουργήσει τοπικές θέσεις εργασίας. Η κατασκευή και λειτουργία των ανεμογεννητριών θα γίνει με εισαγόμενο προσωπικό και εξοπλισμό, ενώ οι υπάρχουσες θέσεις εργασίας στον τομέα του τουρισμού και της γεωργίας ενδέχεται να κινδυνεύσουν.

Ένα άλλο σημείο ανησυχίας είναι το γεγονός ότι η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια θα διοχετευθεί στο εθνικό δίκτυο και όχι στη Μάνη, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να μην επωφελούνται από το έργο, αλλά να συνεχίζουν να πληρώνουν υψηλές τιμές για την ενέργεια που καταναλώνουν.

Περιβαλλοντικές επιπτώσεις

Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις του έργου είναι εξίσου ανησυχητικές. Η εγκατάσταση των ανεμογεννητριών σε μια περιοχή τόσο ευαίσθητη όσο η Μάνη ενδέχεται να προκαλέσει σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Οι ανεμογεννήτριες θα επηρεάσουν την άγρια ζωή της περιοχής, ιδιαίτερα τα πτηνά, ενώ η κατασκευή των υποδομών ενδέχεται να προκαλέσει καταστροφή των φυσικών οικοτόπων.

Επιπλέον, η κατασκευή των ανεμογεννητριών θα προκαλέσει οπτική και ακουστική ρύπανση, καθώς και φωτορύπανση, αλλοιώνοντας για πάντα το φυσικό τοπίο της Μάνης. Οι κάτοικοι φοβούνται επίσης ότι οι ανεμογεννήτριες θα αυξήσουν τον κίνδυνο πυρκαγιάς, σε μια περιοχή που είναι ήδη ευάλωτη στην κλιματική αλλαγή.

Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα είναι η διαχείριση των αποβλήτων μετά το τέλος της ζωής των ανεμογεννητριών. Οι ανεμογεννήτριες έχουν περιορισμένη διάρκεια ζωής και, μετά την απόσυρσή τους, ενδέχεται να παραμείνουν τοξικά υλικά στο περιβάλλον, υποβαθμίζοντας περαιτέρω την περιοχή.

Οι θέσεις των τοπικών αρχών

Το Δημοτικό Συμβούλιο Δυτικής Μάνης καλείται τις επόμενες ημέρες να γνωμοδοτήσει για το έργο, και η θέση του Δήμου είναι αρνητική. Ωστόσο, οι κάτοικοι και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις τονίζουν ότι μια αρνητική γνωμοδότηση δεν αρκεί. Υποστηρίζουν ότι ο Δήμος και η Περιφέρεια Πελοποννήσου πρέπει να ενεργοποιηθούν άμεσα και να δράσουν με ένταση σε όλα τα επίπεδα, προκειμένου να προστατεύσουν το φυσικό περιβάλλον και την πολιτιστική κληρονομιά της Μάνης.

Η διαβούλευση για το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί στις αρχές Σεπτεμβρίου, και οι κάτοικοι ζητούν από τις τοπικές αρχές να καταθέσουν ενστάσεις κατά του έργου πριν τη λήξη της προθεσμίας. Επιπλέον, οι κάτοικοι ζητούν από τους τοπικούς φορείς να αναδείξουν το ζήτημα σε εθνικό επίπεδο, προκειμένου να διασφαλιστεί η προστασία της Μάνης.

Οι προθέσεις της εταιρείας

Σύμφωνα με την περίληψη της ΜΠΕ, στόχος του έργου είναι η αξιοποίηση του αιολικού δυναμικού της περιοχής. Η εταιρεία υποστηρίζει ότι οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις του έργου θα είναι περιορισμένες και ότι το έργο δεν θα επηρεάσει αρνητικά την περιοχή. Επιπλέον, η εταιρεία αναφέρει ότι το έργο αναπτύσσεται σε ημιορεινές περιοχές, μακριά από κατοικημένες περιοχές, και ότι η εγκατάσταση των ανεμογεννητριών δεν θα προκαλέσει αξιοσημείωτες μεταβολές στο τοπίο.

Η εταιρεία επισημαίνει επίσης ότι θα εκπονηθεί ειδική φυτοτεχνική μελέτη για την αποκατάσταση των ζωνών επέμβασης και την προστασία του περιβάλλοντος της περιοχής ανάπτυξης του έργου. Η μελέτη αυτή θα εγκριθεί από τις αρμόδιες αρχές πριν την έναρξη των εργασιών κατασκευής των ανεμογεννητριών.

Το μέλλον της Μάνης

Η εγκατάσταση ανεμογεννητριών σε μια περιοχή όπως η Μάνη, που χαρακτηρίζεται από τη μοναδική της φυσική ομορφιά και την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της, θέτει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με την ισορροπία μεταξύ της ανάγκης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και της προστασίας του περιβάλλοντος. Οι κάτοικοι της Μάνης έχουν εκφράσει σαφώς την αντίθεσή τους στο έργο και ζητούν από τις τοπικές αρχές να δράσουν άμεσα για την προστασία της περιοχής τους.

Είναι σημαντικό να ληφθούν υπόψη οι ανησυχίες των κατοίκων και να διερευνηθούν εναλλακτικές λύσεις που θα επιτρέψουν την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας χωρίς να θυσιαστεί η φυσική και πολιτιστική κληρονομιά της Μάνης. Η Μάνη είναι ένας τόπος μοναδικής ομορφιάς και ιστορικής σημασίας, και αξίζει να διατηρηθεί και να προστατευτεί για τις μελλοντικές γενιές.

Οι επόμενοι μήνες θα είναι κρίσιμοι για το μέλλον της Μάνης. Η απόφαση για την έγκριση ή όχι του έργου θα επηρεάσει την πορεία της περιοχής για πολλά χρόνια και θα καθορίσει αν η Μάνη θα μπορέσει να διατηρήσει τη μοναδική της ταυτότητα και τον φυσικό της πλούτο. Οι κάτοικοι, οι τοπικές αρχές και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις καλούνται να συνεργαστούν για να βρουν τη βέλτιστη λύση, διασφαλίζοντας ότι η Μάνη θα παραμείνει ένας τόπος απαράμιλλης φυσικής και πολιτιστικής αξίας.

«Όχι» στις ανεμογεννήτριες από το σύνολο του δημοτικού συμβουλίου

Rodiaki NewsRoom

ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΚΕ 4729 ΦΟΡΕΣ

«Απέναντι θα μας βρουν» όσοι συζητάνε για ανεμογεννήτριες σε σημεία του νησιού που έχουν καεί, διαμηνύει κατηγορηματικά το δημοτικό συμβούλιο Ρόδου, μετά τη συζήτηση που έγινε στην προχθεσινή του συνεδρίαση, με αφορμή τα όσα έγιναν νωρίτερα την ίδια ημέρα στ’ Απόλλωνα.

Το θέμα έθεσε στην αρχή της συνεδρίασης ο ίδιος ο δήμαρχος, Αλέξανδρος Κολιάδης, ο οποίος, είπε, καταρχάς, ότι έχουν ενημερωθεί και ότι του ζητήθηκε προχθές το πρωί, προφορικά, η άδεια για να περάσουν μέσα από τις κατασκηνώσεις του Προφήτη Ηλία για να πάνε σε μία περιοχή κάποιοι ενδιαφερόμενοι, κάτι που δεν τους το επέτρεψαν και δεν έφθασαν εκεί που επιθυμούσαν.

Εκτός από αυτό, όμως, επιθυμούν ενημέρωση για το τι ακριβώς σχεδιάζουν και θέλουν να κάνουν «και ειδικά σε περιοχές που ζήσαμε αυτό που ζήσαμε πέρυσι», όπως είπε και συμπλήρωσε: «Θα έλεγα ότι είναι λίγο προκλητικό έως και πολύ προκλητικό, μετά από αυτά που ζήσαμε ως νησί πέρυσι, σε εκείνες τις περιοχές τις καμένες, αυτή τη στιγμή να συζητάνε για ανεμογεννήτριες», είπε και διεμήνυσε ακόμη:

«Δεν είναι μόνο σε εκείνη την περιοχή αλλά και οπουδήποτε αλλού. Θα βρεθούμε αντιμέτωποι σε οποιαδήποτε προσπάθεια θα γίνει που δεν θα είναι προς όφελος του νησιού και των συνδημοτών μας. Αλλά τουλάχιστον τώρα, ακριβώς ένα χρόνο μετά από αυτό που ζήσαμε, το να προσπαθούν να πάνε σε μέρη καμένα και να συζητάνε για ανεμογεννήτριες, είναι κάτι το οποίο μας βρίσκει ακριβώς απέναντι».

«Όπου ήταν δάσος, παραμένει δάσος», ξεκαθάρισε από την αρχή της τοποθέτησής του ο επικεφαλής της μείζονος, τέως δήμαρχος, Αντώνης Καμπουράκης και συμπλήρωσε: «Και βέβαια, η χώρα έχει βάλει έναν στόχο, να προοδεύσει στις ΑΠΕ και τις εναλλακτικές μορφές ενέργειας. Αυτό όμως δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να φτωχύνει κι άλλο τον φυσικό πλούτο του νησιού μας, όπου το δάσος οφείλει να παραμείνει δάσος». Στην εξέλιξη της συνεδρίασης, είπε ακόμη ότι δηλώνει 100% υπέρ της τοποθέτησης ανεμογεννητριών αλλά όχι των εργοστασιακού τύπου.

Από την πλευρά του, ο επικεφαλής της ελάσσονος, Νίκος Γερονικόλας, θέλησε να θυμίσει, ότι το περιφερειακό συμβούλιο έχει εκδώσει ψήφισμα κατά της εγκατάστασής τους σε χερσαίες περιοχές, με αφορμή αντιδράσεις στις Κυκλάδες.

Ο επικεφαλής της «Λαϊκής Συσπείρωσης», Τάκης Πότσος είπε, μεταξύ άλλων, ότι οι Εταιρείες… δεν έχουν πρόβλημα, καθώς μπορούν να τοποθετήσουν ανεμογεννήτριες και εκεί που δεν είναι καμένα! Αναφέρθηκε ειδικότερα στο θέμα που είχε αναδειχθεί το προηγούμενο διάστημα σχετικά με τη δημιουργία υβριδικού πάρκου στη Νότια Ρόδο, σε περιοχή που δεν είναι δάσος-έδειξε μάλιστα και τον δασικό χάρτη. Είπε, λοιπόν, ότι αυτό που έγινε στ’ Απόλλωνα και τον Προφήτη Ηλία έχει την αξία του αλλά πόση αξία έχει όταν υπερασπιζόμαστε την πολιτική που έχει την ευθύνη γι’ αυτό το πράγμα.

«Εμείς γι’ αυτό θα πάρουμε θέση», είπε για την πολιτική που προωθείται και αναφέρθηκε για ακόμα μία φορά στο “Rhodes Co Lab”, λέγοντας, ότι το μεγάλο του κομμάτι, προβλέπει τις ΑΠΕ και προωθεί τη λεγόμενη «πράσινη» ανάπτυξη. Ρώτησε στη συνέχεια, αν θα πάρουν θέση γι’ αυτό, σημειώνοντας όμως, ότι αν το κάνουν, θα πρέπει «να σπάσουν και αβγά».

Ακολούθησαν οι τοποθετήσεις των συμβούλων επί του θέματος, με το μέλος της μείζονος, Μιχάλη Κορδίνα, να λέει, ότι το κυρίαρχο είναι ότι για τέτοιες επενδύσεις πρέπει να γίνονται περιβαλλοντικές μελέτες και να υπάρχει η σύμφωνη γνώμη του δήμου. «Μας έχουν για τα μπάζα!» είπε χαρακτηριστικά ο επί χρόνια δήμαρχος Πεταλούδων.

Για «καρτέλ της ενέργειας» έκανε λόγο ο ανεξάρτητος σύμβουλος, κ. Μανώλης Σαρικάς, λέγοντας ότι τοποθετούν τις ανεμογεννήτριες και μετά πουλάνε το ρεύμα τέσσερις-πέντε και έξι φορές πάνω. Πρότεινε, μάλιστα, να πάρει απόφαση το δημοτικό συμβούλιο ότι είναι κάθετα αντίθετο στην τοποθέτηση ανεμογεννητριών στο νησί.

Να πάρει το Σώμα πολιτική απόφαση για το θέμα αυτό, πρότεινε και το μέλος της ελάσσονος κ. Δημήτρης Ζανεττούλλης. Ο αντιπρόεδρος τού δ.σ., Στράτος Καρίκης είπε, ότι ήταν μονόδρομος να μην επιτρέψει ο δήμος την είσοδο για τις ανεμογεννήτριες, καθώς και ότι πρέπει να έχει αποφασιστικό ρόλο στο θέμα αυτό. Σχετικά με τα «καρτέλ» που ειπώθηκε, είπε ότι θα πρέπει να βάλει «φρένο» η κυβέρνηση.

Κλείνοντας τη συζήτηση, ο δήμαρχος είπε, ότι «βεβαίως κανείς δεν συμφωνεί με το μαζούτ και βεβαίως υπάρχουν περιοχές που έχουν πληγεί από το εργοστάσιο της Σορωνής. Πρέπει να λυθεί το ενεργειακό και βεβαίως με τις εναλλακτικές μορφές παραγωγής ρεύματος αλλά με τον σωστό τρόπο, αφού, ούτε το 5% δεν καλύπτουν μιας και είναι ένα καθαρά εμπορικό επιχείρημα και όχι λύση του προβλήματος. «Μιλάμε για ρεύμα που συσσωρεύεται, αποθηκεύεται και πουλιέται όταν θέλουμε», κατέληξε.