Αναδημοσίευση από το Erodotos
«Πώς δενότανε τ’ ατσάλι»
«Στο εργοστάσιο της Ελληνικής Χαλυβουργίας το ατσάλι που παράγεται έχει μέσα του κάτι από τη δύναμη του εργάτη. Το κακό είναι πως αυτή τη δύναμη τη χάνει για πάντα ο εργάτης.
Μπροστά στην άγρια λάμψη του φούρνου ή του αναλυωτού ατσαλιού βλέπεις την ένταση που βάζει ο μεταλλουργός, να σκληραίνει το πρόσωπό του, να στεγνώνει το κορμί του. Οι φούρνοι τήξεως μετάλλου που καίνε σε 2.000 βαθμούς βγάζουν μια ζεματιστή ακτινοβολία που κόβει την ανάσα…Οι εργάτες ζουν μέσα σ’ αυτή την κόλαση» (Ρεπορτάζ της «Αυγής» – όργανο τότε της ΕΔΑ – στις 21/2/1953).
Φωτ. του 1962, από την 1η μέρα της απεργίας πείνας των χαλυβουργών |
Με τον ιδρώτα και το αίμα των εργατών έδενε στην κυριολεξία το ατσάλι στα εργοστάσια χαλυβουργίας της Ελευσίνας, που, μόνο στο διάστημα 1956 – 1963, μέτρησαν 15 νεκρούς και πολλαπλάσιους τραυματίες από εργατικά «ατυχήματα» (εργοδοτικά εγκλήματα):1
«Κανονισμός μέτρων ασφαλείας, εσωτερικός κανονισμός συνθέσεως του προσωπικού, όροι υγιεινής, εφαρμογή κλαδικών συμβάσεων, εφαρμογή εργατικών νόμων είναι άγνωστα για τους εργοδότες των χαλυβουργικών εργοστασίων, ενώ οι πόρτες των βιομηχανικών αυτών συγκροτημάτων ανοίγουν συνέχεια για να εξέλθουν με φορεία ή καμιόνια οι τραυματίες ή οι νεκροί της μάχης με τις μηχανές για το τριπλασίασμα της παραγωγής».2
Πέρα από τις «εκπτώσεις» στα μέτρα ασφαλείας, βασική αιτία των ατυχημάτων υπήρξε η εντατικοποίηση της δουλειάς. Προκειμένου να λάβουν το βασικό μισθό εντός του 8ώρου οι εργάτες υποχρεώνονταν να πιάσουν μια συγκεκριμένη παραγωγή. Αν ο μισθός ή ο χρόνος δεν έφτανε (και σπάνια έφτανε) οι χαλυβουργοί αναγκάζονταν να δουλέψουν παραπάνω αμειβόμενοι με το κομμάτι. Ετσι πολύ συχνά οι εργάτες κατέληγαν να κάνουν σχεδόν δύο μεροκάματα σε μια μέρα (από άποψη παραγωγής), αλλά να αμείβονται μόλις το ενάμισι.
Την εργοδοτική εκμετάλλευση συμπλήρωνε η τρομοκρατία στους χώρους δουλειάς: ομαδικές απολύσεις, λοκ-άουτ, παύσεις συνδικαλιστών, κ.ο.κ. Μόνο την περίοδο 1956 – 1963 απολύθηκαν περισσότερα από 100 συνδικαλιστικά στελέχη στη χαλυβουργία της Ελευσίνας, μεταξύ αυτών, πέντε πρόεδροι και γραμματείς συνδικάτων.
Η απεργία του 1957: Η πρώτη μάχη