Το λιμάνι και ο παραδοσιακός οικισμός στα Κατάπολα
Κάνουν… Μύκονο την Αμοργό
ΚΟΙΝΩΝΙΑ09.09.24 18:49Μάριος Διονέλλης
Αντιδράσεις για το φαραωνικό σχέδιο επέκτασης του λιμανιού στα Κατάπολα. Ασύμβατο με τις διαστάσεις του παραδοσιακού οικισμού, λένε οι κάτοικοι που απέρριψαν με συντριπτικό ποσοστό τη μελέτη στη σχετική διαβούλευση ● Ωστόσο, ΥΠΕΝ και δήμος προχωρούν τον σχεδιασμό μέσω του ΤΑΙΠΕΔ.
Σοβαρές αντιδράσεις προκαλούν στην Αμοργό τα σχέδια ακραίας τουριστικοποίησης που φέρνει ο σχεδιασμός κατασκευής νέου λιμανιού στα Κατάπολα. Η συζήτηση για την αύξηση της δυναμικότητας του λιμανιού κρατά εδώ και αρκετά χρόνια καθώς πράγματι οι επισκέπτες του νησιού έχουν πολλαπλασιαστεί σε σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες.
Πιο δυναμικά όμως το θέμα ήρθε στο προσκήνιο από το 2021, όταν ανακοινώθηκε από την κυβέρνηση η χρηματοδότηση μελετών για την αναβάθμιση λιμενικών εγκαταστάσεων σε αρκετά νησιά των Κυκλάδων και της Δωδεκανήσου, μεταξύ των οποίων ήταν και η Αμοργός. Ωστόσο, το σχέδιο που παρουσίασε για το λιμάνι των Καταπόλων ο μελετητής που προσέλαβε ο Δήμος Αμοργού (Υδροεξυγιαντική Α.Ε.) είναι, όπως καταγγέλλεται, έξω και πέρα από το μέγεθος του οικισμού (ο οποίος έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός με προεδρικό διάταγμα από το 2003) και από εκεί άρχισαν οι αντιδράσεις.
Το προτεινόμενο σχέδιο μετατρέπει στην ουσία όλο το παραλιακό μέτωπο του οικισμού σε ένα μεγάλο λιμάνι
Το σχέδιο περιλαμβάνει την κατασκευή ενός θηριώδους λιμανιού, που θα επεκταθεί και στην παραλία «Κάτω Ακρωτήρι», στην ουσία εξαφανίζοντάς τη, αφού θα περιληφθεί όλη η έκτασή της μέσα στο νέο λιμάνι. Το έργο σχεδιάζεται ώστε να μπορούν να ελλιμενιστούν ταυτόχρονα δύο πλοία της γραμμής (αντί για ένα που μπορεί να δέσει σήμερα), ενώ προβλέπεται και έκταση που θα διατεθεί για κατασκευή υδατοδρομίου.
Μείζον ζήτημα (και αιτία πολέμου) αποτελεί ο σχεδιασμός για φιλοξενία και κρουαζιερόπλοιων, για τα οποία ο μελετητής υπόσχεται πως «θα αποβιβάζουν στο νησί επισκέπτες υψηλής στάθμης». Για να προσεγγίσουν κρουαζιερόπλοια απαιτείται να κατασκευαστεί και αποκλειστικός χώρος ελέγχου των διαβατηρίων, χωρίς ελεύθερη πρόσβαση για τους υπόλοιπους ταξιδιώτες, κάτι που συνεπάγεται ακόμα μεγαλύτερες εγκαταστάσεις και υποδομές στη χερσαία ζώνη του λιμένα. Το όλο έργο συνοδεύεται και από την πρόβλεψη για τη διάνοιξη μεγάλου δρόμου που θα συνδέει το νέο λιμάνι με το οδικό δίκτυο του νησιού.
Σειρά φορέων, συλλόγων, δημοτικές παρατάξεις και απλοί πολίτες στην Αμοργό παίρνουν αρνητική θέση για το σχέδιο, το οποίο συνάντησε και συντριπτικά απορριπτική ανταπόκριση τον Μάρτιο του 2023, όταν τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση από τον Δήμο Αμοργού. Από τα 338 σχόλια και παρατηρήσεις που υποβλήθηκαν, τα 328 ήταν απορριπτικά για τη μελέτη (ποσοστό 97%), ενώ αρνητική γνωμοδότηση έδωσε και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων σε σχέση με τον σχεδιαζόμενο δρόμο πρόσβασης στο νέο λιμάνι, ο οποίος θα διέρχεται μέσα από τον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Μινώας, που βρίσκεται σε αρχαιολογική ζώνη Α, δηλαδή απόλυτης προστασίας.
Ωστόσο, καμία από αυτές τις παραμέτρους δεν στάθηκε ικανή να αλλάξει τον σχεδιασμό. Την παραμονή του Δεκαπενταύγουστου, το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής ανακοίνωσε ότι το έργο εντάσσεται στο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας του ΤΑΙΠΕΔ.
«Προχωράμε κανονικά»
Ο δήμαρχος της Αμοργού, Λευτέρης Καραΐσκος, υποστηρίζει πως το έργο «θα εναρμονίζεται πλήρως με τον παραδοσιακό οικισμό των Καταπόλων, του οποίου κομμάτι είναι και το λιμάνι, θα αναβαθμίσει τον οικισμό, προσφέροντας μεγαλύτερη ασφάλεια σε κατοίκους και επισκέπτες των Καταπόλων και διαμορφώνοντας ένα καλύτερο περιβάλλον για την άσκηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας» (συνέντευξη στην ημερήσια εφημερίδα των Κυκλάδων «Κοινή Γνώμη»).
Ο ίδιος αναφέρει πως η οριστική μελέτη που παραλήφθηκε προέκυψε από την εξέταση και αξιολόγηση 6 εναλλακτικών προτάσεων όπως κατατέθηκαν σε δύο συνελεύσεις, στη διαδικτυακή διαβούλευση και στις προτάσεις των ακτοπλόων, και πλέον εκκρεμεί η αρχιτεκτονική μελέτη, η μελέτη Η/Μ και η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. «Από εκεί και πέρα θα προχωρήσουμε στην αδειοδότηση του έργου, που θα χρηματοδοτηθεί από το Τομεακό Πρόγραμμα του υπουργείου Ναυτιλίας» αναφέρει ο κ. Καραΐσκος.
Λευτέρης Καραΐσκος, δήμαρχος Αμοργού. Η δημοτική σύμβουλος Ελευθερία Ψυχογιού
Από την πλευρά της η Ελευθερία Ψυχογιού, δημοτική σύμβουλος Αμοργού με την παράταξη «Νέα Πνοή», τονίζει πως «είναι οξύμωρο το γεγονός ότι ο δήμαρχος επικαλείται ότι έγινε διαβούλευση για το έργο, καθώς το αποτέλεσμά της ήταν αρνητικό για το σχέδιο και ο ίδιος δεν έλαβε υπόψη του καμία από τις σοβαρές ενστάσεις που διατυπώθηκαν».
«Εμείς ποτέ δεν είπαμε ότι το λιμάνι δεν χρειάζεται έργα για την αναβάθμισή του. Ομως όλο αυτό το σχέδιο δεν είναι σε αρμονία με το μέγεθος του οικισμού. Εμείς ως παράταξη θα καταθέσουμε τον Οκτώβριο αντιπρόταση επεξεργασμένη από λιμενολόγο και συγκοινωνιολόγο, που θα δίνει λύσεις στα προβλήματα, χωρίς όμως να προσβάλλει την κλίμακα του τόπου και τον παραδοσιακό οικισμό» αναφέρει η ίδια στην «Εφ.Συν.».
Ειδικότερα για το θέμα των κρουαζιερόπλοιων, από την πλευρά του δήμου υποστηρίζεται πως ο σχεδιασμός δεν αφορά μεγάλα αλλά μικρότερης δυναμικότητας πλοία από 50 έως 200 επισκέπτες. Πάντως φέτος, την 1η και την 28η Αυγούστου στο νησί κατέπλευσε το γιγαντιαίο MSC Explora I, χωρητικότητας 1.473 επιβατών και μήκους 248 μέτρων, γεγονός που υπερβαίνει κατά πολύ τα όρια που έχει θέσει ήδη από πέρυσι το Δημοτικό Συμβούλιο του νησιού. «Αυτά τα μεγαλόπνοα σχέδια παραπέμπουν σε μια μορφή τουριστικής ανάπτυξης που είναι ήδη αποτυχημένη. Τη βλέπουμε σε άλλα νησιά, έχει αποδειχτεί ότι προσβάλλει τους πόρους κάθε τόπου, προσβάλλει κατάφωρα την ποιότητα ζωής των κατοίκων και είναι καταστροφική στο διηνεκές για το τοπίο των νησιών. Και τουρισμός χωρίς τοπίο απλά δεν υφίσταται» λέει η κ. Ψυχογιού.
