Η ΣΥΡΡΙΚΝΩΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΩΡΟΥ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ Η περίπτωση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ

Αρχαιολογικό Μουσείο-λαδοπαστέλ σε χαρτί

Η ΣΥΡΡΙΚΝΩΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΩΡΟΥ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Η περίπτωση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου

ΤΕΧΝΕΣ 08.05.25 18:26Τάσης Παπαϊωάννου*

Σταδιακά όσοι χώροι είχαν απομείνει ανέπαφοι, μεταλλάσσονται προς το χειρότερο ή εξαφανίζονται διά παντός από τη ζωή της πόλης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο δημόσιος χώρος μπροστά από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, όπου δρόμος και πλατεία αλληλομπλέκονται και οι λειτουργίες του ενός διοχετεύουν ζωή στην άλλη. Πρόκειται για έναν σημαντικό χώρο αναπνοής για την περιοχή και τους κατοίκους της κι όχι μόνον για τους τουρίστες και τους επισκέπτες του μουσείου, έναν κεντρικό χώρο πολλαπλών χρήσεων, έναν σημαντικό κόμβο συνάντησης και επαφής.

Αν κάτι χαρακτηρίζει την Αθήνα, αλλά και γενικότερα τις νεοελληνικές πόλεις, είναι η ανυπαρξία υπαίθριων χώρων. Τα πάρκα είναι ελάχιστα, ό,τι απέμεινε από τη διαχρονική επέλαση του χτισμένου πάνω στο φυσικό ανάγλυφο. «Η διαφορά μεταξύ τεχνητού και φυσικού εξέλιπε, το φυσικό το κατάπιε η σφαίρα του τεχνητού» 1, σημειώνει εύστοχα ο Hans Jonas. Το αστικό πράσινο μοιάζει με τις οάσεις της ερήμου, μέσα στο υπερκορεσμένο σώμα των πόλεων που πνίγεται από τις πυκνοδομημένες πολυκατοικίες, οι οποίες έχουν κατακυριεύσει κάθε σπιθαμή ελεύθερης γης.

Το χειρότερο όμως είναι η αλλοίωση και ο κατακερματισμός όσων υπαίθριων δημόσιων χώρων γλίτωσαν από την κερδοσκοπική λαίλαπα στο παρελθόν κι έφτασαν σχετικά αλώβητοι ώς εμάς σήμερα. Στο στόχαστρο τελευταία έχουν μπει οι πλατείες των γειτονιών, απ’ όπου θα περάσει η Γραμμή 4 του μετρό: Γαλάτσι, Κυψέλη, Εξάρχεια, Κολωνάκι, Ευαγγελισμός... Θα μετατραπούν κι αυτές από ζωντανούς χώρους ανάπαυσης και αναψυχής σε πολυσύχναστους χώρους διέλευσης και κίνησης διερχομένων: διαλύεται η προηγούμενη χρήση τους, ως μοναδικών κοινωνικών πυκνωτών των περιοχών τους. Σήμερα ψάχνεις μάταια να βρεις ένα παγκάκι να ξαποστάσεις, όμως θα βρεις τα χιλιάδες τραπεζοκαθίσματα των καταστημάτων που απλώνονται παντού, όντας ο εν δυνάμει πελάτης που θα πληρώσει το τσουχτερό αντίτιμο για να καθίσεις.

Σταδιακά όσοι χώροι είχαν απομείνει ανέπαφοι, μεταλλάσσονται προς το χειρότερο ή εξαφανίζονται διά παντός από τη ζωή της πόλης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο δημόσιος χώρος μπροστά από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, όπου δρόμος και πλατεία αλληλομπλέκονται και οι λειτουργίες του ενός διοχετεύουν ζωή στην άλλη. Πρόκειται για έναν σημαντικό χώρο αναπνοής για την περιοχή και τους κατοίκους της κι όχι μόνον για τους τουρίστες και τους επισκέπτες του μουσείου, έναν κεντρικό χώρο πολλαπλών χρήσεων, έναν σημαντικό κόμβο συνάντησης και επαφής. Ο δημόσιος αυτός χώρος σήμερα λειτουργεί διπλά: ως ελεύθερος χώρος-πλατεία σε άμεση σχέση με τη λεωφόρο Πατησίων, αλλά κυρίως ως ο απαραίτητος ανοιχτός υπαίθριος χώρος ανάδειξης του εμβληματικού νεοκλασικού κτιρίου. Γιατί δεν πρέπει να ξεχωρίζουμε και να απομονώνουμε το νεοκλασικό κτίριο από τον σημαντικό χώρο που βρίσκεται μπροστά του και ο οποίος αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της συνολικής σύνθεσής του. Αντίστοιχος με αυτόν που υπάρχει μπροστά από την τριλογία (Βιβλιοθήκη, Πανεπιστήμιο, Ακαδημία) στη λεωφόρο Πανεπιστημίου. Δεν έχουμε διατηρήσει δα και πολλά νεοκλασικά κτίρια σε τούτη τη δύσμοιρη πόλη!

Στο μέλλον, με την ισόγεια (και όχι υπόγεια!) επέκταση των νέων κοινόχρηστων χώρων του μουσείου, η δημόσια αυτή πλατεία θα υπερυψωθεί αρκετά μέτρα πάνω από τη στάθμη της Πατησίων και θα αποκοπεί οριστικά από τη ζωή της γειτονιάς και των γύρω δρόμων. Στο μέτωπο της λεωφόρου, οι Αθηναίοι θα αντικρίζουν πλέον τους τοίχους και την υαλόφρακτη είσοδο της νέας επέκτασης που θα αποκόπτουν την οπτική επαφή με το υφιστάμενο ιστορικό κτίριο, όπως το βλέπουμε σήμερα, ενώ μια σκάλα θα σε οδηγεί πλέον απ’ ευθείας από τον δρόμο στο υπερυψωμένο επίπεδο της ταράτσας-πλατείας.

Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι η επέκταση του «κορεσμένου» μουσείου ήταν απολύτως αναγκαία και επιβεβλημένη. Ενα δύσκολο αρχιτεκτονικό πρόβλημα που ζητούσε μια ιδιαίτερη επίλυση, αλλά όχι με τον τρόπο (και κυρίως τη διαδικασία, για να μην το ξεχνάμε) που τελικά ακολουθήθηκε. Μια επίλυση η οποία θα διατηρούσε την υφιστάμενη νεοκλασική πλατεία και θα σεβόταν τον ιστορικό χαρακτήρα της, με την υπόγεια (κυριολεκτικά) επέκταση των νέων χώρων του μουσείου κάτω από την επιφάνειά της. Αντίστοιχη λύση επελέγη, ως γνωστόν, και στο Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι, όπου δεν πειράχτηκε ο τεράστιος δημόσιος χώρος μπροστά του.

Η σπουδαία αρχιτεκτονική δεν είναι αξιομνημόνευτη μόνο για τα εντυπωσιακά νεωτερικά επιτεύγματά της – μπορεί να είναι σπουδαία όταν στέκεται με σεβασμό και ταπεινότητα απέναντι σε σημαντικά έργα του παρελθόντος και στην ιστορική μνήμη της πόλης. Οταν παραμένει σε δεύτερο πλάνο και υποχωρεί διακριτικά, δίχως να θυσιάσει τίποτε από τον σύγχρονο χαρακτήρα της, προκειμένου να μην τραυματίσει με την παρουσία της αυτό που προϋπήρχε και αποτελούσε στολίδι του κτιριακού πολιτισμού μιας χώρας.

Η υπερυψωμένη φυτεμένη ταράτσα και οι τοίχοι-μέτωπο στην Πατησίων, αλλά και στους παράπλευρους δρόμους Τοσίτσα και Βασ. Ηρακλείου που θα δημιουργηθούν εκεί, δεν θα επηρεάσουν αρνητικά μόνο το Αρχαιολογικό Μουσείο, αλλά και το γειτονικό συγκρότημα του Πολυτεχνείου που κι αυτό χρόνια τώρα το εποφθαλμιούν διάφοροι «επενδυτές». Και τα δύο ιστορικά συγκροτήματα συναποτελούν ένα ενιαίο νεοκλασικό σύνολο, συνδεδεμένο με την παλαιότερη, αλλά και τη νεότερη ιστορία της πόλης. Κύριο χαρακτηριστικό της αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας τους, η κεντρική και ανεμπόδιστη θέαση από την Πατησίων, απ’ όπου γίνεται και η κύρια πρόσβαση: πρώτα στον αύλειο χώρο και μετά στο βάθος στα ίδια τα κτίρια.

Η πλήρης απουσία διαλόγου, σε σχέση με τη βραβευθείσα πρόταση του γνωστού Αγγλου αρχιτέκτονα David Chipperfield (με συνεργάτη το ελληνικό γραφείο Τομπάζη) η οποία έλαβε θριαμβευτική επικοινωνιακή δημοσιότητα από το ΥΠΠΟ πριν από δύο χρόνια, είναι χαρακτηριστική. Η προσβολή είναι διπλή: Απέναντι στον αρχιτεκτονικό κόσμο της χώρας, ο οποίος αποκλείστηκε σύσσωμος μέσω της απαράδεκτης «διαγωνιστικής» διαδικασίας που ακολουθήθηκε. Αλλά και απέναντι στους πολίτες της Αθήνας, οι οποίοι ουδέποτε ενημερώθηκαν και ούτε κλήθηκαν να συμμετάσχουν στην αναγκαία δημόσια συζήτηση-κριτική για τη μελέτη και την κατασκευή ενός τόσο σημαντικού έργου στο κέντρο της πρωτεύουσας. Αλλη μια προσβολή ανάμεσα σε τόσες άλλες που μας επιφύλαξαν οι κυβερνώντες, «αποφασίζοντας και διατάσσοντας» για το τι μέλλει γενέσθαι στην πόλη, ερήμην των κατοίκων της! Ενέργειες που δυστυχώς θυμίζουν αυταρχικά καθεστώτα και όχι δημοκρατικά πολιτεύματα.

Κάπως έτσι αλλάζει η φυσιογνωμία της Αθήνας και μαζί μ’ αυτήν και η καθημερινότητά μας. Ετσι συρρικνώνεται μέρα τη μέρα ο δημόσιος χώρος, εξαφανίζονται σημαντικοί πνεύμονες πρασίνου, απομειώνονται οι χώροι εκτόνωσης και αναπνοής της πόλης, με αποτέλεσμα οι κάτοικοί της να αποδιώχνονται από αυτό που συνιστά τον ενεργό κοινωνικό χώρο της πόλης. Η συρρίκνωση δεν αφορά, φυσικά, μόνο τον δημόσιο χώρο, αλλά και την εξαφάνιση των πολλαπλών κοινωνικών δράσεων που συμβαίνουν σ’ αυτόν. Ο κοινωνικός χώρος γίνεται ολοένα και πιο συμπιεσμένος, άχρωμος, ουδέτερος, φτωχός. Οι χώροι της συνάθροισης, της συνάντησης και της επαφής σταδιακά αλλοιώνονται και αλλάζουν χαρακτήρα, ενώ κατοπτεύονται και ελέγχονται πλέον διαρκώς από τις κάμερες του «Μεγάλου Αδελφού». Αλλοτριωμένοι και αποστειρωμένοι χώροι, που απευθύνονται περισσότερο στους τουρίστες, παρά στους πολίτες της Αθήνας. Εκείνοι κλείνονται ολοένα και περισσότερο στα ιδιωτικά τους διαμερίσματα-κελιά, μακριά από τους ζωντανούς δημόσιους χώρους, αυτούς, δηλαδή, που συγκροτούν την ουσιαστική συνθήκη μιας δημοκρατικής πόλης. Μήπως τελικά αυτός είναι ο βαθύτερος στόχος αυτών των επεμβάσεων στο κέντρο της πρωτεύουσας; Να αποδυναμωθούν οι κοινωνικοί δεσμοί, οι άνθρωποι να κλειστούν ακόμη περισσότερο στο μοναχικό Εγώ τους και να επικρατήσει η σιωπή;

1. Hans Jonas, Η αρχή της ευθύνης, Αρμός, Αθήνα 2018

*Αρχιτέκτων-ομότιμος καθηγητής Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ

Έκθεση με τίτλο «Παιδιά στην Παλαιστίνη» Ποδονίφτης: «12 μέρες για την Παλαιστίνη», 6-17 Μαΐου, Νέα Ιωνία

Έκθεση με τίτλο «Παιδιά στην Παλαιστίνη»

Ποδονίφτης: «12 μέρες για την Παλαιστίνη», 6-17 Μαΐου, Νέα Ιωνία

Από τις 6 έως τις 17 Μαΐου, στον πολυχώρο του δημοτικού κινηματογράφου «Αστέρας» (Ασκληπιού 4), στη Νέα Ιωνία, φιλοξενείται μια ιδιαίτερη έκθεση με τίτλο «Παιδιά στην Παλαιστίνη», πλαισιωμένη από κινηματογραφική προβολή και παιδαγωγικές δράσεις αλληλεγγύης.

Η έκθεση παρουσιάζει ζωγραφιές παιδιών ηλικίας 6 έως 12 ετών από το σχολείο «Άγιος Ιωσήφ» στη Βηθλεέμ, που δημιουργήθηκαν την περίοδο 2001-2003, αποτυπώνοντας με συγκλονιστικό τρόπο την καθημερινότητα των μικρών μαθητών στα κατεχόμενα Παλαιστινιακά εδάφη. Εικόνες που μιλούν από μόνες τους για τη ακραία βία, την καταστροφή και το θάνατο ενός λαού αλλά και για την αντίσταση, την αξιοπρέπεια και το δικαίωμα στην ελευθερία. Πρόκειται για ένα συγκινητικό ταξίδι μέσα από τα μάτια των παιδιών που παλεύουν κάθε μέρα για ζωή και ελπίδα στις πιο αντίξοες και ζοφερές συνθήκες.

Η συλλογικότητα Ποδονίφτης, ρε(ύ)μα κριτικής των καιρών και δράσης, ανέλαβε την πρωτοβουλία διοργάνωσης αυτής της δράσης, σε συνεργασία με την ιταλική ομάδα Sensibili alle foglie, που παραχώρησε ευγενικά το δικαίωμα αναπαραγωγής του πρωτότυπου υλικού.

Πρόγραμμα ΕκδηλώσεωνΤετάρτη 7 Μαΐου, 19:30

Εγκαίνια της έκθεσης

Σάββατο 10 Μαΐου, 12:00-14:00

Εργαστήρι Τυπογραφίας - Ραδιοφώνου Παλαιστινιακής Ποίησης για Παιδιά, από την Παιδαγωγική Ομάδα «Το Σκασιαρχείο»

Τετάρτη 14 Μαΐου, 20:00

Προβολή του βραβευμένου με Όσκαρ ντοκιμαντέρ Καμία Άλλη Γη

Ώρες Λειτουργίας Έκθεσης

Τρίτη έως Παρασκευή: 18:30-21:30

Σάββατο: 11:30-14:30

Η έκθεση αποτελεί μια πρόσκληση να στρέψουμε το βλέμμα μας προς τα παιδιά της Παλαιστίνης και να ακούσουμε την φωνή τους μέσα από τα χρώματα και τις γραμμές τους στο χαρτί. Γιατί, όπως λέει η Παλαιστίνια ψυχίατρος και συγγραφέας Samah Jabr, «η ανάσα των παιδιών της Παλαιστίνης είναι σαν τον άνεμο - κανένας δεν θα μπορέσει να τη σταματήσει».

Αντίο στον Αλέκο Κυρούση

 

ΑΝΤΙΟ ΣΤΟΝ ΑΛΕΚΟ ΚΥΡΟΥΣΗ

Αύριο Δευτέρα, 12 Μαϊου, ώρα 10:00, στο Α΄ Νεκροταφείο, αποχαιρετούμε τον Αλέκο Κυρούση, ψυχίατρο που αφιέρωσε τη ζωή του στον αγώνα για την υποστήριξη των τοξικοεξαρτημένων. Το έργο του, στο ΨΝΑ στο Δαφνί, και από τη θέση του διευθυντή στο «18 άνω», σε συνεργασία με τους συναδέλφους και τους συνεργάτες με τους οποίους μοιράστηκε κοινά οράματα, έγινε αντικείμενο διεθνούς μελέτης και αναγνώρισης, άνοιξε δρόμους για την ανάδειξη των κοινωνικών και των πολιτικών διαστάσεων της εξάρτησης, άφησε κληρονομιά νέες αντιλήψεις, και μεθόδους για να αντιμετωπιστεί ένα φαινόμενο που διογκώνεται, ενώ εγκαταλείπεται από τις κυβερνητικές πολιτικές η δημόσια ευθύνη της αντιμετώπισής του.

Το 1989, ο Κυρούσης είχε παρακολουθήσει την παρουσία της Συσπείρωσης Αριστερών Μηχανικών στη δίμηνη απεργία διαρκείας των μηχανικών στο Δημόσιο και μας πρότεινε κάτι ιδιαίτερα τολμηρό για τις αντιλήψεις υπερ του εγκλεισμού είτε του κοινωνικού αποκλεισμού των ψυχικά νοσούντων: Συμφωνήσαμε να κάνουμε ένα αποκριάτικο πάρτυ μέσα στο Δαφνί, με συμμετοχή και από κάποιες κατηγορίες ασθενών και προσωπικού, ανατρέποντας, με προσεκτική προετοιμασία, φόβους και προκαταλήψεις. Το πείραμα είχε εξαιρετική επιτυχία, άφησε μια μακριά παράδοση για το ΨΝΑ και έγινε αντικείμενο μελέτης διεθνώς.

Η εξάρτηση από την εξουσία είναι το πρόβλημα: Θα θυμόμαστε τον Αλέκο, με πρώτη αυτή την παρακαταθήκη από τη στρατευμένη ζωή του.

Εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια στους δικούς του.

Εκανε λάθος ο εφέτης ανακριτής;

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ

EUROKINISSI

Εκανε λάθος ο εφέτης ανακριτής;

ΑΠΟΨΕΙΣ06.05.25 16:00Δημήτρης Μακροδημόπουλος*

Αναφερόμενος ο πρωθυπουργός, στο τελευταίο υπουργικό συμβούλιο, στο νομοσχέδιο που προωθεί για τον σιδηρόδρομο είπε ότι: «... (ο σιδηρόδρομος) δεν θα διαθέτει μόνον πλήρη τηλεδιοίκηση και σηματοδότηση, αλλά και αυτόματη πέδηση. Ηδη το ETCS που φρενάρει και ακινητοποιεί τους συρμούς δοκιμάστηκε με επιτυχία... Προωθείται ακόμη μια νέα σημαντική πρωτοβουλία, η νέα μέθοδος για τον ακριβή γεωεντοπισμό τρένων σε πραγματικό χρόνο. Πρόκειται για μια πρόσθετη δικλίδα ασφαλείας η οποία θα αποκλείει τη σύγκρουση δύο τρένων, καθώς το Ενιαίο Κέντρο Εποπτείας, που ιδρύεται, θα παρακολουθεί τους συρμούς με απόκλιση εκατοστών», ανέφερε χαρακτηριστικά. Δίνεται μεγάλη προβολή στο θέμα του γεωεντοπισμού των τρένων, λειτουργία που θα είναι δημόσια ώστε να τη βλέπουν ακόμη και οι πολίτες, προφανώς για λόγους εντυπωσιασμού κατά τρόπο που υποτιμά στοιχειωδώς τη νοημοσύνη μας. Και τα αεροπλάνα μπορούμε να τα παρακολουθούμε από εφαρμογή στο κινητό μας, αλλά αυτό δεν αποκλείει την πτώση τους.

Με άλλα λόγια, θα μπορεί με το σύστημα του γεωεντοπισμού ή με το ETCS, που φρενάρει αλλά προφανώς δεν ακινητοποιεί ακαριαία διότι απαιτείται ένα ικανό μήκος για να συμβεί αυτό ανάλογα με την ταχύτητα του συρμού, να εντοπιστεί η παράσυρση μιας γέφυρας ή η τοπική παράσυρση του επιχώματος της γραμμής προς την οποία θα οδεύει η αμαξοστοιχία ή η στρέβλωση της γραμμής σε συνθήκες υψηλών θερμοκρασιών και οι θραύσεις των σιδηροτροχιών τον χειμώνα;

Μήπως θα μπορεί να εντοπίσει ότι η συντήρηση γραμμής είναι πλημμελής έως ανύπαρκτη, όπως των μεταλλικών γεφυρών; Διότι, π.χ., τον Δεκέμβριο του 1991 παρασύρθηκε μεσόβαθρο της γέφυρας του ποταμού Κόσσυνθου στην Ξάνθη, ενώ τον Νοέμβριο του 1996 παρασύρθηκε και καταστράφηκε ολοσχερώς η γέφυρα του ποταμού Κομψάτου στον Ιασμο Κομοτηνής, μήκους 85 μ. αμφότερες, χωρίς να κινδυνεύσει κανείς παρ' όλο που συνέβησαν σε ώρες κυκλοφοριακής αιχμής. Αντίθετα τον Νοέμβριο του 2012 είχε εκτροχιαστεί επιβατική αμαξοστοιχία στη Ροδόπη, η μηχανή και όλα τα βαγόνια, όπως και τον Μάρτιο του 2015 εκτροχιάστηκε ολόκληρη η σύνθεση εμπορικής αμαξοστοιχίας στη Γέφυρα Θεσσαλονίκης διότι υπήρξε τοπική παράσυρση του επιχώματος της γραμμής εξαιτίας πλημμυρών.

Γιατί στις δύο πρώτες περιπτώσεις δεν κινδύνευσε κανείς, ενώ στις άλλες δύο δεν απετράπησαν τα συμβάντα καίτοι προηγήθηκαν πολύωρες βροχοπτώσεις; Στις πρώτες περιπτώσεις τηρήθηκαν αυστηρά οι κανονισμοί που προϋποθέτουν έναν ανελαστικό αριθμό έμπειρων υπαλλήλων των Τμημάτων Γραμμής για την τήρησή τους, ενώ στις περιπτώσεις των πλημμυρών που επέφεραν τις εκτροχιάσεις, το προσωπικό είχε εν τω μεταξύ σχεδόν μηδενιστεί καθιστώντας αδύνατο στα Τμήματα Γραμμής να ελέγχουν τη ζώνη ευθύνης τους που άγγιζε τα 300 χλμ. γραμμής. Διότι αρχής γενομένης από το 2008 και μετά το 2010 με τον Ν. 3891 είχε εκδιωχθεί η πλειονότητα του προσωπικού και μοιραία είχαν εγκαταλειφθεί τα πάντα.

Επομένως ο εφέτης ανακριτής για τα Τέμπη μάλλον έκανε λάθος. Θα πρέπει να ανατρέξει παλαιότερα, από το 2008, άσχετα αν τα αδικήματα για τους τότε αρμόδιους υπουργούς έχουν παραγραφεί διότι παρήλθαν δύο βουλευτικές σύνοδοι και περισσότερες. Ο σιδηρόδρομος δεν είναι τα επιφαινόμενα με τα οποία προσπαθούν να εντυπωσιάσουν τους πολίτες για να αμβλύνουν τις ευθύνες τους, αλλά οι αθέατες πλευρές του.

Η τραγωδία των Τεμπών είναι το αποτέλεσμα της διαχρονικής διάλυσης του σιδηροδρόμου με αφετηρία τουλάχιστον το 2008 με υπουργό τον Κωστή Χατζηδάκη (18/9/2007-7/1/2009 και 21/6/2012-24/6/2013) και κορυφώθηκε το 2010 με τον Ν. 3891 (υπουργός Δημήτρης Ρέππας) που έφερε τον ψευδεπίγραφο τίτλο «Αναδιάρθρωση, εξυγίανση και ανάπτυξη του ομίλου ΟΣΕ και της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και άλλες διατάξεις για τον σιδηροδρομικό τομέα» με την εκδίωξη της πλειονότητας των εργαζομένων, μαζί με τους οποίους -το χειρότερο- χάθηκε και η εμπειρία τους χωρίς να μεταφερθεί στους νεότερους. Για να ακολουθήσουν στην ίδια πορεία οι επόμενες κυβερνήσεις με την κατάσταση βαθμιαία να επιδεινώνεται.

Διερωτώμαι αν όσοι αποφασίζουν για κρίσιμους τομείς μπορούν να αξιολογήσουν κατ' ελάχιστο τις συνέπειες των αποφάσεών τους. Ο κ. Χατζηδάκης συνέχιζε να επαίρεται για το σχέδιο «εξυγίανσης» του σιδηροδρόμου και πολλά χρόνια μετά: «Θέλω να ελπίζω», είχε δηλώσει, «ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛΛ., που είδε από την αρχή με καχυποψία το σχέδιο εξυγίανσης του ΟΣΕ και την ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, κάνοντας άμυνα οπισθοφυλακών για το συγκεκριμένο θέμα, θα προχωρήσει αμέσως στην υπογραφή της σύμβασης με την Trenitalia» («Καθημερινή», Δήκτης: «Η δικαίωση για τους σιδηροδρόμους ήλθε τρία χρόνια μετά», 26/6/2017). Δηλαδή δέκα χρόνια μετά δεν είχε αντιληφθεί τις συνέπειες τις «εξυγίανσης», την πατρότητα της οποίας προέβαλε ως επιτυχία του. Γι' αυτό ανησυχώ ιδιαίτερα διότι την εποπτεία του προγράμματος για την αναβάθμιση του σιδηροδρόμου θα έχει ο κ. Χατζηδάκης. Αλλά και όταν ακούω τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ. να εστιάζει αποκλειστικά στη σύμβαση 717, στο μπάζωμα και στο παράνομο υλικό που ίσως μετέφερε η εμπορική αμαξοστοιχία, διερωτώμαι αν το ΠΑΣΟΚ έπαθε αμνησία για τις δεκαετίες μέχρι το 2015. Κατά γενική ομολογία η χώρα είναι σε πορεία απαξίωσης, με συνέπεια κάθε κυβέρνηση να αποδεικνύεται χειρότερη από την προηγούμενη. Σε αυτή τη διαπίστωση ανήκει και η εμβόλιμη κυβερνητική θητεία του ΣΥΡΙΖΑ.

Υποσχέθηκε ο πρωθυπουργός στο υπουργικό συμβούλιο ότι «θα αλλάξουν πολλά, όσα δεν άλλαξαν εδώ και δεκαετίες». Ποιοι όμως κυβερνούν αυτόν τον τόπο από τη Μεταπολίτευση μέχρι σήμερα και διέλυσαν συνειδητά, νομοθετώντας μάλιστα, τον σιδηρόδρομο, ώστε να εναποθέσουμε πάλι το μέλλον μας σε αυτούς; Πώς μπορούμε να συνεχίζουμε να αναπαράγουμε ένα πολιτικό σύστημα που οδηγεί τη χώρα σε αδιέξοδα και προσπαθεί να επιβιώσει με υπεκφυγές;

* Τ. αρχιμηχανικός ΟΣΕ, πολιτικός μηχανικός ΑΠΘ

«Αγαπητή Ούρσουλα…»: Μια φανταστική επιστολή του Έλληνα πρωθυπουργού για την επανοριοθέτηση των οικισμών

«Αγαπητή Ούρσουλα…»: Μια φανταστική επιστολή του Έλληνα πρωθυπουργού για την επανοριοθέτηση των οικισμών

Vanna 5 Μαΐου 2025

Ας υποθέσουμε ότι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εντυπωσιάζεται από τη γενική κατακραυγή που προκάλεσε η δημοσίευση του Προεδρικού Διατάγματος για την επανοριοθέτηση των οικισμών όλης της χώρας.

Κι ας φανταστούμε τι θα έγραφε στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για να ζητήσει τη συνδρομή της…

Αγαπητή Ούρσουλα, έχω φοβερά νέα!

Βρήκαμε ένα τρόπο να διαλύσουμε και τα χωριά και τον Τοπικό Πολεοδομικό Σχεδιασμό.

Αλλά θα σου τα πω από την αρχή: Το 1985 εκδόθηκε στην Ελλάδα ένα Προεδρικό Διάταγμα για τον τρόπο καθορισμού των ορίων των οικισμών της χώρας μέχρι 2.000 κατοίκους. Λίγους μήνες μετά εκδόθηκε ένα δεύτερο διάταγμα -χωριστά βέβαια- για την πολεοδόμηση και την επέκταση των οικισμών μέχρι 2.000 κατοίκους, που δεν έλεγε ότι τροποποιεί το πρώτο. Μην ρωτάς γιατί, είναι απλό: για να εφαρμοστούν οι οριοθετήσεις χωρίς να είναι απαραίτητο να πολεοδομηθούν οι οικισμοί, όπως και πράγματι, δεν πολεοδομήθηκαν. Η ευελιξία και η απορρύθμιση ήταν για μας εδώ πάνω απ’ όλα, πολύ πριν την υιοθετήσετε εσείς στην Ευρώπη!

Όλα πήγαιναν μια χαρά για πολλά χρόνια μέχρι που το Συμβούλιο της Επικρατείας άρχισε να δημιουργεί προβλήματα. Με διάφορες αποφάσεις του ζητούσε εντελώς παράλογα πράγματα όπως οι οριοθετήσεις οικισμών να γίνονται με Προεδρικά Διατάγματα και όχι με Αποφάσεις Νομάρχη. Μετά ζήτησε κάτι χειρότερο: να μην μπορεί κάθε ιδιοκτήτης να παραχωρεί ένα τμήμα του οικοπέδου του για να διανοιχθεί δρόμος, όπως προβλεπόταν από το Προεδρικό Διάταγμα και εφαρμοζόταν επί δεκαετίες, για να μη δημιουργούνται οι κοινόχρηστοι χώροι αποσπασματικά, ανορθολογικά, με πρωτοβουλία ιδιωτών, πριν από την έγκριση πολεοδομικής μελέτης. (ΣτΕ 1828/2008) Μετά από αυτό όλα τα τυφλά οικόπεδα δεν μπορούσαν πια να κτίζονται! Εμείς βέβαια κάθε φορά δίναμε προσωρινές λύσεις που, όμως, δεν τις δεχόταν το Συμβούλιο της Επικρατείας.

Ειδικούς όρους δόμησης και όρους προστασίας για τα συνεκτικά τμήματα των οικισμών, δηλαδή για τους παλιούς ιστορικούς πυρήνες, δεν καθορίσαμε. Αυτά τα αφήσαμε για όποιον ήθελε να τα κάνει εθελοντικά. Το μείζον ήταν να διανοίγονται δρόμοι. Έτσι με τον καιρό, διαλύθηκε ο ιστορικός πολεοδομικός ιστός. Μπορούσε βέβαια κάποιος οικισμός να χαρακτηρίζεται παραδοσιακός κι αυτό με άλλο, προηγούμενο, Προεδρικό Διάταγμα (1978) που καθόρισε εξ αρχής, μαζικά, παραδοσιακούς οικισμούς σε όλη τη χώρα. Στη συνέχεια όμως τη διαδικασία τη δυσκολέψαμε τόσο πολύ που χρειαζόταν να είναι κάποιος ήρωας για να επιχειρήσει κάτι τέτοιο.

Χρήσεις γης δεν καθορίσαμε. Το μόνο που κάναμε ήταν να απαγορεύσουμε τις βιομηχανικές και βιοτεχνικές εγκαταστάσεις μέσης και υψηλής όχλησης μέσα στα όρια των οικισμών και σε μια ζώνη από 200 έως 1000 μ. γύρω από τα όρια των οικισμών. Χρειάστηκε να φτάσουμε στο 2018 (ΠΔ 59/1998) για να καθορίσουμε χρήσεις γης στους οικισμούς!

Με τον τρόπο αυτό τα χωριά μας έγιναν αγνώριστα!

Τώρα λοιπόν ετοιμάσαμε ένα νέο Προεδρικό Διάταγμα που περιλαμβάνει, λίγο πολύ, όλα τα προηγούμενα και είπαμε στο Συμβούλιο της Επικρατείας ότι θέλουμε να ενσωματώνει όλη τη νομολογία του. Μόνο που, αν και το Προεδρικό Διάταγμα την πολεοδόμηση την ενσωματώνει ως δυνατότητα και όχι ως υποχρέωση το Συμβούλιο της Επικρατείας δεν έφερε καμιά αντίρρηση σ’ αυτό! Έτσι όλα όσα συμβαίνουν εδώ και σαράντα χρόνια θα συνεχίσουν να συμβαίνουν!

Καθορίσαμε, λοιπόν, ότι θα γίνουν νέες οριοθετήσεις από τους μελετητές των Τοπικών και των Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων, με τον ίδιο τρόπο που είχαν γίνει οι παλιές. Έτσι μένουν εκτός ορίων οικισμών οι αραιοδομημένες περιοχές, που και το 1985 δεν προβλεπόταν να είναι μέσα στα όρια των οικισμών αλλά κάποιοι νομάρχες τις είχαν βάλει. Η μεγάλη επιτυχία είναι ότι όλοι σήμερα ασχολούνται με την εξαίρεση των αραιοδομημένων περιοχών από τα όρια όσων οικισμών τις είχαν συμπεριλάβει και κανείς δεν ασχολείται με το τι θα συμβεί στους οικισμούς που θα περιλαμβάνονται στις οριοθετήσεις.

Θα μπορούσαμε, βέβαια, να έχουμε καθορίσει ότι οι Ομάδες Μελέτης των Τοπικών και των Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων θα έπρεπε να προτείνουν ζώνες, ειδικούς όρους δόμησης, αναπλάσεις, ή ακόμα και πολεοδομήσεις στα διάσπαρτα τμήματα κι όλα αυτά μέσα στα καθορισμένα όρια. Κάτι τέτοιο θα κάλυπτε πολλές από τις απαιτήσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας αφού τα Τοπικά και τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια θα εγκριθούν με Προεδρικά Διατάγματα. Όμως εμείς δεν θέλουμε να βελτιώσουμε την κατάσταση στους οικισμούς, θέλουμε να κάνουμε το βίο αβίωτο σε όσους επιμένουν να μένουν εκεί και αρνούνται να συμβάλλουν στις μεταρρυθμίσεις. Οι μεταρρυθμίσεις, όμως, χρειάζονται όλη τη γη, προκειμένου να μείνει ελεύθερη στην εκτός σχεδίου δόμηση για επενδύσεις, ενεργειακές, τουριστικές, βιομηχανικές, εξορυκτικές και βιομηχανικής γεωργίας και κτηνοτροφίας. Οι μεταρρυθμίσεις χρειάζονται, ακόμα, αστικοποίηση του πληθυσμού και, βέβαια, συρρίκνωση της μικρο-ιδιοκτησίας και της μικρο-επιχειρηματικότητας, που μόνο βάρος αποτελούν.

Η πολιτική που επιλέξαμε περιλαμβάνει πάρα πολλά οφέλη, και έχουμε προετοιμαστεί για την εγκατάσταση μεσαίων και μεγάλων επενδύσεων στην εκτός σχεδίου δόμηση.

Φαντάσου ότι, ενώ εδώ και πολλά χρόνια κάποιοι πολίτες, πολλοί μελετητές και κάποιοι αυτοδιοικητικοί υποστηρίζουν τον περιορισμό της δόμησης μέσα στα όρια των οικισμών, εμείς καταφέραμε η τουριστική ανάπτυξη να προβλέπεται σε εκτός σχεδίου περιοχές κι αυτό, όχι μόνο από το Χωροταξικό του Τουρισμού αλλά και από Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες σε ζώνες προστασίας!

Εξ άλλου έχουμε κουραστεί πολύ από τις αντιδράσεις για τα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ίσως χρειαστεί να καθορίσουμε αποστάσεις των έργων από τους οικισμούς που μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν, με αποτέλεσμα τα έργα να πνίγουν τα χωριά. Αν βέβαια μειωθούν τα όρια των οικισμών οι αποστάσεις αυτές θα βρεθούν χωρίς να χρειαστεί να περικόβουμε τα έργα. Είναι όμως δύσκολο αυτό, επειδή υπάρχουν, όπως σου είπα, πολύ μεγάλες αντιδράσεις για τις περιοχές που θα μείνουν εκτός σχεδίου. Γι’ αυτό ψάχνουμε μια μαγική λύση έτσι ώστε να δοθεί η εντύπωση ότι τα οικόπεδα δεν θα γίνουν χωράφια. Ας περιμένουν την πολεοδόμηση για μια ζωή!

Ακόμα θέλω να επισημάνω ότι με όλα αυτά καταφέρνουμε ένα ισχυρό κτύπημα στον Χωροταξικό και τον Πολεοδομικό Σχεδιασμό. Η κοινωνία είχε αρχίσει να συμμετέχει, αλλά σιγά -σιγά καταλαβαίνει ότι όλα είναι προσχηματικά και κατευθυνόμενα και έχει αρχίσει να απογοητεύεται. Τώρα που φορτώνουμε στους μελετητές των Τοπικών και των Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων την οργή των κατοίκων των χωριών και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ο σχεδιασμός θα γίνει πιο μισητός από ποτέ και όλοι θα θεωρούν υπεύθυνο, εκτός από το Συμβούλιο της Επικρατείας και τις Ομάδες Μελέτης. Έτσι μειώνουμε το δικό μας πολιτικό κόστος.

Υπάρχει, βέβαια, ένα ζήτημα για το οποίο χρειάζομαι τη βοήθειά σου. Επειδή τα Τοπικά και τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια τα έχουμε εντάξει στο Ταμείο Ανάκαμψης και οι προθεσμίες για όλα αυτά που φορτώσαμε στους μελετητές δεν αρκούν, θέλω να με βοηθήσεις να βρούμε ένα τρόπο έτσι ώστε όλα αυτά να γίνουν χωρίς να χαθούν πολύτιμοι οικονομικοί πόροι.

Ειλικρινά δικός σου

Κυριάκος Μητσοτάκης

Συγκέντρωση - πορεία για το δικαίωμα στη στέγη

https://www.facebook.com/events/1707754173190079'

Η κατοικία είναι δικαίωμα και όχι εμπόρευμα!

Με το σύνθημα σπίτια για τους ανθρώπους και όχι για τα κέρδη, διοργανώνεται και φέτος η, για πρώτη φορά παγκόσμια (ως τώρα ήταν πανευρωπαϊκή), ημέρα δράσης για τη στέγη.

Ο συντονισμός των κινημάτων στέγης που ενεργοποιήθηκαν με την αρχή της κρίσης, και δυνάμωσαν τα τελευταία χρόνια, αποδεικνύει ότι το ζήτημα της κατοικίας είναι από τα σοβαρότερα κοινωνικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη.

Στην Ελλάδα, μια χώρα που ως την κρίση του 2010 χαρακτηριζόταν από υψηλή ιδιοκατοίκηση αλλά ταυτόχρονα από μηδενικές πολιτικές κοινωνικής κατοικίας, σήμερα το πρόβλημα της στέγης αφορά μεγάλο μέρος του πληθυσμού και η κρίση στέγης ξεδιπλώνεται σε πολλά επίπεδα:

• Εκτίναξη των τιμών των ενοικίων, που είναι αποτέλεσμα της ανυπαρξίας δημόσιου ελέγχου των τιμών (με μέτρα όπως πλαφόν ενοικίου, ενοικιοστάσιο κ.λπ.) σε συνδυασμό με την κατακόρυφη αύξηση της τουριστικοποίησης και της βραχυχρόνιας μίσθωσης, καθώς και των εκατοντάδων χιλιάδων κενών ακινήτων.

• Επίθεση στην κατοικία μέσω της υπερχρέωσης, με αποτέλεσμα χιλιάδες πολίτες να χάνουν τα σπίτια τους κάθε χρόνο από πλειστηριασμούς.

• Συνολική αύξηση του κόστους της στέγης σε σχέση με το μέσο εισόδημα. Η Ελλάδα είναι στην πρώτη θέση ως προς τη στεγαστική δαπάνη των νοικοκυριών σε σχέση με τον μισθό, με ποσοστό δαπάνης 45%.

• Και όλα αυτά σε συνδυασμό με μηδενικές πολιτικές δημόσιας - κοινωνικής κατοικίας.

Η κρίση στέγης δεν είναι ένα περιστασιακό γεγονός. Είναι αποτέλεσμα των πρακτικών που εφαρμόζουν οι οικονομικοί «παίκτες» της αγοράς, δηλαδή οι τράπεζες, οι κτηματομεσίτες, τα ταμεία - αρπακτικά και όσοι άλλοι οικονομικοί παράγοντες κερδίζουν από τη βασική ανθρώπινη ανάγκη της στέγασης, ενώ στο πλαίσιο αυτό και η τρέχουσα κυρίαρχη αρχιτεκτονική πρακτική, αντί για τις λαϊκές ανάγκες υπηρετεί τους επενδυτές. Η σταδιακή μετατροπή της στέγης από κοινωνικό αγαθό σε εμπόρευμα και από εμπόρευμα σε χρηματιστηριακό προϊόν, έχει φέρει τα αποτελέσματα που ζούμε σήμερα.

Κυβερνήσεις και πολιτειακοί θεσμοί προστατεύουν και ενισχύουν την «αγορά», καταλύοντας το συνταγματικό δικαίωμα στη στέγη.

Σε όλο τον κόσμο, τα κινήματα στέγης οργανώνονται και δίνουν τις μάχες τους για το δικαίωμα στη στέγη, με την δημιουργία ενώσεων ενοικιαστών, συλλογικοτήτων ενάντια στους πλειστηριασμούς και τις εξώσεις, φορέων διεκδίκησης κοινωνικής κατοικίας, με αυτοοργανωμένες κοινότητες παραγωγής κατοικίας και με καταλήψεις.

Ενώνουμε τη φωνή μας και τους αγώνες μας με όλα αυτά τα κινήματα.

Διεκδικούμε:

• Προστασία των ενοικιαστών/ριών από τις αυξήσεις και τις εξώσεις. Θεσμοθέτηση πλαφόν ενοικίου.

• Προστασία της πρώτης κατοικίας από τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς και τις εξώσεις που θα ακολουθήσουν, με μέτρα όπως το ακατάσχετο της πρώτης κατοικίας. Κατάργηση των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών. Κούρεμα δανείων.

• Εργατική, κοινωνική, φοιτητική κατοικία για την κάλυψη όλων των αναγκών.

• Να γεμίσουν τα άδεια σπίτια! Στην Ελλάδα σήμερα υπάρχουν περισσότερες από 600.000 άδειες κατοικίες. Είναι αδιανόητο να υπάρχουν άνθρωποι που είναι άστεγοι ή ζουν σε απαράδεκτες στεγαστικές συνθήκες.

Συμμετέχουμε στην παγκόσμια ημέρα για το δικαίωμα στη στέγη και καλούμε σε συγκέντρωση και πορεία το Σάββατο 26 Απριλίου στις 17:00, στην πλατεία Κολοκοτρώνη.

Χρηματιστικοποίηση της κατοικίας στην Ελλάδα της κρίσης

Χρηματιστικοποίηση της κατοικίας στην Ελλάδα της κρίσης

Φεβ 13, 2025 – 14:02

—

Χριστίνα Σάκαλη

Α’ Μέρος. «Ευκαιρία μέσα από την αντιξοότητα»: Από το παγκόσμιο στο ελληνικό πλαίσιο.

Η χρηματιστικοποίηση της κατοικίας είναι ένα θέμα ιδιαίτερα επίκαιρο καθώς συνδέεται με την άνοδο του χρηματοοικονομικού καπιταλισμού, πρόκειται δλδ για ένα φαινόμενο με παγκόσμιες διαστάσεις που όμως εξειδικεύεται με πολύ συγκεκριμένους τρόπους σε συγκεκριμένα εθνικά και τοπικά πλαίσια. Στην Ελλάδα πρόκειται για ένα φαινόμενο, η εξέλιξη του οποίου παρατηρείται τα τελευταία χρόνια και έχει καταστεί δυνατό μέσα από ένα πολύ οργανωμένο θεσμικό πλαίσιο παρεμβάσεων από το κράτος.

Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η χρηματιστικοποίηση δεν αναφέρεται απλώς στην τεράστια ανάπτυξη του χρηματοοικονομικού κλάδου ως ξεχωριστού από την υπόλοιπη οικονομία, αλλά στην όλο μεγαλύτερη κυριαρχία του χρηματοοικονομικού κλάδου επί άλλων τομέων και κλάδων της οικονομίας που είναι απαραίτητοι για την επιβίωση των νοικοκυριών και την κοινωνική αναπαραγωγή, όπως η τροφή, η ενέργεια, η υγεία, η εκπαίδευση και φυσικά η στέγαση. Αυτό είναι και το πλαίσιο, στο οποίο μας ενδιαφέρει η χρηματιστικοποίηση της κατοικίας και αυτό σημαίνει ότι η χρηματιστικοποίηση συγκεκριμένα στον κλάδο της κατοικίας έχει τεράστιες επιπτώσεις στον τρόπο που διαβιούν όλο και περισσότερα νοικοκυριά σε όλο και περισσότερα μέρη του κόσμου.

Όταν αναφερόμαστε συγκεκριμένα στη χρηματιστικοποίηση της κατοικίας, εννοούμε ότι ο χρηματοοικονομικός κλάδος διαπλέκεται με όλο και περισσότερους και πιο σύνθετους τρόπους με τον κλάδο της κατοικίας, οδηγώντας σε βαθύ μετασχηματισμό των εθνικών και τοπικών συστημάτων στέγασης, με επιπτώσεις στα μοντέλα παροχής και πρόσβασης στην κατοικία. Η πιο σημαντική επίπτωση είναι η ραγδαία αύξηση του κόστους στέγασης, η οποία λειτουργεί πλέον ως επενδυτικό προϊόν και πρέπει να προσφέρει υψηλές αποδόσεις στους ιδιοκτήτες-επενδυτές.

Η χρηματιστικοποίηση της κατοικίας έχει τις ρίζες της στην επέκταση του ενυπόθηκου δανεισμού για την προώθηση της ιδιοκατοίκησης, που σε μεγάλο βαθμό λειτούργησε συμπληρωματικά ως προς την έλλειψη ή οπισθοχώρηση του κοινωνικού κράτους, φαινόμενο που περιγράφηκε από τον Colin Crouch ως ιδιωτικοποιημένος κευνσιανισμός (privatised keynesianism). Η επέκταση του ενυπόθηκου δανεισμού και η ανάπτυξη νέων χρηματοδοτικών προϊόντων λειτούργησε παράλληλα με την ανάπτυξη νέων τεχνικών τιτλοποιήσεων όπως οι τιτλοποιήσεις δανείων και ή διάθεσή τους σε επενδυτές στη δευτερογενή αγορα.

Μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008-09 και την κατάρρευση της αγοράς ακινήτων στις ΗΠΑ, θεσμικοί επενδυτές (όπως εταιρείες διαχείρισης επενδυτικών κεφαλαίων που αποτελούν το «σκιώδες» τραπεζικό σύστημα) αγόρασαν μεγάλες ποσότητες μη εξυπηρετούμενων δανείων και υποθηκευμένων ακινήτων, με ορισμένους από αυτούς να μετατρέπονται σε χρηματοοικονομικούς κολοσσούς και εταιρικούς εκμισθωτές τεράστιων portfolios διαμερισμάτων σε διάφορες πόλεις του κόσμου. Σήμερα το σκιώδες τραπεζικό σύστημα υπολογίζεται ότι κατέχει το 50% των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων παγκοσμίως, αν και κανείς δε γνωρίζει με βεβαιότητα το ακριβές μέγεθός του.

Παράλληλα, ο ρόλος των μικρότερων φορέων όπως οι εταιρείες ανάπτυξης ακινήτων δεν πρέπει να υποεκτιμάται και είναι σημαντικός στην προώθηση της χρηματιστικοποίησης σε μικρότερες, πιο περιφερειακές χώρες και πόλεις, όπως είναι και η περίπτωση της Ελλάδας, τόσο στην Αθήνα όσο και στη Θεσσαλονίκη.

Στην Ελλάδα τελευταία χρόνια βρισκόμαστε σε μια διαδικασία αναδιάρθρωσης του ιδιοκτησιακού και στεγαστικού καθεστώτος μετά την υποβολή της χώρας σε προγράμματα διαρθρωτικής προσαρμογής και πολιτικών λιτότητας. Οι πολιτικές αυτές προκάλεσαν μεγάλες υποτιμήσεις στις αξίες των ακινήτων αλλά και του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, κάτι το οποίο συνεχίζεται ακόμα και σήμερα, με τα πραγματικά εισοδήματα σε διαδικασία υποτίμησης λόγω της ακρίβειας και της κρίσης του κόστους διαβίωσης.

Η κατάσταση αυτή δημιούργησε συνθήκες μη εξυπηρετούμενης υπερχρέωσης, με πολύ μεγάλες αυξήσεις των μη εξυπηρετούμενων δανείων (των κόκκινων δανείων όπως αναφέρονται συνήθως) τη δεκαετία της κρίσης, με την Ελλάδα να μετατρέπεται στη μεγαλύτερη αγορά μη εξυπηρετούμενου χρέους στην Ευρώπη, αλλά και πέρα από την αγορά κόκκινου χρέους, με πληθώρα ευκαιριών σε υποτιμημένα περιουσιακά στοιχεία και ακίνητα (τα λεγόμενα distressed assets) τα οποία θα μπορούσαν να αποβούν ιδιαίτερα προσοδοφόρα σε επενδυτές όταν η αγορά θα ξανάμπαινε σε τροχιά ανάπτυξης και κινητικότητας.

Έτσι, το μη εξυπηρετούμενο χρέος στην Ελλάδα κορυφώθηκε γύρω στο 2016-17 φθάνοντας κοντά στο 50% του συνολικού τραπεζικού δανεισμού. Την ίδια περίπου περίοδο ξεκίνησε να μπαίνει σε εφαρμογή το θεσμικό πλαίσιο που έθεσε τις βάσεις για την εμπορευματοποίηση του χρέους και τη χρηματιστικοποίηση της κατοικίας στην Ελλάδα. Δημιουργήθηκε λοιπόν μια αγορά με πολλές και προσοδοφόρες ευκαιρίες για την απόκτηση φθηνών περιουσιακών στοιχείων, είτε κόκκινων δανείων με εξασφαλισμένα ακίνητα, είτε κατοικίες που οι ιδιοκτήτες δεν μπορούσαν να διατηρήσουν στην ιδιοκτησία τους λόγω υψηλής φορολογίας και άλλων χρεών, είτε άλλων χρηματοοικονομικών τίτλων που συνδέονται με υποτιμημένα περιουσιακά στοιχεία.

Η ελληνική κρίση λοιπόν έγινε ευκαιρία χρηματιστικοποίησης, όπως αναφέρεται σε σχετική έκθεση της πολυεθνικής εταιρείας χρηματοοικονομικών συμβούλων Ernst & Young που έχει τίτλο «Ευκαιρία μέσα από την αντιξοότητα: Επενδύοντας στην ελληνική αγορά μη εξυπηρετούμενου χρέους1.»

Ο άνεμος ανελευθερίας πάνω από το ΕΜΠ δεν θα περάσει

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ

EUROKINISSI/ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ

Ο άνεμος ανελευθερίας πάνω από το ΕΜΠ δεν θα περάσει-mail

Copy link

Print

Δεκάδες απόφοιτοι του ΕΜΠ, ανάμεσά τους αγωνιστές του αντιδικτατορικού φοιτητικού κινήματος, καθώς και ομότιμοι καθηγητές του Ιδρύματος, εκφράζουν την ανησυχία τους για τα όσα συμβαίνουν τους τελευταίους μήνες στον χώρο του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.

«Ενας άνεμος ανελευθερίας μοιάζει να πνέει πάνω από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο – κάτι που δεν μπορεί να αφήσει αδιάφορους τους δεκάδες χιλιάδες απόφοιτους αυτού του ιδρύματος, ανάμεσά τους κι εμάς που υπογράφουμε το παρόν κείμενο.

Οταν ο πρύτανης του ΕΜΠ χαρακτηρίζει τους ειρηνικά διαμαρτυρόμενους φοιτητές του “μη συμβατά μοσχεύματα” και τις φοιτήτριές του “escorts”, όταν ο ίδιος αυτοπροβάλλεται ως ιδιοκτήτης “αυτού του μαγαζιού”, όταν απαιτεί να του δοθούν ονόματα φοιτητών με προφανή στόχο να επακολουθήσουν πειθαρχικές διώξεις, η κοινωνία και όχι μόνο η ακαδημαϊκή κοινότητα έχει κάθε λόγο να ανησυχεί.

Υπάρχουν και άλλες ενδείξεις αυταρχικής και εκφοβιστικής συμπεριφοράς εκ μέρους του ίδιου πρύτανη, για την οποία αρμοδιότεροι να μιλήσουν είναι οι άμεσα πληττόμενοι, οι διδάσκοντες και οι φοιτητές. Αρκετοί από εμάς σπούδασαν στο ΕΜΠ σε εποχές κατά τις οποίες πολλοί πανεπιστημιακοί δάσκαλοι ύψωσαν ανάστημα ενάντια στη βία της δικτατορίας και τάχθηκαν στη “σωστή πλευρά” της Ιστορίας, στο πλευρό των φοιτητών τους.

Οι κραυγαλέοι και άκρως αντιπαιδαγωγικοί χαρακτηρισμοί του κ. πρύτανη δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου. Ενός παγόβουνου που εμπεριέχει την εν εξελίξει άλωση της δημόσιας εκπαίδευσης από ιδιωτικά και επιχειρηματικά συμφέροντα και επιδιώκει να καταπνίξει το δημοκρατικό φρόνημα των διδασκόντων και των σπουδαστών σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.

Ας ελπίσουμε ότι η Δημοκρατία στον χώρο της ανώτατης παιδείας θα αποδειχτεί “πολύ σκληρή για να πεθάνει”. Το Πολυτεχνείο και όλα τα ΑΕΙ πρέπει να παραμείνουν χώροι ελεύθερης και δημιουργικής επιστημονικής και δημοκρατικής έκφρασης και όχι ένας σιδερόφραχτος και καμερο-φρουρούμενος θύλακας που θα λειτουργεί με ωράριο και νοοτροπία εμπορικού καταστήματος (ή “μαγαζιού”)».

Αργύρης Ρόκας / αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ, ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ

Γρηγορόπουλος Γιάννης / πολιτικός μηχανικός ΕΜΠ

Δαφέρμος Ολύμπιος / μηχανολόγος - ηλεκτρολόγος ΕΜΠ

Ζαφειρόπουλος Στέφανος / αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ

Ζησιμοπούλου-Κουρκουτά Μαρία / αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ

Καρρά Ολγα / αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ

Μαρία Καφρίτσα / αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ, ομότιμη καθηγήτρια ΕΜΠ

Κέκος Δημήτρης / χημικός μηχανικός ΕΜΠ, ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ

Κουβόπουλος Γιάννης / πολιτικός μηχανικός ΕΜΠ

Λογοθέτης Στέλιος / χημικός μηχανικός ΕΜΠ

Μάγκλαρης Βασίλης / μηχανολόγος - ηλεκτρολόγος ΕΜΠ, ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ

Μαούνης Αντώνης / αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ

Μαράτος Νίκος / μηχανολόγος ηλεκτρολόγος ΕΜΠ, ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ

Μαρίνου Δέσποινα / αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ

Μαρκίδου Εργίνα / αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ

Μάρκου Μαρία / αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ, αναπληρώτρια καθηγήτρια ΕΜΠ

Ματινόπουλος Θοδωρής / αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ

Νάστου Ερμιόνη / αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ

Πάνου Αντωνία / αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ

Πάντος Στέφανος / αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ

Παπαϊωάννου Τάσης / αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ, ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ

Παπακωνσταντίνου Γιώργος / αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ, ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Παπασταματίου-Σαρηγιάννη Αννα / αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ, αφυπ. βοηθός ΕΜΠ

Παρασκευοπούλου-Ελευθερίου Αννα / αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ

Πρέπης Αλκης / αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ, ομότιμος καθηγητής Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης

Σαρηγιάννης Γιώργος / αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ, ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ

Σηφιανός Νίκος / αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ

Σταυρίδης Σταύρος / αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ, ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ

Στέλιος Βαφέας / αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ

Στεφάτος Βασίλης / πολιτικός μηχανικός ΕΜΠ

Τζανετή Εύη / αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ

Τζιαντζή Μαριάννα / αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ

Φρουδάκης Αντώνης / ναυπηγός ΕΜΠ

Ψαρράς Δημήτρης / αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ

Πολιτισμικός κατήφορος

Πολιτισμικός κατήφορος

του Τάση Παπαϊωάννου

(Αρχιτέκτων, ομότιμος καθηγητής Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ)

[5.3.2025]

Ο πολιτισμικός κατήφορος που συντελείται στη χώρα τα τελευταία χρόνια, επί κυβερνήσεων του Κυριάκου Μητσοτάκη, δεν έχει προηγούμενο. Δεν πρόκειται προφανώς για ασύγγνωστη άγνοια, αλλά για μια συνειδητή πολιτική απόφαση που έχει ως κεντρικό στόχο τη μετατροπή, ακόμη και του πολιτισμού, σε επικερδή επιχείρηση των ημετέρων. Όλοι εκείνοι που στο παρελθόν καπηλεύτηκαν για μικροπολιτικά οφέλη με τον πιο εθνικιστικό και αήθη τρόπο τους πανάρχαιους πολιτισμούς που μας κληροδοτήθηκαν, σήμερα τους βγάζουν στο σφυρί.

Τον ρόλο αυτό, από την πρώτη στιγμή, έχει αναλάβει να φέρει εις πέρας η υπουργός του Υπουργείου Πολιτισμού, η οποία επιβραβεύτηκε μάλιστα από τον πρωθυπουργό, για το “επιτυχημένο” έργο της, ως η μόνη υπουργός που παρέμεινε αμετακίνητη στη θέση της όλα αυτά τα χρόνια. Σήμερα, είναι νομίζω ξεκάθαρο και στους πλέον καλόπιστους πολίτες, ότι η ιστορική κληρονομιά (και όχι μόνο) εκποιείται στο όνομα της “ανάπτυξης και του εκσυγχρονισμού” που έχει αναλάβει το επιτελικό (λεγόμενο) κράτος της ΝΔ. Μια πρωτόγνωρη λαίλαπα σαρώνει απ’ άκρου σ’ άκρο τη χώρα: βίαιη, ανάλγητη, αλαζονική. Τόποι μοναδικής φυσικής ομορφιάς, περιοχές Natura, ακόμη και σημαντικοί αρχαιολογικοί χώροι κινδυνεύουν να αλλοιωθούν ανεπιστρεπτί. Τίποτε δεν μοιάζει ικανό να σταματήσει το ξεπούλημα των αρχέγονων τόπων που έφτασαν ανέγγιχτοι ως τις μέρες μας.

Στην πολύπαθη Ίο, παρ’ όλες τις κινητοποιήσεις και τις αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας, χρόνια τώρα, τεράστιες εκτάσεις σε περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, ακόμη και πάνω στον αιγιαλό, χτίζονται παράνομα και κακοποιούνται από αδίστακτους “στρατηγικούς” τάχατες, επενδυτές, αδιαφορώντας προκλητικά για τις εναντίον τους δικαστικές αποφάσεις που το απαγορεύουν ρητά! Στο μοναδικό Σαρακήνικο στη Μήλο, σ’ αυτό το εξαιρετικό και σπάνιας ομορφιάς γλυπτό της φύσης, είχε αρχίσει η κατασκευή μεγάλης ξενοδοχειακής μονάδας την οποία σταμάτησαν στο παραπέντε οι κάτοικοι και ο Δήμος. Αντίστοιχα και στον κόλπο του Κουταλά στη Σέριφο: είχε δοθεί κι εκεί άδεια ανέγερσης ξενοδοχείου από το ΥΠΠΟ, σε σημείο όπου υπάρχουν σημαντικά διατηρητέα βιομηχανικά κατάλοιπα από την ιστορία των εξορύξεων στο νησί, τα οποία χαρακτηρίζουν το μεταλλευτικό τοπίο του νησιού.

Τα ερείπια της Βυζαντινής Εγνατίας Οδού στη Θεσσαλονίκη τεμαχίστηκαν και απομακρύνθηκαν, γιατί είχαν την “ατυχία” να βρεθούν σε λάθος μέρος. Θυσιάστηκαν δίχως λόγο, παρόλο του ότι είχε ήδη δρομολογηθεί η κατασκευή του σταθμού του μετρό στη Βενιζέλου μέσω υπόγειας διάνοιξης κι όχι με την μέθοδο του ανοικτού ορύγματος που επιλέχθηκε τόσο στανικά από την κυβέρνηση, με αποτέλεσμα να εκτιναχθεί το κόστος, αλλά και να παραταθεί η λειτουργία του μετρό για αρκετά ακόμη χρόνια. Στον αρχέγονο βράχο της Μονεμβασιάς εγκρίθηκε ανερυθρίαστα από το ΚΑΣ (Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο), η κατασκευή τελεφερίκ (!) που θα κυριαρχήσει με την κραυγαλέα και αταίριαστη παρουσία του στο βραχώδες τοπίο, προσβάλλοντας βάναυσα την αυθεντικότητα του μνημειακού συνόλου. Άλλωστε δεν σεβάστηκαν ούτε και τον βράχο της Ακρόπολης που “τσιμεντοστρώθηκε” σε μεγάλη έκταση και με μη αναστρέψιμο τρόπο, για να κινούνται μαζικά οι ορδές των τουριστών τις ώρες που επιθυμούσαν και επέβαλαν οι tour operators. Ο ανεξέλεγκτος και αδηφάγος μαζικός τουρισμός μεταλλάσσει τα συγκλονιστικά ερείπια χιλιετιών σε καταναλωτικό θέαμα χολιγουντιανής αισθητικής, με τις ευλογίες και την αρωγή της ηγεσίας ΥΠΠΟ.

[Τάση Παπαϊωάννου, λαδοπαστέλ σε χαρτί]

Την ίδια ώρα, τόσο στην ηπειρωτική όσο και στη νησιωτική χώρα δεν έμεινε κορφή για κορφή που να μη γέμισε με θηριώδεις ανεμογεννήτριες, κατόπιν απαίτησης των ενδιαφερόμενων επιχειρηματιών. Μεγάλες εκτάσεις χωραφιών στους κάμπους της επαρχίας εκχερσώνονται, για να εγκατασταθούν φωτοβολταϊκά “πάρκα”, αφανίζοντας παμπάλαιες αγροτικές καλλιέργειες. Και για να μην αφήσουμε τίποτε αλογάριαστο, σιγά-σιγά, σε κάθε παραλία, αλλά και σε κάθε πλαγιά, ξεφυτρώνουν μικρότερες ή μεγαλύτερες τουριστικές μονάδες με τις απαραίτητες πισίνες, να καλύπτουν ότι έκταση είχε μείνει ανέπαφη ως τα τώρα. Δεν είναι μόνο οι ιστορικοί τόποι, είναι ολόκληρη η χώρα, που μετατρέπεται σ’ ένα τεράστιο και άσχημο ξενοδοχείο! Έχουμε ανοίξει το κουτί της Πανδώρας και τα δεινά -που εμείς δημιουργήσαμε- μας καταδυναστεύουν ολοένα και περισσότερο.

Τα μεγαλύτερα αρχαιολογικά μουσεία της χώρας μετά από μια επικοινωνιακή καταιγίδα προπαγάνδας, μετατράπηκαν σε ΝΠΔΔ (Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου) και απέκτησαν Διοικητικά Συμβούλια και Γενικούς Διευθυντές, σαν να’ ταν εμπορικές επιχειρήσεις, απ’ όπου οι αρχαιολόγοι ολοένα και περισσότερο αποδιώχνονται. Φαίνεται πως ο “πολιτισμός” που προωθείται από την κυβέρνηση, είναι μόνον ο πολιτισμός που αποδίδει κέρδος στα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα κι ας ισχυρίζεται υποκριτικά το αντίθετο. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τους άλλους δημόσιους θεσμούς (Υγεία, Παιδεία, ΜΜΜ κλπ.), οι οποίοι μεθοδικά υποχρηματοδοτούνται, υποστελεχώνονται και εν τέλει υποβαθμίζονται, προκειμένου να επικρατήσει παντού ο ιδιωτικός τομέας. Μια πραγματικά επικίνδυνη κυβέρνηση που υπηρετεί δουλικά και με κάθε μέσον, νόμιμο ή παράνομο (δεν έχει σημασία) τα συμφέροντα των ολίγων, σπρώχνει καθημερινά νέα κοινωνικά στρώματα στη φτωχοποίηση και στην ανέχεια, όχι μόνο την οικονομική, αλλά και την πολιτισμική!

Ο άκρατος και χοντροκομμένος νεοφιλελευθερισμός, σαρώνει αδιακρίτως τα πάντα, γεμίζοντας τον τόπο με πολιτιστικά σκουπίδια και ανεπούλωτες πληγές. Καταστρέφει αυτό που μας κληροδοτήθηκε από τόσες και τόσες γενιές που έζησαν στον τόπο μας πριν από εμάς. «Δεν έχουμε το δικαίωμα να επιλέγουμε, ούτε καν να διακινδυνεύουμε, την ανυπαρξία των μελλοντικών γενεών για να εξασφαλίσουμε καλύτερη ζωή στις τωρινές» [1] μας τονίζει με έμφαση ο φιλόσοφος Hans Jonas. Πόσο μάλλον που ήδη οι τωρινές αυτές γενιές, πληρώνουν ακριβά τις αστόχαστες, καταστροφικές και ανιστόρητες επιλογές των κυβερνώντων. Δεν έχουμε συνεπώς κανένα δικαίωμα, να στερήσουμε από τα παιδιά μας τη δυνατότητα να αντικρίσουν ότι παρέδωσαν σε εμάς οι προηγούμενες γενιές. Χρέος μας είναι να διατηρήσουμε ως κόριν οφθαλμού ανέπαφο ό,τι πολύτιμο μας κληροδοτήθηκε, να το προστατεύσουμε κι όχι να το εκποιήσουμε.

Οι αρχαιολογικοί χώροι, οι παραδοσιακοί οικισμοί, το ίδιο το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον ευτελίζονται, χάνουν το ουσιαστικό και συμβολικό τους νόημα και μετατρέπονται σε απλά καταναλωτικά προϊόντα. Το πρότυπο που προωθείται και διαβρώνει διαρκώς τις συνειδήσεις των πολιτών είναι: ο καθένας για την «πάρτη» του. Η πλήρης διάλυση του συλλογικού και η επικράτηση του ατομικού, μεταλλάσσει την κοινωνία σε ζούγκλα, όπου επικρατεί το δόγμα: «ο θάνατός σου, η ζωή μου».

«Οι πολιτισμοί είναι συνέχειες, ατέλειωτες ιστορικές συνέχειες» [2] μας λέει ο Fernand Braudel. Σαν τα συγκοινωνούντα δοχεία που τροφοδοτούν διαρκώς το ένα το άλλο. Αν κόψουμε, συνεπώς, τον ομφάλιο λώρο που μας συνδέει με τους πολιτισμούς του παρελθόντος, κινδυνεύουμε να απολέσουμε το πέρασμα από το παρόν στο μέλλον, να ξεθωριάσει η ιστορική και συλλογική μας μνήμη, υπονομεύοντας σοβαρά την αυτογνωσία μας. Δεν θα ξέρουμε ούτε ποιοι είμαστε, ούτε προς τα πού βαδίζουμε. Η συλλογική μνήμη που στέριωνε την νεοελληνική κοινωνία μέσα στους αιώνες, εξασθενεί, και σιγά-σιγά χάνεται. Το πρόβλημα δεν εντοπίζεται μόνο στο παρόν, αλλά κυρίως στο τι επιπτώσεις θα έχει στο μέλλον. Η πολιτισμική υποβάθμιση, η άγνοια και η αδιαφορία, υπονομεύουν σοβαρά αυτήν την ίδια τη δημοκρατία (όση έχει απομείνει τέλος πάντων). Στους ενεργούς πολίτες εναπόκειται να μην επιτρέψουν την περαιτέρω πολιτισμική μας κατρακύλα και τον απόλυτο εξευτελισμό στον οποίο μας οδηγεί το αδίστακτο, σάπιο και φαύλο καθεστώς που λυμαίνεται τη χώρα.

[1] Hans Jonas, Η αρχή της ευθύνης, Αρμός, Αθήνα 2018

[2] Fernand Braudel, Γραμματική των πολιτισμών, ΜΙΕΤ, Αθήνα 2001

Δελτίο Τύπου για την Ημερίδα ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ – ΕΜΔΥΔΑΣ Αττικής: «Αντιπλημμυρικός Σχεδιασμός στην Αττική: Το νερό έχει μνήμη»

Θέμα: Δελτίο Τύπου για την Ημερίδα ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ – ΕΜΔΥΔΑΣ Αττικής: «Αντιπλημμυρικός Σχεδιασμός στην Αττική: Το νερό έχει μνήμη»

Πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία στις 19/2/2025 η Ημερίδα της ΕΜΔΥΔΑΣ Αττικής και της ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ με θέμα: «Αντιπλημμυρικός Σχεδιασμός στην Αττική: Το νερό έχει μνήμη» στο Αμφιθέατρο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος. Την πολύ επίκαιρη και ενδιαφέρουσα Ημερίδα παρακολούθησαν δεκάδες συναδέλφων μας δια ζώσης και εκατοντάδες διαδικτυακά. Εκτός από τις πολύ ενδιαφέρουσες παρουσιάσεις των εισηγητών μας, τις οποίες και έχουμε αναρτήσει στην ιστοσελίδα μας, έγιναν πολλές παρεμβάσεις και χαιρετισμοί από τον Αντιπεριφερειάρχη Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας Αττικής κο Μανωλάκο, τον Αντιδήμαρχο Κλιματικής Διακυβέρνησης & Κοινωνικής Οικονομίας, Δήμου Αθηναίων κο Χρυσόγελο, εκπροσώπους κομμάτων όπως τον κο Λιονή από το ΚΚΕ και τη Βουλεύτρια της Νέας Αριστεράς κα Πέρκα, εκπροσώπους Ομοσπονδιών όπως της ΠΟΜΗΤΕΔΥ και της ΟΣΥΑΠΕ, Δημοτικούς Συμβούλους, εκπροσώπους κινήσεων πολιτών και συναδέλφους.

Στους παρακάτω συνδέσμους μπορείτε να δείτε τις παρουσιάσεις καθώς και ολόκληρο το βίντεο της Ημερίδας.

Παρουσίαση Ζαρρή Δημήτρη

Παρουσίαση Θεοδοσόπουλου Δημήτρη

Παρουσίαση Μπέλλου Βασίλη

Παρουσίαση Σαργέντη Φοίβου

Ολόκληρη η Ημερίδα σε βίντεο

Σκοπός της Ημερίδας όπως αναφέραμε και εισηγητικά ήταν :

▪ Η εξέταση του κατά πόσο θωρακισμένη είναι η Αττική απέναντι στα πλημμυρικά φαινόμενα.

▪ Η ανάγκη προτεραιοποίησης και κεντρικού σχεδιασμού της αντιπλημμυρικής προστασίας από την Πολιτεία. - Η συνολική αντιμετώπιση των φαινομένων και όχι με αποσπασματικά έργα - Η ταχεία χρηματοδότηση των έργων προστασίας.

▪ Η επικαιροποίηση του εν εξελίξει χωροταξικού σχεδιασμού και των πλημμυρικών χαρτών με βάση τα νέα δεδομένα που προέκυψαν από τις καταστροφές.

▪ Η αξιοποίηση του συνόλου του επιστημονικού δυναμικού της χώρας για τη στελέχωση των εμπλεκόμενων υπηρεσιών σε όλα τα επίπεδα Διοίκησης - Μηχανικοί να αποφασίζουν για τα Τεχνικά θέματα.

▪ Η καταγραφή και οριοθέτηση όλων των ρεμάτων και, σε περίπτωση διευθέτησης, η πρόταξη σύγχρονων μεθόδων διευθέτησης με διατήρηση των φυσικών διαδρομών και των πλημμυρικών ζωνών.

▪ Η ανάδειξη των διαχρονικών ευθυνών της Πολιτείας για την πολυνομία, την υποχρηματοδότηση και την ελλιπή στελέχωση ενώ, ταυτόχρονα, αναζητούνται εξιλαστήρια θύματα στους Μηχανικούς της Δημόσιας Διοίκησης - Να τερματιστεί η πολιτική «κόστους – οφέλους» και… «φαίνεσθαι». Τα έργα κι οι υποδομές ενός οργανωμένου κράτους είναι και υπόγεια, όχι μόνο υπέργεια.

▪ Η ενημέρωση και επιμόρφωση των συναδέλφων μας από αρμόδιους επιστήμονες - Η συζήτηση για την αναζήτηση όλων των δυνατών τρόπων συνεργασίας και αξιοποίησης των πολύτιμων εργαλείων της επιστήμης και της τεχνολογίας, προκειμένου να αποτραπούν στο μέλλον τέτοια τραγικά συμβάντα - Η συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες, στο πλαίσιο του συμμετοχικού σχεδιασμού.

Εκτιμούμε ότι τόσο από τη συζήτηση, όσο και από τις παρουσιάσεις, αναδείχθηκε η τεράστια ανάγκη να δυναμώσουν πολυεπίπεδα (με μέσα, προσωπικό, επιμόρφωση) οι Δημόσιες Τεχνικές Υπηρεσίες που έχουν να διαχειριστούν και αυτό το τεράστιο καθήκον, ώστε να σταματήσουμε να θρηνούμε καταστροφές και θύματα. Τα επιστημονικά εργαλεία και οι σύγχρονες πρακτικές υπάρχουν, ώστε να προστατεύσουμε αποτελεσματικά το Δημόσιο Συμφέρον, το Περιβάλλον και τις κοινωνικές ανάγκες.

Το πλήθος, το λάθος και το πάθος

Το πλήθος, το λάθος και το πάθος

Η Εφημερίδα των Συντακτών, 1-2/3/2025

Οσες μολότοφ, όσα δακρυγόνα, όσοι κλεφτοπόλεμοι μπαχαλάκηδων-αστυνομίας κι αν στήθηκαν –ή απλώς εξελίχθηκαν λόγω συσσωρευμένης νεανικής οργής– για να γεμίσει η τηλεοπτική εικόνα και ν’ αντισταθμίσει τη συγκλονιστική εισβολή της κοινωνίας, της τεράστιας πλειονότητας της κοινωνίας, στον δημόσιο χώρο, στο προσκήνιο της δημόσιας, της πολιτικής, της οικονομικής, της κοινωνικής ζωής, δεν μπορούν να αλλάξουν τη ριζική στροφή που έγινε την Παρασκευή, 28/2/2025, δεύτερη επέτειο από το έγκλημα των Τεμπών. Το πλήθος των ανθρώπων που βγαίνουν κατά εκατομμύρια στους δρόμους και τις πλατείες για να πενθήσουν, να θυμώσουν, να κραυγάσουν, να απαιτήσουν τα αλλάζει όλα.

Ποιοι συνθέτουν αυτό το πλήθος που έχει ξαφνιάσει –προφανώς και φοβίσει– την κυβέρνηση, αλλά και όλο το πολιτικό σύστημα; Ποιοι είναι αυτοί και αυτές, από οκτώ έως ογδόντα οκτώ ετών, που συγκινούνται από απλές λέξεις, οι οποίες όμως σηκώνουν όλο το βάρος της ανθρώπινης ιστορίας; Εννοιες όπως «αλήθεια», «οξυγόνο», «δικαιοσύνη», «κάθαρση»; Μπορούμε σαφώς να πούμε ότι όλα τα κοινωνικά στρώματα από τη βάση της ταξικής πυραμίδας μέχρι λίγο πάνω από το μέσον της βλέπουν στην υπόθεση των Τεμπών τη συμπύκνωση μιας μακρόχρονης κακοποίησης ολόκληρης της χώρας και των υποτελών κατοίκων της. Κι αυτό δεν είναι μια «θεωρία συνωμοσίας». Είναι η διάχυτη αίσθηση, αλλά κυρίως τα απτά αποτελέσματα, ότι έπειτα από δεκαετίες ευρωπαϊκής και εκσυγχρονιστικής εκπαίδευσής της, η «κακιά η χώρα» παραμένει ό,τι πιο κοντά στον ορισμό του αποτυχημένου κράτους.

Ισως κανείς από τα εκατομμύρια που δεν χώρεσαν την Παρασκευή στο κέντρο της Αθήνας, στους δρόμους και στις πλατείες όλων των πόλεων της χώρας δεν θα χρησιμοποιήσει αυτές τις λέξεις, αυτές τις αφηρημένες έννοιες. Αλλά καθένας τους μπορεί να πει απλά: Είναι δυνατό στην εποχή των bullet trains να μην έχουμε ασφαλή σιδηρόδρομο; Είναι δυνατό η πρώτη έγνοια μιας κυβέρνησης ύστερα από ένα τραγικό δυστύχημα να είναι η αλλοίωση του χώρου και η συγκάλυψη των συνυπεύθυνων; Πώς στερείς από έναν χαροκαμένο γονιό το δικαίωμα να θάψει έστω κι ένα ελάχιστο μέλος του παιδιού του; Πού πηγαίνουν τα δισεκατομμύρια των κρατικών και ευρωπαϊκών επιδοτήσεων για τους σιδηροδρόμους; Τι νόημα έχουν οι λεπτομερείς ευρωπαϊκές οδηγίες αν δεν εφαρμόζονται; Γιατί οι κυβερνήσεις είναι πρόθυμες να δώσουν δεκάδες δισεκατομμύρια σε εξοπλισμούς, αλλά όχι για ασφαλείς δημόσιες υποδομές; Γιατί δεν αφήνουν τη Δικαιοσύνη ανεπηρέαστη να λειτουργήσει ως ύστατο καταφύγιο των αδικημένων και των αδυνάτων; Γιατί πίσω από κάθε μεγάλο έργο υπάρχει ένα τεράστιο σκάνδαλο ή ένα μεγάλο ξεπούλημα δημόσιας περιουσίας; Γιατί οι κρατικές μυστικές υπηρεσίες να παρακολουθούν πολίτες, πολιτικούς, δημοσιογράφους, ακτιβιστές; Γιατί τα ισχνά εισοδήματα των πολιτών αφήνονται βορά στην «ελεύθερη αγορά»; Γιατί θεωρούνται αδιανόητα ο έλεγχος στις ανατιμήσεις ή η φορολόγηση των υπερκερδών της «απληστίας»; Πότε θα γίνει επιτέλους εφικτό ο υποψήφιος συνταξιούχος να παίρνει σε προβλέψιμο χρόνο τη σύνταξή του; Πότε θα σταματήσουν η υποβάθμιση του δημόσιου σχολείου και ο μονόδρομος της ακριβής παραπαιδείας;

Μπορεί να προσθέσει κανείς δεκάδες ερωτήματα στα παραπάνω, να στήσει ένα βουνό ερωτημάτων που αν απαντηθούν με διαφάνεια και ειλικρίνεια ένα προς ένα ελάχιστες από τις συνιστώσες του πολιτικού συστήματος θα μπορούν να σταθούν απέναντι στο θυμωμένο και απαιτητικό πλήθος. Αλλά σίγουρα αυτό που δεν μπορεί να σταθεί πια απέναντι στο πλήθος είναι το σύστημα Μητσοτάκη. Η «Μητσοτάκης Α.Ε.» έχει καταγραφεί πλέον στη μέση αντίληψη της κοινής γνώμης ως η χειρότερη συνεκδοχή της «κακιάς χώρας», ως επιτομή ενός «αποτυχημένου κράτους» με δυσαρεστημένους, μονίμως ριγμένους, σταθερά παραπλανημένους και απελπισμένους υπηκόους.

Τα καύσιμα της παραπλάνησης, της ευφορίας και της προσδοκίας εξαντλήθηκαν. Η «μεγάλη συναίνεση» που είχε πετύχει η Ν.Δ. του Κυριάκου Μητσοτάκη, εισπράττοντας τη συσσωρευμένη δυσφορία από το δεκαετές μνημονιακό βασανιστήριο, έχει πλέον διαλυθεί. Το ίδιο και η ετερόκλητη κοινωνική συμμαχία που τον έφερε στην εξουσία το 2019 και τον διατήρησε το 2023, παρότι είχε προηγηθεί το έγκλημα στα Τέμπη. Μια συγκυριακή συμμαχία που περιλάμβανε από αποζημιωμένους αγρότες και ικανοποιημένους από την κρατική «στοργή» της πανδημίας μικρομεσαίους, μέχρι την αφρόκρεμα της επιχειρηματικότητας με την προνομιακή πρόσβαση στους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.

Το πρώτο λάθος της «Μητσοτάκης Α.Ε.» στη διαχείριση της τραγωδίας των Τεμπών ήταν ότι υπερεκτίμησε την υπεροχή της έναντι των πολιτικών αντιπάλων της, το γεγονός δηλαδή ότι δεν έχει απειλητικό αντίπαλο εντός του Κοινοβουλίου που μπορεί με αξιώσεις να αμφισβητήσει την κυριαρχία της. Το δεύτερο μέγα λάθος είναι ότι υπερεκτίμησε τη συμμαχία και την υποστήριξη της οικονομικής ελίτ, που η αλήθεια είναι ότι περνά την καλύτερή της περίοδο εδώ και τουλάχιστον 15 χρόνια από άποψη ευκαιριών, πρόσβασης στον δημόσιο πλούτο και κερδοφορίας.

Ακόμη κι απ’ αυτή τη συμμαχία υπάρχουν πια ορατές και ηχηρές αποσκιρτήσεις. Το τρίτο μεγάλο λάθος, ίσως το πιο σημαντικό, του καθεστώτος Μητσοτάκη είναι ότι υποτίμησε τη δύναμη του μεγάλου πλήθους, την καταλυτική πολιτική επίδραση του πάθους του. Στην αρχή επιχείρησε να το φοβίσει, χαρακτηρίζοντάς το παράγοντα εκτροπής, αλλά το μόνο που κατάφερε είναι να το πεισμώσει και να το πολλαπλασιάσει ποσοτικά και ποιοτικά. Τελικά, το καθεστώς Μητσοτάκη έμεινε άφωνο, αμήχανο, βίαιο, σκατόψυχο απέναντι στο πλήθος, στο πάθος του και στο ισχυρό πολιτικό μήνυμά του. Γιατί αυτό το πλήθος είναι βαθιά πολιτικό, ακόμη κι όταν διεκδικεί το δικαίωμα της Αντιγόνης απέναντι στον σκληρό Κρέοντα.

Τι να σου κάνουν τώρα οι πέτρες, οι κρότου-λάμψης, οι μολότοφ και οι αύρες;

ΚΙΜΠΙ

kibi2g@yahoo.gr, kibi-blog.blogspot.com

ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΞΙΑ

Μεγάλο ποτάμι φουσκωμένο,

η οργή του λαού,

κυλάει πάνω απ’ τα χωράφια,

ποιος τη σταματάει, ποιος τη σταματάει,

ποιος, ποιος τη σταματάει.

Κοιλάδα της Φουέντε Οβεχούνα,

το χέρι που σ’ έσπερνε,

τον κεραυνό τώρα κρατάει,

ποιος το σταματάει, ποιος το σταματάει,

ποιος, ποιος το σταματάει.

Αιώνες γονατισμένη από την πίκρα,

η ψυχή του λαού,

φτερούγες τώρα βγάζει κι ανεβαίνει,

ποιος τη σταματάει, ποιος τη σταματάει,

ποιος, ποιος τη σταματάει.

Γιώργος Μιχαηλίδης, Θάνος Μικρούτσικος, «Φουέντε Οβεχούνα» (πάνω στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Λόπε ντε Βέγκα)

Πόρισμα για τα Τέμπη: Οι 88 πίνακες, φωτογραφίες και γραφήματα στην ανάλυση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ 27 Φεβρουαρίου 2025 - 21:46

EODASAAM_Accident_Investigation_Tempi-1.pdf

Πόρισμα για τα Τέμπη: Οι 88 πίνακες, φωτογραφίες και γραφήματα στην ανάλυση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ

27 Φεβρουαρίου 2025 - 21:46

Με λεπτομέρειες αναλύονται οι οι διαχρονικές παθογένειες των ελληνικών σιδηροδρόμων και η αλληλουχία ανθρώπινων λαθών που οδήγησαν στο τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη, όπου 57 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, στο πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ.

Στην έκθεση 178 σελίδων που παρουσιάστηκε σήμερα στα γραφεία της ΕΣΗΕΑ, δύο χρόνια μετά την τραγωδία, υπάρχει πληθώρα ευρημάτων, προσομοιώσεων και αναλύσεων με στόχο ένα τελικό συμπέρασμα. Η έκθεση παρουσιάστηκε σήμερα από τον πρόεδρο του ΕΟΔΑΣΑΑΜ Χρήστο Παπαδημητρίου, τον προϊστάμενο μονάδας διερευνήσεων ΕΟΔΑΣΑΑΜ Κώστα Καπετανίδη, καθώς και τα μέλη της Επιτροπής Διερεύνησης και στελέχη της ERA, Bart Accou και Fabrizio Carpinelli.

Οι εικόνες που παρουσιάζονται στο πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ

Σιδηροδρομικός χάρτης με τους σταθμούς Παλαιοφάρσαλο, Λάρισα και Νέοι Πόροι

Επιστήμονες Πανεπιστημίου Γάνδης: Δεξαμενή με τουλάχιστον 3,5 τόνους εύφλεκτων υγρών στο πρώτο βαγόνι του εμπορικού τρένου στα Τέμπη

Επιστήμονες Πανεπιστημίου Γάνδης: Δεξαμενή με τουλάχιστον 3,5 τόνους εύφλεκτων υγρών στο πρώτο βαγόνι του εμπορικού τρένου στα Τέμπη

Κυριακή, 02-Φεβ-2025 08:00

FacebookTwitterLinkedIn

Σε ακριβείς εκτιμήσεις για τα αίτια της φωτιάς που ξέσπασε μετά τη σύγκρουση των τρενων στα Τεμπη έχουν προχωρήσει οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Γάνδης, που έχουν αναλάβει τη διερεύνηση της σιδηροδρομικής τραγωδίας.

Σύμφωνα με πληροφορίες της εφημερίδας "Real News", οι Βέλγοι ειδικοί έχουν οδηγηθεί σε συμπεράσματα όχι μόνο για το είδος των ουσιών που προκάλεσαν την έκρηξη αλλά και για το βάρος τους, τις διαστάσεις της δεξαμενής που τις μετέφερε καθώς και για το σημείο της αμαξοστοιχίας όπου ήταν τοποθετημενες.

Το κλιμάκιο των ερευνητών στο Τμήμα Δομικής Μηχανικής του Πανεπιστημίου της Γάνδης ερευνά το δυστύχημα εδώ και περίπου έναν χρόνο, μετά τη σχετική παραγγελία του Ελληνικού Οργανισμου Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ).

Αξιοποιώντας τον εξοπλισμό του ειδικού εργαστηρίου τους αλλά και το καινοτόμο σύστημα ανάλυσης μέσω τεχνητής νοσημοσύνης που διαθέτουν, οι Βέλγοι επιστήμονες φέρονται να έχουν καταλήξει στα εξής:

- Το πρώτο βαγόνι της εμπορικής αμαξοστοιχίας, το οποίο ακολουθούσε τις δύο μηχανές του τρένου, μετέφερε φορτίο με πτητικούς υδρογονάνθρακες που δεν είχαν δηλωθεί.

- Αυτές οι εύφλεκτες ουσίες μεταφέρονταν σε δεξαμενή διαστάσεων 1 επί 2,5 μέτρων.

- Το βάρος των πτητικών υδρογονανθράκων που εκτιμάται ότι μετέφερε η εμπορική αμαξοστοιχία ήταν μεταξύ 3,5 και 4 τόνων.

- Η διάρκεια των εκρήξεων μετά τη σύγκρουση ήταν περίπου 8 δευτερόλεπτα ενώ το "μαντιτάρι" που προκάλεσαν έφτασε σε ύψος τα 80 μέτρα.

- Οι εύφλεκτες ουσίες αφορούν πιθανότατα ξυλόλιο και τολουόλιο, που χρησιμοποιούνται και για τη νοθεία καυσίμων.

Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι τα στοιχεία αυτά αναμένεται να αποτυπωθούν και γραπτώς και να αποσταλούν στην Αθήνα μέσα στις επόμενες ημέρες.

Σημειωτέον πως η ανάθεση των ερευνών στο Πανεπιστήμιο της Γάνδης ήταν μια απο τις πρώτες ενέργειες που έκανε ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ όταν ξεκίνησε να λειτουργεί τον Φεβρουάριο του 2024.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα της "Real News", για τις έρευνες του το κλιμάκιο των Βέλγων ακαδημαϊκών είχε στη διάθεση του δείγματα από το σημείο της τραγωδίας αλλά και από τους κατεστραμμένους συρμούς.

Επιπλέον, στα εργαστήρια του Πανεπιστημίου ερευνήθηκαν διεξοδικά όλα τα διαθέσιμα βίντεο και οι εικόνες από τις εκρήξεις που προκλήθηκαν μετά τη σύγκρουση των τρένων και τη φωτιά που ακολούθησε.

Μέσω συστημάτων Τεχνητής Νοημοσύνης οι ειδικοί είναι σε θέση να διαπιστώσουν τι ακριβώς προκάλεσε μια έκρηξη σε έναν χώρο. Συνυπολόγισαν, μάλιστα, και παραμέτρους όπως οι καιρικές συνθήκες, τα επίπεδα της υγρασίας, αλλά και η ισχύς των ανέμων που επικρατούσαν στα Τέμπη το βράδυ της 28ης Φεβρουάριου του 2023.

Τα συμπεράσματα για τη μεταφορά τουλάχιστον 3,5 τόνων εύφλεκτων υγρών στο πρώτο βαγόνι προέκυψαν από το ακριβές σημείο που έγιναν οι εκρήξεις, το μέγεθος της πυρόσφαιρας που δημιουργήθηκε και τον τρόπο εξάπλωσης της φωτιάς. Παράλληλα, ερευνήθηκε η αλλαγή του χρώματος της πυρόσφαιρας, που μαρτυρά το είδος των ουσιών που καίγονταν εκείνη τη στιγμή.

Τα συμπεράσματα του Πανεπιστημίου της Γάνδης και μια σειρά από άλλα πορίσματα θα περιλαμβάνονται στην έκθεση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ που θα παρουσιαστεί επισήμως στις 27 Φεβρουαρίου.

Η Αρχή για τη Διερεύνηση των Ατυχημάτων έχει αναθέσει ακόμα μια έρευνα σε ξένους επιστήμονες, η οποία ίσως δώσει απάντηση για τον τρόπο εξάπλωσης της φωτιάς. Πρόκειται για έρευνα που αφορά τη συμπεριφορά των καθισμάτων των συρμών την οποία έχει αναλάβει εξειδικευμένο Ινστιτούτο στη Γερμανία.

Σύμφωνα με ό,τι προβλέπεται οι εταιρείες που είναι υπεύθυνες για τις αμαξοστοιχίες ανά τακτά χρονικά διαστήματα πρέπει να προχωρούν σε ενέργειες για τη συντήρηση των καθισμάτων ώστε αυτά να είναι ανθεκτικά, σε περίπτωση φωτιάς. Η έρευνα του γερμανικού ινστιτούτου θα δείξει αν είχαν γίνει αυτές οι συντηρήσεις ή αν τα καθίσματα συνέβαλαν στην εξάπλωση της φωτιάς.

Τρεις συγκρούσεις

Ένα ακόμη επιστημονικό συμπέρασμα που θα περιλαμβάνει η έκθεση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ αφορά τη σύγκρουση των δύο τρένων. Σύμφωνα με το δημοσίευμα της εφημερίδας, μεταξύ άλλων ευρήματων ξεχωρίζει ότι οι δύο αμαξοστοιχίες δεν συγκρούστηκαν μία φορά αλλά συνολικά τρεις. Αυτό προκύπτει από την εξέταση των κατεστραμμένων συρμών αλλά και των διαθέσιμων βίντεο.

Μετά την πρώτη σύγκρουση οι συρμοί δίπλωσαν ραγδαία και μεταξύ των τρένων σημειώθηκαν δύο ακόμη επί μέρους συγκρούσεις.

Με την παρουσίαση όλων αυτών των επιστημονικών συμπερασμάτων, το 5μελές συμβούλιο του ΕΟΔΑΣΑΑΜ θα επιχειρήσει να δώσει έγκυρη απάντηση στο κυρίαρχο ίσως αναπάντητο ερώτημα της τραγωδίας: την πρόκληση τόσων πολλών θανάτων από τη φωτιά η οποία σύμφωνα με την πυροσβεστική έχει χαρακτηριστεί μη αναμενόμενη και μη φυσιολογική, παρά τη σφοδρή σύγκρουση.

Σύμφωνα με πληροφορίες της Real News, στην έκθεση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ θα περιλαμβάνεται και μια σειρά από τραγικές ελλείψεις και αστοχίες οι οποίες έγιναν στη διαχείριση του σημείου της τραγωδίας τις ώρες που ακολούθησαν μετά τη σύγκρουση.

Κύριος λόγος για τις αστοχίες ήταν ότι υπεύθυνη για τη διαχείριση του τόπου της σύγκρουσης ήταν η Τροχαία. Αυτό γιατί αν και η δημιουργία του ΕΟΔΑΣΑΑΜ προβλεπόταν από προεδρικό διάταγμα του 2007 η αρχή αυτή συστάθηκε και λειτούργησε μόλις πέρυσι.

Στοιχεία-φωτιά στα χέρια των οικογενειών

Στοιχεία που οδηγούν στην ύπαρξη παράνομου φορτίου διαθέτει η Επιτροπή Διερεύνησης Ανεξάρτητων Πραγματογνωμόνων Οικογενειών (ΕΔΑΠΟ) του δυστυχήματος στα Τέμπη.

΄Υστερα απο ενδελεχή επιστημονική έρευνα και οι πραγματογνώμονες των συγγενών των θυμάτων συμπεραίνουν ότι η εμπορική αμαξοστοιχία μετέφερε παράνομο φορτίο εύφκλεκτων υδρογονανθράκων περίπου 3,5 τόνων. Σύμφωνα με πηγή που επικαλείται η Real News, "για τους επιστήμονες και όσους έχουν την κατάλληλη τεχνογνωσία η ύπαρξη εύφκλεκτου υλικού που οδήγησε στην τεράστια πύρινη έκρηξη μετά τη σύγκρουση θεωρείται αδιαμφισβήτητη".

Οι αναλύσεις κατέδειξαν ότι το παράνομο υλικό ήταν φορτώμενο στην πρώτη πλατφόρμα της εμπορικής αμαξοστοιχίας πίσω από τη δεύτερη μηχανή. Εκεί οπου η Hellenic Train με πρόσφατη ανακοίνωσή της αναφέρει ότι υπήρχαν πλατιά προϊόντα ελασματοποίησης από σίδερο (λαμαρίνες). Οι ειδικοί της ΕΔΑΠΟ μελέτησαν καρέ-καρέ τη φωτιά και τις εκρήξεις, τις αυξομειώσεις στην ένταση της φωτιάς, το σχήμα και χρώμα που πήρε, αλλά και το ύψος που πήρε -περίπου 80 μέτρα- το πύρινο "μανιτάρι".

"Όλα αυτά στα χέρια των ειδικών αποτελούν κρίσιμα και επιστημονικά αδιαμφισβήτητα τεκμήρια που οδηγούν στο συμπέρασμα οτι υπήρχαν εύφλεκτοι υδρογονάνθρακες", τονίζει η ιδια πηγή. στη Real News

Εφόσον τα στοιχεία επαληθευθούν, θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι θα υπάρξει αναβάθμιση της κατηγορίας που αφορά στελέχη της Hellenic Train.