Σκέψεις για την πολιτική τακτική της Αριστερής Μετωπικής Συμπόρευσης

του συναδέλφου Βασίλη Θεοφανόπουλου από εδώ

Η βάρβαρη ταξική πολιτική που συμπυκνώθηκε στον όρο «μνημόνιο», είναι στις σημερινές συνθήκες της διεθνούς καπιταλιστικής κρίσης, η μοναδική επιλογή της αστικής τάξης. Η πολιτική αυτή συνιστά την απάντηση της αστικής τάξης στην κρίση και βασικός της στόχος είναι η διαιώνιση και η στερέωση της αστικής κυριαρχίας. Κρίσιμοι κρίκοι για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού καπιταλισμού με το φόρτωμα της κρίσης στις πλάτες των εργαζόμενων τάξεων και η στήριξη των στρατηγικών επιλογών της αστικής τάξης για παραμονή στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την ευρωζώνη. Καμία άλλη εναλλακτική πολιτική κατεύθυνση δεν έχει εκφραστεί από κανένα τμήμα της κυρίαρχης τάξης. Σύσσωμη η ελληνική αστική τάξη, από τα ισχυρά μονοπωλιακά της τμήματα, μέχρι την μικρή αστική τάξη στηρίζει την παραμονή της χώρας στην Ε.Ε. και την διατήρησή της στην ευρωζώνη και για αυτό και στοιχίζεται πίσω από την πολιτική του μνημονίου.

Επομένως, στο πλαίσιο της σημερινής καπιταλιστικής κρίσης, καμία άλλη πολιτική δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε καθεστώς αστικής κυριαρχίας. Η αστική κυριαρχία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη σήμερα με το μνημόνιο και οποιαδήποτε αμφισβήτηση του μνημονίου συγκρούεται με την αστική κυριαρχία. Το μεταβατικό πρόγραμμα δεν είναι ένα πρόγραμμα που μπορεί να έχει πολλές εκδοχές. Είναι το μοναδικό πρόγραμμα που μπορεί να εφαρμοστεί από τη σκοπιά της εργατικής τάξης και να καταργήσει το μνημόνιο. Η κατάργηση του μνημονίου, η κατάργηση δηλαδή των εφαρμοστικών νόμων και η καταγγελία της δανειακής σύμβασης είναι ο πρώτος κρίκος μιας αλυσίδας που αναγκαστικά συνδέεται με την παύση πληρωμών και τη μη αναγνώριση του χρέους, την εθνικοποίηση των τραπεζών και τη δήμευση των καταθέσεων και των επιχειρήσεων των κεφαλαιοκρατών, την έξοδο από την Ε.Ε. Το πρόγραμμα αυτό απαλλοτριώνει την μεγάλη κεφαλαιοκρατική ιδιοκτησία και μπορεί να εφαρμοστεί μόνο από θέση εξουσίας.

Εφ’ όσον η αστική τάξη δεν έχει άλλη πολιτική από το μνημόνιο, χρειάζεται μια κυβέρνηση δεσμευμένη σε αυτήν την πολιτική. Επομένως σε αυτήν τη φάση δεν έχει καμία άλλη λύση πέρα από την συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ. Γι’ αυτό και δεν αποτελεί σήμερα εναλλακτική κυβερνητική επιλογή της αστικής τάξης ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο ΣΥΡΙΖΑ κινείται ανάμεσα σε δύο όρια: το ένα όριο είναι οι φιλοΕΕ θέσεις του και το άλλο οι αντιμνημονιακές διακηρύξεις. Αυτά τα δύο όρια είναι αλληλοαποκλειόμενα: δεν μπορεί να υπάρξει κατάργηση των μνημονιακών νόμων χωρίς σύγκρουση με την ΕΕ. Γι’ αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπόρεσε σε καμία φάση της μνημονιακής τετραετίας να έχει συνεκτικό πρόγραμμα. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι αξιόπιστος για την αστική τάξη, όσο δεν μπορεί να υποστείλει τη διακήρυξη της κατάργησης του μνημονίου. Η διακήρυξη αυτή δημιουργεί προσδοκίες στις εργαζόμενες τάξεις και καθιστά το ΣΥΡΙΖΑ επικίνδυνο στο βαθμό που η ανάδειξή του στην κυβέρνηση θα πυροδοτήσει ένα κύμα διεκδικήσεων. Μια τέτοια κυβέρνηση, αν προκύψει, τελικά θα οδηγηθεί στην υποταγή στις μνημονιακές δεσμεύσεις και γι’ αυτό θα είναι βραχύβια. Αρκεί να σκεφτούμε ότι το κραταιό ΠΑΣΟΚ των εκατοντάδων χιλιάδων μελών και της ηγεμονικής επιρροής στα συνδικάτα και τους μαζικούς φορείς διαλύθηκε μέσα σε δύο χρόνια εφαρμόζοντας το μνημόνιο. Ο πολύ πιο αδύναμος ΣΥΡΙΖΑ πόσο μπορεί να αντέξει; Επομένως, η ανάδειξη μιας τέτοιας κυβέρνησης οδηγεί αναγκαστικά σε πολιτική αστάθεια και γι’ αυτό είναι επικίνδυνη για την αστική στρατηγική. Για το λόγο αυτό η αστική τάξη επιδιώκει την μακροημέρευση της μνημονιακής συγκυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ.

Στόχος της αστικής τάξης επομένως, είναι να εξαντληθεί η κυβερνητική θητεία και θα το επιδιώξει με όλα τα μέσα. Η προεδρική εκλογή είναι το πιο σοβαρό κοινοβουλευτικό εμπόδιο που έχει μπροστά της, όμως είναι πιθανό να το ξεπεράσει και αυτό. Η παρούσα κυβέρνηση ήταν από την αρχή της θητείας της εξαιρετικά αδύναμη, όμως επιβιώνει εξαιτίας της αδυναμίας του εργατικού κινήματος και χάρη στη λυσσώδη στήριξη του συνόλου της αστικής τάξης. Η αναμονή των εκλογών και της κυβερνητικής «εναλλαγής» αποδεικνύεται καταστροφική, όπως καταστροφικό είναι να περιορίζεται η πάλη στα όρια του κοινοβουλίου, στο γήπεδο δηλαδή του αντιπάλου. Είναι κρίσιμο για την πορεία των πολιτικών εξελίξεων, να σηκώσει ξανά κεφάλι το εργατικό συνδικαλιστικό και το ευρύτερο λαϊκό κίνημα - όπως και τα κόμματα και οι οργανώσεις εργατικής αναφοράς-και να κινηθεί αποφασιστικά για την ανατροπή της σημερινής κυβέρνησης.

Η ιδιομορφία της περιόδου είναι ότι ενώ κυβερνά η κοινοβουλευτικά εκλεγμένη κυβέρνηση με τη μικρότερη λαϊκή στήριξη στην πρόσφατη ελληνική ιστορία, κανένα από τα πολιτικά κόμματα δεν επιδιώκει και δεν παλεύει για την πτώση της. Η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ κατανοεί ότι σε αυτές τις συνθήκες η ανάληψη της κυβέρνησης θα οδηγήσει το ΣΥΡΙΖΑ σε διάλυση και γι’ αυτό δεν κάνει το παραμικρό για να κινητοποιήσει δυνάμεις και να αποσταθεροποιήσει την κυβέρνηση. Έτσι, ενώ είναι επικίνδυνος για την αστική τάξη ως κυβέρνηση, είναι το ιδανικό κόμμα για τη θέση της αντιπολίτευσης. Ταυτόχρονα, οι δυνάμεις στ’ αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ φοβούνται την εκλογική αναμέτρηση, καθώς δύσκολα θα αποφύγουν τη συντριβή.

Το κλειδί για την αντιστροφή της σημερινής αρνητικής κατάστασης για την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα είναι η διατύπωση σαφούς πολιτικής προοπτικής και η οργάνωση της πάλης για την υλοποίησή της. Η κομμουνιστική Αριστερά βρίσκεται σε δυσχερή θέση γιατί δεν μπόρεσε να δώσει πολιτική προοπτική και αρνήθηκε να απαντήσει το ζήτημα της διεκδίκησης της εξουσίας. Η ηγεσία του ΚΚΕ και οργανώσεων της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, υποβίβασαν το κομμουνιστικό κίνημα από κίνημα εξουσίας σε κίνημα διαμαρτυρίας. Η περιθωριοποίησή τους και η γιγάντωση του ΣΥΡΙΖΑ ήταν η τιμωρία για αυτό.

Η μοναδική εργατική απάντηση στην κρίση που εξασφαλίζει την έξοδο από το μνημόνιο είναι το μεταβατικό πρόγραμμα:

- Μονομερής Διαγραφή του δημόσιου χρέους (εκτός αυτού προς τα ασφαλιστικά ταμεία). Η μονομερής διαγραφή του χρέους είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία οποιασδήποτε προσπάθειας βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων και της εργατικής τάξης, καθώς το σταμάτημα της εξυπηρέτησης του χρέους θ’ απελευθερώσει πόρους ικανούς να χρηματοδοτήσουν το κοινωνικό κράτος, την υγεία, την παιδεία, την παραγωγική ανασυγκρότηση.

- Κρατικοποίηση των τραπεζών με εργατικό έλεγχο και συγχώνευσή τους σε ένα τραπεζικό ίδρυμα. Διαγραφή των μετοχών των ιδιωτών μετόχων και μηδενισμός των υποχρεώσεων (καταθέσεις) προς κεφαλαιοκράτες.

-Διαγραφή των χρεών των εργατικών οικογενειών, των φτωχών αγροτών και των αυτοαπασχολουμένων που προλεταριοποιούνται, ρύθμιση των χρεών των μικροαστών της πόλης και του χωριού.

- Κρατικοποίηση των μεγάλων επιχειρήσεων χωρίς αποζημίωση και κάτω από εργατικό έλεγχο.

- Χωρισμός κράτους – εκκλησίας και δήμευση της εκκλησιαστικής περιουσίας.

- Έξοδος της χώρας από την ευρωζώνη, την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ.

Χρειαζόμαστε σήμερα μια μετωπική συμπόρευση που θα κατανοεί ότι η ανάκτηση της αξιοπρέπειας της εργατικής τάξης και η αλλαγή των ταξικών συσχετισμών δύναμης υπέρ της, θα περάσει μέσα από σκληρούς αγώνες και αιματηρές συγκρούσεις. Ότι οι αναγκαίες αλλαγές θα επιβληθούν με τη φωτιά και το σίδερο και όχι με κοινοβουλευτικές ψηφοφορίες. Ότι για να σηκώσει κεφάλι το συνδικαλιστικό κίνημα της τάξης, αλλά και για να εμφανιστεί ένα μαχητικό κίνημα ανυπακοής, πρέπει να διατυπωθεί καθαρά η πολιτική προοπτική που συμπυκνώνεται στο μεταβατικό πρόγραμμά και περιλαμβάνει αναγκαστικά την ανατροπή της συγκυβέρνησης ΝΔ – ΠΑΣΟΚ και την ανάδειξη μιας κυβέρνησης «κατάργησης του μνημονίου», δηλαδή μιας κυβέρνησης με διακηρυγμένη πρόθεση των δυνάμεων που τη στηρίζουν να καταργήσουν το μνημόνιο. Τέτοια κυβέρνηση σήμερα μπορεί να είναι μόνο μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, στο βαθμό που ο ΣΥΡΙΖΑ διατηρεί την διακήρυξη της κατάργησης του μνημονίου. Η ανάδειξη μιας τέτοιας κυβέρνησης είναι μια εξέλιξη που ανοίγει μια περίοδο πολιτικής αστάθειας και ταξικών συγκρούσεων στην οποία θα τεθεί ξανά το ζήτημα της εξουσίας. Η μετωπική συμπόρευση πρέπει:

1. Να πρωτοστατήσει στην αντικυβερνητική πάλη, να κινηθεί με όλες της τις δυνάμεις στην κατεύθυνση της ανατροπής της κυβέρνησης.

2. Να συγκρουστεί με το κλίμα αναμονής των εκλογών και με τις αυταπάτες που διαδίδονται από το ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και από την υπόλοιπη Αριστερά ότι μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ «κάτι θα κάνει» χωρίς να κουνήσει το κίνημα ούτε το δαχτυλάκι του. Καμία κατάκτηση, καμία κατάργηση μνημονιακού νόμου δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς σκληρή σύγκρουση. Να πιέσει τις δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ σε όλα τα επίπεδα αποδεικνύοντας την ανεδαφικότητα του προγράμματός τους και κινητοποιώντας τους αγωνιστές της βάσης του στην πάλη για την ανατροπή της κυβέρνησης. Να συμβάλει έτσι, στην προετοιμασία δυνάμεων για την επόμενη μέρα.

3. Να ευνοήσει ή τουλάχιστον να μην συγκρουστεί με την προοπτική μιας κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ κι επομένως πρέπει να κλείσει τη συζήτηση για ένα ακόμα ψηφοδέλτιο στις επόμενες εκλογές «πλατύ» ή «στενό».