Παρατηρήσεις της ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ στο κείμενο διαβούλευσης του Σ/Ν για τα Δημόσια Έργα

Π.Ο. Ε.Μ.Δ.Υ.Δ.Α.Σ. ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΝΩΣΕΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥΧΩΝ ΑΝΩΤΑΤΩΝ ΣΧΟΛΩΝ

Μαυρομματαίων 17, 104 34 ΑΘΗΝΑ

τηλ: 210-88.16.583 fax: 210-82.59.410 e-mail: emdydas@tee.gr URL: www.emdydas.gr

Αθήνα, 12 / 10 / 2015

Αρ. Πρωτ. : 6863 

Προς : Υπουργό ΥΠ.Υ.ΜΕ.ΔΙ. κ. Χρ. Σπίρτζη

Κοιν.: 1. Πρόεδρο και Δ.Ε. ΤΕΕ

2. Α βάθμιες ΕΜΔΥΔΑΣ

Θέμα : Παρατηρήσεις στο κείμενο διαβούλευσης του Σ/Ν. "Δομές στρατηγικού σχεδιασμού στα δημόσια έργα, διαδικασίες διαφάνειας και κεντρικού ελέγχου στο σύστημα παραγωγής δημοσίων και ιδιωτικών έργων”.

Κύριε Υπουργέ,

Α. Το σ/ν που έχετε δώσει σε δημόσια διαβούλευση, στοχεύει σύμφωνα με δήλωσή σας (27.08.15), “ να γίνουν οι αναγκαίες εκείνες τομές που θα διασφαλίσουν μια άλλη λογική στα δημόσια έργα...”

Παράλληλα είχατε επισημάνει στην προσφώνηση σας προς τον Πρωθυπουργό στις 12.08.15, την ανάγκη θωράκισης και οικοδόμησης των Δημόσιων Τεχνικών Υπηρεσιών και των λειτουργιών τους.

Κατά την άποψή μας το σ/ν δεν διέπεται από τις παραπάνω λογικές και τούτο διότι : 

Ο στρατηγικός σχεδιασμός των Δημόσιων Υποδομών δεν επιτυγχάνεται απλά και μόνο με τη δημιουργία μιας Γενικής Διεύθυνσης. Θα πρέπει να περιλαμβάνει και τη θεσμοθέτηση των διαδικασιών με τις οποίες αποφασίζεται η υλοποίηση ενός έργου υποδομής σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, και με διαδικασίες που να εξασφαλίζεται εκτός των άλλων και η ένταξή του στο γενικότερο αναπτυξιακό πλαίσιο της χώρας καθώς και η κοινωνική αποδοχή. 

Ο ηλεκτρονικός εκσυγχρονισμός και η διασύνδεση των βάσεων δεδομένων των υπηρεσιών είναι βεβαίως μια χρήσιμη διαχειριστική πρακτική στον στόχο ενός μηχανισμού ελέγχου για “καλύτερο προγραμματισμό στη συντήρηση και στη λειτουργία” των έργων; ωστόσο για να μην αποτελούν αυτοσκοπό είναι απαραίτητη η χάραξη και δημοσιοποίηση πολιτικής κατεύθυνσης. 

Είναι εμφανής η αγωνία να εξευρεθεί αντικείμενο που να προσπορίζει έσοδα στο ΤΕΕ και η μεταφορά σ' αυτό ρυθμιστικού και ελεγκτικού έργου μπορεί να εκληφθεί και ως "τομή", στην κατεύθυνση όμως της παραπέρα αποδιάρθρωσης του Δημοσίου. 

Δεν διακρίνουμε μέτρα ώστε να πάψουν τα Μητρώα να “είναι μια γραφειοκρατική διαδικασία αλλά ουσιαστική διαδικασία” και “η στελέχωση των εταιρειών για τα μάτια του κόσμου αλλά για την ουσία”. Αυτά κατά την άποψη του ν/σ μπορεί να τα εξασφαλίσει το ΤΕΕ , όπου ενίοτε ταυτίζονται ελεγκτές και ελεγχόμενοι; 

Η ζητούμενη από μας αναβάθμιση των Δημόσιων τεχνικών Υπηρεσιών που πάσχουν από έλλειψη στελεχιακού δυναμικού και πόρων δεν επιτυνχάνεται μόνο με προδιαγραφές λειτουργίας (που θα καθοριστούν κατά βούληση με κοινή Υπουργική Απόφαση), πολύ δε περισσότερο με μεταφορά ελεγκτικού έργου σε ιδιώτες.

Τέλος, στο πρώτο σχετικό νομοσχέδιο αυτής της Κυβέρνησης, θα περίμενε κανείς να περιλαμβάνονται, ουσιαστικές παρεμβάσεις στον τρόπο εκτέλεσης των Δημοσίων Έργων, που τα τελευταία χρόνια έχουν παγιωθεί, όπως επί παραδείγματι, των Συμβάσεων Παραχώρησης (οδικά) και των ΣΔΙΤ (μεγάλα κτιριακά), για τα οποία δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά. Επιπρόσθετα να τονίσουμε την άγνοιά μας για το πόσοι και ποιοι από τους εμπλεκόμενους Φορείς των Μηχανικών συμμετείχαν στην εκπόνησή του. Το βέβαιο είναι ότι η ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ δεν είχε καμιά συμμετοχή, πληροφορήθηκε δε το περιεχόμενο του, από τα ΜΜΕ και τις σχετικές δημοσιεύσεις. 

Β. Μερικές παρατηρήσεις επί των άρθρων, νομοτεχνικού - διαδικαστικού χαρακτήρα: 

Βα. Γενικά

Κρίσιμα θέματα καθορισμού πολιτικής παραπέμπονται σε Υπουργικές Αποφάσεις και Π.Δ., 

Όλες οι προθεσμίες για την υλοποίηση των οριζόμενων στο σ/ν είναι εξωπραγματικές. Υπενθυμίζουμε τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν από ανάλογες προβλέψεις του απαιτούμενου χρόνου για απαλλοτριώσεις στις συμβάσεις παραχώρησης των οδικών αξόνων.

Ββ. Ειδικά 

Άρθρο 2: 

Δημιουργούνται Διευθύνσεις υπό τη νέα Γεν. Δ/νση των οποίων το αντικείμενο είναι συναφές με το αντικείμενο κυρίως 

των Δ/νσεων της Γεν. Δ/νσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης 

της Δ/νσης Νομοθετικού Συντονισμού και καλής Νομοθέτησης 

της ΕΥΔ/ ΕΠ – ΕΠ 

Της ΕΑΑΔΗΣΥ. 

Για τις αλληλοεπικαλύψεις αυτές δεν υπάρχει καμία αναφορά και πρόβλεψη διαχωρισμού αρμοδιοτήτων. Δεν περιμένουμε βεβαίως με αυτή την αντιμετώπιση να λειτουργήσει εύρυθμα η ΓΓΥ. 

Άρθρα 3, 4: 

Για όλα αυτά τα Ηλεκτρονικά Συστήματα που περιγράφονται, τα ζητήματα που αφορούν στη λειτουργία – διαχείριση παραπέμπονται σε υπουργικές αποφάσεις χωρίς κατευθύνσεις σχετικά με τις προϋποθέσεις πρόσβασης, τη διαφάνεια, και τον έλεγχό τους, με αποτέλεσμα ο Υπουργός να ρυθμίζει κατά το δοκούν και σύμφωνα με τις εκάστοτε συγκυρίες τα σχετικά θέματα. 

Άρθρο 5: 

Εδώ εμφανίζεται η ΓΓΥ να έχει την εποπτεία όλων των αδειοδοτήσεων δημόσιων και ιδιωτικών τεχνικών έργων (αλλά στην παρ.13 αναφέρεται και η αδειοδότηση καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος – άρα είναι ασαφές ποιες αδειοδοτήσεις καλύπτει), ενώ στην πραγματικότητα ανατίθενται οι εγκρίσεις και αδειοδοτήσεις στο ΤΕΕ. 

Άρθρο 6: 

Υποθέτουμε ότι η “αρμόδια Διεύθυνση” που αναφέρεται στην παρ. 1 είναι η Δ/νση κανόνων Ποιότητας της ΓΓΥ, ή υπάρχει άλλη σκέψη; Και δεν μας είναι αντιληπτό ποιος θα είναι ο ρόλος της ενδεκαμελούς Επιτροπής Συντονισμού που θεσμοθετείται, αφού και αυτός παραπέμπεται να καθοριστεί σε υπουργική απόφαση. 

Άρθρο 8: 

Σύμφωνα με το παραπάνω άρθρο, δημιουργείται στο ΤΕΕ κατάλογος Μηχανικών που δύνανται να συμμετέχουν στην καταγραφή βλαβών κτιρίων σε περίπτωση φυσικής καταστροφής, ενώ για την εγγραφή στον κατάλογο απαιτείται η παρακολούθηση σεμιναρίων. Η έλλειψη αναφοράς στους Μηχανικούς δημοσίους υπαλλήλους που έχουν καταγράψει και αποκαταστήσει πλήθος βλαβών σε κτίρια και υποδομές από φυσικές καταστροφές, μεταβαίνοντας σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της χώρας επί σειρά ετών, δημιουργεί αμφιβολίες σχετικά με τη συνέχιση της συμβολής τους στο προαναφερόμενο έργο, με προφανείς επιπτώσεις στην διαφάνεια, την ποιότητα και κυρίως στο κόστος της παρεχόμενης υπηρεσίας προς τους πολίτες της χώρας. Ακόμα η απαίτηση παρακολούθησης σεμιναρίων για την εγγραφή στους καταλόγους του ΤΕΕ των Μηχανικών εκτιμούμε ότι θίγει την επιστημονική τους αρτιότητα και δίνει συνέχεια στη βιομηχανία των εξειδικευμένων πιστοποιήσεων, που τείνει να γίνει μάστιγα στον κλάδο των Μηχανικών. 

Σε κάθε περίπτωση, για την ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ, η τήρηση μητρώου Μηχανικών για την καταγραφή βλαβών κτηρίων σε περίπτωση φυσικών καταστροφών, αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα του αντίστοιχου Υπουργείου (ΥΠ.Υ.ΜΕ.ΔΙ.), το οποίο, σύμφωνα με το Σύνταγμα έχει την ευθύνη απέναντι στους Έλληνες πολίτες και δεν μπορεί να εκχωρηθεί σε τρίτους.

Τα εναπομείναντα ΤΑΣ (Αχαρνών και Κοζάνης) να επανέλθουν στις αντίστοιχες Δ/νσεις Φυσικών Καταστροφών που ανήκουν, μαζί με το έμπειρο προσωπικό τους (σε εθελοντική βάση). 

Άρθρο 10: 

Η ανάθεση στο ΤΕΕ της διαχείρισης του Μητρώου Φυσικών Προσώπων Παραγωγής Τεχνικών Έργων με το άρθρο 10 σε συνδυασμό με τη σύσταση Υπηρεσίας ΓΕΜΗ στο ΤΕΕ με το άρθρο 21 αποτελεί την πλέον χαρακτηριστική μορφή παραχώρησης αρμοδιοτήτων ελέγχου του Ελληνικού Δημοσίου και ειδικότερα του ελέγχου ικανότητας και ποιότητας παραγωγής δημοσίων έργων. Το ΤΕΕ, αν και αποτελεί θεσμοθετημένο σύμβουλο του κράτους, δεν μπορεί να το υποκαθιστά και να λειτουργεί ως ελεγκτής της ικανότητας εκπόνησης μελετών και έργων, προσώπων και εταιρειών που αφ’ ενός εκτελούν Δημόσια Έργα και αφ’ ετέρου δύνανται να ασκούν διοίκηση στο φορέα αυτόν και κατά συνέπεια να είναι ελεγκτές και ελεγχόμενοι.

Άρθρο 13:

Πάλι παραπέμπεται σε υπουργική Απόφαση ο καθορισμός των αρμοδιοτήτων του επιβλέποντα μελετητή. 

Άρθρο 14: 

Συνεχίζεται η βιομηχανία παραγωγής εξειδικευμένων κατόπιν σεμιναρίων. Πόση άραγε εκπαίδευση πρέπει να υποστεί ο διπλωματούχος μηχανικός για να μάθει να επιμετρά; Δηλαδή οι υπερβάσεις κόστους των δημόσιων έργων κατά το παρελθόν οφειλόταν σε λανθασμένες επιμετρήσεις; Η λύση στο πρόβλημα της ανεργίας των τεχνικών είναι να εφευρίσκουμε πεδία απασχόλησης με την υποκατάσταση του έργου του Δημοσίου; Και γιατί στον ιδιωτικό τομέα δεν είναι υποχρεωτική η πρόσληψη ειδικού επιμετρητή, σε αντίθεση με τον Δημόσιο;. 

Άρθρο 15: 

Ακόμη μια εκχώρηση αρμοδιοτήτων του Δημοσίου στους ιδιώτες. Αντί να στελεχωθεί η Δ/νση κανόνων και ποιότητας της ΓΓΥ, υποστηριχτεί και να εκπαιδευτεί το προσωπικό της, επιλέγεται να δημιουργηθεί νέο σώμα ελεγκτών, με την παραπάνω Δ/νση σε ρόλο τροχονόμου. 

Άρθρο 25: 

Η πρόταση τροποποίησης του Ν. 2166/1993 δεν οδηγεί έτσι όπως διατυπώνεται στο επιθυμητό αποτέλεσμα ενεργοποίησης της κατανομής του πόρου στους δικαιούχους Διπλ. Μηχανικούς του Δημοσίου, έχουμε υποβάλλει συγκεκριμένη πρόταση τροποποίησης εκτιμώντας ότι ο Υπουργός θα την συμπεριλάβει στο σ/ν.

10. Τέλος οφείλουμε να καταγράψουμε την πλήρη αντίθεσή μας στη μέθοδο της μελέτης-κατασκευής.