Προτάσεις και σχεδιασμός δράσεων προκειμένου να αποτραπούν οι σχεδιαζόμενες δυσμενείς εξελίξεις στο ασφαλιστικό σύστημα που αφορούν το Ταμείο μας και τους ασφαλισμένους του

Απόψεις – Προτάσεις και σχεδιασμός δράσεων προκειμένου να αποτραπούν οι σχεδιαζόμενες δυσμενείς εξελίξεις στο ασφαλιστικό σύστημα που αφορούν το Ταμείο μας και τους ασφαλισμένους του.

Εισαγωγή:

Η πρόβλεψη στο ν. 4336/2015 (3ο μνημόνιο) για ενοποίηση όλων των ΦΚΑ σε ένα φορέα, οι συντριπτικές επιπτώσεις των ν.3655/2008, ν.3863/2010, ν.3986/2011, ν.4093/2012 και πρόσφατα η ψήφιση του νόμου με τα περιβόητα 48 προαπαιτούμενα, μεταξύ των οποίων και η κατάργηση των άρθρων 38 και 39 του ν.4331/2015, που η εφαρμογή τους, παρείχε ψήγματα ανακούφισης σε χιλιάδες συνασφαλισμένους μας, ταυτόχρονα δε μεγαλύτερη εισπραξιμότητα στο Ταμείο, καθιστά αυταπόδεικτο τον παραλογισμό και τις ιδεοληπτικές εμμονές με βάση τις οποίες προσδιορίζονται νομοθετικά η ζωή και η προοπτική χιλιάδων ασφαλισμένων. Η ευθύνη βαρύνει τόσο την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που προωθούν, όσο και όλες τις κυβερνήσεις που υλοποιούν το πλαίσιο αυτό.

Από τα παραπάνω προκύπτει αβίαστα ότι είμαστε πλέον στο “και πέντε” της οριστικής κατάρρευσης του Ταμείου μας, της εξόντωσης των ασφαλισμένων του και της ολοκληρωτικής εξαφάνισης των αποθεματικών του που έχουν συσσωρεύσει αποκλειστικά οι Μηχανικοί στην ογδοντάχρονη ιστορία του ΤΣΜΕΔΕ.

Συνεπώς οι “κόκκινες γραμμές” που επιβάλλεται να θέσουμε είναι η αποτροπή της ενοποίησης και η υλοποίηση των απαιτούμενων νομοθετικών παρεμβάσεων που θα αντιστρέφουν τη συνεχιζόμενη “αιμορραγία” φυγής ασφαλισμένων και συσσώρευσης οφειλών άρα απώλειας εσόδων, παράγοντες που οδηγούν πολύ γρήγορα στην καταστροφή του Ταμείου και την πλήρη διάψευση της προσμονής χιλιάδων ασφαλισμένων για αξιοπρεπή σύνταξη και παροχές.

Α. Αποτροπή ενοποίησης.

Δεν χρειάζεται κάποια πρόσθετη επιχειρηματολογία για τα καταστροφικά αποτελέσματα που θα επιφέρει πιθανή ενοποίηση. Στον αντίποδα της δέσμευσης του 3ου μνημονίου ν.4336/2015 προτείνουμε:

α. Ενοποίηση όλων των επιμέρους φορέων που έχουν ανεξάρτητη ένταξη στο ΕΤΑΑ δηλαδή ΤΑΣ, ΤΠΕΔΕ, ΤΠΔΑ, ΤΥΔΕ, ΤΥΔΠ, ΤΥΔΘ, ΤΠΔΕ στον αντίστοιχο βασικό τομέα δηλαδή Ταμείο Νομικών, ΤΣΜΕΔΕ και ΤΣΑΥ.

β. Συγχώνευση όλων των περιφερειακών Τμημάτων και Γραφείων των τριών Τομέων και κατάργηση όσων έχουν στην ευθύνη τους περιορισμένο αριθμό ασφαλισμένων που εξυπηρετούν και ταυτόχρονα περιορισμένες αρμοδιότητες.

γ. Δημιουργία ενιαίου Οργανισμού που θα καλύπτει τις ανάγκες και τις απαιτήσεις του Ενιαίου ΕΤΑΑ και των τριών Τομέων του. Στόχος οι ενιαίες διοικητικές λειτουργίες, λογιστική λειτουργία, διαχείριση της περιουσίας κ.λ.π.

δ. Πλήρης ηλεκτρονική υποδομή, ενιαία για τους τρεις Τομείς του, που θα καλύπτει όλες τις δραστηριότητες συναλλαγής του Ταμείου με τους ασφαλισμένους π.χ. εισφορές, παροχές, περιουσία, προμήθειες, διεκπεραίωση αλληλογραφίας, ενστάσεις κ.λ.π. Μια πλήρης ηλεκτρονική υποδομή θα καλύψει επαρκώς και τις όποιες ανάγκες ασφαλισμένων περιφερειακών που όπως προτάθηκε παραπάνω θα καταργηθούν.

ε. Ενιαιοποίηση για τους τρεις Τομείς, ασφαλιστικών κλάδων, εισφορών, παροχών, ηλικιακών ορίων θεμελίωσης σύνταξης, παροχών σε χρήμα κ.λ.π.

στ. Επανεξέταση των λεγόμενων ''κοινωνικών πόρων'' που υπάρχουν σήμερα και προβλέπεται η κατάργησή τους καθώς και αυτών που έχουν ήδη καταργηθεί. Ως αποτέλεσμα της επανεξέτασης για όσους δεν τεκμαίρεται ότι πρόκειται για ''κοινωνικούς πόρους'' να διεκδικηθεί η παραμονή τους καθώς και η επαναφορά γι αυτούς που έχουν καταργηθεί.

ζ. Διατήρηση της οικονομικής αυτοτέλειας της περιουσίας κάθε Τομέα, ανεξάρτητα από την ενιαία διαχείριση και αξιοποίηση της, καθώς και από τη δυνατότητα εσωτερικά στο ΕΤΑΑ δανειοδότησης μεταξύ των Τομέων για κάλυψη αναγκών που ήδη προβλέπεται και επιβάλλεται στα πλαίσια της αυτονόητης αλληλεγγύης και του ενιαίου συμφέροντος των ασφαλισμένων και του ΕΤΑΑ.

η. Διατήρηση των Δ.Ε. των τριών Τομέων, με αρμοδιότητες την εξέταση και εκδίκαση κάθε είδους ενστάσεων και αιτήσεων θεραπείας των ασφαλισμένων ευθύνης τους, συνεχείς βελτιωτικές παρεμβάσεις (σε συνεννόηση και συμφωνία με το ΔΣ του ΕΤΑΑ) στις καθημερινές συναλλαγές των ασφαλισμένων καθώς και εισηγήσεις-προτάσεις στο ΔΣ του ΕΤΑΑ για το σύνολο των δραστηριοτήτων.

Β. Νομοθετικές παρεμβάσεις.

Οι βασικές διαπιστώσεις που επιβάλλουν νομοθετικές παρεμβάσεις για την ανάσχεση της αρνητικής πορείας του Ταμείου είναι:

α. Δραματική απομείωση του αποθεματικού κεφαλαίου του Ταμείου από την κλοπή του PSI, ύψους 2,6 δις (για όλους τους τομείς), εκ των οποίων 1,8 δις για το ΤΣΜΕΔΕ.

β. Γιγάντωση της οφειλής του Κράτους από την τριμερή χρηματοδότηση των ΦΚΑ (Ν. 2084/92) ύψους μεγαλύτερου του 1 δις € και η πλήρης απόσυρση της συμμετοχής του ακόμα και από το πενιχρό βοήθημα των 360 € (Ν. 3863/10).

γ. Κατάργηση πόρων του Ταμείου με το πρόσχημα των “κοινωνικών πόρων”.

δ. Δραματική επιδείνωση της σχέσης ασφαλισμένων -συνταξιούχων, παραμέτρου κρίσιμης για τη βιωσιμότητα του Ταμείου. Ενδεικτικά κατά την περίοδο της ενοποίησης η σχέση αυτή ήταν:

1. ΤΣΜΕΔΕ 7,2: 1, το 2015 η σχέση είναι περίπου 4 : 1

2. ΤΣΑΥ 5 : 1, το 2015 η σχέση είναι περίπου 3,5 : 1

3. Ταμείο Νομικών 3 : 1, το 2015 η σχέση είναι περίπου 2,5 : 1

ε. Η δραματική οικονομική καθίζηση, η τεράστια ανεργία (κυρίως νέων επιστημόνων), η μαζική μετανάστευση (κυρίως Μηχανικών και Γιατρών), η σχεδόν καθολική επέκταση της ελαστικοποίησης της μισθωτής εργασίας (μπλοκάκια), έχουν δημιουργήσει μεγάλες εισπρακτικές απώλειες στο Ταμείο και ταυτόχρονα δυσβάστακτες οφειλές που με τα τοκογλυφικά πρόστιμα καθιστούν αδύνατη την αποπληρωμή τους, με συνέπεια τη συνεχή μαζική έξοδο από την ασφάλιση χιλιάδων και τη συσσώρευση τεράστιων ποσών οφειλής που δεν θα εισπραχθούν ποτέ από το Ταμείο, δημιουργώντας ένα τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα. Οι διαπιστώσεις αυτές γίνονται εμφανείς από τους παρακάτω πίνακες:

ΕΙΣΠΡΑΞΙΜΟΤΗΤΑ – ΟΦΕΙΛΕΣ ΕΕ ΤΣΜΕΔΕ

ΕΞΑΜΗΝΟ	ΕΚΔΟΘΕΝΤΑ ΕΙΔΟΠΟΙΗΤΗΡΙΑ	ΠΟΣΟ	ΕΞΟΦΛΗΘΕΝΤΑ	ΠΟΣΟ
Α2010	65359	104.124.951,69	47516	75.528.490,69
Β2010	66109	105.753.419,51	48684	77.721.731,00
Α2011	68039	108.528.141,79	45689	72.502.436,30
Β2011	68489	109.678.545,07	46167	73.566.431,45
Α2012	69361	111.822.309,32	43119	69.198.500,00
Β2012	69818	113.189.750,98	41890	67.638.966,28
Α2013	69982	135.547.036,89	43018	78.731.134,00
Β2013	70002	118.745.352,00	41021	69.698.693,72
Α2014	67794	133.356.579,26	35543	65.221.297,00
Β2014	67791	134.538.642,22	32450	65.022.991,91

ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΣΜΕΔΕ

ΕΤΟΣ	ΕΓΓΡΑΦΕΣ	ΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΩΝ
2010	4296	840
2011	3479	1275
2012	2301	2273
2013	2063	2942
2014	1807	2972

στ. Οι παράλογες αυξήσεις που επέβαλε ο Ν. 3986/11 επιτείνουν τη ζοφερή πραγματικότητα που περιγράφηκε στο προηγούμενο σημείο και οδηγούν το Ταμείο στην πλήρη κατάρρευση, αυξάνοντας τη φυγή (με διάφορους τρόπους) ασφαλισμένων από το Ταμείο.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΣΜΕΔΕ

Ελεύθεροι Επαγγελματίες ασφαλισμένοι μετά την 1/1/1993

Ασφ.Κατ./ Ποσό	Κ.Σ (20%)	Ειδ.Προσ (12%)	Επικουρ (6%)	Εφάπαξ (4%)	ΚΥΤ (6.45%)	ΟΑΕΔ	Σύνολο/ μήνα
1η / 693,35€	138,7€(>5ετίας)	83,2€(>5ετίας)	41,6€(>5ετίας)	27,73€	44,72€	10€	346€
	69,3€(<5 b="">	58,2€(<5 b="">	20,8€(<5 b="">				231€
2η /852,63€	170,53€(>5ετίας)	102,32€(>5ετίας)	51,16€(>5ετίας)	34,1€	55€	10€	423€
	85,27€(<5 b="">	71,62€(<5 b="">	25,6€(<5 b="">				281,6€
3η / 1010,86€	202,2€	121,3€	60,7€	40,4€	65,2€	10€	500€
4η / 1168,6€	233,7€	140,2€	70,12€	46,7€	75,4€	10€	576,12€
5η / 1319,65€	264€	158,4€	79,2€	52,8€	85,12€	10€	650€
.....................	..............	..............	.............	..............	..............	.............	..............
14η / 2333€	..............	..............	.............	...............	..............	..............	1.140,35 €

Από τα παραπάνω συνάγεται η ανάγκη για:

Ριζική αλλαγή στον τρόπο καθορισμού των εισφορών ΕΕ ασφαλισμένων του ΕΤΑΑ με στόχο την αντιστροφή διαρροής και συσσώρευσης χρεών η οποία να αντιστοιχίζεται με την πραγματική κατάσταση που έχει διαμορφωθεί και σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις θα διατηρηθεί σε μικρό ή μεγάλο βαθμό τουλάχιστον για την επόμενη πενταετία.

Η πρόταση διαρθρώνεται ως εξής:

(1). Ενιαία καταβολή των εισφορών ανά τρίμηνο με δυνατότητα καταβολής χωρίς καμία επιβάρυνση μέχρι το τέλος του επόμενου του τριμήνου μήνα.

(2). Καθορισμός ενός ενιαίου ετήσιου ποσού εισφοράς που θα καλύπτει την ασφάλιση ιδιότητας, την υγειονομική περίθαλψη και την ασφαλιστική ενημερότητα ώστε να διασφαλίζεται η απρόσκοπτη επαγγελματική δραστηριότητα των ασφαλισμένων και αντίστοιχα ένα ανάλογο ποσό συντάξιμης παροχής. Ενδεικτικά θα μπορούσε να προσδιοριστεί στο 1/4 περίπου του σημερινού μέσου όρου των ετήσιων εισφορών ΕΕ δηλαδή περίπου 1000 €. Προφανώς η αναλογιστική μελέτη είναι αυτή που θα καθορίσει το ακριβές ποσό και τις λοιπές παραμέτρους υλοποίησης του.

Για τον προσδιορισμό των εισφορών πάνω από το ελάχιστο βασικό, θα καθοριστεί κλιμακούμενο ποσοστό σε συνάρτηση με τα πραγματικά εισοδήματα του ΕΕ από την άσκηση του επαγγέλματος.

(3). Είναι προφανές ότι η παραπάνω αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των εισφορών των ΕΕ από μόνη της δεν αρκεί να οδηγήσει στην αντιστροφή της κατάστασης των συσσωρευμένων οφειλών προς το Ταμείο που υπολογίζονται σε μερικές εκατοντάδες εκ. €, καθώς και του σημαντικού αριθμού οφειλετών εκτός ρύθμισης.

Οι νομοθετικές παρεμβάσεις που σχετίζονται με ευνοϊκές ρυθμίσεις για αποπληρωμή οφειλών απέδειξαν ότι δόθηκε η δυνατότητα σε ένα μέρος οφειλετών να ενταχθούν σε αυτές και στο Ταμείο να διευθετήσει την είσπραξη μέρους των οφειλών ( εδώ αναδεικνύεται ο παραλογισμός της πρόσφατης κατάργησης των άρθρων 38 και 39 του ν.4331/2015 ), απαιτείται συνεπώς μια πιο “γενναία” νομοθετική παρέμβαση ρύθμισης οφειλών, προκειμένου να συμπεριλάβει το σημαντικό αριθμό ασφαλισμένων που παραμένουν λόγω οικονομικής αδυναμίας ακόμη εκτός ρύθμισης.

Βασικές παράμετροι της προτεινόμενης ρύθμισης:

• Να αφορά οφειλές που έχουν δημιουργηθεί μετά το 2008, περίοδο που ξεκίνησε και διατηρείται η σοβαρή οικονομική κρίση και ο επαγγελματικός μαρασμός του κλάδου.
• Η μόνη επιβάρυνση που θα καταλογιστεί στο οφειλόμενο κεφάλαιο δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερη από την πρόσοδο των αποθεματικών κοινού κεφαλαίου όπως αυτή διαμορφώνεται ετήσια από την ΤτΕ.
• Τέλος προκειμένου να ενταχθούν σε ρύθμιση και αυτοί οι ασφαλισμένοι που έχουν αυτά τα χρόνια μηδενικό εισόδημα ή εξαιρετικά χαμηλό (κάτω από τα όρια της επιβίωσης) θα πρέπει να επανέλθει η πρόταση που το ΤΣΜΕΔΕ (τουλάχιστον) είχε προτείνει και περιείχε τη δυνατότητα για την επόμενη τριετία (μέχρι το 2018) με αίτηση τους να εξαιρούνται των τρεχουσών εισφορών, καλύπτοντας μόνο τις δόσεις οφειλής τους. Εξυπακούεται ότι αυτή η επιλογή τους, θα έχει ως συνέπεια τον μη υπολογισμό αυτού του χρόνου ως συντάξιμου αλλά με δυνατότητα εξαγοράς του στο μέλλον, καλύπτοντας τις προβλεπόμενες εισφορές που δεν κατέβαλαν. Η προϋπόθεση γι αυτή την ένταξη είναι ο ετήσιος έλεγχος της φορολογικής τους κατάστασης που θα αποδεικνύει το χαμηλό του εισοδήματος τους. Με την προτεινόμενη ρύθμιση θα δοθεί η δυνατότητα να αποπληρωθούν οφειλές που διαφορετικά δεν διαφαίνεται κατορθωτό με συνέπεια, στο επόμενο χρονικό διάστημα αυτοί οι ασφαλισμένοι να εξωθηθούν εκτός Ταμείου το δε Ταμείο να μην τις εισπράξει ποτέ. Να διεκδικηθεί η εφαρμογή αντίστοιχης ρύθμισης και αναδρομικά (από το 2008).
• Για τους έχοντες οφειλές πριν το 2008 να ισχύει η πάγια ρύθμιση.

(4). Αναγνώριση της ιδιότητας του ανέργου ΕΕ σε συνδυασμό με το χαμηλό εισόδημα, έτσι ώστε να διεκδικηθεί το αντίστοιχο επίδομα ανεργίας καθώς και η καταβολή της αντίστοιχης εισφοράς (όπως προβλέπεται από το σχέδιο κανονισμού), γι αυτούς τους ασφαλισμένους μας, που εξάλλου από 1/1/2011 στα πλαίσια του Ν. 3986/11 θεσμοθετήθηκε και καταβάλλεται ειδική εισφορά στον ΟΑΕΔ για αυτό το σκοπό. Για το θέμα αυτό μπορεί να εξεταστεί η δυνατότητα κάλυψης της ανεργίας και του χαμηλού εισοδήματος μέσω της ενεργοποίησης του Κλάδου Ειδικών Παροχών (θεσμοθετημένου για το ΤΣΜΕΔΕ με το Ν. 3518/06 που επιβεβαιώθηκε με το Ν. 3655/08) διευρυμένου για όλο το ΕΤΑΑ (τους τρεις Τομείς του) με ταυτόχρονη μεταφορά αυτών των ποσών στον Κλάδο αυτό.

(5). Τέλος, οι οφειλές του Κράτους από την τριμερή και η κλοπή του αποθεματικού μας λόγω PSI, παραμένουν ως απαίτηση και διεκδικείται η καταβολή τους με συγκεκριμένο τρόπο και χρονοδιάγραμμα.

(6). Για τα λοιπά θέματα (ΚΕΑΟ, επαγγελματικά ταμεία, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, Τράπεζα Αττικής) παραμένουν σε ισχύ τα αναφερόμενα στην εισήγηση μας της 25/11/2014

Για την επίτευξη των δύο αυτών βασικών στόχων για την επιβίωση του Ταμείου και σε σύγκρουση με την ασκούμενη μνημονιακή πολιτική προτείνονται τα παρακάτω για το αμέσως προσεχές επίμαχο και κρίσιμο χρονικό διάστημα:

1. Με πρωτοβουλία του ΤΕΕ δημιουργία συντονιστικού οργάνου με συμμετοχή εκπροσώπων όλων των φορέων ασφαλισμένων των Τομέων του ΕΤΑΑ.

2. Πραγματοποίηση πανελλαδικής καμπάνιας ενημέρωσης όλων των ασφαλισμένων με ορίζοντα ολοκλήρωσης το αργότερο μέχρι 10 Νοεμβρίου, μέσω:

α) περιοδειών σε όλα τα περιφερειακά

β) προβολής στα ΜΜΕ εθνικής, περιφερειακής και τοπικής εμβέλειας

3. Ενημέρωση όλων των κομμάτων πλην χρυσής αυγής.

4. Ενημέρωση όλων των βουλευτών ειδικοτήτων που καλύπτονται από το ΕΤΑΑ.

5. Διάλογος με την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου του συντονιστικού οργάνου καθώς και όλων των φορέων που εκπροσωπούν ασφαλισμένους του ΕΤΑΑ.

6. Ενεργοποίηση κάθε δυνατής νομικής διαδικασίας, στα Εθνικά και Ευρωπαϊκά δικαστήρια.

7. Κήρυξη αγωνιστικών δράσεων όλων των επιστημονικών και συνδικαλιστικών φορέων ασφαλισμένων του ΕΤΑΑ, κατά την περίοδο διαβούλευσης του σχ/ν, κατάθεσης στη Βουλή (επιτροπή και ολομέλεια) και μέχρι τη ψήφισή του, με πολυποίκιλες δράσεις όπως:

α) αποχή από Επιτροπές και Συμβούλια όλων των επιπέδων

β) αποχή από Δημοπρασίες για το παραπάνω διάστημα

γ) αποχή από τα Δικαστήρια (για τους δικηγόρους)

δ) ανάλογες με τις παραπάνω δράσεις για τους τομείς δραστηριότητας γιατρών και φαρμακοποιών

ε) κατά τόπους καταλήψεις χώρων

στ) πανελλαδική, πανεπιστημονική απεργία στις 12 Νοέμβρη και κατά τη ψήφισή του στην Ολομέλεια της Βουλής, με ταυτόχρονη διοργάνωση μεγάλου συλλαλητηρίου στο Σύνταγμα.

Είναι προφανές ότι στον προτεινόμενο σχεδιασμό δράσεων θα ενταχθούν και οποιεσδήποτε άλλες προταθούν από τους εμπλεκόμενους φορείς που θα συμβάλλουν στη θετική έκβαση του αγώνα μας.

Τα μέλη της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ

Παναγιώτης Μούζιος

Δημήτρης Πετρόπουλος