Αιφνίδια σπουδή για την ΠΥΡΚΑΛ
Είκοσι πέντε μήνες μετά την αναπομπή στο ΚΣΝΜ πρότερης απόφασης της τέως πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου και ελάχιστα 24ωρα πριν από τη σημερινή συζήτηση στη Βουλή με αφορμή επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή του ΜέΡΑ25 Κρ. Αρσένη, η υπουργός Πολιτισμού εξέδωσε την απόφαση με την οποία αποχαρακτηρίζεται το πρώην βιομηχανικό σύνολο και δεν θεωρείται πλέον Ιστορικός Τόπος
Από το βήμα της Βουλής θα κληθεί να απαντήσει σήμερα η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη για το ακίνητο της ΠΥΡΚΑΛ Ελευσίνας, στην επίκαιρη ερώτηση του Κρίτωνα Αρσένη, βουλευτή του ΜέΡΑ25.
Αν και πέρασαν 25 μήνες από τότε που η ίδια έφερε με αναπομπή το θέμα στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων (ακυρώνοντας την προηγούμενη απόφαση της Μυρσίνης Ζορμπά με την οποία είχε κηρυχθεί σε Ιστορικό Τόπο), δεν είχε προχωρήσει στην έκδοση απόφασης.
Ωστόσο, τρεις ημέρες μετά την ερώτηση που κατέθεσε (11.1.22) ο βουλευτής, η υπουργός εξέδωσε την αναμενόμενη (καταστροφική) υπουργική απόφαση (14.1.2022) του μη χαρακτηρισμού του συγκροτήματος σε Ιστορικό Τόπο και τη δεύτερη, με την οποία χαρακτηρίζονται Νεώτερα Μνημεία 12 κτίρια με τον εξοπλισμό τους in situ και μια καμινάδα.
Ο κ. Αρσένης ρωτάει την υπουργό Πολιτισμού για ποιο λόγο παρέκαμψε την πρώτη γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων (ΚΣΝΜ) αλλά και τη νεότερη που η ίδια «παρήγγειλε», ερχόμενη μάλιστα «[...] σε ευθεία αντίθεση με όλες τις εισηγήσεις των αρμόδιων υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ προς το ΚΣΝΜ αφήνοντας παντελώς απροστάτευτο τον Ιστορικό Τόπο».
Σε ποιες ενέργειες θα προβεί το υπουργείο Πολιτισμού προκειμένου «να προστατεύσει τον τόπο όπου δούλεψαν, κινδύνευσαν και μάτωσαν μέσα στα κτίριά του για περίπου 80 χρόνια άνδρες και γυναίκες της Ελευσίνας και πέριξ, στον βωμό της “αμυντικής θωράκισης της χώρας”».
Το όχι τόσο μακρινό φθινόπωρο του 2019, τέσσερις μήνες μετά την αλλαγή της κυβέρνησης και τη διαδοχή της νέας πολιτικής ηγεσίας στο ΥΠΠΟΑ, η υπουργός Λίνα Μενδώνη, στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου για την Ελευσίνα Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης και απαντώντας σε ερώτηση της «Εφ.Συν.» σχετικά με τις προθέσεις της για το ακίνητο της ΠΥΡΚΑΛ, είχε απαντήσει ότι το θέμα «θα επανέλθει γρήγορα στο ΚΣΝΜ, διότι [...] θα ήθελα να έχω μια νέα γνωμοδότηση και όχι την παλιά».
Να σημειώσουμε ότι η σύνθεση του Συμβουλίου είχε αλλάξει και είχαν διοριστεί τα νέα μέλη από την υπουργό Πολιτισμού. Με την αναπομπή η κ. Μενδώνη απαξίωνε την τεκμηριωμένη γνωμοδότηση των προηγούμενων μελών (τέσσερις μήνες είχαν περάσει, Ιούλιος-Νοέμβριος) και έστελνε σαφές μήνυμα, περί «νέας γνωμοδότησης». Η δήλωσή της ξεσήκωσε πλείστες αντιδράσεις.
Η τ. υπουργός Πολιτισμού κ. Ζορμπά, η τοπική κοινωνία, περιβαλλοντικές και αρχιτεκτονικές οργανώσεις, φορείς για τη διατήρηση της βιομηχανικής κληρονομιάς, ομοσπονδίες σχολίασαν την πολιτική απόφαση της κ. Μενδώνη η οποία κατ ουσία «... εξυπηρετεί αποκλειστικά και μόνο τα συμφέροντα των ΕΛΠΕ», όπως έγραφε η ανακοίνωση της Ομοσπονδίας Εργατοϋπαλλήλων Χημικής Βιομηχανίας Ελλάδας (ΟΕΧΒΕ).
Ολοι θορυβήθηκαν εκτός από τη δημοτική αρχή, τον δήμαρχο Αργύρη Οικονόμου, ο οποίος μάλιστα ήταν παρών στη συνέντευξη Τύπου (Νοέμβριος 2019) αλλά υιοθέτησε εξ αρχής το σκεπτικό της Κ. Μενδώνη, ότι η υπουργική απόφαση δεν είχε υπογραφεί.
Γεγονός που δεν ίσχυε και το γνώριζε, όπως και ότι η κήρυξη ευνοούσε τους κατοίκους και την πολύπαθη Ελευσίνα των διυλιστηρίων, των βιομηχανιών, των ναυαγίων και των επιβλαβών πλοίων που μολύνουν τον κόλπο της καθώς πλήττεται από ξηράς και θαλάσσης. Γι' αυτό η απόφαση Ζορμπά είχε χαρακτηριστεί «μοναδική», εδώ και χρόνια, «ευμενής» για την πόλη.
Το πρώην βιομηχανικό σύνολο, που βρίσκεται στο 26ο χλμ. της παλαιάς εθνικής οδού Αθηνών-Κορίνθου, μπορούσε να εξελιχθεί σε πολυχώρο πολιτισμού, οικολογικό πάρκο, μνημείο της σύγχρονης Ιστορίας, αρκεί να υπάρχει όραμα. Αποτελεί μοναδικό δείγμα τέτοιου τύπου βιομηχανίας που διατηρεί ταυτόχρονα ένα τμήμα του ιστορικού τοπίου της Ελευσίνας.
«Οταν μάλιστα ουδόλως θίγεται από τον χαρακτηρισμό ο δηλωμένος σκοπός για τον οποίο περιήλθε -χωρίς διαγωνιστικές διαδικασίες- το ακίνητο στα ΕΛΠΕ από τα ΕΑΣ: η δημιουργία Ζώνης Ασφαλείας (SEVESO III) μεταξύ του διυλιστηρίου και της πόλης της Ελευσίνας, που το έτος 2023 θα φιλοξενήσει τον θεσμό της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης», όπως λέει ο Χρήστος Χρηστάκης, εκπρόσωπος της Κίνησης Πολιτών ΕCOLELEUSIS.
Οταν τον Ιούλιο 2019 το ΚΣΝΜ γνωμοδότησε (ύστερα από αυτοψία) υπέρ του χαρακτηρισμού σε Ιστορικό Τόπο της έκτασης των 452 στρεμμάτων του πρώην εργοστασίου ΠΥΡΚΑΛ και των 12 κτισμάτων ως Νεωτέρων Μνημείων, το σκεπτικό των μελών ανέφερε ότι το σύνολό τους «αποτελεί σημαντικό τεκμήριο της βιομηχανικής ιστορίας της Ελλάδας των αρχών του 20ού αιώνα και σημείο αναφοράς για την πόλη της Ελευσίνας».
Η κ. Ζορμπά είχε υπογράψει την απόφαση με ημερομηνία 5/7/19 και μάλιστα είχε σταλεί στο Εθνικό Τυπογραφείο (Κωδικός Δημοσιεύματος 35274/2019). Με τις εκλογές και την αλλαγή της κυβέρνησης, επειδή έπαψε να είναι υπουργός, η απόφαση επεστράφη στο ΥΠΠΟΑ για να ξανασταλεί με τις υπογραφές της νέας πολιτικής ηγεσίας. Κάτι που τελικά δεν έγινε ποτέ.
Την απόφαση της αναπομπής είχαν στηλιτεύσει και οι πέντε φορείς (MONUMENTA, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Ελληνικό Τμήμα ΙCOMOS κ.ά.) που το 2018 είχαν καταθέσει το αίτημα για τη διάσωση του εργοστασίου της ΠΥΡΚΑΛ το οποίο αγοράστηκε από τα Ελληνικά Πετρέλαια, αφότου έκλεισε το 2017.
Εκείνες τις ημέρες πάντως, η κ. Μενδώνη είχε μιλήσει στον Αρη Πορτοσάλτε («Σκάι» 22/11/19). Για πρώτη φορά είχε παραδεχτεί ότι η απόφαση είχε υπογραφεί από την τ. υπουργό Μυρσίνη Ζορμπά, αλλά δεν είχε πρόλαβε να δημοσιευτεί στο ΦΕΚ.
«...Επομένως, ο χαρακτηρισμός δεν ισχύει», είχε πει για να προσθέσει: «Τα Ελληνικά Πετρέλαια και ορισμένοι άλλοι κατέθεσαν ενστάσεις στο ΥΠΠΟΑ, θεωρώντας ότι κακώς έγινε ο συγκεκριμένος χαρακτηρισμός. Αυτό το οποίο επιβάλλει, αν θέλετε, ο νόμος στον εκάστοτε υπουργό Πολιτισμού είναι να ζητήσει τη γνώμη του αρμοδίου οργάνου και αυτό είναι το ΚΣΝΜ... Δεν μίλησα ούτε για διαφορετικό χαρακτηρισμό,ούτε φυσικά μπορώ να υπαγορεύσω στο ΚΣΝΜ τι θα κάνει, αν θα γνωμοδοτήσει με τον άλφα ή με τον βήτα τρόπο...».
Τελικά το ΚΣΝΜ γνωμοδότησε τον μη χαρακτηρισμό της ΠΥΡΚΑΛ σε Ιστορικό Τόπο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου