Λίγα λόγια για την πολύ πετυχημένη ημερίδα για την Biennale τον ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ χτες στο ΤΕΕ από τη συναδέλφισσα Τζίνα Σωτηροπούλου που πολύ στοχευμένα παρουσιάζει τόσο τη συζήτηση που έγινε όσο και τις συμμετοχικές πρωτοβουλίες που πάρθηκαν, από την οποία πέρασαν συνολικά πάνω από 200 συνάδελφοι και μίλησαν περίπου 50. Σήμερα αναμένουμε ν' ανέβει και η διαδραστική πλατφόρμα για την Biennale στην οποία μπορούμε όλοι όσοι ενδιαφερόμαστε να συμμετέχουμε.
Οποίος- α δεν κατάφερε να έρθει μπορεί να δει τη συζήτηση από το live streaming που επίσης είχε πολύ συμμετοχή.
Υπενθυμίζω πως το dead line για συμμετοχή στις επιτροπές της Biennale είναι μέχρι την Τρίτη 19 Ιανουαρίου. Οι επιτροπές είναι τρεις και καλούμε τους συναδέλφους να μπουν κυρίως στην Οργανωτική και Επικοινωνίας.
"reporting from the front # 1"
της Τζίνας Σωτηροπούλου
Πριν λίγες ώρες έφυγα από την ημερίδα που διοργάνωσε ο ΣΑΔΑΣ– Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων, ο οποίος για πρώτη φορά αναλαμβάνει εθνικός επίτροπος στην 15η BiennaleΑρχιτεκτονικής 2016 στη Βενετία, ρόλος που του ανατέθηκε από τo Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας – Γ. Γ. Χωρικού Σχεδιασμού & Αστικού Περιβάλλοντος.
Έφυγα με τις καλύτερες εντυπώσεις. Έγινε μια πολύ γόνιμη συζήτηση, ένας πραγματικός ανοιχτός διάλογος και μια πρώτη παρουσίαση αρκετών προτάσεων που θα μπορούσαν ναεκπροσωπήσουν τον Σύλλογο Αρχιτεκτόνων στην φετινή Biennale που έχει ως γενικό θέμα το Reporting from the front: Ανταπόκριση από το μέτωπο.
Προτάσεις που επεξεργάζονται τα πολλαπλά μέτωπα στα οποία βρισκόμαστε αντιμέτωποι ως αρχιτέκτονες αλλά και ως πολίτες μιας χώρας που βρίσκεται στην άκρη της Ευρώπης. ΗΕλλάδα ως προβολή ενός ζωντανού και παγκόσμιου μετώπου. Η κομβική σημασία της χώρας ως γέφυρα Ανατολής και Δύσης. Ο ρόλος της Ελλάδας ως μια ψηφίδα ενός μεγάλουμεταναστευτικού ταξιδιού αλλά και ως ένα τμήμα ενός παγκόσμιου χάρτη που βιώνει την κρίση. Η Ελλάδα στο επίκεντρο ενός πειραματικού ορίου.
Αρκετές είναι οι αρχιτεκτονικές ομάδες που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων για κατάθεση προτάσεων για την εθνική συμμετοχή στην Μπιενάλε της Βενετίας. Ταθέματα που παρουσιάστηκαν, πολλά. Θα προσπαθήσω να συνοψίσω ιδέες και απόψεις που ακούστηκαν και που για μένα έχουν την αξία τους.
Το προσφυγικό: η ανάδυση του επείγοντος, τα σωσίβια ως πρώτη ύλη για κατασκευή «καταφυγίων» αλλά και πλαστικών τσαντών, η σημασία της επανάχρησης, της ανακύκλωσης και τηςεφευρετικότητας σε περιόδους κρίσης, η αμεσότητα από τις μαρτυρίες των κατοίκων και τις δράσεις των κοινοτήτων, η πραγματικότητα και το δυσοίωνο των στρατοπέδων και τωνφραχτών, η αισιοδοξία των δομών αλληλεγγύης, η διαδρομή των μεταναστευτικών ροών, τα ανοιχτά σύνορα, το πέρασμα αλλά και ο εγκλωβισμός. Το στεγαστικό: η ιστορική αναδρομή τηςαυθαίρετης δόμησης και της αντιπαροχής, η προώθηση της αυτοκατασκευής, η επιτακτική ανάγκη της κοινωνικής επένδυσης στην μόνιμη στέγαση, στην προσωρινή διαμονή και τιςλειτουργικές υποδομές. Η κρίση των πόλεων, η σημασία των δημόσιων ελεύθερων χώρων ως κοινά αγαθά, αλλά και οι νέες αστικές δομές που συνδιαμορφώνονται από κινήματα πόλεωνκαι συλλογικοτήτων. Η ανταπόκριση από την πόλη και η πολεοδομία του bricolage. Οι μικρής κλίμακας παρεμβάσεις. Οι in situ διαβουλεύσεις με κατοίκους και αρχιτέκτονες. Ηεκμετάλλευση του κτιριακού αποθέματος των κέντρων πόλεων. Η έκτακτη συνθήκη της δημιουργικής μετατροπής άδειων καταστημάτων και κενών διαμερισμάτων σε πρωτοποριακέςεπεμβάσεις. Ο ρόλος του αρχιτέκτονα και η κρίση της νέας γενιάς, η χαρτογράφηση της επαγγελματικής διασποράς, η ηχώ της αρχιτεκτονικής απόσυρσης αλλά και οι νέες αρχιτεκτονικέςκαι όχι μόνο κολεκτίβες που δουλεύουν στα όρια. Η εκμετάλλευση του ανεκμετάλλευτου. Η κρίση σαν πρόκληση και σαν τρόπος ανοίγματος στην κοινωνία για πιο συλλογικές καισυμμετοχικές δράσεις.
Σύνθεση
Δεν ξέρω αν τελικά στην Βενετία θα πάνε μία, δύο ή πολλές προτάσεις. Αυτό θα το αποφασίσει η Επιστημονική Επιτροπή, η οποία και θα διαμορφώσει την τελική ελληνική πρόταση. Έχειήδη γίνει ανοιχτό κάλεσμα, μέχρι την Τρίτη 19/1/16 στις 15:00 για δήλωση συμμετοχής για την σύσταση 9μελούς Επιστημονικής Επιτροπής. Καλούνται να συμμετέχουν αρχιτέκτονες πουέχουν μία τουλάχιστον διάκριση σε Πανελλήνιο Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό ή Διεθνή Διαγωνισμό υπό την αιγίδα της UIA.
Δική μου άποψη, η οποία βέβαια εκφράστηκε και από πολλούς οι οποίοι συμμετείχαν στην σημερινή ημερίδα, είναι ότι θα είχε ενδιαφέρον η φετινή ελληνική συμμετοχή στην Biennale νααποτελέσει μια σύνθεση πολλών προτάσεων. Όσο δύσκολο και αν αυτό ακούγεται και όσοι φόβοι και αν προκύπτουν για το τελικό αποτέλεσμα της ελληνικής συμμετοχής, κυρίως λόγω τουπεριορισμένου χρονικού ορίζοντα.
Θα είχε ενδιαφέρον να δούμε την ελληνική συμμετοχή στην φετινή Μπιενάλε ως ένα σπονδυλωτό μοντέλο που θα αποτυπώσει τις πολλαπλές πτυχές του μετώπου, αξιοποιώντας τοελάχιστο και το διαθέσιμο. Ένα πειραματικό εργαστήριο όπου θα καταγράφονται οι διαδικασίες από τα κάτω προς τα πάνω, πολυσυλλεκτικό και ανοιχτό, διαδραστικό και καινοτόμο. Ηφετινή θεματική κουβαλάει ένα σαφές κοινωνικό πρόσημο, προτάσσει το εμείς αντί για το εγώ και επενδύει σε δημιουργικές και ευφάνταστες λύσεις που προσπαθούν να αποτυπώσουντην κρίση αλλά και να δώσουν διέξοδο σε αυτήν.
Ακριβώς εδώ, κατά τη γνώμη μου, πρέπει να έρθει ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων, ως εθνικός επίτροπος, και να αποτελέσει τον ανατρεπτικό καμβά πάνω στον οποίο θα ξεδιπλωθεί έναοργανικό δίκτυο αρχιτεκτόνων που εργάζεται στα όρια, μια σειρά δημιουργικών ομάδων που προσεγγίζουν την αρχιτεκτονική με εναλλακτική ματιά, ανθρώπων που προτάσσουν τηναφύπνιση της κοινωνικής και πολιτικής συνείδησης. Αρχιτεκτόνων που συνδιαλέγονται πολυφωνικά και πολυδιάστατα. Και αυτός ο καμβάς να ανοίξει συζητήσεις, να προβληματίσει, νααφουγκραστεί την κοινωνία και να συνδιαλλαγεί με τον υπόλοιπο κόσμο, αρχιτεκτονικό ή μη.
Πείραμα
Η φετινή συμμετοχή θα μπορούσε να αποτελέσει ένα μεγάλο πείραμα συλλογικότητας, μια σύνθεση περισσοτέρων δημιουργικών αρχιτεκτονικών προτάσεων, ώστε να δηλωθεί σαφώς καιη αξία του ίδιου του ΣΑΔΑΣ ως συλλογικού οργάνου των Αρχιτεκτόνων. Άλλωστε ο ίδιος ο διευθυντής και επιμελητής της φετινής Μπιενάλε, ο Alejandro Aravena αναγνωρίζει την ανάγκηνα μετατοπιστεί η συζήτηση από το εγώ στο εμείς, επισημαίνοντας στην ανακοίνωσή του: «Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η μάχη για ένα καλύτερο δομημένο περιβάλλον είναι μια συλλογικήπροσπάθεια, που θα απαιτήσει τη δύναμη και τη γνώση του καθενός».
Όπως και να έχει, πιστεύω πως ο ΣΑΔΑΣ κινείται προς την σωστή κατεύθυνση. Έχει ήδη αρχίσει να δίνει προτεραιότητα στις ανοιχτές και συνεργατικές διαδικασίες καλώντας τα μέλη του ναδηλώσουν συμμετοχή στην Οργανωτική Επιτροπή της Biennale, η οποία θα είναι υπεύθυνη για την οργάνωση της έκθεσης αλλά και στην Επιτροπή Επικοινωνίας, η οποία θα είναι υπεύθυνηγια την προβολή της έκθεσης στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Ας συμμετέχουμε όσο πιο πολλοί αρχιτέκτονες, ακόμα και αν είναι η πρώτη φορά που κάνουμε κάτι τέτοιο. Ας προσπαθήσουμε να επενδύσουμε σε ένα άλλο μοντέλο διαχείρισης. Μεαβέβαιο αποτέλεσμα, σίγουρα μη προβλέψιμο, που όμως συνδιαμορφώνεται στην πορεία από όλους εμάς. Θα συναντήσουμε και θα συναντηθούμε με απρόσμενα «μέτωπα» και ποιοςξέρει, μπορεί τελικά να καταλήξουμε ότι αξίζει κανείς να διαχειρίζεται προκλήσεις συλλογικά, δημιουργώντας πιθανά και νέα πολυλειτουργικά μέτωπα αντίστασης στο “πολεμικό” τοπίοπου διαμορφώνεται καθημερινά ερήμην μας.
Ακολουθεί και μια ενδιαφέρουσα...
Πρόταση συμμετοχής στην 15η ΒΙΕΝΝΑLΕ Αρχιτεκτονικής στην Βενετία
Στα πλαίσια της ανοιχτής και δημόσιας διαδικασίας διαμόρφωσης του θέματος της ελληνικής συμμετοχής στην BIENNALE και λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες που προκύπτουν από την ελληνική κρίση, προτείνεται ως θέμα:
Οι δημόσιοι-ελεύθεροι χώροι, κοινά αγαθά / Ένα Πάρκο για όλους στο Ελληνικό
Στην Ελληνική πόλη, ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα είναι το μέλλον των δημόσιων ελεύθερων χώρων.
Οι δημόσιοι ελεύθεροι χώροι αντανακλούν την κρίση της ελληνικής κοινωνίας: αποξένωση, έλλειψη συλλογικότητας και πολιτισμού, καταναλωτισμός. Αποτελούν ένα ιδιότυπο no man’s land.
Στην Ελλάδα της κρίσης, οι πολίτες ξαναανακαλύπτουν τον δημόσιο ελεύθερο χώρο και τον διεκδικούν ως κοινωνικό αγαθό. Ομάδες πολιτών, πρωτοβουλίες γειτονιάς, τοπικές συλλογικότητες οικειοποιούνται το δημόσιο χώρο και αναπτύσσουν τη δράση τους σε αυτόν. Μέσα από συλλογικές πρακτικές αναδεικνύεται ένα πλήθος δυνατοτήτων και προοπτικών για το δημόσιο χώρο που βασίζεται σε ένα άλλο μοντέλο κοινωνικών σχέσεων, παραγωγικών διαδικασιών και οργάνωσης του αστικού χώρου. Ένα μοντέλο στο οποίο οι δημόσιοι ελεύθεροι χώροι είναι κοινό αγαθό.
Στην Ελλάδα της κρίσης διαμορφώθηκε τα τελευταία χρόνια ένα «μέτωπο» αντίστασης στα σχέδια ιδιωτικοποίησης, εκποίησης και υπερ-δόμησης δημόσιων –παραλιακών χώρων. Το «Ελληνικό» αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα «μέτωπα».
Ομάδα Aρχιτεκτόνων*
Βαταβάλη Φερενίκη
Δάνου Μέλπω
Λαβασά-Καράπα Άννα
Σαββίδης Κώσταντίνος
Τότσικας Πάνος
Τσιρώνη Νατάσσα
Για Επικοινωνία:
Πάνος Τότσικας, 210 9954 362 /6979 145366 – ptots@tee.gr
Φερενίκη Βαταβάλη, 6939 110201 - fereniki3@hotmail.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου