Ο πλανήτης εκπέμπει SOS αύριο θα είναι πολύ αργά

ΜΑΡΞΙΣΜΟΣ 2019, 11-14/ 7/2019, ΑΘΗΝΑ

ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ;

Ομιλητές/τριες : Ελένη Πορτάλιου, Λέανδρος Μπόλαρης, Ορέστης Ηλίας

Ο ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΕΚΠΕΜΠΕΙ SOS

ΑΥΡΙΟ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΑΡΓΑ !

Εισήγηση : Ελένη Πορτάλιου

μέλος περιβαλλοντικών κινημάτων

Η χθεσινή δραματική καταστροφή στη Χαλκιδική, που άφησε πίσω της 7 νεκρούς, δεκάδες τραυματίες και ανυπολόγιστες υλικές ζημιές, ήρθε να ταράξει την πολιτική και κοινωνική αμεριμνησία για τη ραγδαία καταστροφή του κλίματος και τις ανεπίστρεπτες επιπτώσεις στην επιβίωση των ανθρώπινων κοινωνιών.

Μετά τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι η διεθνής ερευνήτρια και πανεπιστημιακός Νατάσσα Ρωμανού δήλωσε : «Λόγω της κλιματικής αλλαγής τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη έχουν τετραπλασιαστεί οι πλημμύρες και έχουν διπλασιαστεί οι καύσωνες, οι ξηρασίες, οι πυρκαγιές και οι καταιγίδες ενώ στην Αττική, την περισσότερο πυρόπληκτη περιφέρεια της χώρας, έχει καεί το 40% του δασικού πλούτου της. Η θερμοκρασία στην Ευρώπη αυξήθηκε κατά 1,3 βαθμούς σε σχέση με 50 χρόνια πριν ενώ τα πιο θερμά χρόνια ήταν από το 2011 και μετά».

Στην Ελλάδα τα κύρια μέτωπα που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή είναι. Οι εξορύξεις υδρογονανθράκων, η διαχείριση των απορριμμάτων και οι καταστροφές των δασών και των πράσινων χώρων. Τα υπαρκτά σήμερα κινήματα σ’ αυτούς τους τομείς πρέπει να ενισχυθούν.

Με στόχο την κατανόηση και τις δυνατότητες αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής θα οργανώσω την τοποθέτησή μου σε τρία σημεία.

Σημείο 1

Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ

Το 2015 στη Διάσκεψη του Παρισιού για το Κλίμα, παρουσία διεθνών κινημάτων και οργανώσεων με αντικείμενο τη σωτηρία του πλανήτη και με μεγάλη συμβολή της LCR στην υποστήριξη της λαϊκής διαμαρτυρίας, τέθηκαν ως όριο περαιτέρω αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη οι 2 ^oC για τα αμέσως επόμενα χρόνια. Αποδείχθηκε πολύ σύντομα ότι οι 2 ^oC έπρεπε να μειωθούν περαιτέρω. Άλλωστε, όχι μόνο ο Τραμπ, εκπρόσωπος των πετρελαϊκών λόμπυ, δεν υπέγραψε τη συμφωνία αλλά και δεν υπήρξαν ουσιώδεις παγκόσμιας εμβέλειας ρυθμίσεις και μέτρα ανάσχεσης της ραγδαία επερχόμενης καταστροφής του κλίματος.

Το 2018 επανήλθε το Διακυβερνητικό Πάνελ για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ (International Panel on Climate Change - IPCC). Σύμφωνα με την απόφασή του, που εγκρίθηκε από 195 κράτη - μέλη, θα προκληθεί μη αναστρέψιμη απώλεια της φύσης αν η αύξηση της θερμοκρασίας υπερβεί τον 1,5 C^o σε σχέση με τα προβιομηχανικά όρια. Ελάχιστα χρόνια είναι η προθεσμία που θέτει το τελεσίγραφο του ΟΗΕ για ν’ ανακοπεί η υπαρξιακή απειλή για τον πλανήτη, εφόσον βέβαια ληφθούν τα αναγκαία μέτρα ανάσχεσης !

Δύο είναι οι κύριοι παράγοντες της υπερθέρμανσης του πλανήτη : 1. Η γενικευμένη χρήση των ορυκτών καυσίμων που ενοχοποιούνται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου. 2. Η υπερχειλίζουσα αστικοποίηση της γης που επιταχύνθηκε μετά τη βιομηχανική επανάσταση και στην οποία σήμερα προστίθεται η ιλιγγιώδης αστικοποίηση της Κίνας. Τα δάση απομειώνονται δραματικά παγκόσμια και η γη κυριολεκτικά δεν μπορεί να αναπνεύσει. 35% των μαγκρόβιων δασών έχει ήδη εξαφανιστεί και ορισμένες χώρες έχουν ήδη απολέσει το 80% της επικάλυψής τους.

Στην απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, κόντρα στους στόχους του ΟΗΕ, δεν αντιτίθεται μόνο ο Τραμπ. Αντίθετες είναι, επίσης, η Κίνα και η Ινδία που αποτελούν τους μεγαλύτερους χρηματοδότες χρήσης άνθρακα παγκόσμια. Ακολουθούν Ιαπωνία, Νότια Αφρική, Νότια Κορέα, Ινδοκίνα, επίσης Σαουδική Αραβία, Κουβέιτ, Ρωσία.

Σημείο 2

ΤΙ ΘΑ ΣΗΜΑΝΕΙ Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ;

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ

Ή ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ

Οι πάγοι της Ανταρκτικής και της Γροιλανδίας λιώνουν λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη τόσο γρήγορα ώστε οι ωκεανοί φουσκώνουν υπερβολικά και μια τεράστια έκταση 1,79 εκατ. τετρ. χιλμ. θα καλυφθεί εξ ολοκλήρου από τα νερά, μετατρέποντας 187 εκατ. κατοίκους παράκτιων περιοχών σε όλο τον κόσμο σε περιβαλλοντικούς πρόσφυγες. Ήδη υπάρχουν εκατομμύρια πρόσφυγες λόγω περιβαλλοντικών και άλλων καταστροφών (ξηρασίες, ρύπανση, φράγματα, υφαρπαγή γαιών από πολυεθνικές, κ.λπ.), που δεν τους επιτρέπουν να επιβιώσουν στις χώρες τους.

Ο κόσμος βρίσκεται στα πρόθυρα “κλιματικού απαρτχάιντ”, δηλώνει ο Φίλιπ Άλστον, ειδικός ερευνητής των Ηνωμένων Εθνών για ζητήματα ακραίας φτώχειας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. «Η κλιματική αλλαγή απειλεί να διαγράψει τα τελευταία 50 χρόνια προόδου στην ανάπτυξη, παγκόσμια υγεία και μείωση της φτώχειας» αναφέρει στην έκθεσή του που παρουσιάστηκε τον Ιούνιο 2019 επισήμως στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ. Το βαρύτερο τίμημα - 75% θα πληρώσουν οι αναπτυσσόμενες χώρες, παρά το γεγονός ότι το φτωχότερο ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού ευθύνεται μόλις για το 10% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Στις συνθήκες αυτές η πείνα στον πλανήτη πολλαπλασιάζεται. Μπορεί να μην είναι άμεση συνέπεια της κλιματικής αλλαγής αλλά η κλιματική αλλαγή καταστρέφει τις βάσεις αναπαραγωγής των πιο φτωχών πληθυσμών οδηγώντας τους στην πεινά και τη μετανάστευση.

Σημείο 3

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ Σ’ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΔΡΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ

Η δεκαεξάχρονη μαθήτρια από τη Σουηδία Γκρέτα Τούνμπεργκ με την πρωτοβουλία της για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής πυροδότησε ένα απίστευτης μαζικότητας πανευρωπαϊκό και παγκόσμιο κίνημα που εκφράστηκε κυρίως με τις διαδηλώσεις των μαθητών / τριών κάθε Παρασκευή - με τις “Παρασκευές για το Μέλλον”.

Γερμανία

Η Γκρέτα ανοίγει τον δρόμο

Ο αγώνας ξεκίνησε και συνεχίστηκε για πολλές Παρασκευές με αποχές από τα μαθήματα και μαζικές διαδηλώσεις. Το πολιτικό σκηνικό της Γερμανίας αναστατώθηκε, τα κόμματα πλην αριστεράς και Πράσινων αιφνιδιάστηκαν και αντέδρασαν αρνητικά ενώ η Ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία καταδίκασε τους μαθητές, χαρακτηρίζοντας την Γκρέτα ένα άρρωστο παιδί. Παραταύτα, οι έφηβοι κυριάρχησαν στην πολιτική σκηνή και άλλαξαν τα κλιματικά δεδομένα.

Βέλγιο

Είμαστε πιο θερμοί από το κλίμα

Μαθητές και μαθήτριες διαδηλώνουν μαζικά ζητώντας άμεσα μέτρα για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής. Οι 16χρονη Λότα από τις Βρυξέλλες και οι συμμαθητές της Μόρις και Μπίλι δηλώνουν ότι οι κινητοποιήσεις θα συνεχιστούν. Σε πολλές πόλεις του Βελγίου καθιερώθηκε το εβδομαδιαίο ραντεβού αποχής από τα μαθήματα και η συμμετοχή έφτασε πολλές δεκάδες χιλιάδες. Γονείς και δάσκαλοι στηρίζουν τους μαθητές.

Παράλληλα κινείται ο Συνασπισμός για το Κλίμα που δημιούργησαν περισσότερες από 70 βελγικές οργανώσεις (ΜΚΟ, συνδικάτα, συμβούλια νέων). Καταγγέλλουν την αδράνεια της κυβέρνησης απέναντι στη μεγαλύτερη σήμερα απειλή για την ανθρωπότητα.

Βρετανία

Οικολογική εξέγερση στη σκιά του Brexit

Την πρωτοβουλία των κινητοποιήσεων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είχε στη Βρετανία το κίνημα Extinction Rebellion (Εξέγερση του Αφανισμού), που πραγματοποίησε την πρώτη του κινητοποίηση στα τέλη του 2018 έξω από το Βρετανικό Κοινοβούλιο.

Επανήλθε τον Απρίλιο του 2019 δυναμικά στους δρόμους του Λονδίνου σε ένα τριήμερο μαζικής και πολύπλευρης ανυπακοής, μπλοκάροντας τη ζωή στην πόλη. Συνελήφθηκαν 400 ακτιβιστές.

Υιοθετώντας την ορολογία του νομπελίστα χημείας Πωλ Μπρούστεν οι ακτιβιστές της οργάνωσης πιστεύουν ότι η Γη βρίσκεται πλέον σε μια νέα γεωλογική εποχή, την “ανθρωπόκαινο” που έχει βασικό χαρακτηριστικό την κυριαρχία του ανθρώπου πάνω στη φύση. Οι άνθρωποι δεν προσαρμόζονται πλέον στα οικοσυστήματα αλλά τα διαμορφώνουν με βάση τις ανάγκες τους. Η ανθρώπινη δραστηριότητα προκαλεί ανεπανόρθωτες βλάβες στη ζωή αυτού του κόσμου. Ένας μαζικός αφανισμός, μόλις ο έκτος σε 540 εκατ. χρόνια, είναι επικείμενος. Πολλές μορφές ζωής ενδέχεται να έχουν εκλείψει μέχρι το τέλος του αιώνα.

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ

«Δράσε τώρα,

αλλιώς κολύμπα μετά»

Την Παρασκευή 15 Μαρτίου 2019 μαθητές και μαθήτριες κατέβηκαν στους δρόμους σε 1659 πόλεις σε 105 χώρες του κόσμου. Μια τελευταία έκθεση του ΟΗΕ, που χαρακτηρίστηκε έκθεση ορόσημο, δείχνει όχι μόνο πόσο δικαιολογημένες αλλά και πόσο αναγκαίες είναι αυτές οι κινητοποιήσεις των εφήβων για την αφύπνιση και τη λήψη μέτρων. Σύμφωνα με το πόρισμα των επιστημόνων που δόθηκε στη δημοσιότητα το 1/4 των πρόωρων θανάτων και των ασθενειών στον κόσμο σήμερα οφείλονται στην ανθρωπογενή ρύπανση και την περιβαλλοντική καταστροφή.

Ιταλία

1.000.000 νέοι για τη σωτηρία του πλανήτη

Μαθητές και μαθήτριες δημοτικών και γυμνασίων γέμισαν την Παρασκευή 15/3/2019 ημέρα Πανευρωπαϊκής Δράσης τους δρόμους 182 ιταλικών πόλεων.

Σίδνεϊ

Η άρνηση είναι αυτοκτονία

Με συνθήματα που στιγμάτιζαν τον στρουθοκαμηλισμό των πολιτικών 30.000 μαθητές και φοιτητές βγήκαν στους δρόμους της πόλης. Δεν έλλειψε και το μαύρο χιούμορ : «ήλπιζα να έχω ένα δροσερό θάνατο».

Ισπανία

Στα βήματα των αγανακτισμένων

Περισσότερα από 300.000 παιδιά της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης κατέλαβαν 48 πλατείες της Ισπανίας με το σύνθημα «δεν υπάρχει πλανήτης Β». Αυτή τη φορά το 15Μ του 2013 (15 Μαΐου είναι η ημέρα έναρξης του κινήματος των πλατειών) έγινε “15Μ πράσινη”.

Ινδία

Μιλούν μόνο οι μαθητές

Σε μια χώρα που η πολιτική εξουσία θέλει να αγνοεί την κλιματική αλλαγή ενώ όχι μόνο συμβάλλει κατά μεγάλο μέρος σ’ αυτή αλλά και δοκιμάζεται από τις επιπτώσεις, οι μαθητές συμμετείχαν στην παγκόσμια κινητοποίηση με αποχή από τα μαθήματα στο Νέο Δελχί και άλλες πόλεις.

Ελλάδα

Οι νέοι ακολουθούν το κύμα της εξέγερσης

Την Παρασκευή 15 Μαρτίου 2019, ημέρα διεθνούς δράσης, πραγματοποιήθηκαν 4 κινητοποιήσεις αν και όχι τόσο μαζικές, στην Ελλάδα : Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Άγιος Νικόλαος, Αλεξανδρούπολη.

«Το δημοκρατικό σχολείο πρέπει να είναι και οικολογικό», δήλωσε ο Νίκος Φίλης που στήριξε ως πρώην υπουργός παιδείας και γονιός τις κινητοποιήσεις. «Προσβλέπουμε», είπε, «στη μαζική συμμετοχή της μαθητικής νεολαίας της χώρας μας στο παγκόσμιο κάλεσμα του Climate Strike».