Διαχείριση αποβλήτων: Το ΥΠΕΚΑ αφαιρεί εργολαβικά την αρμοδιότητα από την Περιφέρεια

Από την Αυγή

 

Τις δουλειές της έναντι των εργολαβικών συμφερόντων για την κατασκευή εγκαταστάσεων επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων με ΣΔΙΤ, ενός αδιέξοδου μοντέλου που υπονομεύει τις υποχρεώσεις της χώρας για πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση κ.ά. των αστικών αποβλήτων, έρχεται να "περιφρουρήσει" απροκάλυπτα η κυβέρνηση διά του υπουργού ΠΕΚΑ Γ. Μανιάτη.

Με νομοσχέδιο αποσπά την αρμοδιότητα έγκρισης των Περιφερειακών Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων από το Περιφερειακό Συμβούλιο, την οποία δίνει στον εαυτό του το ΥΠΕΚΑ αντιστρέφοντας τους ρόλους. Η Περιφέρεια δεν θα αποφασίζει, θα γνωμοδοτεί μόνον.

Κάτι παραπάνω από προφανές, η διάταξη είναι "στοχοπροσηλωμένη" εναντίον της νέας Περιφερειακής Αρχής Αττικής, αφού η περιφερειάρχης Ρένα Δούρου, με επιστολή της προς τους δημάρχους της Αττικής, αμφισβητεί τον υφιστάμενο σχεδιασμό αντιπροτείνοντας το αυτονόητο βάσει των εθνικών και κοινοτικών υποχρεώσεων: της τελικής διάθεσης των αστικών αποβλήτων να προηγούνται η πρόληψη δημιουργίας τους, η επαναχρησιμοποίηση, η ανακύκλωση κ.ά.

Στο άρθρο 17 του σχεδίου νόμου που δόθηκε χθες για διαβούλευση, μόνον έως την ερχόμενη Τετάρτη, υπό τον τίτλο "ενίσχυση της ανακύκλωσης και βελτίωση της διαχείρισης των αποβλήτων", εφευρίσκεται το τρικ της εναρμόνισης του Περιφερειακού Σχεδιασμού με τον Εθνικό. Στο νόμο - πλαίσιο για τα απόβλητα του 2012 που προέβλεπε έγκριση του ΠΕΣΔΑ με απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου, τώρα προστίθεται η... κουτοπονηριά, που μετατρέπει την απλή γνώμη του ΥΠΕΚΑ "...σε δεσμευτική και ο αρμόδιος φορέας σχεδιασμού οφείλει να προβεί, σύμφωνα με τις σχετικές υποδείξεις, στις απαραίτητες τροποποιήσεις του ΠΕΣΔΑ".

Στο ίδιο άρθρο, άλλη διάταξη φωτογραφίζει την Περιφέρεια Πελοποννήσου όπου λειτουργούν παράνομες χωματερές ενόψει του χρηματικού προστίμου, εφάπαξ και ημερήσιου, που θα συνοδεύει την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και αναμένεται να εκδοθεί τον ερχόμενο μήνα. Το χρηματικό πρόστιμο θα μειώνεται όταν κλείνει ή αποκαθίσταται κάποια χωματερή.

Με πρόσχημα το δημόσιο συμφέρον, στις περιπτώσεις που εκκρεμεί συμμόρφωση με δεύτερη καταδίκη με πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου, "είναι δυνατόν να καταρτίζεται ειδικό σχέδιο δράσης για τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων μιας Περιφέρειας, ή μέρους αυτής, όπου θα προβλέπονται και οι σχετικές διαδικασίες για την εφαρμογή του, έως ότου καταστούν λειτουργικές οι προβλέψεις του οικείου ΠΕΣΔΑ".

Παρότι ο τίτλος του νομοσχεδίου είναι η ενίσχυση της ανακύκλωσης από τις διατάξεις, δεν προκύπτει πώς αυτό θα γίνει πράξη. Το πρώτο τμήμα του αλλάζει διατάξεις του πρώτου νόμου 2939/01 ύστερα από καταδίκη του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που εισάγει την "εναλλακτική διαχείριση" των υλικών συσκευασίας (χαρτί, γυαλί, πλαστικά, μέταλλα) και άλλων ρευμάτων αποβλήτων (συσσωρευτών, οχημάτων, λιπαντικών, ελαίων, μπάζων κ.ά.) σε εναρμόνιση εκ των υστέρων με σχετική κοινοτική Οδηγία. Το δεύτερο κεφάλαιο αναδιατυπώνει διατάξεις μεταγενέστερου νόμου, του 4042/12 για τη διαχείριση των αποβλήτων, ο οποίος, μεταξύ άλλων, ενσωματώνει στην εθνική νομοθεσία την Οδηγία 2008/98.

Για τη βελτίωση της λειτουργίας των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης και τον έλεγχό τους αυξάνονται οι αρμοδιότητες του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης, ο οποίος υπολειτουργεί, και ο αριθμός των αποσπασμένων υπαλλήλων που εργάζονται σε αυτόν δεν ξεπερνά τα μέλη του συμβουλίου διοίκησής του (δέκα, συν τον πρόεδρο).

Ομολογία: Πάτος... στην ανακύκλωση

Πρώτη φορά στα χρονικά το ΥΠΕΚΑ, το οποίο βεβαίως στηρίζει και με το παραπάνω το σημερινό αδιέξοδο μοντέλο διαχείρισης, ομολογεί, έστω και με μισόλογα, ότι οι επιδόσεις της Ελλάδας στην ανακύκλωση είναι φτωχές.

Όπως αναφέρει στη χθεσινή του ανακοίνωση: "Η χώρα υπολείπεται των ποσοτικών στόχων ανακύκλωσης που έχουν τεθεί με βάση ευρωπαϊκές Οδηγίες. Το έτος 2012 για τις συσκευασίες επιτεύχθηκε ανάκτηση 58,60% του συνόλου των αποβλήτων συσκευασίας, έναντι του στόχου του 60% (έτος στόχος 2011), ενώ για το γυαλί 54,7% έναντι του στόχου 60% και για τα μέταλλα 38,2%, έναντι 50%. Επιπλέον, έως το 2020 η ανακύκλωση χαρτιού, γυαλιού, πλαστικών και μετάλλων που προέρχονται από τα αστικά απόβλητα πρέπει να ανέλθει στο 50% κ.β.".

Από τις διατάξεις του νομοσχεδίου προκαλούν πολλά ερωτήματα αυτές που προβλέπουν την κατά παρέκκλιση θαλάσσια μεταφορά αποβλήτων, την κατάργηση του μητρώου παραγωγού αποβλήτων, όπως και αυτής που ορίζει ότι τα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης θα πληρώνουν το χρηματικό πρόστιμο σε περίπτωση καταδίκης όταν οι ποσοτικοί στόχοι για διάφορα υλικά και ρεύματα δεν τηρούνται. Θα καταλογίζονται ως πρόστιμα και θα αποδίδονται στο υπουργείο Οικονομικών "με σκοπό τη μερική ή την ολική ανάκτηση των χρηματικών κυρώσεων".

 

Πρωτοβουλία Συνεννόησης: Θέλουν να προλάβουν ανεπιθύμητες εξελίξεις

Η Πρωτοβουλία Συνεννόησης για τη Διαχείριση των Απορριμμάτων, σε ανακοίνωσή της, μεταξύ άλλων επισημαίνει: "Είναι προφανές ότι ΥΠΕΚΑ και κυβέρνηση θέλουν να προλάβουν ανεπιθύμητες εξελίξεις γι' αυτούς και για τα συμφέροντα που εξυπηρετούν, τώρα που συζητείται η αναθεώρηση των ΠΕΣΔΑ. Ιδιαίτερα δε στην Περιφέρεια Αττικής, της οποίας η νέα διοίκηση έχει μιλήσει για αποκεντρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων και για ακύρωση των διαγωνισμών για τα τέσσερα εργοστάσια επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων, που αποτελούν και το 'φιλέτο' του προωθούμενου σχεδιασμού".