Στιγμές από μια βάρδια, στην οποία από τύχη δεν πέθανε κανείς

Στιγμές από μια βάρδια, στην οποία από τύχη δεν πέθανε κανείς

by wir-sind-verdi.de

Τις τελευταίες μέρες κυκλοφορεί μια γενικότερη προπαγάνδα περί της αρτιότητας του Γερμανικού συστήματος υγείας, με τις 28.000 κλίνες ΜΕΘ και τα δεκάδες χιλιάδες μηχανήματα. Η πραγματική εικόνα είναι όμως λιγάκι διαφορετική: υποστελεχωμένα νοσοκομεία, εξαντλημένο προσωπικό, βάρδιες που δεν βγαίνουν, φοιτητές και συνταξιούχοι γιατροί που ρίχνονται στη μάχη ενάντια στον κορονοϊό.

Το ιατρικό θαύμα της Γερμανίας είναι απλώς μια τεράστια φούσκα. Το 2003 επιβλήθηκε στη χώρα το DRG (Diagnosis Related Group), μια νομοθεσία που προβλέπει τον υπολογισμό του κόστους της κάθε θεραπείας με βάση την αρχική διάγνωση και καλύπτει κάθε ασθενή με ένα σταθερό ποσό για τη θεραπεία του, ανεξάρτητα από το πόσο αυτή στην πραγματικότητα κοστίζει.

Ο νόμος αυτός είχε δύο βασικές επιπτώσεις. Η πρώτη, ήταν η βαθιά υποχρηματοδότηση της υγείας. Τα νοσοκομεία, πάντα χαμένα ουσιαστικά, προσπαθούν να ρίξουν το πραγματικό κόστος της κάθε θεραπείας με τον περιορισμό και την εκμετάλλευση του ιατρικού, παραϊατρικού και βοηθητικού προσωπικού. Όπως και όλος ο δημόσιος τομέας στην πραγματικότητα, λειτουργούν εδώ και περίπου 20 χρόνια στη λογική της παρατεταμένης λιτότητας και του λιγότερου δυνατού προσωπικού.

Το 2018 με ειδική νομοθεσία, θεωρητικά για την προστασία των εργαζομένων στην υγεία, ορίστηκε ένα κατώτατο προσωπικό που επιτρέπεται να έχει η κάθε κλινική. Το παράδοξο: η νομοθεσία δεν αφορά το σύνολο του τομέα της υγείας. Η δεύτερη επίπτωση ήταν η “υπερθεραπεία” – ασθενείς να υποβάλλονται σε άχρηστες, υπερβολικές θεραπείες, κοστοβόρες εγχειρήσεις και άκοπες, πανάκριβες εξετάσεις – αλλά και η “υποθεραπεία” – ασθενείς που στέλνονται σπίτι νωρίτερα από το προβλεπόμενο για να μειωθεί το κόστος νοσηλείας ή ελαφριές περιπτώσεις που δεν αναλαμβάνονται επειδή δεν αποδίδουν κέρδος.

Στην εικόνα της κατάστασης του γερμανικού συστήματος υγείας πρέπει να προστεθεί και η μαζική ιδιωτικοποίηση της δημόσια υγείας, το κλείσιμο νοσοκομείων και εισαγωγή ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων. Αυτό ήταν λοιπόν το αποτέλεσμα των νεοφιλελεύθερων πολιτικών στην υγεία πανευρωπαϊκά, η μετατροπή του νοσοκομείου σε εταιρεία με σκοπό το κέρδος.

Και αυτός είναι και ο λόγος που στην πραγματικότητα το σύστημα υγείας της Γερμανίας μπορεί σε τελική ανάλυση να μην βγει αλώβητο από αυτήν την κρίση: καλά τα μηχανήματα και τα κρεβάτια, χρειάζονται όμως και χέρια, κυρίως χέρια, χέρια εργαζομένων, γιατρών, νοσοκόμων, βοηθών, τραπεζοκόμων. Και αυτά δεν υπάρχουν…

Τα επείγοντα ενός νοσοκομείου είναι ένα μέρος για ειδικά περιστατικά, για επείγοντα όπως δηλώνει και το όνομα. Γενικά στο μέρος αυτό δεν βαριόμαστε ούτως ή άλλως, όλα βρίσκονται συνεχώς σε κίνηση. Και αν και είμαι συνηθισμένη πλέον, υπάρχουν πάντα εκείνες οι βάρδιες που με αφήνουν πραγματικά άφωνη. Γιατί επέλεξα λοιπόν να γράψω για μια τέτοια μέρα; Γιατί ήθελα να δείξω ότι σε τέτοιες βάρδιες, οι ελλείψεις ενός κατεστραμμένου από τη λιτότητα συστήματος υγείας είναι πιο ορατές από ποτέ. Και αφορούν τόσο το προσωπικό όσο και τους ασθενείς.

Ακολουθεί το χρονικό μιας βάρδιας, η οποία κατά της άποψή μου δεν είναι φυσιολογική, αλλά το τελευταίο διάστημα συμβαίνει όλο και συχνότερα.

Επείγοντα περιστατικά: Ιατρική κάλυψη με βάση τις ανάγκες;

Πριν αρχίσω να διηγούμαι την ιστορία μιας εφιαλτικής βάρδιας, να διευκρινίσω: Στην Μονάδα Σωτηρίας (όπως ονομάζονται τα επείγοντα περιστατικά στην ανατολικογερμανική διάλεκτο), στη οποία εργάζομαι, έχουμε να κάνουμε καθημερινά με ασθενείς όλων των ειδικοτήτων που μπορεί να προσφέρει ένα νοσοκομείο. Εργαζόμαστε έξι άτομα ανά βάρδια: τέσσερις γιατροί τοποθετημένοι ανάλογα με τις ειδικότητές τους συν η υποδοχή και η διαλογή ασθενών, μια νοσοκόμα για το καθένα. Φαινομενικά δεν είμαστε και τόσο λίγοι, είναι όμως το ελάχιστο δυνατό. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει νομοθεσία που να καθορίζει τον ελάχιστο αριθμό προσωπικού στα επείγοντα. Στις καλές μέρες οι βάρδιες καλύπτονται με οχτώ ακόμα νοσοκόμες. Αλλά τέτοιες καλές μέρες δεν υπάρχουν πλέον εδώ και καιρό.

Μέχρι 10 ώρες αναμονή θεωρείται φυσιολογική

Η ιατρική κάλυψη δεν αλλάζει ασχέτως του αριθμού των ασθενών, ασχέτως αν τα επείγοντα έχουν δεχθεί στη διάρκεια της μέρας 100 ή 200 ασθενείς – αυτό μας κάνει χοντρικά 40 με 50 ασθενείς ανά βάρδια. Συνήθως έχουμε περισσότερους από 200 ασθενείς, ο οποίοι, αφού τους κατατάξει μια ειδικευμένη νοσοκόμα σε ειδικότητες και βαθμό επικινδυνότητας, εξετάζονται, θεραπεύονται και είτε, στην καλύτερη γι’ αυτούς περίπτωση, στέλνονται στο σπίτι τους είτε, στην καλύτερη για τη διοίκηση της κλινικής περίπτωση, εισάγονται για περαιτέρω θεραπεία. Η όλη διαδικασία μπορεί να διαρκέσει έως και 10 ώρες. Άτομα με λιγότερο επείγουσες ασθένειες μπορεί να περιμένουν ακόμα περισσότερο – και φυσικά δεν τους αρέσει. Στο μεσοδιάστημα τόσο οι γιατροί όσο και οι ασθενείς έχουν απαιτήσεις: παράπονα, συζητήσεις, τηλέφωνα, πάρα πολλές καταγραφές, συνεννοήσεις, αυτοσχεδιασμοί. Οπίσθια που καθαρίζονται, χέρια που κρατιούνται, καθετήρες που τοποθετούνται σε όλες τις πιθανές διόδους, νέες δίοδοι που ανοίγονται, όλα αυτά είναι για μας φυσιολογικά.

Η έναρξη της βάρδιας: νηνεμία πριν την καταιγίδα

2 μ.μ.: Έναρξη της βάρδιας. Είμαι υπεύθυνη για τη διαλογή και χαίρομαι ιδιαίτερα. Την μέρα αυτή πρόκειται να δουλέψουμε με το κατώτατο δυνατό προσωπικό, αλλά η κατάσταση δείχνει ήρεμη, ενώ αναλαμβάνω από τη συνάδελφο της προηγούμενης βάρδιας μόνο έναν ασθενή. “Θεέ μου, ευτυχώς που δεν είναι Δευτέρα”, σκέφτομαι. Οι Δευτέρες είναι συχνά γεμάτες. Είναι οι μέρες που οι ιδιώτες παθολόγοι και γενικοί γιατροί στέλνουν τα περιστατικά τους στο νοσοκομείο.

2:30 μ.μ.: Σχεδόν από το πουθενά εμφανίζονται τέσσερα ασθενοφόρα γεμάτα ασθενείς μπροστά μου. Από που έσκασαν όλοι αυτοί; Και όλοι ταυτόχρονα; Οι συνάδελφοι τραυματιοφορείς θέλουν να τους παραλάβουμε όλους ταυτόχρονα. Φωνές σε πολυφωνικό κανόνα. Πρέπει να καταλάβω τι μου λένε – ακόμα και οι πιο ικανοί εγκέφαλοι καίγονται σε τέτοιες κακοφωνίες. Ακόμα όμως είμαι σχετικά φιλική.

Οι τεράστιες ώρες αναμονής

3:00 μ.μ.: Αρχίζει να γίνεται ανυπόφορο. Για κάθε ασθενοφόρο που φεύγει έρχονται δύο καινούργια. Ουρές στην υποδοχή. Φυσιολογικά θα έπρεπε το διάστημα μεταξύ παράδοσης της κάρτας ασφάλισης και πρώτης διαλογής να μην διαρκεί περισσότερο από 15 λεπτά. Σε τέτοιες μέρες μπορεί να περιμένουν οι ασθενείς και δύο ώρες. Αν λάβει κανείς υπ’ όψιν ότι ο κάθε ασθενής είναι δυνητικά σε πραγματικά επείγουσα κατάσταση, η αναμονή αυτή μπορεί να είναι επικίνδυνη.

Μια γρήγορη ματιά στους νέους ασθενείς. Εάν κάποιος δείχνει πολύ χλωμός θα πάρει προτεραιότητα (κατά κάποιο τρόπο, μια πρώτη διάγνωση πριν την διάγνωση). Όλοι οι υπόλοιποι χάνουν την υπομονή τους περιμένοντας: “Αυτός ήρθε μετά από μένα, γιατί τον παίρνετε πρώτο;” Πρώτος άσχημος καβγάς, οι υπόλοιποι ασθενείς πίσω από το προστατευτικό γυαλί του χώρου αναμονής δεν καταλαβαίνουν τίποτα.

Να κάνεις καλά τη δουλειά σου; Αδύνατο!

3:10 μ.μ.: Τρέχω. Χτυπάει για πρώτη φορά το κόκκινο τηλέφωνο. Μας ανακοινώνουν έναν βαριά άρρωστο με ασθένεια υψηλής μεταδοτικότητας. Πρέπει να φροντίσω να προετοιμαστεί όσο το δυνατόν γρηγορότερα ο θάλαμος απομόνωσης. Η αλυσίδα των “φυσιολογικών” αφίξεων δεν σταματά. “Να τα καταγράψεις όλα και πρόσεχε να μην ξεχάσεις τίποτα”, λέω στον εαυτό μου ενώ παλεύω σε διαφορετικά μέτωπα. Με την πίεση του χρόνου έρχεται και η προσωπική πίεση. Ξαφνικά είναι πολλά για ένα μόνο άτομο, ακόμα και αν αυτό θέλει να κάνει σωστά και σύμφωνα με τα πρωτόκολλα τη δουλειά του.

Ο θάλαμος απομόνωσης ετοιμάζεται στην ώρα του, ο ασθενής μπορεί να μπει για θεραπεία. Όλα καλά. Κανένα λεπτό για διάλειμμα: ακόμα δέκα περίπου περιμένουν να τους πάρουμε…

Δουλεύοντας στα όρια το κινδύνου…

5:30 μ.μ.: Ξανά το κόκκινο τηλέφωνο. Ανάνηψη. Παραλαμβάνουμε ασθενής που πρόσφατα επέστρεψε στη ζωή. Προετοιμάζουμε τα πάντα, σταματάει πάλι η ροή των ασθενών, πάλι όλα πρέπει να οργανωθούν απ’ την αρχή, όλα να μετακινηθούν προς τα πίσω. Πάντα σε κίνηση. Και πάλι οι ασθενείς στην αναμονή δεν καταλαβαίνουν τίποτα. Μερικοί διαμαρτύρονται στην υποδοχή για την μακρά αναμονή. Λίγα μέτρα πιο μακριά παλεύουν οι συνάδελφοι πίσω από κλειστές πόρτες να σώσουν μια ζωή. Αρχίζει να μου πονάει το κεφάλι. Πολλά που πρέπει να γίνουν, πολλές μπάλες που πρέπει να κρατηθούν ταυτόχρονα στον αέρα.

6:00 μ.μ.: Τα επείγοντα είναι γεμάτα κόσμο. Ακόμα και η ανάνηψη είναι γεμάτη με τρεις ασθενείς που χρειάζονται την πλήρη προσοχή και βοήθεια των γιατρών. Βαριά άρρωστοι και ασθενείς που χρίζουν άμεσης παρακολούθησης κείτονται στους δύο χώρους, όπου βρίσκεται μόνο μια νοσοκόμα που πρέπει να φροντίσει 20 ασθενείς ταυτόχρονα. Η κατάσταση όλων μπορεί να επιδεινωθεί άμεσα, οι περισσότεροι μέχρι στιγμής το πολύ εξετάζονται. Η σοβαρή φροντίδα του ασθενούς είναι υπό αυτές τις συνθήκες αδύνατη. Υπό αυτές τις συνθήκες χάνεται κάθε ιδεαλισμός. Τέτοιες συνθήκες κάνουν το επάγγελμά μας ελάχιστα ελκυστικό…

Εξάντληση στα επείγοντα: πέρα από το Καλό και το Κακό

7:00 μ.μ.: Κάποια στιγμή την ώρα που μας πέρασε γέμισε και το τελευταίο φορείο. Όποιος μπορεί, πρέπει να καθίσει. Οι τραυματιοφορείς του ΕΚΑΒ πέφτουν ο ένας πάνω στον άλλο. Στα όρια της αμφιβολίας προσπαθώ να δώσω σε έναν ασθενή μια πρώτη διάγνωση. Δεν επιτρέπεται να παραβλέψω τίποτα. Το κεφάλι μου βρίσκεται σε χίλια σημεία, ταυτόχρονα μιλάω σχεδόν αυτόματα στο τηλέφωνο με συναδέλφους και ποιος ξέρει με ποιον άλλο. Το κόκκινο τηλέφωνο χτυπά χωρίς σταματημό: έρχονται άμεσα τέσσερις βαριά ασθενείς (τελικά ήρθαν πέντε), κανένας να μην λείπει από τη θέση του!

Η διάθεση καταρρέει, ο τόνος ανεβαίνει, ένα χάος. Οι γιατροί προσπαθούν να μοιράσουν τους ασθενείς ώστε να εξυπηρετηθούν όλοι.

Νόμιμα διαλείμματα στα επείγοντα; Ναι καλά!

8:00 μ.μ.: Πεινάω αλλά διάλειμμα για φαγητό ούτε για αστείο, ξεχνάω ακόμα και να πιω κάτι μέσα σε όλον το χαμό. Οι τραυματιοφορείς κάνουν ουρά μέχρι έξω, μιας και δεν υπάρχουν ακόμα ελεύθερα φορεία. Χάνω τη συγκέντρωσή μου, νιώθω σαν ζωγραφιά σε πίνακα του Νταλί – όλα γύρω μου λιώνουν και πέφτουν στο πάτωμα. Εικόνες, ήχοι, όλα ένα.

9:00 μ.μ.: Η κατάσταση μόνο προς εκτόνωση δε βαίνει. 56 άνθρωποι βρίσκονται ακόμα στα επείγοντα, περιμένουν ακόμα διάγνωση. Το 56 μπορεί να μην ακούγεται πολύ αλλά να σας θυμίσω ότι οι περισσότεροι από αυτούς μοιράζονται σε δύο χώρους με μια νοσοκόμα στον κάθε χώρο και τρεις γιατρούς. Σκέφτομαι τη βραδινή βάρδια που θα αναλάβει αυτό το χάος και αισθάνομαι ενοχές. Τα νεύρα μου είναι τεντωμένα, τα νιώθω σαν μακαρόνια.

Το προσωπικό του νοσοκομείου σε φθορά

9:20 μ.μ.: Τι τύχη! Η αλλαγή βάρδιας έρχεται νωρίτερα! Είμαι ευγνώμων δια βίου! Καταλαβαίνω πως κατεβάζω μια ταχύτητα. Ένα βάρος έφυγε από πάνω μου, δεν είμαι πλέον μόνη σ’ αυτήν την τρέλα, μπορώ να μοιραστώ την ευθύνη. Στέλνω τους τελευταίους ασθενείς στις αντίστοιχες ειδικότητες αλλά δεν αντέχω άλλο, κάθε σκέψη μου είναι δύσκολη.

10:00 μ.μ.: Τέλος. Πείνα. Δίψα. Κούραση. Σπίτι και ύπνο, ύπνο, ύπνο.

Θαύμα, δεν πέθανε κανείς ! Συγχαρητήρια στο προσωπικό!

Κάπως έτσι είναι όλο και συχνότερα η καθημερινότητά μου το τελευταίο διάστημα ως νοσοκόμα. Στο τέλος της βάρδιας έχουμε όλοι ένα συναίσθημα κούρασης, ανακούφισης, έκπληξης και θυμού. Σαν να τρέξαμε μόλις μαραθώνιο, χωρίς όμως το αίσθημα της νίκης. Κούραση για προφανείς λόγους, ανακούφιση που τα καταφέραμε ξανά, μαζί αλλά και ο καθένας για τον εαυτό του, που όλοι οι ασθενείς θα βγάλουν την βάρδια ζωντανοί. Έκπληξη που κάτω από αυτές τις συνθήκες συνεχίζουμε να πηγαίνουμε κάθε μέρα στη δουλειά μας, γιατί την αγαπάμε τη δουλειά μας. Και θυμό, γιατί γνωρίζοντας τους υπεύθυνους και στις πλάτες των ασθενών, το ιατρικό προσωπικό καίγεται.

Ο τόνος μεταξύ μας τη μέρα αυτή θύμιζε κουζίνα εστιατορίου, έβγαλε χαρακτηριστικά στην επιφάνεια που δεν θέλαμε να δείξουμε. Αλλά ακόμα και έτσι είμαι χαρούμενη που δουλεύω με μία ομάδα που ξέρει καλά από τέτοιες δυσκολίες.

Είναι το σύστημα υγείας που δημιουργεί αυτές τις συνθήκες!

Αυτό που μένει είναι μια πικρή γεύση. Πρέπει να είναι κάποιος περήφανος που καταφέρνει να ξεπερνά τέτοιες συνθήκες χωρίς μεγάλες απώλειες; Σίγουρα, όσο τέτοιες μέρες παραμένουν εξαιρέσεις. Όλο και περισσότερο όμως γίνονται βάρδιες σαν και αυτήν ο κανόνας. Με κάθε μας υπερωρία, με κάθε διάλειμμα που δεν κάναμε, με κάθε έκτακτη βάρδια μας, στηρίζουμε ένα σύστημα στα όρια της αποτυχίας. Με κάθε βάρδια χωρίς σοβαρές απώλειες δείχνουμε ότι “πάει ακόμα” ως έχει. Μέχρι κάποιος να πεθάνει.

Το όνομα του συγγραφέα είναι γνωστό στους εκδότες.

Πηγή: wir-sind-verdi.de

Μετάφραση: antapocrisis.gr