Αναρτούμε συλλογικο κείμενο του Δικτύου Μικρών Αρχιτεκτονικών Γραφείων κριτικής στο "νέο", "πράσινο" ΓΟΚ
ΑΘΗΝΑ, 10 Ιανουαρίου 2012
Προς:
Αντιπροσωπεία ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ
Τμήμα Αρχιτεκτόνων Νομού Αττικής
Πράσινες αλλαγές στη δόμηση με το «νέο» ΓΟΚ;
Εδώ και χρόνια, με τη διαστρέβλωση των θετικών στοιχείων του ΓΟΚ του ‘85 από τα οικονομικά συμφέροντα της αντιπαροχής και τη συνεχιζόμενη καταστροφή των πόλεων, οι αρχιτέκτονες ζητούσαν ένα νέο Οικοδομικό Κανονισμό, απλό, σύγχρονο, ξεκάθαρο, που να απελευθερώνει την αρχιτεκτονική δημιουργία και να θέτει το πλαίσιο για τη μακρά και επίπονη ανάκαμψη του αστικού περιβάλλοντος. Ο «νέος» ΓΟΚ όπως ετοιμάστηκε στο ΥΠΕΚΑ προσέφερε πλήρη απογοήτευση. Βασισμένος 100% στον υφιστάμενο ΓΟΚ, είναι το ίδιο ασυνάρτητο κείμενο, ένας αχταρμάς διοικητικών, χωροταξικών, πολεοδομικών και κτιριοδομικών ρυθμίσεων χωρίς ειρμό και ταξινόμηση.
Ας αναλύσουμε τις βασικές αλλαγές για να δούμε τουλάχιστον αν, παρά τη διατήρηση του εφιαλτικού σκηνικού στο νομοθετικό περιβάλλον, επέρχονται τουλάχιστον οι πολυδιαφημιζόμενες αναβαθμίσεις στο δομημένο και φυσικό περιβάλλον:
| Σύμφωνα με τους εισηγητές του «νέου ΓΟΚ»: | Ας δούμε τι σημαίνει αυτό στην πραγματικότητα: |
«Η αντιπαροχή.. δεν συνδυάστηκε με τον απαραίτητο πολεοδομικό σχεδιασμό... ενώ ίσχυσε ισοπεδωτικά για όλες τις περιοχές της χώρας.» Ν.Σηφουνάκης | |
«15 χρόνια μετά την τελευταία αναθεώρηση του ΓΟΚ και τις δεκάδες τροποποιήσεις, νομίζω οτι έχουμε καθυστερήσει πολύ.» Ν.Σηφουνάκης | Θα περιμέναμε λοιπόν ένα νέο, απλό, κανονισμό –πλαίσιο που να φέρει ριζική ανατροπή του αρρωστημένου τρόπου δόμησης. Κι όμως, έχουμε μια από τα ίδια, πολλές επιμέρους αλλαγές στον ισχύοντα ΓΟΚ. Η Λερναία Ύδρα της νομοθεσίας αποκτά περισσότερα κεφάλια χωρίς πλέον να κόβεται κανένα! Νεες σελίδες επί σελίδων, ερμηνείες, ορισμοί, παραθυράκια, διατάξεις, θυγατρικοί κανονισμοί. |
| «Δεν προσμετρούνται στον συντελεστή πατάρια και σοφίτες μέχρι 30% της επιφάνειας ορόφου και επιπλέον, δεν υπολογίζονται ως όροφοι.» | Μιας και οι κοινόχρηστοι χώροι (κλιμακοστάσια) δεν θα προσμετρούνται ούτως ή άλλως, απλά αυξάνεται κατά 30% ο Συντελεστής Δομησης οριζόντια σε ολόκληρη την επικράτεια! Και για να χωρέσουν τα πατάρια αυξάνεται ο επιτρεπόμενος όγκος από 4,5ΧΣΔ σε 6,5ΧΣΔ, ήτοι κατά... 70%! |
«Δίνονται κίνητρα για συνένωση οικοπέδων που θα δημιουργούν μεγάλους χώρους πρασίνου... Με προϋπόθεση τη μείωση της επιτρεπόμενης κάλυψης κατά τουλάχιστον 20% και την απόδοση του 25% της μειωμένης κάλυψης σε κοινόχρηστη δημόσια χρήση κατά το ήμισυ του μήκους της κύριας όψης του οικοπέδου και με ελάχιστο πλάτος 3μ. δίδονται τα κίνητρα της αύξησης της επιτρεπόμενης δόμησης κατά 20% με τη προσθήκη ορόφου.» | Αυτό είναι το μόνο καλοδουλεμένο, απολύτως σαφές νέο άρθρο. Ας δούμε και το γιατί μέσω ενός παραδείγματος: Έστω οικόπεδο 1000 τμ. με ΣΔ=2 και κάλυψη=70%: σήμερα κτίζει 2000τμ. πραγματοποιώντας κάλυψη 500τμ. σε 4 ορόφους. Με το νέο ΓΟΚ (χρήση του bonus 20% ΣΔ + 30% σε πατάρια) θα κτίζει 3000τμ με κάλυψη 500τμ (άρα ίδια!) σε 5 ορόφους + τα πατάρια που δεν είναι όροφοι!. Άρα, αύξηση κατά 1000τμ της δόμησης με περιβαλλοντικό αντιστάθμισμα την παραχώρηση σε «κοινόχρηστη δημόσια χρήση» μιας λωρίδας... 125τμ στην όψη του οικοπέδου (ουσιαστικά δηλαδή τμήματος της πρασιάς που ούτως ή άλλως ήταν αδόμητη!). Που λοιπόν είναι ο «μεγάλος χώρος πρασίνου»; Τι είδους ισοζύγιο είναι αυτό που με αμείωτη την κάλυψη του κτιρίου το κάνει πολυπληθέστερο, υψηλότερο και ογκωδέστερο; Στοιχειοθετείται σαφής περιβαλλοντική υποβάθμιση! Αλλά και οικονομικά να το δει κανείς, 1000τμΧ2000Ε/τμ = 2.000.000Ε αποτιμά το κράτος τη χρήση των 125τμ γης; Μα με το 1/4 αυτών των χρημάτων θα μπορούσε να αγοράσει ολόκληρο το οικόπεδο και να το κάνει πάρκο! |
«Υποχώρηση του ισογείου πολυώροφων κτιρίων από την οικοδομική γραμμή. Και ταυτόχρονη απόδοση σε «κοινόχρηστη δημόσια χρήση» του 25% της μειωμένης κάλυψης.» | Όμως στο νόμο προβλέπεται η δυνατότητα να τοποθετηθεί εκεί «Προσωρινή Κατασκευή» καθ’ υπέρβαση των κείμενων πολεοδομικών όρων της περιοχής! Οι κοινόχρηστοι δημόσιοι χώροι λοιπόν που εκχωρούνται ως περιβαλλοντικό αντιστάθμισμα είναι επί της ουσίας δώρο κλειστές αίθουσες για τα ισόγεια καταστήματα! |
| «Μεγαλύτερο ύψος με μικρότερη κάλυψη... Στόχος είναι να υπάρξει βελτίωση του μικροκλίματος στις πυκνοδομημένες περιοχές.» | Τότε γιατί άραγε το ύψος των κτιρίων αυξάνεται από 1,5 σε 1,8Χπλάτος δρόμου; Πώς βελτιώνεται το μικροκλίμα εάν μειώνεται η θέαση του ουρανού έως και 25% και χάνεται ο ηλιασμός ενός ολόκληρου ορόφου; |
| «Εισάγεται άλλο ένα περιβαλλοντικό στοιχείο που είναι η αύξηση της αρτιότητας». | Ποιός μπορεί να πιστέψει οτι ενιαία ογκώδη κτίρια είναι περιβαλλοντικά φιλικότερα από μικρότερα διασπασμένα; Η δε «μείωση κατά 10% της δόμησης σε περίπτωση μη κατάτμησης» είναι εμπαιγμός: πχ για ξενοδοχεία (για τα οποία δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον οι νομοθετούντες) ενιαίο γήπεδο 200στρεμμάτων έως σήμερα δομούνταν 27,500τμ. ενώ με τα κίνητρα «περιβαλλοντικής αναβάθμισης» δομεί... 36,000τμ! |
«Εισάγονται νέες τεχνολογίες και νέα υλικά». «4. Ελαφρά είναι η κατασκευή με φέροντα οργανισμό και στοιχεία πλήρωσης μειωμένου νεκρού φορτίου σε σχέση με τις συμβατικές επιλύσεις οπλισμένου σκυροδέματος. 5. Πρόχειρη είναι η κατασκευή που υλοποιείται με πρόχειρο τρόπο, από ευτελή υλικά όπως, τσιμεντόλιθοι, λαμαρίνες, σανίδες, κλπ.» | Με τέτοια επιστημονική τεκμηρίωση, προκαλεί αίσθηση η απουσία ορισμών για κατασκευές:
|
Επομένως, ο «νέος ΓΟΚ» φτιαγμένος με τις υποδείξεις της κτηματαγοράς (αν όχι απευθείας από αυτήν), παρέχει τη δυνατότητα αύξησης του σημερινού ΣΔ κατά... 50% (και ακόμα περισσότερο αν αναλογιστούμε τις διάφορες ρυθμίσεις όπως τα κλιμακοστάσια, τους χώρους στην pilotis και στα δώματα που δεν προσμετρούνται). Και βεβαίως, πρώτιστα σε μεγάλα οικόπεδα....
Οφείλουμε πάντως να αναγνωρίσουμε και μια καινοτομία: Για πρώτη φορά τόσο ξεκάθαρα παρεμβαίνει, ταυτίζεται με τη διοίκηση και νομοθετεί η κτηματαγορά των μεγάλων ιδιοκτητών-κατασκευαστών. Ανενδοίαστα και κυνικά, προπαγανδίζει ως ¨περιβαλλοντική αναβάθμιση» την προς τα πάνω μεταβολή της επιφάνειας των κτιρίων έως 155%, του ύψους έως 125% και του όγκου έως και 200%!
Με τον ίδιο τρόπο όμως λοιδωρείται και ποινικοποιείται η μικρή κλίμακα· η μικρή ιδιοκτησία, το μικρό τεχνικό γραφείο, ο μικρός κατασκευαστής. Και επειδή στην ιστορία της χώρας μας είναι βαθειά ριζωμένος ο ρόλος της μικρής κλίμακας και το ντόπιο κεφάλαιο δυσκολεύεται να βρει επιχειρήματα για να προπαγανδίσει την εξάπλωση της κυριαρχίας του, δεν διστάζει να παραποιεί την κοινή λογική και τον ορθό λόγο. Μόνο υπό αυτό το πρίσμα μπορεί να αντιληφθεί κάποιος το γιατί ο «νέος ΓΟΚ» προπαγανδίζεται ως «περιβαλλοντική αναβάθμιση».
Ανδρέας Μαριάτος
Τόνια Κατερίνη
Ευγενία Μαρίνη
Μαρία Φραντζή
Δροσιά Μολλά
Ευτυχία Ηλιοπούλου
Θοδωρής Ματάτσης
Ανθή Κοσμά
Άρης Σταύρου
Γιώργος Αγγελής
Τάκης Κυριακάκης
Αλεξάνδρα Γιαλούρη
Γιούλη Ψαλλίδα
Χριστίνα Πλαϊνη
Θάλεια Ιωαννίδου
Χάρης Λάσπας
Δόμνα Ζευκιλή
Αναστασία Σταμούλη
Γεωργία Νικολακοπούλου
Ανδρέας Οικονομόπουλος
Βασιλική Κατσαρού
Πάνος Τούρλας
Aντώνης Τσέλιος
Ζωή Καραγιάννη
Δίκτυο Μικρών Αρχιτεκτονικών Γραφείων
ΠΡΟΤΑΣΗ :
1. Δηλώνουμε την απόλυτη αντίθεσή μας με οποιαδήποτε γενική και οριζόντια νομοθετική παρέμβαση που άμεσα ή έμμεσα, απροκάλυπτα ή με μανδύα περιβαλλοντικής ευπρέπειας οδηγεί σε αύξηση του παραγόμενου κτιριακού όγκου / συντελεστή δόμησης .
2. Απαιτούμε την απλοποίηση της πολεοδομικής/κτηριοδομικής νομοθεσίας με ένα νέο Οικοδομικό Κανονισμό που να έχει ως βασική αρχή την υποχρέωση της πολιτείας να μεριμνά κατά προτεραιότητα για τον πολεοδομικό – αστικό σχεδιασμό και να απελευθερώνει την αρχιτεκτονική πράξη με άξονα τη μορφολογική ελευθερία. Έναν Αρχιτεκτονικό Οικοδομικό Κανονισμό που να είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με ένα αντιγραφειοκρατικό σύστημα έκδοσης αδειών και τον ουσιαστικό και αδιάβλητο έλεγχο των κατασκευών.
3. Ζητάμε την άμεση ενεργοποίηση διαδικασιών εκπόνησης μελετών πολεοδομικού και αστικού σχεδιασμού σε όλη την Επικράτεια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου