Αναδημοσιεύουμε σειρά άρθρων για το θέμα
ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ
Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος
Καλλιδρομίου 30 & Ζωοδόχου Πηγής ΤΚ 11473 Αθήνα | τηλ & φαξ : 2103823850
email: info@environ-sustain.gr | www.environ-sustain.gr
Ίδρυση Παρατηρητηρίου Αναδάσωσης 2021
Η φύση ξέρει μόνη της να επουλώνει τα τραύματα που της προκαλεί η κακή τύχη ή το ανθρώπινο χέρι. Αρκεί να την αφήσουμε ανενόχλητη στις διαδικασίες της και να την βοηθούμε αν και όσο χρειάζεται. Πράγμα καθόλου αυτονόητο, δυστυχώς. Γι’ αυτό και το Σύνταγμα απαγορεύει ρητά κάθε άλλη δραστηριότητα στις αναδασωτέες περιοχές μέχρι το δάσος να ξαναγεννηθεί. Γι’ αυτό και ο νόμος επιβάλλει την αναδάσωση με πράξη της Πολιτείας.
Για να γίνουν, όμως, πραγματικότητα οι νομικές αυτές επιταγές, χρειάζεται παρακολούθηση και επαγρύπνηση. Ώστε η κήρυξη της αναδάσωσης των εκατοντάδων χιλιάδων στρεμμάτων που κάηκαν στις δραματικές πυρκαγιές του 2021 να γίνει έγκαιρα και χωρίς να αφήσει απ’ έξω κάποια από αυτά. Και μέσα στα αναδασωτέα να φυτρώσουν μόνο δέντρα και όχι ανεμογεννήτριες ή άλλα έργα «εθνικού, κοινωνικού και οικονομικού ενδιαφέροντος», δηλ. τουριστικές εγκαταστάσεις, υποδομές και πάσης φύσεως άλλες χρήσεις.
Απαιτείται λοιπόν συλλογική και συντονισμένη προσπάθεια όλων μας.
Το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος δημιούργησε το «Παρατηρητήριο Αναδάσωσης 2021» ως μία πλατφόρμα με σκοπό την παρακολούθηση και περιφρούρηση της αναδάσωσης σε πανελλαδικό επίπεδο.
Στόχοι του είναι η συνεχής ενημέρωση, συλλογή και ανταλλαγή πληροφοριών από όλα τα μέρη της Χώρας, η παροχή συμβουλών και τεχνικής βοήθειας στους ενδιαφερόμενους, η αξιολόγηση της πορείας των αναδασώσεων κατά τόπους και σε τακτά χρονικά διαστήματα, η υποβολή καταγγελιών κ.λπ.
Απευθύνεται σε τοπικές κοινωνίες, φορείς και άτομα που γνωρίζουν καλά τον τόπο τους και θέλουν να διασφαλίσουν ότι η αναδάσωσή του θα είναι άμεση, πλήρης και γνήσια.
Καλούμε τους ειδικούς (δασολόγους, γεωλόγους, νομικούς κ.λπ.) να συνδράμουν με την επιστημονική ή τεχνική γνώση και εμπειρία τους την προσπάθεια αυτή.
Θέλουμε να πιστεύουμε ότι η Πολιτεία θα πράξει στο ακέραιο το καθήκον της. Αν το κάνει, θα μας έχει αρωγούς και συμπαραστάτες. Αν όχι, θα μας βρει απέναντί της.
Ήδη συμμετέχουν:
Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος
Πανελλήνιο Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων (δίκτυο με 44 οργανώσεις)
Περιβαλλοντική Πρωτοβουλία Μαγνησίας
Οικοενημέρωση
Γεώργιος Στουρνάρας, Ομ. Καθηγητής Υδρογεωλογίας & Τεχνικής Γεωλογίας Τμήματος Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος, Πανεπιστημίου Αθηνών
Ελένη Μπριασούλη-Καπετανάκη, Καθηγήτρια στο τμήμα Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής κατά της Ερημοποίησης
Σοφία Παυλάκη του Ευθυμίου, Δικηγόρος Αθηνών
Όσοι θέλουν να συμμετέχουν, μπορούν να στείλουν ονοματεπώνυμο και επάγγελμα/ιδιότητα στο info@environ-sustain.gr
Τραγικά δεδομένα
Σύμφωνα με τα δεδομένα η μέση καμένη έκταση ανά δασική πυρκαγιά στην Ελλάδα ανέρχεται σε περίπου 20.000 στρέμματα για το 2021, γεγονός που κατατάσσει τη χώρα μας πρώτη στη Μεσόγειο, με πολύ σημαντική διαφορά από τη δεύτερη Τουρκία.
Πώς συνδέονται οι πυρκαγιές με την κλιματική αλλαγή;
Σύνταξη Εύη Τσιριγωτάκη
(AP Photo/Emre Tazegul)
Οι πρόσφατοι καύσωνες και οι πυρκαγιές που έχουν ξεσπάσει σε πολλά μέρη του κόσμου έχουν προκαλέσει συναγερμό – με προειδοποιήσεις ότι τμήματα της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής θα μπορούσαν να βιώσουν τη χειρότερη αντιπυρική περίοδο που έχει υπάρξει ποτέ.
Πώς συγκρίνονται λοιπόν οι πυρκαγιές με τα προηγούμενα έτη;
Φέτος, σε ορισμένα τμήματα των δυτικών ΗΠΑ σημειώθηκαν θερμοκρασίες ρεκόρ, οι οποίες – μαζί με σοβαρές συνθήκες ξηρασίας – προκάλεσαν μια σειρά μεγάλων πυρκαγιών. Μέχρι στιγμής στην Καλιφόρνια έχουν καεί περισσότερα από τα διπλάσια στρέμματα γης σε σύγκριση με τον πενταετή μέσο όρο.
«Δεδομένου ότι τα τελευταία χρόνια οι πυρκαγιές στην Καλιφόρνια μπορεί να καίνε μέχρι και τον Νοέμβριο, φοβάμαι ότι θα πρέπει να προετοιμαστούμε για άλλη μια περίοδο πυρκαγιών-ρεκόρ», δήλωσε στο BBC η Δρ Σούζαν Πρίτσαρντ, από τη Σχολή Περιβαλλοντικών και Δασικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον.
Σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες, περισσότερα από 3,5 εκατομμύρια στρέμματα έχουν καεί φέτος, δηλαδή, ένα εκατομμύριο περισσότερα από ό,τι κατά τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου του 2020 – η οποία ήταν η πιο καταστροφική που έχει καταγραφεί ποτέ. Ο αριθμός των στρεμμάτων που κάηκαν στις ΗΠΑ φέτος, είναι κάτω από τον μέσο όρο των 10 ετών, και μάλιστα κάποιες πολιτείες δεν έχουν πληγεί τόσο άσχημα όσο η Καλιφόρνια.
Ωστόσο οι ειδικοί προειδοποιούν ότι είναι ακόμη πολύ νωρίς, καθώς διανύουμε μια περίοδο που φαίνεται να είναι εξαιρετικά ξηρή και μακρά για τις πυρκαγιές. Η κλιματική αλλαγή αυξάνει τον κίνδυνο του ζεστού, ξηρού καιρού που είναι πιθανό να τροφοδοτήσει τις πυρκαγιές.
«Τα ακραία καιρικά φαινόμενα πυρκαγιάς, συμπεριλαμβανομένων των αυξημένων αστραπών και των ισχυρών ανέμων, γίνονται επίσης πιο συχνά στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής».
(AP Photo/Emre Tazegul) (AP Photo/Maksim Slutsky, File)
Οι πυρκαγιές στην Τουρκία ήταν οι χειρότερες στην ιστορία της
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι φέτος, οι πυρκαγιές στην Τουρκία ήταν «οι χειρότερες στην ιστορία της χώρας».
Περισσότερες από 200 πυρκαγιές έχουν πλήξει τη δυτική και νότια Τουρκία, αν και οι αρχές λένε ότι οι περισσότερες από αυτές έχουν πλέον περιοριστεί. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών για τις Δασικές Πυρκαγιές, φέτος, έχουν καεί περίπου 175.000 εκτάρια έχουν καεί. Αυτό είναι περισσότερο από οκταπλάσιο του μέσου όρου για αυτή την εποχή του έτους – που έχει μετρηθεί από το 2008 έως και το 2020.
«Είναι μια πολύ κακή χρονιά για όλη την περιοχή της Μεσογείου. Πιστεύουμε ότι αυτό προκαλείται από έναν εξαιρετικά ζεστό Ιούλιο», δήλωσε στο BBC ο Δρ Γιουσούφ Σερενγκίλ από τη Δασολογική Σχολή του Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης.
Οι τουρκικές αρχές έχουν επικριθεί ότι αιφνιδιάστηκαν από τις πρόσφατες πυρκαγιές και ότι δεν είχαν αρκετά αεροπλάνα για να βοηθήσουν στην αντιμετώπισή τους. Τελικά έλαβαν βοήθεια από τη Γαλλία, την Ισπανία και άλλες χώρες.
Στην Ελλάδα επίσης σημειώθηκαν πυρκαγιές ρεκόρ, με αποτέλεσμα να καεί έκταση κατά 12 φορές μεγαλύτερη από τον μέσο όρο. Μεγάλο μέρος αυτής της καταστροφής έχει προκληθεί από πυρκαγιές στην Εύβοια, με περισσότερους από 2.000 ανθρώπους να έχουν αναγκαστεί να απομακρυνθούν από την περιοχή.
Η Σιβηρία φλέγεται
Πυκνός καπνός από δασικές πυρκαγιές έχει καλύψει τμήματα της Σιβηρίας και οι δορυφόροι τον έχουν εντοπίσει να κατευθύνεται προς τον Αρκτικό Κύκλο και πέρα από αυτόν.
Οι πυρκαγιές στη Σιβηρία εκδηλώνονται κάθε καλοκαίρι, ξεκινώντας από τα νότια – γύρω από τα σύνορα Κίνας-Μογγολίας – και μετά μετακινούνται σταδιακά προς τα βόρεια, προς τον απομακρυσμένο Αρκτικό Κύκλο, όπου οι πυρκαγιές είναι δύσκολο να προσεγγιστούν. Κατά τη φετινή αντιπυρική περίοδο, ο καπνός από τη Σιβηρία έφτασε μέχρι τον Βόρειο Πόλο για πρώτη φορά στην καταγεγραμμένη ιστορία. Η μέση καμένη έκταση στη Σιβηρία την τελευταία δεκαετία (2011-2020) ήταν υπερδιπλάσια της προηγούμενης, σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου Δασών Σουκάτσεφ.
Η Δημοκρατία των Σαχά (ή Γιακουτία) στα βορειοανατολικά, αντιμετωπίζει σοβαρές πυρκαγιές από τα μέσα Ιουνίου. Αυτός ο τύπος πυρκαγιάς υψηλής έντασης εκπέμπει περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα. Η ποσότητα του διοξειδίου του άνθρακα που απελευθερώθηκε από τις πυρκαγιές στη Σαχά φέτος, ξεπερνά κατά πολύ τον μέσο όρο των τελευταίων χρόνων. Ωστόσο, ορισμένες γειτονικές περιοχές δεν βιώνουν μια τόσο άσχημη περίοδο.
Οι επιστήμονες λένε ότι οι θερμότερες και ξηρότερες συνθήκες στα βόρεια τμήματα της Σιβηρίας αυξάνουν τον κίνδυνο πυρκαγιάς και ότι η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή αποτελεί βασικό παράγοντα για την πιο ακραία δραστηριότητα των πυρκαγιών εκεί.
Μια μελέτη διαπίστωσε ότι ο καύσωνας ρεκόρ που έπληξε τη Σιβηρία το 2020, θα ήταν αδύνατο να συμβεί χωρίς την κλιματική αλλαγή.
Τι συμβαίνει στον Αμαζόνιο;
Ο Αμαζόνιος στη Βραζιλία παρακολουθείται στενά, καθώς η αποψίλωση των δασών και οι πυρκαγιές που συνδέονται με τη γεωργία απειλούν αυτό το πολύτιμο οικοσύστημα.
Μέχρι στιγμής, η καμένη έκταση είναι μικρότερη από πέρυσι, σύμφωνα με δορυφορικά δεδομένα που ανέλυσε η Μισέλ Καλαμαντέν, οικολόγος με ειδικότητα τις τροπικές περιοχές.
Στο Cerrado, ένα τεράστιο λιβάδι ή σαβάνα που χρησιμοποιείται για την καλλιέργεια, έχει παρατηρηθεί αύξηση των εκτάσεων που έχουν πληγεί από πυρκαγιές. Το 2020, οι πυρκαγιές ήταν ιδιαίτερα καταστροφικές στο νότιο άκρο του Αμαζονίου, όπως στις πολιτείες Mato Grosso και Pará. Οι σημερινές συνθήκες και η πρόβλεψη βροχοπτώσεων υποδηλώνουν άλλη μια ξηρασία, πράγμα που σημαίνει ότι «θα μπορούσαμε να δούμε ξανά μεγάλες πυρκαγιές στην περιοχή αυτή», λέει η Κάτια Φερνάντεζ, επίκουρη καθηγήτρια Γεωεπιστημών στο Πανεπιστήμιο του Άρκανσα.
Σε άλλα τμήματα του τροπικού δάσους στη Βραζιλία, στο Περού και τη Βολιβία, αναμένεται μια πιο ήπια κατάσταση. Συνολικά, οι προβλέψεις δείχνουν ότι οι κλιματικές συνθήκες θα είναι λιγότερο ευνοϊκές για σοβαρές πυρκαγιές όπως αυτές που έπληξαν την περιοχή το 2020.
Παράλληλα με αυτές τις ανθρώπινες δραστηριότητες όπως η αποψίλωση των δασών, ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής στον Αμαζόνιο είναι σημαντικός, λέει η καθηγήτρια.
«Έχουμε ενδείξεις ότι η ξηρή περίοδος έχει αυξηθεί σε διάρκεια και οι σοβαρές ξηρασίες εμφανίζονται συχνότερα λόγω της φυσικής μεταβλητότητας που επιδεινώνεται από την κλιματική αλλαγή».
ΠΗΓΗ: BBC
WWF ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ
Τα δάση αποτελούν το καταφύγιο για χιλιάδες είδη φυτών και ζώων. Έχουν τους δικούς τους κανόνες και λειτουργίες, συχνά αόρατες στο ανθρώπινο μάτι. Αποτελούν τη φυσική μας ασπίδα έναντι των πλημμυρών, της διάβρωσης του εδάφους και της κλιματικής κρίσης, ενώ είναι οι πνεύμονες Γης και ανθρώπου.
Δυστυχώς όμως, όσο εντείνεται η κλιματική αλλαγή, τόσο πιο ευάλωτα γίνονται σε όλο τον πλανήτη. Αν και τα μεσογειακά δάση είναι προσαρμοσμένα στη φωτιά, η αύξηση της συχνότητας εμφάνισης των πυρκαγιών και της έντασής τους, κάνει την κατάσταση σήμερα πιο απειλητική και κρίσιμη από ποτέ. Ειδικά αν αναλογιστεί κανείς πόσο έντονα και γρήγορα αλλάζουν οι συνθήκες της Μεσογείου, λόγω κλιματικής κρίσης.
Μια δασική πυρκαγιά έχει σοβαρές άμεσες επιπτώσεις σε χερσαία ζώα, πουλιά και φυτά, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ζημιές στο αγροτικό εισόδημα, σε ανθρώπινες περιουσίες και υποδομές, έχει σοβαρό οικονομικό κόστος για την καταστολή της και μπορεί – όπως έχουμε δυστυχώς διδαχθεί με τραγικό τρόπο - να καταλήξει σε απώλειες ανθρώπινων ζωών. Σε βάθος χρόνου, μπορεί να οδηγήσει στην οριστική απώλεια βλάστησης, στη διάβρωση του εδάφους και τελικά στην αύξηση των πλημμυρών και την ερημοποίηση.
Την τελευταία εικοσαετία, στην Ελλάδα εκδηλώνονται κάθε χρόνο περίπου
10.000 πυρκαγιές υπαίθρου
και καίγονται κατά μέσο όρο
534.121 στρέμματα.
Το μεγαλύτερο ποσοστό εξ αυτών οφείλεται σε ανθρώπινη αμέλεια.
Τα δάση είναι πάνω από όλα η ίδια μας η υγεία, η ίδια μας η ζωή.
Το 90% των δασικών πυρκαγιών προκαλείται από τον άνθρωπο
ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ
Όπως έδειξαν και οι πυρκαγιές στην Πορτογαλία το 2017 και στην Ελλάδα το 2018 η καταστολή από μόνη της δεν αρκεί. Η πρόληψη στην πράξη είναι ο μονόδρομος που θα μας οδηγήσει στην αποτελεσματική διαχείριση των πυρκαγιών και εν τέλει στην προστασία των δασών παγκοσμίως.
Για αυτό επικεντρωνόμαστε στην πρόληψη των πυρκαγιών, στην ευαισθητοποίηση και ενδυνάμωση των πολιτών, σε ολοκληρωμένες προτάσεις προς την Πολιτεία και στην προσπάθεια να σταματήσουμε τις ενέργειες που οδηγούν σε αυτές.
Δουλεύουμε σε τοπικό επίπεδο με τους αρμόδιους φορείς και τους εθελοντές, συνεργαζόμαστε με εκπαιδευτικούς, κινητοποιούμε πόρους και ανθρώπους σε κοινές εκστρατείες με σκοπό την αποτελεσματική πρόληψη. Με το σύνθημα «Η φωτιά σε αφορά - Πρόσεχε τι κάνεις/Πρόσεχε γύρω σου» προσπαθούμε να διερευνήσουμε τα αίτια τοπικά, να δούμε πίσω από αυτά και να κινητοποιήσουμε τις ομάδες της κοινωνίας που θα κάνουν την πρόληψη πράξη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου