Ο Υμηττός πάλι σε κίνδυνο!

ΔΙΑΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΥΜΗΤΤΟΥ

Ο Υμηττός πάλι σε κίνδυνο!

Δημόσια συζήτηση, Ηλιούπολη  6 Μαρτίου 2017 

Μέρος Α’

Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας και Υμηττός 

Στην Ελλάδα πραγματοποιείται τις τελευταίες δεκαετίες ένας βαθύς κοινωνικός και οικολογικός μετασχηματισμός. Ο αγροτικός πληθυσμός συρρικνώθηκε, οι δασικοί και παραλιακοί χώροι δομήθηκαν ραγδαία, οι ελεύθεροι αστικοί και περιαστικοί χώροι εμπορευματοποιήθηκαν  και εξαφανίστηκαν. Η διακηρυγμένη στρατηγική της δεκαετίας του ΄80 για αποκέντρωση και περιφερειακή ανάπτυξη έχει εκ των πραγμάτων εγκαταλειφθεί. Στην Αττική, συγκεντρώνεται ο μισός σχεδόν πληθυσμός της χώρας, ο οποίος επιβιώνει σε πολύ δύσκολες συνθήκες λόγω της συρρίκνωσης της παραγωγικής βάσης (πρωτογενής και δευτερογενής τομέας), της  αποβιομηχάνισης και  της ανεργίας.

Το Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας (Ρ.Σ.Α) του 1985 αποτέλεσε μια προσπάθεια αναχαίτισης παρεμβάσεων και εξελίξεων που επεφύλασσαν αρνητικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο στην Αττική, και έτυχε χαμηλού βαθμού εφαρμογής. Η θεσμοθέτηση καθεστώτος προστασίας για τους ορεινούς όγκους της Αττικής, δεν απέτρεψε τις αυθαίρετες ή νομότυπες παρεμβάσεις εκ μέρους ιδιωτών, εκκλησίας, Ο.Τ.Α και άλλων φορέων του Δημοσίου, με την συνδρομή των εκάστοτε κυβερνήσεων.

Η τροποποίηση του ΡΣΑ του 1985, θεωρήθηκε για πολλούς και διάφορους λόγους επιβεβλημένη. Όμως, η νέα «μνημονιακή» περίοδος που εισήλθε η χώρα είχε ως συνέπεια το υπό τροποποίηση ΡΣΑ να αποσυρθεί επανειλημμένως και να επανέρχεται κάθε τόσο στο προσκήνιο, με σημαντικές αλλαγές κάθε φορά προς το χειρότερο συνήθως. Εν τέλει, χωρίς να προηγηθεί μια ουσιαστική διαβούλευση, το νέο  Ρ.Σ.Α ψηφίστηκε με τον νόμο 4277/2014.

Το ισχύον ΡΣΑ περιλαμβάνει ένα σύνολο απόψεων στόχων και προτάσεων. Όσον αφορά κάποιες γενικές κατευθύνσεις του ΡΣΑ, επισημαίνονται οι στόχοι της «ανάκαμψης επέκτασης της πόλης» και της  «συνεκτικής πόλης»

Όσον αφορά τον Υμηττό, το ισχύον ΡΣΑ αναφέρει συγκεκριμένα ότι «…ο (προστατευόμενος) ορεινός όγκος του Υμηττού επεκτείνεται προς νότο μέχρι την θάλασσα (δηλαδή μέχρι την Φασκομηλιά και την Λίμνη Βουλιαγμένης) και διαμορφώνεται σε ένα ενιαίο πάρκο αναψυχής, θέας και πεζοπορίας…». Ακόμη, στο Κεφάλαιο «Τουρισμός φύσης-Ήπιος ορεινός τουρισμός» ο Υμηττός χαρακτηρίζεται ως «ενιαίο περιαστικό πάρκο αναψυχής». 

Πιστεύουμε ότι οι χαρακτηρισμοί  «πάρκο αναψυχής, θέας και πεζοπορίας» και «ενιαίο περιαστικό πάρκο αναψυχής» δεν είναι επιστημονικοί και δεν συνάδουν  με την διατήρηση του δασικού χαρακτήρα του Υμηττού και της προστατευόμενης χλωρίδας και πανίδας. 

Ακόμη, στο ισχύον ΡΣΑ, καταργείται η δημιουργία μιας  Δυτικής Περιφερειακής Λεωφόρου  στον δασικό χώρο του Υμηττού, πάνω από την Ηλιούπολη και την Αργυρούπολη και επιλέγεται η κατασκευή συνδετήριας Σήραγγας κάτω από τον οικιστικό ιστό της Ηλιούπολης, από την περιοχή του Καρέα μέχρι την Λεωφόρο Βουλιαγμένης. Επίσης, στο ισχύον ΡΣΑ αναφέρεται και η οδική σύνδεση μέσω  Υμηττού, του αεροδρομίου των Σπάτων με το πρώην αεροδρόμιο Ελληνικό, το οποίο χαρακτηρίζεται ως «Βασικός πόλος ανάπτυξης» και εντάσσεται στους «Πόλους Διεθνούς και Εθνικής εμβέλειας».(1)

ΣτΕ και Ευρωπαϊκό Δικαστήριο 

Στις 10 Μαρτίου 2017 εκδικάζονται στο ΣτΕ οι αιτήσεις κάποιων όμορων προς τον Υμηττό Δήμων, οι οποίοι επιδιώκουν την ακύρωση του ισχύοντος Π.Δ. προστασίας του Υμηττού (ΦΕΚ 187 Δ’/2011)

Το ΣτΕ  εξέτασε αρχικά τον Φεβρουάριο του 2013 τις  αιτήσεις ακύρωσης του Π.Δ. που είχαν καταθέσει οι Δήμοι και αποφάσισε να απευθύνει προδικαστικά ερωτήματα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, το οποίο στις 10.9.2015, απεφάνθη ότι, με βάση την οδηγία 2001/42/ΕΚ, έπρεπε να έχει προηγηθεί «Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων» (ΣΜΠΕ), πριν την έκδοση του Π.Δ. προστασίας του Υμηττού. 

Ωστόσο, μέχρι τη δίκη στις 10 Μαρτίου στο ΣτΕ, δεν θα έχει ολοκληρωθεί η αναγκαία πλέον Μελέτη Περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), την σύνταξη της οποίας το Υπουργείο Περιβάλλοντος έχει αναθέσει (με σημαντική καθυστέρηση) σε ιδιωτικό γραφείο μελετών. 

Εν τέλει, η ΣΜΠΕ οδηγεί αναπόφευκτα στην εκπόνηση νέου Π.Δ. και η απαιτούμενη διαδικασία χρησιμοποιείται ουσιαστικά από κάποιους ως όχημα για την ολική επαναφορά ενός καθεστώτος συγκάλυψης και επιβράβευσης της κάθε είδους αυθαιρεσίας, καταπάτησης της δημόσιας δασικής γης και ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας.

Όπως αναφέρεται σε σχετικό Υπόμνημα που κατέθεσε η «Διαδημοτική Επιτροπή για την προστασία του Υμηττού», «…με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου,  είναι πολύ σοβαρό το ενδεχόμενο  να ακυρωθεί το ισχύον Π.Δ., προστασίας του Υμηττού και να επανέλθουμε στο προηγούμενο καθεστώς  μειωμένης προστασίας του βουνού, νομότυπης και αυθαίρετης δόμησης, εμπορικών συναλλαγών στο δασικό χώρο από ιδιοκτήτες ή  καταπατητές… Εν αναμονή της τελικής απόφασης του ΣτΕ απαιτούμε από το υπουργείο περιβάλλοντος και ενέργειας και από την κυβέρνηση να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα, ώστε να μη τεθεί σε κίνδυνο το ισχύον καθεστώς προστασίας του Υμηττού…»

Υμηττός: ένας ανεκτίμητος θησαυρός  της φύσης

Ο Υμηττός είναι ένας από τους τέσσερις ορεινούς όγκους που αγκαλιάζουν την Αττική, τόπος κοινοτικής σημασίας NATURA 2000. Στον Υμηττό έχουν καταγραφεί 44 είδη ορχεοειδών, 40 από αυτά είναι ενδημικά, Παράλληλα έχουν καταγραφεί 112 είδη πουλιών, το ¼ αυτών που καταγράφονται στην Ελλάδα. Η πανίδα του βουνού περιλαμβάνει πολλά ενδημικά και προστατευόμενα είδη(2).

Η περιβαλλοντική συμβολή του βουνού είναι πολυδιάστατη και ο ρυθμιστικός του ρόλος αναντικατάστατος: 

στην ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα του λεκανοπεδίου, με την παραγωγή οξυγόνου και την απορρόφηση των μικροσωματιδίων από τα φυλλώματα των δέντρων 

στο κλίμα της Αττικής, γιατί με τα ρεύματα αέρα που αφήνει ελεύθερα να δημιουργηθούν φρεσκάρει και ανανεώνει τη ρυπογόνο ατμόσφαιρα των πόλεών μας

στη συλλογή νερού και στον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα 

στη μείωση των πλημμυρικών φαινομένων, με τη βοήθεια του ριζικού συστήματος της χλωρίδας του

Επιπλέον, λόγω της εύκολης προσβασιμότητας, ο Υμηττός είναι ένας ορεινός όγκος με σημαντική αξία αναψυχής για τους Αθηναίους, διότι προσφέρεται για περιπάτους, φυσιολατρικές δραστηριότητες, διαδρομές με ποδήλατο και ορειβατικές διαδρομές.

Από ποιούς και από τι κινδυνεύει ο Υμηττός; 

Ο Υμηττός, εδώ και αρκετές δεκαετίες, βρίσκεται στο επίκεντρο μιας συνολικής και γενικευμένης επίθεσης που στοχεύει στην εξαφάνιση του  δημόσιου και δασικού χαρακτήρα του. Ιδιώτες, εκκλησία, κρατικοί φορείς και Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης καταπατούν συστηματικά εκτεταμένες εκτάσεις του βουνού, χτίζουν αυθαίρετα κτίσματα, μεθοδεύουν, σχεδιάζουν και προωθούν μια σειρά από κτιριακές εγκαταστάσεις και δραστηριότητες που έχουν ως αποτέλεσμα την αλλοίωση της φυσιογνωμίας του, ενώ οι αλλεπάλληλες πυρκαγιές και οι εμπρησμοί οδηγούν στη ραγδαία συρρίκνωση των δασικών εκτάσεων.

Με το Προεδρικό Διάταγμα  του 1978 (ΦΕΚ 544Δ’/1978), επιχειρήθηκε η ανακοπή της επέκτασης υφιστάμενων αυθαίρετων οικισμών και δόμησης νέων κατοικιών στις Ζώνες προστασίας του Υμηττού (Α’ και Β’), ενώ δίνονταν η δυνατότητα κατασκευής κτιριακών εγκαταστάσεων για κοινωφελή έργα στην Β’ Ζώνη (σχολεία, νοσοκομεία, αθλητικές, πολιτιστικές, στρατιωτικές εγκαταστάσεις κλπ.). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη διάνοιξη νέων δρόμων και την κατασκευή ποικίλων ιδιωτικών και δημόσιων κτιρίων, σε διάφορα σημεία του Υμηττού, αλλά και την κατασκευή πολυτελών συνήθως κατοικιών οι οποίες αδειοδοτούνταν ως «πολιτιστικές εγκαταστάσεις», «αναψυκτήρια», κλπ. 

Το ισχύον Προεδρικό Διάταγμα (Π.Δ.) για την προστασία του Υμηττού (ΦΕΚ 187Δ’/16.6.2011)  που καθόρισε το νέο πλαίσιο προστασίας του Υμηττού, συνάντησε εξ’ αρχής τις έντονες αντιδράσεις εκατοντάδων αυθαιρετούχων - διεκδικητών - καταπατητών του βουνού, καθώς και κάποιων Δημάρχων όμορων δήμων, οι οποίοι έχουν καταθέσει στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) αιτήσεις ακύρωσης του Π.Δ., επικαλούμενοι προσχηματικά την «προστασία του περιβάλλοντος», διεκδικώντας ουσιαστικά την νομιμοποίηση περιοχών αυθαιρέτων,  την προσθήκη νέων χρήσεων γης και, κυρίως, τη συρρίκνωση της Ζώνης Α’ απόλυτης προστασίας του βουνού. (Βλ. Παράρτημα II)

Αιτήσεις ακύρωσης του νέου Π.Δ έχουν καταθέσει οι Δήμοι Παιανίας - Γλυκών Νερών, Κορωπίου, Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, Γλυφάδας και Ηλιούπολης. Ο Δήμος Ελληνικού - Αργυρούπολης  προσέφυγε στο ΣτΕ  κυρίως κατά της νομιμοποίησης εγκαταστάσεων όπως το Κέντρο Υψηλής Τάσης (ΚΥΤ), στα όρια των Δήμων Ηλιούπολης-Αργυρούπολης και ο Δήμος Παπάγου-Χολαργού για ζητήματα που αφορούν τοπικές και επιμέρους ρυθμίσεις.  

Σχετικά  με τον ΣΠΑΥ

Ο ΣΠΑΥ (Σύνδεσμος Προστασίας και Ανάπτυξης Υμηττού) αποτελεί  φορέα των Δήμων που περιβάλλουν τον Υμηττό και σύμφωνα με το καταστατικό του έχει ως σκοπό  την προστασία του βουνού. Με απόφασή της προηγούμενης διοίκησής του, ο ΣΠΑΥ έχει ταχθεί υπέρ της επέκτασης της Α’ Ζώνης προστασίας του Υμηττού.

Επισημαίνεται ότι, ενόψει της εκδίκασης της υπόθεσης στο ΣτΕ, ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Προστασίας και Ανάπτυξης Υμηττού (ΣΠΑΥ) Δήμαρχος Ηλιούπολης Β. Βαλασόπουλος, αντί να πρωτοστατεί στην υπεράσπιση του Π.Δ. προστασίας του Υμηττού, επιδιώκει μαζί με τους καταπατητές την ακύρωσή του, δηλώνοντας: «…Το Προεδρικό Διάταγμα του 2011 είναι ακραίο…. Δεν μπορεί η Α’ Ζώνη να επεκταθεί έως τα όρια του σχεδίου πόλης… δεν μπορεί να μας απαγορεύουν να κάνουμε νέα Νεκροταφεία… Ούτε είναι λογικό να μας ζητούν να κατεδαφίσουμε αυθαίρετα φτωχών ανθρώπων, απόγονων προσφύγων που ζουν με κοινωνικές παροχές…» (Καθημερινή, 8. 10. 2016).

Εκτιμάται ότι το ζήτημα του ΣΠΑΥ θα πρέπει να συζητηθεί ειδικότερα.

Αντιστάσεις των πολιτών 

Το ισχύον Π.Δ του 2011 το οποίο αποτελεί μια βελτιωμένη εκδοχή του προηγηθέντος Π.Δ του 1978,  είναι αποτέλεσμα της συνεχούς παρέμβασης των πολιτών τα τελευταία 30 χρόνια για την προστασία του βουνού.

Τον Απρίλιο  του 1990 διοργανώθηκε  στην Ηλιούπολη από την «Πρωτοβουλία Πολιτών για την προστασία του Υμηττού»  μια  Ημερίδα με τίτλο  «1η Συνάντηση για τον Υμηττό», στην οποία συμμετείχαν κινήσεις πολιτών και τοπικοί φορείς από δήμους που συνορεύουν με τον Υμηττό. Ακολούθησαν 7 ακόμη συναντήσεις: στον Χολαργό τον Δεκέμβριο του 1990, στα Γλυκά Νερά το 1992, στον Βύρωνα (Καρέα) το 1993, στην Άνω Γλυφάδα το 1997, στην Αγ. Παρασκευή το 1999, στην Καισαριανή το 2007 και στην Αργυρούπολη το 2011. Οι δυο τελευταίες Συναντήσεις διοργανώθηκαν από την «Διαδημοτική Συντονιστική Επιτροπή για την διάσωση του Υμηττού», ενώ μετά το 2015 λειτουργεί η «Διαδημοτική Επιτροπή για την προστασία του Υμηττού». 

Σε όλες αυτές τις Συναντήσεις  συμμετείχαν ως ομιλητές ειδικοί επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων (δασολόγοι, πολεοδόμοι, περιβαλλοντολόγοι, κυκλοφοριολόγοι, αρχαιολόγοι, ιστορικοί  κ.ά ),ακτιβιστές, αλλά και δήμαρχοι, δημοτικοί  σύμβουλοι  κ.ά. Έγινε εκτεταμένη αναφορά σε ζητήματα που αφορούν την προστασία του Υμηττού, όπως: Δασοπυροπροστασία, πυρκαγιές, αναδασώσεις, αυθαίρετη δόμηση, καταπατήσεις, εγκαταστάσεις κοινωνικού εξοπλισμού, αρχαιολογικοί χώροι ,σπήλαια, αυτοκινητόδρομοι και διαμορφώθηκαν θέσεις, και προτάσεις  γύρω από τις οποίες αναπτύχθηκαν στην συνέχεια μια σειρά σημαντικές  αντιστάσεις των πολιτών (Κέντρο Υπερυψηλής Τάσης - Κ.Υ.Τ, νέοι αυτοκινητόδρομοι, κ.α) 

Επίλογος

Οι καταστροφικές πυρκαγιές και οι εμπρησμοί των περασμένων δεκαετιών αποτελούν την τελευταία προειδοποίηση. 

Ας μην επιτρέψουμε να περάσουν τα νέα σχέδια για την λεηλασία του Υμηττού στο όνομα της προστασίας του! 

Ας μην επιτρέψουμε την παραπέρα δόμηση του βουνού!

«…Απέναντι σε  σχεδιασμούς, οι οποίοι δε λαμβάνουν υπ’ όψη τη σημασία του Υμηττού ως μνημείου της φύσης και της ιστορίας και πιστεύοντας πως έχουμε χρέος στις επόμενες γενιές να διαφυλάξουμε αυτή τη μοναδική κληρονομιά που απέμεινε στην περιοχή μας, κρίνουμε αναγκαία τη σύσταση μιας «Διαδημοτικής Συντονιστικής Επιτροπής για τη διάσωση του Υμηττού», η οποία θα αναλάβει όλες τις πρωτοβουλίες συσπείρωσης και αγωνιστικής κινητοποίησης των κατοίκων της περιοχής και όχι μόνο…» (3)  

Παραπομπές

(1)Στο ισχύον ΡΣΑ, επαναλαμβάνονται όσα περιλαμβάνονται και στον μνημονιακό νόμο 4062/2012 σχετικά με τις επιτρεπόμενες χρήσεις στα 6.200 στρ του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού και της παραλίας του Αγ. Κοσμά, δηλαδή: πολυόροφα ξενοδοχεία-ουρανοξύστες, καζίνο, πολυτελείς κατοικίες, εμπορικά κέντρα, κτίρια γραφείων, ιδιωτικής εκπαίδευσης, συνολικής επιφάνειας έως 3.600.000 τ. μ, για 27.000 κατοίκους.

(2) Υπόμνημα Κίνησης Πολιτών Ηλιούπολης κ.ά προς το ΣτΕ, Νοέμβριος 2016 

(3)Απόσπασμα πρότασης ίδρυσης της «Διαδημοτικής Συντονιστικής Επιτροπής για την   διάσωση του Υμηττού», Μάιος 2007.

Μέρος  Β’

Θέσεις και προτάσεις της «Διαδημοτικής»

Με βάση τα παραπάνω, καθώς και όσα αναφέρονται στα συνημμένα Παραρτήματα, η «Διαδημοτική Επιτροπή για την προστασία του Υμηττού», θεωρεί αναγκαίο:

Να παραμείνουν τα όρια της Ζώνης Α΄ ως έχουν στο ισχύον Π.Δ, με εξαίρεση σημεία που διεισδύουν σε υφιστάμενα σχέδια πόλεως. Να μην επεκταθούν τα όρια της Ζώνης Β’ εντός της Ζώνης Α’.

Να παραμείνουν οι επιτρεπόμενες χρήσεις γης στην Ζώνη Α’, ως έχουν στο ισχύον Π.Δ. και να εξακολουθήσει να ισχύει η απαγόρευση δόμησης κατοικιών σε όλες τις ζώνες προστασίας του Υμηττού.

Να μην επιτρέπεται στο νέο Π.Δ., όπως και στο ισχύον, η κατασκευή εντός της Ζώνης Β΄ κτιριακών εγκαταστάσεων υγείας, πρόνοιας, αθλητισμού, πολιτισμού, καθώς και σταθμοί επεξεργασίας - μεταφόρτωσης απορριμμάτων. 

Να εναρμονιστεί με το νέο ΠΕΣΔΑ Αττικής, το άρθρο 4 του Π.Δ. (παρ. 6, εδάφιο η), ώστε να επιτρέπεται η χωροθέτηση μονάδας επεξεργασίας απορριμμάτων, αντί του προβλεπόμενου κεντρικού σταθμού μεταφόρτωσης απορριμμάτων.

Στο άρθρο 3, παράγραφος 1, εδάφιο (α) του Π.Δ. 187/2011 να προστεθούν στα έργα αντιπυρικής προστασίας τα πυροφυλάκια.

Να απαγορευτούν νέες κτιριακές εγκαταστάσεις εκπαίδευσης και στη Β’ Ζώνη προστασίας του βουνού.(βλ. Παράρτημα V)

Να μην επιτρέπεται η αλλαγή χρήσης πρώην στρατιωτικών εγκαταστάσεων (π.χ. Σακέτα Βύρωνα, Τερψιθέα Γλυφάδας κ.α.) και να απομακρυνθούν οι υφιστάμενοι εντός της Ζώνης Α΄ σταθμοί ανεφοδιασμού καυσίμων.

Να μην νομιμοποιηθούν υφιστάμενες παράνομες  εγκαταστάσεις ενέργειας στον Υμηττό (π.χ. Κέντρο Υψηλής Τάσης της ΔΕΗ, στα όρια των Δήμων Ηλιούπολης-Αργυρούπολης) (βλ. Παράρτημα VI)/ 

Να απαγορευτούν ρητώς νέοι υπερτοπικής σημασίας αυτοκινητόδρομοι στον Υμηττό (π.χ. Αργυρούπολη-Κορωπί, Βύρωνας (Σακέτα) – Κορωπί).

Να καταργηθεί το καθεστώς των ανοικτών οικοδομικών τετραγώνων στα όρια των σχεδίων πόλεως με τις Ζώνες προστασίας (π.χ.  Καρέας Βύρωνα)

Να χαρακτηριστούν ως Γ’ Ζώνη προστασίας και να οριοθετηθούν όλοι οι αρχαιολογικοί χώροι του Υμηττού. Να θεσμοθετηθούν αρχαιολογικές διαδρομές – περίπατοι ( π.χ. το μονοπάτι του Αιγέα).

Να οριοθετηθούν και να θεσμοθετηθούν μέτρα προστασίας των σημαντικών σπηλαίων του Υμηττού.

Να απαγορευτεί η επέκταση των υφιστάμενων δημοτικών νεκροταφείων και η δημιουργία νέων νεκροταφείων σε δασικές περιοχές (π.χ. Άνω Γλυφάδα).

Να καταγραφούν οι παράνομες χρήσεις γης (π.χ. οικιστικές χρήσεις σε γη παραχωρημένη ή χαρακτηρισμένη ως «γεωργική»).

Να καταγραφούν τα αυθαίρετα κτίσματα, όπως προβλέπεται και στο ισχύον Π.Δ και να εφαρμοστεί η σχετική νομοθεσία όπου υπάρχουν τελεσίδικες δικαστικές  αποφάσεις. Να καταργηθεί οποιαδήποτε «ρύθμιση» που επιτρέπει την  διατήρηση της αυθαίρετης δόμησης – π.χ άρθρο 23 παρ.1  ν.4178/2013. (βλ. Παράρτημα ΙV)

Να υπάρξει αναλυτική καταγραφή του ισχύοντος ιδιοκτησιακού καθεστώτος στον Υμηττό, αλλά και των διεκδικούμενων - καταπατημένων - διακατεχόμενων  δημόσιων δασικών εκτάσεων από Κρατικούς Φορείς, Δημόσιους Οργανισμούς, Ο.Τ.Α., Εκκλησία, ιδιώτες κ.ά. (βλ. Παραρτήματα ΙΙI, IV)

Να ενταχθούν όλες οι χαρακτηρισμένες περιοχές NATURA στην Α’ Ζώνη και να θεωρηθούν τα όριά τους (πλην ειδικών εξαιρέσεων) ως όρια της Α’ Ζώνης. 

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι

Θέσεις της «Επιτροπής Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο Γουδή»

Η Επιτροπή  σε περίπτωση αλλαγής του Π.Δ. 187/Δ/11 θεωρεί ότι πρέπει να ληφθούν υπ’ όψη τα εξής:

Το νέο Π.Δ. να περιλαμβάνει και το στρατόπεδο Πλέσσα το οποίο περιελάμβανε και η μελέτη του ΕΜΠ και να εντάσσει τα στρατόπεδα Ζορμπά και Φακίνου στο Μητροπολιτικό Πάρκο Γουδή (ΜΠΓ), να καθορίζεται δε χρονοδιάγραμμα για την απομάκρυνση όλων των στρατοπέδων που βρίσκονται στο χώρο αυτό.

Να περιγράφεται η λύση του ιδιοκτησιακού με σαφές χρονοδιάγραμμα καθώς και ο μηχανισμός παραχώρησης των εκτάσεων οι οποίες ανήκουν σε διαφορετικούς φορείς.

Να θεσμοθετηθεί η άμεση συγκρότηση δημόσιου φορέα διαχείρισης του Πάρκου.

Να προβλέπεται η άμεση απομάκρυνση και ο αποκλεισμός κάθε παράτασης λειτουργίας των ασύμβατων και ετερόκλητων κατασκευών, όπως του Badminton, σε εφαρμογή της απόφασης του ΣτΕ αρ.1970/2012 καθώς και της ΕΠΟ και να αποδοθούν με τον περιβάλλοντα χώρο τους στο Πάρκο.

Να περιληφθούν στον πυρήνα του Πάρκου και οι εκτάσεις που έχουν παραχωρηθεί στα Ολυμπιακά Ακίνητα (σημερινή ΕΤΑΔ). Προς τούτο να συμπεριληφθεί στη σελίδα 6 στο (α) : «και τις εκτάσεις που έχουν παραχωρηθεί στα Ολυμπιακά Ακίνητα».

Να προβλέπεται στο Π.Δ. όχι μόνο η απαγόρευση της κίνησης των οχημάτων εντός του Πάρκου αλλά και η κατάργηση των δρόμων οι οποίοι ευρίσκονται στον πυρήνα του. Εντός του πυρήνα να μην κατασκευαστεί κανένας χώρος στάθμευσης υπόγειος ή υπέργειος.

Το ποσοστό 5% το οποίο επιτρεπόταν σύμφωνα με Π.Δ. 187/Δ/11 για τις επεκτάσεις των υφιστάμενων κτιρίων να εφαρμόζεται μόνο για τις ανάγκες σταθερότητας των κτιρίων (θεμελιοδομή, υποστυλώσεις, αντισεισμικές μελέτες κλπ.).

Να απαγορευθεί οποιαδήποτε ανέγερση κτιρίου στον πυρήνα του Πάρκου.

Σε περίπτωση ακύρωσης του Π.Δ. 187/Δ/11, να απαγορευθεί κάθε είδους οικοδομική εργασία, καθώς και η έκδοση οικοδομικών αδειών στην προβλεπόμενη έκταση για τη  δημιουργία του Μητροπολιτικού Πάρκου Γουδή μέχρι την έκδοση νέου Προεδρικού Διατάγματος.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ

«Ενιαίο Μέτωπο των Δήμων με ενιαία συντονιστική επιτροπή αγώνα στη μάχη κατά του Π.Δ, που δημεύει πεδινές μη δασικές περιοχές  / Κορωπί, 12 Σεπτεμβρίου 2011»

Σημαντικές αποφάσεις πάρθηκαν σε έκτακτη σύσκεψη των Συντονιστικών Επιτροπών Αγώνα των Δήμων Κρωπίας και Παιανίας-Γλυκών Νερών που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 8 Σεπτεμβρίου 2011, στο Δημαρχείο Κρωπίας, για την εξέλιξη του αγώνα ενάντια στο νέο Π.Δ με τον πλασματικό τίτλο της «προστασίας του Υμηττού». Σύμφωνα με τις πάγιες θέσεις των Δήμων, το νέο Π.Δ δεν συμβάλλει στην ουσιαστική προστασία του Υμηττού ενώ δεσμεύει ιδιωτικές και δημοτικές περιουσίες σε πεδινές εκτάσεις και δημιουργεί με τον τρόπο αυτό συνθήκες μεγάλης κοινωνικής αδικίας. Όπως επανειλημμένως έχει επισημανθεί η ακραία αυτή αυταρχική αντίληψη που επικράτησε στην πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ και στον Οργανισμό της Αθήνας (ΟΡΣΑ) από το 2008 και κορυφώθηκε το 2009-2010 επί Υπουργίας Τ. Μπιρμπίλη, εντάσσει σε καθεστώς απόλυτης προστασίας χιλιάδες πεδινές-γεωργικές ενεργές εκτάσεις, που με κανέναν τρόπο δεν ανήκουν στο δασικό-ορεινό οικοσύστημα του Υμηττού. Οι προτάσεις των δήμων και των συλλόγων αγνοήθηκαν προκλητικά όλες τις περιόδους διαβούλευσης και επικράτησαν ακραίες και αντιεπιστημονικές απόψεις ομάδων της λεγόμενης «υστερικής οικολογίας» που επηρέασαν τα κέντρα των πολιτικών αποφάσεων. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση της περιοχής με βαθύ το αίσθημα της ευθύνης για τη διατήρηση και προστασία του δασικού-ορεινού οικοσυστήματος του Υμηττού απέναντι στις γενιές που έρχονται, διατύπωνε, εδώ και χρόνια, ρεαλιστικές θέσεις. Υπεράσπιζε δίκαια μόνο αιτήματα συλλόγων (συμπεριλαμβανομένου του Κυνηγετικού συλλόγου Κορωπίου) και των οικισμών Χέρωμα, Σκάρπιζα, Κίτσι και Προσήλιο που βρέθηκαν μετά το 1978 σε καθεστώς ομηρίας στις υπό προστασία περιοχές του Υμηττού. Ο αγώνας, νομικός και πολιτικός, όπως συμφώνησαν όλοι οι μετέχοντες στη σύσκεψη, θα είναι μακρύς και δύσκολος αλλά αυτή τη φορά θα είναι συντονισμένος, προσδιορισμένος χρονικά.

Στην σύσκεψη αυτή συμμετείχαν: Ο Πανεπιστημιακός - Δικηγόρος Δρ. Απόστολος Παπακωνσταντίνου της γνωστής δικηγορικής εταιρείας «Απ. Παπακωνσταντίνου - Ελ. Κουτσιμπού – Γ. Κατρούγκαλος & Συνεργάτες» που έχει αναλάβει τις νομικές προσφυγές (αιτήσεις ακυρώσεως κατά του νέου Π.Δ.) και τις αγωγές αποζημιώσεως εκ μέρους των Δήμων της περιοχής καθώς και πλήθους συλλόγων και ιδιοκτητών που θίγονται, τόσο προς το Σ.τΕ και το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών όσο και προς το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Οι δήμαρχοι Κρωπίας και Παιανίας –Γλυκών Νερών, Δημήτριος Κιούσης και Δημήτρης Δάβαρης, ο, πρόεδρος του Δ.Σ Κρωπίας Γ. Σπέλλας, ο επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης Αριστείδης Γκίκας, ο αντιδήμαρχος Κρωπίας, Θοδωρής Γρίβας, ο δημοτικός σύμβουλος Αντώνης Ντούνης, ο επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης Παιανίας Ισίδωρος Μάδης, ο Γεώργιος Σιώκος πρώην Δήμαρχος Γλυκών Νερών και δημοτικός σύμβουλος Παιανίας, ο Κωνσταντίνος Κατσίκης, δημοτικός σύμβουλος Παιανίας, ο δημοτικός σύμβουλος της Λαϊκής Συσπείρωσης Παιανίας Κώστας Φιλιούσης, ο Χρήστος Δάβαρης δημοτικός σύμβουλος Παιανίας, και τα μέλη της Σ..Ε Αγώνα Παιανίας, Κωνσταντίνος Λαμπρόπουλος, Γεώργιος Σταύρου, Σπύρος Στάμου, Τσουρδαλάκης Νικόλαος. Επίσης, παρευρέθηκαν οι δημοτικοί σύμβουλοι Κρωπίας, Κωνσταντίνος Δήμου και Παναγιώτης Πολίτης. 

Οι Δήμαρχοι Κρωπίας και Παιανίας Δημήτριος Κιούσης και Δημήτρης Δάβαρης μαζί με τους επικεφαλής των μειζόνων αντιπολιτεύσεων κ.κ. Αριστείδη Γκίκα και Ισίδωρο Μάδη συγκρότησαν 4μελη εκτελεστική γραμματεία της ενιαίας πλέον Συντονιστικής Επιτροπής Αγώνα και εντός του δεύτερου δεκαήμερου του Σεπτεμβρίου θα προβούν σε σημαντικές ανακοινώσεις για το παρόν και το μέλλον του κοινού αγώνα. 

Επίσης, αποφασίστηκε να υπάρχει, σε συνεργασία με τη Δικηγορική Εταιρεία του Δρ. Απόστολου Παπακωνσταντίνου, συντονισμένη και κοινή συμμετοχή στη δημόσια διαβούλευση για το νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας. 

Υπενθυμίζεται ότι η νέα αυτή σύσκεψη αποτελούσε συνέχεια της μεγάλης συγκέντρωσης διαμαρτυρίας και ενημέρωσης, που είχε οργανώσει η Δημοτική Αρχή Κρωπίας, την Κυριακή 3 Ιουλίου 2011, στο αμφιθέατρο του Δημαρχείο Κρωπίας με την παρουσία πολλών εκπροσώπων του Κοινοβουλίου, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄ και Β΄ βαθμού και φορέων τοπικών Συλλόγων καθώς της αντίστοιχης του Δήμου Παιανίας που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα της συνιδιοκτησίας. 

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ

Ιδιοκτησιακό καθεστώς στον Υμηττό

Σύμφωνα με στοιχεία που προέρχονται από τον Δασικό κτηματολογικό Χάρτη του 1981-82, στον Υμηττό  καταγράφονται ως δημόσιες εκτάσεις 40.822 στρέμματα. Ένα μεγάλο μέρος αυτών των δημόσιων δασικών εκτάσεων θεωρούνται σήμερα «διακατεχόμενες». Επισημαίνεται ότι, η μη ολοκλήρωση  της διαδικασίας έγκρισης των δασικών χαρτών, παρέχει την δυνατότητα σε πολυποίκιλους φερόμενους ως ιδιοκτήτες να ασκούν πολλαπλές πιέσεις για την μεταβολή των  επιτρεπόμενων χρήσεων γης και όρων δόμησης  καθώς και για την μεταβολή των ορίων των Ζωνών προστασίας τού βουνού. Ενδεικτικά αναφέρεται:

Στους Δήμους Αγ. Παρασκευής, Χολαργού, Παπάγου, Ζωγράφου, Καισαριανής και Βύρωνα οι δασικές εκτάσεις του Υμηττού ήταν ανέκαθεν δημόσιες, όμως στη συνέχεια παραχωρήθηκαν σημαντικά τμήματα των εκτάσεων αυτών σε διάφορους φορείς κατά χρήση ή κυριότητα και έγιναν παράνομες καταλήψεις από δημόσιους φορείς ή ιδιώτες για οικιστικούς σκοπούς.

Στους Δήμους Ηλιούπολης και Αργυρούπολης, σε τμήματα του δημόσιου δασικού χώρου του Υμηττού που διεκδικούνταν δικαστικά από τους κληρονόμους Νάστου και είναι χαρακτηρισμένα ως «διακατεχόμενα», εμφανίζονται σήμερα άνω των 100 «ιδιοκτητών»  που ισχυρίζονται ότι αγόρασαν οικόπεδα από τους καταπατητές Νάστους.

Στον δασικό χώρο του Υμηττού στο Κορωπί, το Δημόσιο δάσος έκτασης 12.250 στρ. διακατέχεται από τον Δήμο Κορωπίου. Ακόμη, εκτάσεις 5.600 στρ. διακατέχονται από τον ΟΔΕΠ

Στον Δήμο Γλυφάδας, το ελληνικό δημόσιο βρίσκεται σε δικαστικούς  αγώνες με τους δικαιοπάροχους Καραπάνου και τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό που διεκδικούν 13.530 στρ. Επίσης εκτάσεις 5.500 στρ.  διεκδικούνται από τον ΟΔΕΠ.

Στον Δήμο Βύρωνα 2.100στρ  διεκδικούνται από τον ΟΔΕΠ., 

 Συνολικά ο ΟΔΕΠ  διεκδικεί περίπου 14.000 στρ. στον Υμηττό.

παράνομες καταλήψεις  /  διακατεχόμενες Δημόσιες δασικές εκτάσεις.

Δήμος Αγ. Παρασκευής:  3,2 στρ 

Δήμος Ζωγράφου:            60,5 στρ

Δήμος Καισαριανής:        14, 3 στρ, 

Δήμος Βύρωνα:                183 στρ,    / 215,6 στρ

Δήμος Ηλιούπολης:          4 στρ         / 328,5 στρ

Δήμος Αργυρούπολης:     2,3 στρ       /     9,2 στρ

Δήμος Γλυφάδας:                                 /12.796 στρ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ  ΙV

Δασικοί Χάρτες - «Οικιστικές Πυκνώσεις» - Αυθαίρετη δόμηση

Σύμφωνα τον νόμο  4389/2016 που αφορά  την κατάρτιση των δασικών χαρτών, οι δήμοι καλούνται να οριοθετήσουν τους οικισμούς αυθαιρέτων που βρίσκονται στα διοικητικά τους όρια προκειμένου αυτοί να εξαιρεθούν  από την ανάρτηση των δασικών χαρτών και από τις διαδικασίες έγκρισής τους, που εκ του νόμου προβλέπονται. Η εξαίρεση υποτίθεται ότι μπορεί είναι «προσωρινή»… (Καθημερινή,21.8.2016)

Ακόμη, οι δήμοι έχουν υποχρέωση να υποβάλουν τα όρια του σχεδίου πόλης, καθώς και τα περιγράμματα διαμορφωμένων οικισμών αυθαιρέτων που έχουν «ξεφυτρώσει» σε εκτάσεις που χαρακτηρίζονται δασικές στις αεροφωτογραφίες του 1945 και γι’ αυτό δεν μπορούν να πολεοδομηθούν.  (Εφημερίδα των Συντακτών 21.2.2017)

Οι αυθαίρετοι αυτοί οικισμοί ονομάστηκαν «οικιστικές πυκνώσεις». Στο σύνολο της χώρας, 216 «Καλλικρατικοί» δήμοι έχουν στα όριά τους «οικιστικές πυκνώσεις», μεταξύ των οποίων και κάποιοι όμοροι δήμοι στον Υμηττό.

Από δημοσιογραφικές πληροφορίες προκύπτει ότι «…οι εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην συντριπτική τους πλειονότητα δεν έχουν καταθέσει τα στοιχεία που έχουν στην διάθεσή τους και γι αυτό με πρόσφατη εγκύκλιο μπορούν να τα υποβάλλουν και οι δασικές υπηρεσίες. Στόχος του Υπουργείου είναι να αποτυπώσει την υπάρχουσα κατάσταση και ,όπου δεν είναι αναστρέψιμη, να νομοθετήσει μέτρα για την συλλογική αποκατάσταση της βλάβης προς το περιβάλλον» (Εφημερίδα των Συντακτών 21.2.2017)

Όσον αφορά τον Υμηττό , αν και έχει ολοκληρωθεί από διετίας η κατάρτιση των δασικών χαρτών, δεν έχουν  μέχρι σήμερα αναρτηθεί.  Επισημαίνεται ότι κάποιοι φερόμενοι ως ιδιοκτήτες δασικών εκτάσεων που περιλαμβάνονται στις Ζώνες προστασίας του Υμηττού, δεν διαθέτουν νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας. Ακόμη, κάποιοι επικαλούνται  ότι οι τίτλοι που διέθεταν έχουν εξαφανιστεί γιατί έχουν καεί κάποια Υποθηκοφυλάκεια στο Κορωπί  κατά την διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής…

Σύμφωνα με το Ρυθμιστικό Σχέδιο Αττικής του 2009 η δασοκάλυψη του Υμηττού  έφτανε τα τέλη της δεκαετίας του ‘70, τα 56.000 στρέμματα και σύμφωνα με το Υπ. Γεωργίας οι δασικές εκτάσεις το 1978 ήταν 74.510 στρ., συμπεριλαμβανομένων των φρυγανότοπων, εκτάσεις οι οποίες συνεχώς συρρικνώνονται, κυρίως από ανθρωπογενείς παρεμβάσεις (πυρκαγιές, αυθαίρετες κατασκευές, καταπατήσεις). 

Αυθαίρετη δόμηση 

Σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ.2 του ισχύοντος Π.Δ «…από την δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως οι αρμόδιες Πολεοδομικές Υπηρεσίες, οι Διευθύνσεις Δασών Ανατολικής Αττικής, Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής συντάσσουν από κοινού κατάλογο όλων των κτισμάτων των περιφράξεων και των αυθαίρετων εργασιών που έχουν εκτελεστεί και βρίσκονται εντός των Ζωνών ,Β,Γ και Ε. Επίσης στην Ζώνη Δ’ (Γουδή), καταγράφονται τα κτίσματα που έχουν κατασκευαστεί καθ’ υπέρβαση του ποσοστού που καθορίζεται στο άρθρο 1 παρ.2 του Ν.732/1977, όπως ισχύει σήμερα».

Ωστόσο, αν και το ισχύον Προεδρικό Διάταγμα του 2011 για την προστασία του Υμηττού προβλέπει την καταγραφή όλων των υφιστάμενων αυθαιρέτων κτισμάτων, το 2013, σε εγκύκλιο του γενικού γραμματέα Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος αναφέρεται ως παράδειγμα ο Υμηττός, στο σώμα του οποίου «αυθαίρετες κατασκευές ή αυθαίρετες αλλαγές χρήσης, αποκλειστικά κατοικίας, στην περιοχή αυτή μπορούν να υπαχθούν στις διατάξεις του Ν. 4178/13 εφόσον υφίστανται προ της ισχύος του από 14.6.2011 Διατάγματος».  Δηλαδή  προωθείται η τακτοποίηση αυθαιρέτων σε προστατευόμενες περιοχές για δέκα έτη από την ημερομηνία υπαγωγής στη διαδικασία τακτοποίησης και καταργούνται βεβαιωθέντα πρόστιμα στις εφορίες... (Αυγή, 5.12.2013)

Όπως αναφέρεται και στην «Καθημερινή» (8.10.2016) «…το 2013 με μια «φωτογραφική» ρύθμιση (στον ν.4178/13), εξαιρέθηκαν από την κατεδάφιση για 10 χρόνια τα αυθαίρετα στον Υμηττό, ρύθμιση που παραμένει σε ισχύ…»

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ V

Σχετικά με τα άρθρα 8 παρ.2 και 3 παρ.2 του ισχύοντος Π.Δ. (ΦΕΚ 187 Δ’ / 2011)

Άρθρο 8 παρ. 2 : «..Εντός των Ζωνών Β,Γ,Ε, επιτρέπεται η εκτέλεση των αναγκαίων έργων τεχνικής υποδομής και έργων ύδρευσης, αποχέτευσης, ενέργειας και τηλεφωνίας».

Άρθρο 3 παρ. 2:  «…Εντός της Β’ Ζώνης προστασίας του Υμηττού επιτρέπεται… η ανέγερση εκπαιδευτηρίων (δημόσιων και ιδιωτικών)…Ως ελάχιστο όριο για τις χρήσεις εκπαίδευσης ορίζονται τα 40 στρέμματα… Ο μέγιστος συντελεστής δόμησης των γηπέδων ορίζεται σε 0,2 και το ποσοστό κάλυψης σε 15%...».

Πιστεύουμε ότι, οι παραπάνω ρυθμίσεις αντίκεινται στο  άρθρο 24, παρ.1 του Συντάγματος καθώς επιτρέπουν τη μεταβολή των υφιστάμενων χρήσεων του όρους Υμηττού, προς το δυσμενέστερον.

Ακόμη, οι παραπάνω ρυθμίσεις και παραλείψεις αντίκεινται στους στόχους και τις κατευθύνσεις του εκτελεστικού νόμου του άρθρου 24, παρ.2 του Συντάγματος και  αποτελούν περιορισμένη προστασία του όρους Υμηττός σε σχέση με το  προηγηθέν Π.Δ ( ΦΕΚ 544 Δ’/1978). Συγκεκριμένα:

α) Με το άρθρο 8 παρ.5  ουσιαστικά δίνεται η δυνατότητα χωροθέτησης μέσα στις Ζώνες προστασίας του Υμηττού υπερεντατικών χρήσεων ενέργειας (Κ.Υ.Τ, γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος υπερυψηλής τάσης), οι οποίες βλάπτουν σοβαρά τα οικοσυστήματα, θέτοντας σε κίνδυνο την επιδιωκόμενη αναγέννηση τους και νομιμοποιούν εγκαταστάσεις και δραστηριότητες οι οποίες από μακρού λειτουργούν  παρανόμως όπως το Κέντρο Υψηλής Τάσης στα όρια των Δήμων Ηλιούπολης – Αργυρούπολης, οι γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος υψηλής τάσης από το Λαύριο κ ά (βλ αποφάσεις ΣτΕ  1672/2005, 1676/2005, 1678/2005)

β) με το άρθρο 3 παρ. 2, δίνεται η δυνατότητα στην Β’ Ζώνη προστασίας του ορεινού όγκου του Υμηττού να κατασκευαστούν, πέραν των δημόσιων εκπαιδευτηρίων που είναι ενταγμένα στο πρόγραμμα του Ο.Σ.Κ, και  ιδιωτικά κτιριακά συγκροτήματα εκπαίδευσης μεγάλης κλίμακας, άνω των 8.000 τ.μ. έκαστον (ελάχιστη αρτιότητα 40.000τ.μ επί 0,2 Συντελεστής Δόμησης), εφ’ όσον εξαντληθεί ο προβλεπόμενος Σ.Δ, αν και τα γήπεδα που διαθέτουν δεν έχουν ενταχθεί στον Πολεοδομικό Σχεδιασμό (Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια, Πολεοδομικές Μελέτες). Δεδομένου ότι με το προηγούμενο ΠΔ (ΦΕΚ 544 Δ’/1978)  δεν προβλέπονταν στην Β’ Ζώνη προστασίας του Υμηττού κτιριακές εγκαταστάσεις εκπαίδευσης αυτής της κλίμακας,  με το ισχύον Π.Δ επέρχεται μεταβολή του προηγούμενου καθεστώτος προστασίας επί το δυσμενέστερον, και σαφής υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος  του οικοσυστήματος του ορεινού όγκου και της Ζώνης προστασίας του Υμηττού.  

Ακόμη, με την δυνατότητα κατασκευής ιδιωτικών συγκροτημάτων στην Β΄ Ζώνη προστασίας του Υμηττού, ανατρέπεται η βασική κατεύθυνση του υφιστάμενου Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας «περί συνεκτικής πόλης», ουσιαστικά αναιρείται η  χρήση «γεωργική γη» στην Β’ Ζώνη προστασίας του Υμηττού και προωθούνται φαινόμενα κερδοσκοπίας από πραγματικούς ιδιοκτήτες ή καταπατητές της δημόσιας γης.

Οι παραπάνω ρυθμίσεις και παραλείψεις και ιδίως το άρθρο 8, παρ. 5  αντίκεινται στην Κοινοτική Οδηγία 92/43/ΕΟΚ για την προστασία των οικοτόπων.

Το σύνολο σχεδόν του ορεινού όγκου του Υμηττού έχει ενταχθεί στο δίκτυο "Natura 2000". Με την οδηγία 92/43, η οποία έχει ενσωματωθεί στην Ελληνική νομοθεσία με την ΚΥΑ 33318/28.12.1998 (ΦΕΚ 1289 Β’/28.12.1998), συνίσταται ένα συνεκτικό ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο ειδικών ζωνών επονομαζόμενο "Natura 2000". Η οδηγία 92/43 προωθεί την προστασία των περιοχών που έχουν ενταχθεί στο δίκτυο. Επισημαίνουμε ότι η Ευρωπαϊκή νομοθεσία υπερισχύει των εθνικών διατάξεων.

Αποφάσεις ΣτΕ

Όπως έχει κριθεί από το ΣτΕ, «οι διατάξεις του ν.1515/1985, οι οποίες προβλέπουν κατευθύνσεις προγράμματα και μέτρα για την αναβάθμιση του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας, δεσμεύουν τη Διοίκηση κατά την άσκηση της κανονιστικής εξουσίας ή τη έκδοση ατομικών πράξεων (πρβλ ΣτΕ 604/2002Ολομ, 2403/1997 Ολομ).... Τα διατάγματα τα οποία προτείνονται βάσει της ανωτέρω εξουσιοδοτήσεως ( δηλ της παρ 4 του άρθρου 3 του ν.1515/1985) με σκοπό την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και ιδίως την οριοθέτηση, προστασία, και αναβάθμιση των ορεινών όγκων της Αττικής και των οικοσυστημάτων τους , πρέπει κατ αρχήν να καταλαμβάνουν το σύνολο της οριοθετούμενης στη μελέτη των αρμοδίων επιστημόνων ως προστατευτέας εκτάσεως, , δεν δύνανται δε να ορίζουν εκτός αν συντρέχει λόγος δημοσίου συμφέροντος που δεν μπορεί να ικανοποιηθεί με άλλο τρόπο , νέες χρήσεις γης ή να καθιστούν επιτρεπτή την αύξηση των υφισταμένων εγκαταστάσεων και δραστηριοτήτων , οι οποίες ως εκ της φύσεως ή της θέσεως των , επιδρούν δυσμενώς στα ευπαθή οικοσυστήματα των ορεινών όγκων και άγουν σε ανατροπή της φυσικής τους ισορροπίας».

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VI

Σχετικά με το ΚΥΤ στα όρια των δήμων Ηλιούπολης - Αργυρούπολης

Με το Π.Δ 544 ΦΕΚ Δ’/31.8/20.10.1978, όπως τροποποιήθηκε με το Π.Δ 167 ΦΕΚ Δ’/17/27.3.1981, καθορίστηκαν τα όρια και οι Ζώνες προστασίας του Υμηττού καθώς και οι επιτρεπόμενες χρήσεις. Ωστόσο, με τον ν.2516/1997, άρθρο 24, «περί ίδρυσης και λειτουργίας βιομηχανικών και βιοτεχνικών εγκαταστάσεων κλπ», αναφέρεται ότι «..επιτρέπεται η κατασκευή Κέντρου Υπερυψηλής Τάσης Αργυρούπολης (Κ.Υ.Τ) της ΔΕΗ», κατά παράβαση του ισχύοντος προαναφερθέντος Π.Δ 544 ΦΕΚ Δ’/1978. Με τον ίδιο νόμο, επιτρέπεται εντός της Α’ και Β’ Ζώνης προστασίας του Υμηττού «…η διέλευση των απολύτως απαραίτητων γραμμών μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος, η χωροθέτηση των οποίων εγκρίνεται κατά την κείμενη νομοθεσία…»

Όμως, με το Πρακτικό 67/1998 του Ε’ τμήματος του ΣτΕ (άρθρο 2ε), θεωρείται ότι «…η κατασκευή Κ.Υ.Τ  της ΔΕΗ εντός της Β΄ Ζώνης προστασίας του Υμηττού και η διέλευσις γραμμών μεταφοράς υψηλής τάσεως» αποτελεί «…χρήσιν ασυμβίβαστον προς την προστασίαν και την αποκατάστασιν της οικολογικής ισορροπίας του Υμηττού…». Ακόμη, στο ίδιο πρακτικό, αναφέρεται σαφώς ότι το άρθρο 24 του ν.2516/1997, με το οποίο χωροθετείται το Κ.Υ.Τ Αργυρούπολης, είναι ανίσχυρο γιατί παραβιάζει «το περί προστασίας του περιβάλλοντος άρθρο 24 του Συντάγματος».

Παρ’ όλη την αρνητική γνωμοδότηση του ΣτΕ, με την ΚΥΑ 115950/1998, εγκρίνονται οι Περιβαλλοντικοί όροι για την κατασκευή του Κ.Υ.Τ 400/150 ΚVτης ΔΕΗ, εντός της Β’ Ζώνης προστασίας του Υμηττού, η οποία , αν και ακυρώθηκε με την απόφαση 2275/2000 του ΣτΕ, συνέχισε από το ΥΠΕΧΩΔΕ να θεωρείται έγκυρη και βάσει αυτής εκδόθηκαν παράνομα «Όροι και περιορισμοί  δόμησης» (77773/1353/2002) καθώς και άδεια κατασκευής του Κ.Υ.Τ (59365/2002).

Την άνοιξη του 2002 ξεκινούν από την ΔΕΗ εργασίες κατασκευής του Κ.Υ.Τ 400/150 ΚV   οι οποίες διακόπτονται από τις κινητοποιήσεις των κατοίκων της περιοχής. Ένα χρόνο αργότερα, εισβάλουν τα ΜΑΤ, αναθεωρείται η παράνομη άδεια που επικαλούνταν η ΔΕΗ, εγκρίνονται νέοι «Όροι και περιορισμοί δόμησης» από το ΥΠΕΧΩΔΕ και νέα ΚΥΑ ( 88547/ 26.11.2002) που αντικαθιστούσε την προηγούμενη , παράνομη ΚΥΑ. Κάτω από αυτές τις συνθήκες,  ματαιώνεται  η κατασκευή του Κ.Υ.Τ 400/150 ΚV και κατασκευάζεται, χωρίς έγκριση περιβαλλοντικών Όρων, ένα Κ.Υ.Τ 150/20 ΚV καθώς και η εναέρια γραμμή 150 ΚV  Λαυρίου –Αργυρούπολης. Παράλληλα, η ΔΕΗ προχώρησε στην κατασκευή εναέριας γραμμής μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας 400 ΚV  από το Κ.Υ.Τ  Παλλήνης στο Κ.Υ.Τ Αργυρούπολης, μέσα από την Α’ Ζώνη προστασίας του Υμηττού, σε περιοχή ενταγμένη στο «Δίκτυο  Natura 2000», αναβαθμίζοντας την υφιστάμενη γραμμή των 150 ΚV, ενώ το Νομαρχιακό Συμβούλιο  Αν. Αττικής απέρριψε ομόφωνα την Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου που παρουσίασε η ΔΕΗ.

Επισημαίνεται ότι με τον ν. 2947/2001 περί «Ολυμπιακών Έργων υποδομής κλπ» είχαν χωροθετηθεί μια σειρά έργα ηλεκτροδότησης στην Αττική μεταξύ των οποίων το Κ.Υ.Τ 400/150 ΚV  καθώς και η εναέρια γραμμή 400KV Λαυρίου-Αργυρούπολης , ενώ στις 27.3.2003, με την απόφαση της 46ης Συνεδρίασης της Διυπουργικής Επιτροπής Συντονισμού Ολυμπιακής προετοιμασίας» (ΔΕΣΟΠ), αποφασίστηκε «η ματαίωση της κατασκευής του Κ.Υ.Τ 400/150 ΚV  και η κατασκευή, εντός του προβλεπόμενου αρχικού χώρου, της εγκατάστασης του συστήματος των 150 ΚV   όπως έχει ήδη αδειοδοτηθεί» και η «λειτουργία της γραμμής από το Λαύριο στα 150 ΚV»,  η οποία διέρχεται από την Α’ Ζώνη προστασίας του Υμηττού και από περιοχή που είναι ενταγμένη στο Δίκτυο «Natura 2000». 

Με την απόφαση 1672/2005,  η ολομέλεια  του ΣτΕ ακυρώνει τελικά και την ΚΥΑ 88041/6.11.2002, εφ’ όσον «…δεν αιτιολογείται επαρκώς  η αναγκαιότης της κατασκευής εις την προστατευόμενην  περιοχήν της Β’ Ζώνης προστασίας του Υμηττού του ως άνω έργου (του επίδικου Κ.Υ.Τ), μη συμβατού κατ’ αρχήν προς την προστασίαν της οικολογικής ισορροπίας του  όρους, έχοντος ιδιαιτέραν βαρύτητα διά την Αττικήν, ένθα αι λιταί συμμετρικαί γραμμαί του δημιουργουμένου υπ’ αυτού τοπίου είναι αρρήκτως συνδεδεμέναι με την φυσικήν και πολιτιστικήν ταυτότητα της περιοχής, καθ’ όσον ούτε η χωροθέτησις του έργου διά του άρθρου 24 του νόμου 2517/1997(και μεταγενεστέρως διά του άρθρου 3 του ν.2947/2001), διά διατάξεως δηλαδή μη συναδούσης  προς τας διατάξεις του άρθρου 24 του Συντάγματος περί  προστασίας του περιβάλλοντος, δύναται να αποτελέσει νόμιμο έρεισμα της εν λόγω αποφάσεως, ούτε η μεγάλη έκτασις της Β’ Ζώνης προστασίας του Υμηττού δύναται να δικαιολογήσει αυτή καθ’ εαυτήν, παραβίασιν της προστασίας της άνευ ετέρου, χωρίς δηλαδή την αναζήτησιν εναλλακτικής λύσεως προς αποφυγήν ή τουλάχιστον περιορισμόν της υποβαθμίσεως και επιδεινώσεως του περιβάλλοντος, αναζήτησιν, ήτις δεν προκύπτει ούτε εκ της προσβαλλόμενης αποφάσεως ούτε εκ των στοιχείων του φακέλου, ότι επεχειρήθη υπό της διοικήσεως. Διά τον λόγον αυτόν, βασίμως δια της υπό κρίσιν αιτήσεως προβαλλόμενον, η προσβαλλόμενη απόφασις είναι ακυρωτέα…»

Εξάλλου, με την απόφαση 1678/2005 της Ολομέλειας του ΣτΕ, ακυρώνεται με το παραπάνω  σκεπτικό και η απόφαση 8800/27.2.2003 με την οποία το ΥΠΕΧΩΔΕ καθόρισε όρους και περιορισμούς δόμησης για την ανέγερση του Κ.Υ.Τ 400/150 ΚV  Αργυρουπόλεως,

Ακόμη, με την απόφαση 1676/2005 της Ολομέλειας του ΣτΕ, ακυρώνεται και η ΚΥΑ 130575/28.1.2003 με την οποία εγκρίθηκαν από το ΥΠΕΧΩΔΕ οι περιβαλλοντικοί όροι του έργου της κατασκευής γραμμής μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας 400 ΚV από το Λαύριο στην Αργυρούπολη. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην απόφαση αυτή « …Εκ της προσβαλλόμενης ΚΥΑ προκύπτει, περαιτέρω σαφώς ότι η κατά τα ανωτέρω Γραμμή Μεταφοράς… έχει σχεδιασθή και χωροθετηθή με δεδομένην την κατάληξιν αυτής εις το Κέντρον Υπερυψηλής Τάσεως (Κ.Υ.Τ) Αργυρουπόλεως το οποίον εχωροθετήθη ομού μετ’ αυτής… Το εν λόγω Κ.Υ.Τ επετράπη να κατασκευασθή εντός της Β’ Ζώνης προστασίας του όρους Υμηττού, με συνέπειαν την κατά παράβασιν των διατάξεων του άρθρου 24 του Συντάγματος υποβάθμισιν του περιβάλλοντος και την επιδείνωσιν της καταστάσεως αυτού, κριθείσης ειδικώτερον της εγκαταστάσεως του εντός της ως άνω Β’ Ζώνης του όρους Υμηττού ως ασυμβίβαστου προς την προστασίαν της οικολογικής ισορροπίας τούτου... Κατ’ ανάγκην… πρέπει να ακυρωθή και η προσβαλλόμενη ΚΥΑ διά της οποίας ενεκρίθησαν οι περιβαλλοντικοί όροι κατασκευής και λειτουργίας της γραμμής αυτής…»

Ωστόσο, παρ’ όλες τις προαναφερόμενες αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ , εξακολουθεί να λειτουργεί στην Α’ Ζώνη προστασίας του Υμηττού η γραμμή μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας από το Λαύριο στην Αργυρούπολη, καθώς και η γραμμή Παλλήνης- Αργυρούπολης. Ακόμη, στην Β’ Ζώνη προστασίας του Υμηττού, στα όρια των δήμων Ηλιούπολης –Αργυρούπολης λειτουργεί Κ.Υ.Τ 150/20 KV, χωρίς νόμιμη αδειοδότηση, δηλαδή παράνομα και αυθαίρετα.