Εισήγηση ΑΡΑΓΕΣ προς την Α/ΤΕΕ (13/4/2019) - Κάτω τα χέρια από την ασφάλιση

Εισήγηση προς την Α/ΤΕΕ (13/4/2019) - Κάτω τα χέρια από την ασφάλιση

Την ώρα που δεκάδες χιλιάδες μηχανικοί χρωστάνε στο ταμείο, πολλές χιλιάδες διαγράφονται ως τελευταία λύση για να γλυτώσουν από την αύξηση των χρεών, οι περισσότεροι νέοι απόφοιτοι των πολυτεχνείων δεν εγγράφονται στο ΤΕΕ, το ασφαλιστικό Κατρούγκαλου ήρθε να προσθέσει ακόμα μεγαλύτερα βάρη ειδικά στους νέους και νέες μηχανικούς. Ο Ν.4387/16 με ήδη τέσσερα χρόνια εφαρμογής επιβεβαιώνει όσα λέγαμε από την πρώτη στιγμή: 

• εφαρμόζει την ακόμα μεγαλύτερη απόσυρση του κράτους από την υποχρέωση χρηματοδότησης της κοινωνικής ασφάλισης, ώστε οι “εξοικονομούμενοι πόροι” να κατευθύνονται στην αποπληρωμή του τοκογλυφικού χρέους 
• προωθεί την οριστική εξόντωση των αυτοαπασχολούμενων και τη μισθωτοποίηση ή και πλήρη ισοπέδωσή τους με την εκτίναξη των εισφορών στο 37.95% του εισοδήματος, ώστε να υπάρξει συγκέντρωση δραστηριοτήτων σε μεγάλα επιχειρηματικά σχήματα 
• καλλιεργεί το έδαφος για την είσοδο της ιδιωτικής ασφάλισης, μετά την πλήρη κατάρρευση του δημόσιου κοινωνικού χαρακτήρα της και με την δυνατότητα σύστασης επαγγελματικών ταμείων ως ΝΠΙΔ. 
• συντονίζει περισσότερο και θεσμικά τους εισπρακτικούς μηχανισμούς εφορίας και ΚΕΑΟ 

Είχαν προηγηθεί φυσικά η ληστεία των αποθεματικών του ΤΣΜΕΔΕ μέσα από το PSI και την τοποθέτηση στην Attica Bank, αλλά και η υποχρεωτική άνοδος κατηγορίας με τα Ν.3986/11, την εφαρμογή της οποίας μπλόκαραν επί μακρόν οι μηχανικοί με αγώνες.

Βασικές πρώτες συνέπειες από την εφαρμογή του Ν.4387/16

Η υλοποίηση του Ν.4387/16 από 1/1/2017 αποδεικνύει στην πράξη πια τον αντιασφαλιστικό του χαρακτήρα. 

Οι ρυθμίσεις για το ΔΠΥ αφορούν τελικά σε ελάχιστους ασφαλισμένους μια και η εργοδοσία έχει τους τρόπους να μεταβιβάσει ολόκληρο το κόστος στους εργαζόμενους (ακόμα και δημόσιοι φορείς αναγκάζουν τους εργαζόμενους με ΔΠΥ να μην ενταχθούν). 

Οι εισφορές για μεγάλες κατηγορίες (εργαζόμενοι με ΔΠΥ, αυτοαπασχολούμενοι) εκτινάχθηκαν και άλλο, οι συντάξεις συνεχώς μειώνονται, οι άνεργοι και υποαπασχολούμενοι συνεχίζουν να συσσωρεύουν χρέη, το ΤΣΜΕΔΕ και τα αποθεματικά του εξαφανίστηκαν. 

Όλες οι οφειλές (ακόμα και αυτές κάτω από 5000 €) έχουν σταλεί στο ΚΕΑΟ με ορατό τον κίνδυνο κατασχέσεων, από το 2018 έρχονται νέες αυξήσεις εισφορών μέσω της αλλαγής τρόπου υπολογισμού (σε εισόδημα που περιλαμβάνει και τις εισφορές). Όλα τα παραπάνω κάνουν ακόμα πιο επιτακτική την κατάργηση του Ν.4387/16 και των προηγούμενων αντιασφαλιστικών νόμων.

Α. Για την υποτιθέμενη «ελάφρυνση» των εισφορών

Οι πρόσφατες διορθωτικές παρεμβάσεις του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, αποτελούν κυνική ομολογία για τα τεράστια προβλήματα που συσσώρευσε ο Νόμος Κατρούγκαλου (Ν.4387/16) στο ασφαλιστικό σύστημα. Συντριπτικές μειώσεις στις συντάξεις, υπέρογκες ασφαλιστικές εισφορές και διοικητικό χάος είναι ο κοινός τόπος για όλους τους ασφαλισμένους, εν ενεργεία ή συνταξιούχους, μισθωτούς ή αυταπασχολούμενους.

Όπως είχαμε από πολύ νωρίς περιγράψει, τα μέτρα αυτά δε μπορούν να ανατρέψουν τη μείζονα αλλαγή φιλοσοφίας του ασφαλιστικού που επέφερε ο Ν. 4387. Και αυτό γιατί στον πυρήνα του τόσο ο Ν.4387/16, όπως και αντίστοιχα προηγούμενα νομοθετήματα, έχουν τη λογική της ανταποδοτικότητας, με αποτέλεσμα οι ασφαλισμένοι να καλούνται να επιλέξουν μονίμως μεταξύ της Σκύλλας των τεράστιων εισφορών και της Χάρυβδης των συντάξεων φτώχειας.

Με τον Ν.4578/18 για την «ελάφρυνση εισφορών»:

Από τη μείωση εισφορών (από το 20% στο 13,33%) εξαιρείται εντελώς ο κλάδος Υγείας (6,95% επί του συνολικού εισοδήματος)

Όλοι οι αυτοαπασχολούμενοι καλούνται να πληρώσουν αναδρομικά και τις εισφορές για επικουρικό και εφάπαξ από την αρχή του 2017 (για 2 έτη δηλαδή σε 36 δόσεις). Η τρέχουσα “μειωμένη” εισφορά για τους 2 αυτούς κλάδους μαζί με τα αναδρομικά για τα επόμενα 3 χρόνια (2019-2021) υπερβαίνει τα 100 € μηνιαίως.

Για να δώσουμε ένα αριθμητικό παράδειγμα, ένας μηχανικός με εισόδημα 15.000 € μικτά το χρόνο, κλήθηκε να πληρώνει κάθε μήνα 229 ευρώ μέχρι το 2018 (καθώς του έρχονταν ειδοποιητήρια μόνο για τους κλάδους κύριας σύνταξης και υγείας). Για το 2019 θα πρέπει για το ίδιο εισόδημα να πληρώνει 304 € το μήνα, εάν συνυπολογιστούν οι καταβολές των αναδρομικών επικουρικού και εφάπαξ για το 2017-2018. Και αυτά χωρίς να συνυπολογιστούν τα αναδρομικά για τις αυξήσεις εισφορών από το 2013-2014, του Ν.3986/11 που υλοποίησε ο κος Βρούτσης και θα καταργούσε ο ΣΥΡΙΖΑ. Έχουν ήδη εκδοθεί 3 ειδοποιητήρια αναδρομικών και εκκρεμούν 3 ακόμη.

Επίσης η αύξηση του κατώτατου μισθού συμπαρέσυρε προς τα πάνω και τις ελάχιστες εισφορές μια και η βάση υπολογισμού δε είναι πια τα 586 €, αλλά τα 650€ Οδηγούμαστε έτσι στον απόλυτο κοινωνικό αυτοματισμό όπου οι αυξήσεις αποδοχών των μισθωτών, οδηγούν σε λεηλασία εισοδημάτων των αυτοαπασχολούμενων, η οποίοι στη μεγάλη τους πλειοψηφία καταβάλλουν την ελάχιστη εισφορά.

Επιπλέον οι εισφορές ήδη υπολογίζονται επί των μεικτών εισοδημάτων (συμπεριλαμβανομένων και των εισφορών που έχουν ήδη καταβληθεί) των Ελευθέρων Επαγγελματιών και όσων εμφανίζονται ως τέτοιοι. Υπενθυμίζουμε ότι το 2017 οι εισφορές υπολογίζονταν στο καθαρό εισόδημα, και το 2018 στο 85% του μικτού για να γίνει η μετάβαση. Αυτή η μετατροπή ήδη έχει αυξήσει σημαντικά τη συνολική επιβάρυνση.

Φυσικά οι άνεργοι και υποαπασχολούμενοι συνεχίζουν να φορτώνονται με εισφορές, αν και δεν προκύπτει από τα εισοδήματα τους η δυνατότητα να τις καταβάλλουν. Πρακτικά για τα εισοδήματα κάτω από τις 10.000 – 12.000 € δεν υπάρχει καμιά ελάφρυνση, αντίθετα υπάρχει σημαντική μηνιαία επιβάρυνση. Έτσι στα μικρά εισοδήματα οι «ελαφρύνσεις» είναι ανύπαρκτες ή ελάχιστες, ενώ είναι γενναίες μόνο για τα μεγάλα. Αντί να υπάρχει ανεισφορολόγητο όριο, όσοι βγάζουν πολύ λίγα, πληρώνουν δυσανάλογα υψηλές εισφορές

Έτσι πχ. ένας μηχανικός καλείται να καταβάλλει πλέον του ειδοποιητηρίου ΕΦΚΑ με ελάχιστη εισφορά 185,17 ευρώ και ειδοποιητήριο ΕΤΕΑΕΠ με εισφορά (τρέχουσα και αναδρομική) 114,43 ευρώ. Έτσι η συνολική ελάχιστη εισφορά (ΕΦΚΑ και ΕΤΕΑΕΠ) από 1.2.2019 υπερβαίνει τα 300 ευρώ.

Παραμένει άγνωστο τι θα γίνει μετά το 2021 οπότε και σταματούν οι κλιμακωτές εκπτώσεις για τους ασφαλισμένους του πρώην ΕΤΑΑ.
Φυσικά οι ενδεχόμενες αυτές μειώσεις θα έχουν πρόσθετη επίπτωση και στις αναμενόμενες συντάξεις φτώχειας που προβλέπει ο Ν.4387/16 (νόμος Κατρούγκαλου) μετατρέποντας τις οριστικά σε επίδομα προνοιακού χαρακτήρα.

Όλα τα παραπάνω συντείνουν στο ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, πιεζόμενη από την (άγνωστη ακόμα) απόφαση του ΣτΕ που εκκρεμεί, αξιοποιεί την ανάγκη τροποποιήσεων στο Ν.4387 ως επικοινωνιακό και προεκλογικό τέχνασμα. Ακόμα και η έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους για το Σχέδιο Νόμου αποκαλύπτει ότι σε 1 εκατ. ελευθέρους επαγγελματίες η ελάφρυνση θα είναι της τάξης των 100 εκατ. € ετησίως δηλαδή κάτω από 100 € ο καθένας και άνισα κατανεμημένα υπέρ των υψηλών εισοδημάτων.

Θα μπορούσε να βελτιωθεί η κατάσταση με την αποσύνδεση των ασφαλιστικών εισφορών από την αύξηση του κατώτατου μισθού, και για όσο χρόνο διαρκεί η οικονομική κρίση, και σίγουρα μέχρι και το 2020, την αντίστοιχη μείωση των εισφορών υγείας και την αύξηση των δόσεων επιβολής των αναδρομικών εισφορών ΕΤΕΑΕΠ από 36 σε 72, ώστε να μην δημιουργηθεί περαιτέρω πρόβλημα στους συναδέλφους, δοθέντος ότι η καθυστέρηση οφείλεται αποκλειστικά στις αδυναμίες της Πολιτείας.

Β. Για τις ασφαλιστικές οφειλές

Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, 900.000 οφειλέτες, με συνολικό χρέος περίπου 20 δις, είναι άμεσα εκτεθειμένοι σε μέτρα κατάσχεσης των περιουσιών τους. Η κυβέρνηση εξήγγειλε προσφάτως υποτιθέμενα μέτρα ανακούφισης των οφειλετών, τα οποία όμως αφορούν μόνο όσους προβούν σε ρύθμιση και κανέναν άλλο. Για αυτή την περίπτωση εξαγγέλλει:

• επανυπολογισμό εισφορών με βάση τον ισχύοντα νόμο, δηλαδή με βάση το εισόδημα αλλά και κατ’ ελάχιστον το κατώτατο εισφορολογητέο εισόδημα και με παράλληλη μείωση των θεσμοθετημένα πλέον, ήδη πενιχρών, συντάξεων.
• “κούρεμα” των προσαυξήσεων σε ποσοστό 85% μόνο για όσους οφειλέτες ενταχθούν στην αντίστοιχη ρύθμιση.
• Οι ρυθμίσεις προβλέπεται να έχουν επιτόκιο 5 έως 6%
• Διατηρείται η υποχρέωση καταβολής των τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών, ως προϋπόθεση διατήρησης της ρύθμισης.

Η πιθανή εφαρμογή των παραπάνω μέτρων θα επέτρεπε ενδεχομένως σε κάποιους οφειλέτες να μειώσουν το χρέος τους και να προστατευτούν προσωρινά από επικείμενες κατασχέσεις ή να αποκτήσουν πρόσβαση σε σύνταξη (από την οποία έχουν αποκλειστεί λόγω των οφειλών), ωστόσο τα μέτρα αυτά:

• αφορούν μόνο όσους έχουν την οικονομική δυνατότητα να κάνουν την απαιτούμενη ρύθμιση και μάλιστα να μην την χάσουν, γιατί τότε αυτομάτως επανέρχεται το χρέος τους στα προηγούμενα επίπεδα – που είναι και το πιθανότερο να συμβεί.
• η επιβολή στις ρυθμίσεις τόκου (της τάξης 5% με 6%), εξανεμίζει την όποια μείωση στις ισχύουσες προσαυξήσεις, επαναφέροντας ουσιαστικά το σύνολο του ποσού πριν τη ρύθμιση.
• με την υποχρέωση καταβολής της τρέχουσας εισφοράς, η τήρηση της ρύθμισης γίνεται σχεδόν αδύνατη για την μεγάλη πλειοψηφία των οφειλετών. Ειδικά μάλιστα σε μια περίοδο οικονομικής δυσπραγίας όπως αυτή που βιώνουμε.
• Επίσης, η υποχρεωτική εισφοροδότηση για τους κλάδους επικουρικής ασφάλισης, εφάπαξ, καθώς και της ειδικής προσαύξησης, διατηρούν την ελάχιστη ασφαλιστική εισφορά σε πολύ ψηλά επίπεδα.
• Διατηρούν τις χρεώσεις για μη παρεχόμενες υπηρεσίες (υγειονομική περίθαλψη και επίδομα ανεργίας) και καταργημένους ασφαλιστικούς κλάδους (ειδικής προσαύξησης)

Για να καλύφθουν επαρκώς όλοι οι συνάδελφοι που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα, ζητούμε τα εξής:

Oι μειώσεις οφειλών μέσω επαναυπολογισμού ή διαγραφών (αναδρομικών ειδικής προσαύξησης κλπ) να γίνονται ανεξάρτητα από την ένταξη στην ρύθμιση μετά από αίτηση του οφειλέτη.
Ο επανυπολογισμός και οι διαγραφές ειδικής προσαύξησης και αναδρομικών του νόμου 3986/11 θα γίνονται αποκλειστικά υπό τον όρο της ένταξης στη ρύθμιση και της τήρησής της – και όχι ανεξάρτητα αυτής, όπως πρέπει να διεκδικήσουμε. Οφείλουμε να δηλώσουμε την κάθετη αντίθεσή μας με αυτή την αντίληψη που θεωρεί ότι είναι σκόπιμο να ελαφρυνθεί από αυτές τις άδικες χρεώσεις (που και το ίδιο το υπουργείο έχει παραδεχτεί ως τέτοιες) μόνο όποιος είναι σε θέση να πληρώσει για τη ρύθμιση – και να συνεχίζει να την πληρώνει ανελλιπώς. Στη χώρα μας που θερίζει η ανεργία (συχνά μακροχρόνια), η επισφαλής εργασία και η υποαπασχόληση, αυτό αδικεί τους συναδέλφους που βρίσκονται στη δυσχερέστερη θέση εισοδηματικά και για τους οποίους δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη στην επικείμενη νομοθετική ρύθμιση. Αντιθέτως θα βρεθούν άμεσα στο στόχαστρο του ΚΕΑΟ που προβλέπει την κατάσχεση κάθε περιουσιακού στοιχείου που διαθέτουν.

Να διαγραφούν οι αναδρομικές εισφορές του νόμου 3986/11.

Να διαγραφεί η ειδική προσαύξηση μετά από αίτηση του ασφαλισμένου διότι είναι καταργημένος κλάδος.

Να διαγραφούν οι τόκοι και οι προσαυξήσεις στο 100%.
Οι οφειλόμενες εισφορές είχαν τοκογλυφικό επιτόκιο (8.75%) και μάλιστα οι τόκοι κεφαλαιοποιούνται στο τέλος του έτους. Οι οφειλέτες των ταμείων αντιμετωπίζονται σαν δανειολήπτες τράπεζας, χωρίς να έχουν πρόσβαση σε καμμία σχεδόν υπηρεσία.

Να διαγραφούν οι οφειλές του κλάδου περίθαλψης καθώς και των χρεώσεων υπέρ του ΟΑΕΔ, δεδομένου ότι οι οφειλέτες δεν είχαν τις αντίστοιχες παροχές.
Οι οφειλέτες, αν και χρεώνονταν τον κλάδο υγείας, ήταν αποκλεισμένοι από τις παροχές περίθαλψης. και έπρεπε να πληρώνουν οι ίδιοι τις εξετάσεις και την θεραπεία ακόμα και στα δημόσια νοσοκομεία και φυσικά αυτά που πλήρωσαν δεν πρόκειται να τους επιστραφούν ούτε και εάν ρυθμίσουν τις οφειλές για τον κλάδο υγείας.

Με το νόμο 3986/2011 επιβλήθηκε εισφορά 10 ευρώ το μήνα με σκοπό την παροχή επιδόματος ανεργίας.

Η υπουργική απόφαση που προβλεπόταν στον νόμο προκειμένου να αποδοθεί το επίδομα εκδόθηκε μόλις το 2018. Η απόφαση προϋποθέτει να έχουν πληρωθεί εισφορές υπέρ ΟΑΕΔ για τουλάχιστον 3 χρόνια, προϋπόθεση που σχεδόν κανένας οφειλέτης των ετών της κρίσης δεν καλύπτει.

Να υπάρχει δυνατότητα επαναυπολογισμού για όλους με βάση το κατώτερο εισόδημα και τα ποσοστά που ίσχυαν πριν τον νόμο 3986/11 (και για όσους έχουν οφειλές προ του 2002) διότι μια πολύ μεγάλη κατηγορία συναδέλφων ακόμα που είχαν σχετικά μικρά εισοδήματα (πχ . της τάξης των 10.000 ή 15.000 ευρώ ετησίως), δεν θα μπορέσει διαφορετικά να επωφεληθεί από τον επανυπολογισμό.

Σε περίπτωση που μετά τον επανυπολογισμό και τις προαναφερθείσες διαγραφές προκύπτει αδυναμία αποπληρωμής του υπολοίπου της οφειλής να υπάρχει και δυνατότητα διαγραφής μέρους ή όλου αυτής

Αύξηση του ορίου οφειλών για τη συνταξιοδότηση (Η Συμβουλευτική επιτροπή επιστημόνων του ΕΦΚΑ, προτείνει το όριο των 45.000€)

Το επιτόκιο της ρύθμισης να μην είναι 5% που προβλέπεται διότι αφενός επαναφέρει σχεδόν στο σύνολο των κουρεμένων τόκων και προσαυξήσεων και αφετέρου δεν ανταποκρίνεται στον πολύ μικρό πληθωρισμό ή και αποπληθωρισμό που υπάρχει σήμερα.

Να μην υπάρχει η υποχρέωση καταβολής των τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών, ως απαραίτητη προϋπόθεση διατήρησης της ρύθμισης.

Να υπάρχει ευελιξία στην αποπληρωμή των δόσεων ώστε να μην χάνεται η ρύθμιση εύκολα.

Να διεκπεραιωθούν άμεσα οι αναδρομικές διαγραφές συναδέλφων καθώς και οι διαγραφές λόγω αποσύνδεσης ασφάλισης από την ιδιότητα που εκκρεμούν, ούτως ώστε να μπορούν οι συνάδελφοι να ενταχθούν και στη ρύθμιση για το υπόλοιπο της οφειλής τους.

Γ. Σχετικά με την ΥΑ για το βοήθημα ανεργίας στο ΕΤΑΑ

Τον Ιούλιο 2018 δόθηκε στη δημοσιότητα το κείμενο της ΥΑ (εδώ), στη συνέχεια δημοσιεύτηκε η ΥΑ στο ΦΕΚ Β΄3003 2018 (εδώ) αλλά στη συνέχεια καταργήθηκε η πρώτη ΥΑ και δημοσιεύτηκε νέα στο ΦΕΚ Β΄3496 2018 (εδώ). Από τη σύγκριση των δύο κειμένων, διαπιστώνουμε πως από το δημοσιευθέν στο ΦΕΚ της πρώτης ΥΑ είχε διαγραφεί η παρ.δδ «… Μη ύπαρξη οφειλής από οποιαδήποτε αιτία προς τους πρώην Τομείς του ΕΤΑΑ στους οποίους υπάγεται υποχρεωτικά ο δικαιούχος, ή σε περίπτωση ύπαρξης οφειλής ο δικαιούχος να έχει υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης των οφειλών, οι όροι της οποίας τηρούνται…». Η απάλειψη αυτή είναι σημαντική και βελτιώνει αισθητά την πρώτη εκδοχή της ΥΑ αναιρώντας μια εκ των προϋποθέσεων που την καθιστούσαν σχεδόν αδύνατη στην εφαρμογή της.

Παραμένουν όμως πρόσθετες και σωρευτικές προϋποθέσεις που περιορίζουν δραστικά το πεδίο εφαρμογής της ΥΑ και τους εν δυνάμει δικαιούχους του βοηθήματος:

Η « μη άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας» στην Προϋπόθεση 2β, που προκύπτει από την μη έκδοση φορολογικών στοιχείων είναι προσθήκη που ουσιαστικά ακυρώνει την ύπαρξη χαμηλού εισοδήματος κατά το προηγούμενο έτος, που θα έπρεπε να είναι το μοναδικό κριτήριο.

Η «Μη υπαγωγή στην υποχρεωτική ή προαιρετική ασφάλιση του ΕΦΚΑ ή άλλου φορέα κύριας ασφάλισης της ημεδαπής ή της αλλοδαπής» (2ε) στερεί το βοήθημα σε όσους έχουν δικαίωμα παράλληλης ή πολλαπλής ασφάλισης

Η «Μη διακοπή της επαγγελματικής τους δραστηριότητας προκειμένου να υπηρετήσουν τη στρατιωτική τους υπηρεσία ή προκειμένου να μετέχουν σε πανεπιστημιακές ή μεταπτυχιακές ή διδακτορικές σπουδές.» (2στ) αποστερεί το βοήθημα σε όσους πρόκειται να υπηρετήσουν και μάλιστα υποχρεωτικά τη στρατιωτική θητεία ή να διακόπτουν για σπουδές.

«Το συνολικό ατομικό καθαρό φορολογητέο εισόδημα από οποιαδήποτε πηγή των δύο φορολογικών ετών που προηγούνται του έτους υποβολής της αίτησης να μην υπερβαίνει αθροιστικά το ποσό των είκοσι χιλιάδων ευρώ (€ 20.000,00) και το συνολικό οικογενειακό καθαρό φορολογητέο εισόδημα από οποιαδήποτε πηγή των δύο φορολογικών ετών που προηγούνται του έτους υποβολής της αίτησης να μην υπερβαίνει αθροιστικά το ποσό των τριάντα χιλιάδων ευρώ (€ 30.000,00).» Στερεί το βοήθημα σε μεγάλο αριθμό ασφαλισμένων (εμμίσθων κυρίως αλλά και αμίσθων) που έμειναν άνεργοι άλλα είχαν ένα υποτυπώδες ετήσιο εισόδημα. Τα αντίστοιχα επιδόματα ανεργίας των μισθωτών ασφαλισμένων δεν έχουν εισοδηματικά κριτήρια.

«Ο δικαιούχος να διαμένει μόνιμα στην Ελλάδα.» Η προϋπόθεση αυτή που εξαιρεί όσους έχουν μεταναστεύσει, ώστε να μπορούν να εργασθούν, δε συνάδει με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο.

Θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη ότι η Υπουργική Απόφαση περιλαμβάνει ασφαλισμένους για τους οποίους συντρέχουν οι προϋποθέσεις προ της δημοσιεύσεώς της. Από τη διατύπωση της παρ.1 του άρθρου 3 (έναρξη προθεσμίας από τη λήψη της βεβαίωσης του ΕΦΚΑ) μπορεί να συναχθεί ότι καταλαμβάνει και περιπτώσεις ασφαλισμένων που περιήλθαν σε κατάσταση ανεργίας ή υποαπασχόλησης και προ της θεσπίσεως της ΥΑ.

Δεν προκύπτει μετά βεβαιότητας ο συνυπολογισμός του χρόνου επιδότησης στο χρόνο ασφάλισης, όπως συμβαίνει για τους μισθωτούς (άρθρο 40 Ν.3996/2011).

Εν κατακλείδι παρά την εμφανή βελτίωση της δεύτερης Υπουργικής Απόφασης παραμένει το γεγονός ότι περιορίζεται σημαντικά ο αριθμός των δικαιούχων, ενώ η όλη διαδικασία χαρακτηρίζεται από γραφειοκρατική προσέγγιση, που θα δυσκολέψει τους δικαιούχους.. Σημαντικές κατηγορίες ανέργων ή υποαπασχολούμενων επιστημόνων εξαιρούνται αδικαιολόγητα, είτε γιατί τα προηγούμενα χρόνια έτυχε να έχουν κάποιο ισχνό εισόδημα, είτε γιατί αναγκάστηκαν να διακόψουν για την εκπλήρωση (αμισθί) των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων ή να βελτιώσουν τις σπουδές τους.

Ως προς το ουσιαστικό ζήτημα της παροχής του επιδόματος ανεργίας. Η γενική έλλειψη συντονισμού μεταξύ ΤΣΜΕΔΕ και ΟΑΕΔ θέτει εμπόδια στην προώθηση της παροχής βοηθήματος προς τους άνεργους συναδέλφους μηχανικούς που το δικαιούνται, με αποτέλεσμα κανείς αυτοαπασχολούμενος μηχανικός ακόμα δεν έχει πάρει επίδομα ανεργίας.

Ε. Σημαντικά λάθη στα ειδοποιητήρια – Διοικητικό χάος ΕΦΚΑ

Κατά την ανάρτηση (με σημαντική καθυστέρηση) των ειδοποιητηρίων ΕΦΚΑ Ιανουαρίου 2019 διαπιστώθηκαν σημαντικά λάθη, καθώς από μεγάλη μερίδα αυτών έλλειπε το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα 2017, ενώ σε ειδοποιητήρια εμμίσθων ασφαλισμένων (περίπου 47.000) υπήρξε εσφαλμένη χρέωση εισφοράς, τόσο από τον ΕΦΚΑ, όσο και από το ΕΤΕΑΕΠ.

Ο ΕΦΚΑ αναγνώρισε το δεύτερο λάθος με ανακοίνωσή του, πλην όμως δεν χορηγήθηκε ικανός χρόνος για την εξόφληση των εισφορών (μόνον 4 εργάσιμες ημέρες από την ανάρτησή τους). Τα ειδοποιητήρια του ΕΤΕΑΕΠ για τους έμμισθους είναι ακόμη αναρτημένα, παρά τις διαβεβαιώσεις ότι θα επιλυθεί το θέμα.

Σε πολλές περιπτώσεις παρατηρείται σε έμμισθους επιστήμονες η λανθασμένη παρακράτηση εισφορών προς τον ΕΦΚΑ (λανθασμένα ποσοστά, ασάφειες στον ορισμό του ασφαλιστέου μισθού, απόδοση εισφορών στο πρώην ΙΚΑ, αντί στο αντίστοιχο πρώην ταμείο ΤΣΜΕΔΕ.

Προτείνεται:

Άμεση διόρθωση των λαθών, βελτίωση της αξιοπιστίας των συστημάτων, ενημέρωση των ασφαλισμένων και χορήγηση ικανού χρόνου για αποπληρωμή των ειδοποιητηρίων.

Σαφείς οδηγίες προς τους εργοδότες και τις Υπηρεσίες που παρακρατούν και καταβάλλουν εισφορές μισθωτών επιστημόνων.

Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά κατά τη διαδικασία ανανέωσης ασφαλιστικής ικανότητας των ασφαλισμένων παρουσιάστηκαν εκατοντάδες φαινόμενα ασφαλισμένων που ενώ πληρούν τις προϋποθέσεις για χορήγηση ασφαλιστικής ικανότητας υγειονομικής περίθαλψης (άρθρα 22 και 23 ν.4529/2018), βρέθηκαν ανασφάλιστοι αυτοί οι ίδιοι ή/και τα έμμεσα μέλη τους.

Παράλληλα σε εκατοντάδες περιπτώσεις υπήρξε διαγραφή εμμέσων μελών χωρίς λόγο.

Άξιο αναφοράς είναι ότι το μεγάλη μερίδα εμμίσθων του Δημοσίου Τομέα βρέθηκαν ανασφάλιστοι, παρότι παρακρατούνται εισφορές υγείας από τις αποδοχές τους και τούτο διότι ακόμη δεν έχουν ενταχθεί (μετά από δύο και πλέον έτη) στο σύστημα των Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων.

ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ:

Άμεση απόδοση ασφαλιστικής ικανότητας σε όλους τους ασφαλισμένους, μέχρι να διορθωθούν τα προβλήματα.

Να δοθεί εντολή ώστε από κανένα ασφαλισμένο να μην αφαιρείται η ασφαλιστική ικανότητα χωρίς προηγούμενη ενημέρωση και πρόσκληση για ρύθμιση τυχόν εκκρεμοτήτων.

Δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την ηλεκτρονική απόδοση ασφαλιστικής ικανότητας, με δυνατότητα ηλεκτρονικής κατάθεσης δικαιολογητικών από ασφαλισμένους. Η πλατφόρμα να επικοινωνεί σε πραγματικό χρόνο με αυτές των εισφορών μη μισθωτών και ΑΠΔ ώστε να υπάρχει άμεση ενημέρωση για την εκπλήρωση των ασφαλιστικών υποχρεώσεων.

Υπάρχουν τεράστιες καθυστερήσεις σε όλες τις διαδικασίες που οφείλονται στην υποστελέχωση των Υπηρεσιών, καθώς και στο δύσχρηστο και τρομερά περίπλοκο πληροφοριακό σύστημα του ΕΦΚΑ – που σημειωτέον, πολύ συχνά οι αρμόδιοι υπάλληλοι το βρίσκουν κλειστό. Επιπλέον, το εν λόγω σύστημα τροποποιείται συνεχώς, με αποτέλεσμα να απαιτούνται κάθε φορά καινούρια δεδομένα και διαφορετικές καταχωρήσεις, που δεν είναι εξ’ αρχής γνωστές στους υπαλλήλους.

Ενδεικτικά, από τις περίπου 900 Αιτήσεις Αναδρομικής Διαγραφής που έχουν πλέον συσσωρευτεί στο τμήμα ασφάλισης, έχουν εξεταστεί μέχρι στιγμής, μόνον οι 150.

Από δε τις Αιτήσεις διαγραφής και αποχαρακτηρισμού λόγω κλειστών βιβλίων, οι οποίες (σύμφωνα με την τελευταία τους καταμέτρηση) έχουν πλέον υπερβεί τις 9000,έχει εξεταστεί ο ίδιος αριθμός αιτήσεων, δηλαδή μόλις οι 150.

Είναι φανερό ότι, εφόσον το ΤΣΜΕΔΕ συνεχίσει να λειτουργεί με αυτό το ρυθμό και με αυτά τα μέσα, θα χρειαστούν δεκαετίες για την ολοκλήρωση της εξέτασης των εν λόγω αιτήσεων – καθώς μάλιστα, στις ήδη υπάρχουσες, προστίθενται διαρκώς νεότερες – (Με ένα πρόχειρο υπολογισμό προκύπτει ότι, για την εξέταση 9000 αιτήσεων θα χρειαστούν 22,5 χρόνια…).

ΣΤ. Καθυστερήσεις στην απονομή συντάξεων

Μέχρι στιγμής, ο χρόνος απονομής προσωρινών συντάξεων κυμαίνεται από 8 έως 19 μήνες από την ημερομηνία αίτησης συνταξιοδότησης. Όσον αφορά δε τις Πράξεις οριστικής απονομής, αυτές φαίνεται σαν να μην προχωράνε. Δυόμιση και πλέον έτη από την έναρξη ισχύος του Νόμου, υπολείπονται ακόμα 250 φάκελοι για να κλείσουν οι αιτήσεις του 2016. Το απογοητευτικό είναι ότι ενώ βρέθηκε με τα πολλά λογισμικό υπολογισμού τους από τον Φεβρουάριο του 2018, συνεχίζει ο υπολογισμός να γίνεται «με το χέρι», και με απαράδεκτα αργούς ρυθμούς (3 την ημέρα)! Ζητάμε την επίσπευση απονομής προσωρινών και οριστικών συντάξεων από τον ΕΦΚΑ και ειδικότερα από το Ταμείο μας (πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ). Αυτή τη στιγμή εκκρεμούν πάνω από 3000 αιτήσεις συνταξιοδότησης.

Οι προσωρινές συντάξεις υπολογίζονται βάσει της αρχικής εγκυκλίου ΕΦΚΑ, δηλαδή ως αποτέλεσμα των εισφορών του τελευταίου έτους πριν την ημερομηνία διακοπής επαγγέλματος. Αυτό καταλήγει σε απονομή προσωρινών από 380 έως 400 € μηνιαίως το πολύ, προ κρατήσεων και φόρων. Και ενώ έχει βγει νεότερη εγκύκλιος που ορίζει τον υπολογισμό της προσωρινής στο 80% της οριστικής για όσους υποβάλλουν την αίτησή τους ηλεκτρονικά, αυτή δεν εφαρμόζεται από το Ταμείο μας. Ζητάμε την εφαρμογή της Εγκυκλίου για όλους τους νέους συνταξιούχους που θα υποβάλλουν εφεξής αίτηση.

Εφαρμόζεται από το Ταμείο παρακράτηση ποσού της εξαγοράς χρόνου σπουδών ή στρατιωτικής θητείας όχι από την οριστική αλλά από την ήδη πολύ χαμηλή προσωρινή σύνταξη. Σήμερα που οι προσωρινές κυμαίνονται από 384 έως 500 € το πολύ το μήνα, είναι απαράδεκτο να παρακρατείται το ¼ του εξευτελιστικού αυτού ποσού για εξαγορές!

Για τους διπλοασφαλισμένους όπως επισημαίνουν και δεκάδες συνάδελφοι σε επιστολή που κοινοποιήθηκε μέσω της ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ, υπάρχει ακόμα πιο καθυστέρηση στην απονομή Οριστικών Συντάξεων. Μέχρι σήμερα καμιά οριστική συνταξιοδοτική απόφαση δεν έχει βγει παρά το γεγονός ότι ο χρόνος που έχει παρέλθει πλησιάζει τα τρία χρόνια!!!.

Η κατάσταση αυτή, εκτός από την κατάφωρη αδικία σε ασφαλισμένους που έχουν στηρίξει το σύστημα Δημόσιας Ασφάλισης της χώρας για πάνω από 65 χρόνια έκαστος (άθροισμα εισφορών στους δύο φορείς Κύριας Σύνταξης) και την άνιση μεταχείριση σε σχέση με άλλες κατηγορίες ασφαλισμένων που ο χρόνος αναμονής είναι πολύ λιγότερος, έχει δημιουργήσει σοβαρά οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα αφού έχει αναγκάσει συναδέλφους να αντιμετωπίσουν καταστάσεις δανείων, σπουδών παιδιών ή άλλων ανελαστικών υποχρεώσεών τους με τα μισά χρήματα και για διάστημα πέρα από κάθε δυσμενή πρόβλεψη.

Υπάρχουν δε και σοβαρά ζητήματα νομιμότητας μια και :

α) Η απονομή της “προσωρινής οριστικής” σύνταξης μόνο για το σκέλος του Δημοσίου παραβιάζει τον ενιαίο χαρακτήρα της τελικής αποδιδόμενης σύνταξης

β) Η απονομή της προσωρινής σύνταξης μόνο για το σκέλος του Δημοσίου είναι εκτός νομιμότητας, την στιγμή που ο Ν. 4499/2017 ρητά στην παρ. 2α) του άρθρου 2 αναφέρει : " Η προσωρινή σύνταξη λόγω γήρατος υπολογίζεται στο 80% του ποσού της οριστικής σύνταξης όπως διαμορφώνεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 4387/2016" που στην περίπτωση των παράλληλα ασφαλισμένων η δικαιούμενη σύνταξη είναι μία ενιαία με δύο τμήματα (Δημόσιο+προσαύξηση ΤΣΜΕΔΕ ή ΤΣΑΥ).

γ) Υπάρχει μεγάλη παραβίαση τη προθεσμίας των 6 μηνών της παρ. 3.α του άρθρου 1 του Ν.4151/2013. Η παραβίαση μάλιστα των προθεσμιών αυτών σύμφωνα με την παρ. 5 συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα.

δ) Υπάρχουν, σύμφωνα με ενημέρωσή μας, και περιπτώσεις όπου δεν έχει τηρηθεί η σειρά κατάθεσης του φακέλου.

Θα πρέπει άμεσα να ολοκληρωθούν όλες οι διαδικασίες για την οριστική έκδοση συντάξεων των διπλοασφαλισμένων, αλλά και η επιτάχυνση των διαδικασιών απόδοσης σύνταξης στο σύνολο των υπό συνταξιοδότηση Επιστημόνων, που καθυστερούν τραγικά.

Ζ. Τεράστιες μειώσεις στις Συντάξεις

Σύμφωνα με υπολογισμούς αλλά και με βάση τις πρώτες συντάξεις που έχει εκδόσει το πρώην ΤΣΜΕΔΕ με βάση το Ν. 4387/16 με 40 χρόνια ασφάλισης στο ΤΣΜΕΔΕ και 36 στην Ειδική Προσαύξηση (πρώην ΕΛΠΠ) προκύπτουν μεικτές συντάξεις περί τα 1000 €. Με βάση το προηγούμενο ασφαλιστικό καθεστώς, η κύρια σύνταξη για 40 χρόνια ήταν 1.018,95 € ενώ η Ειδική Προσαύξηση για 36 χρόνια ήταν 1.219,68 €. Συνολικά δηλαδή 2.238,63 €. Η ονομαστική μείωση των συντάξεων δηλαδή υπερβαίνει το 54%.

Η βίαιη περικοπή των συντάξεων των Ε.Ε. Μηχανικών προέρχεται κυρίως από την εξανέμιση του κλάδου της Ειδικής Προσαύξησης. Οι εισφορές που έχουν καταβληθεί στην Ειδική προσαύξηση (πρώην ΕΛΠΠ) υπολογίζονται πλέον με έναν αυθαίρετο συντελεστή (χ 0,075) και συνιστούν πλέον απλή προσαύξηση στη σύνταξή μας της τάξης των 200-250€ περίπου. Επί του θέματος, οι συνταξιούχοι προ του 4387/16, έχουν καταφέρει τη θέσπιση ειδικής Υ.Α. για τον υπολογισμό της Ειδικής Προσαύξησης γι αυτούς, ώστε ακόμα κι αν γίνει επανυπολογισμός της σύνταξής τους, οι περικοπές να μην είναι τόσο υψηλές όσο οι δικές μας αλλά κατά 200 – 250 € μικρότερες

Αν υποθέσουμε ότι ξεκινά σήμερα (2019) την ασφάλιση του ένας νέος συνάδελφος και στο σύνολο του ασφαλιστικού του βίου καταβάλλει την ελάχιστη εισφορά λόγω μικρών εισοδημάτων. Μετά από 40 ολόκληρα χρόνια (το 2059 δηλαδή) η προσδοκόμενη του σύνταξη θα είναι: 384€ + 42,8% Χ (2/3) 650€ = 568 €.

Οι μειώσεις στις συντάξεις χηρείας είναι ακόμα πιο τραγικές μια και αυτές πια περιορίζονται στο 50% της προσδοκόμενης σύνταξης.

ΑΡιστερή ΑΓωνιστική Ενωτική Συσπείρωση – ΑΡΑΓΕΣ 12/4/2019