Για τον εξορθολογισμό του δημόσιου τομέα

 Άρθρο του Δ. Μπελαντή από το Rednotebook. Μόνο από έξω πέφτει το κάστρο. Μόνο με τον υγιή ανταγωνισμό με τον ιδιωτικό τομέα θα μπορούσε το κράτος να εκλογικευθεί και να μειωθεί σε όγκο. Αφήστε πίσω σας τον δεινόσαυρο. Πηγαίνετε να εργασθείτε στις μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες, στις τράπεζες, στον κατασκευαστικό τομέα, στα χρηματοπιστωτικά κέντρα

Από όλες τις κυρίαρχες πλευρές ακούγεται συνέχεια το επιχείρημα ότι το Δημόσιο (τόσο το στενό όσο και το ευρύτερο) είναι υπερδιογκωμένο, οικονομικά σπάταλο, υδροκεφαλικό και ότι, επιτέλους, πρέπει να μειωθεί. Ότι αυτό το Δημόσιο χτίστηκε επί χρόνια στην βάση των πελατειακών σχέσεων και του πελατειακού κομματικού κράτους, πράγμα για το οποίο, περιέργως αυτήν την στιγμή, όλα τα κυρίαρχα κόμματα ασκούν την άδολη αυτοκριτική τους ή «ποιούν την νήσσα». Αυτή την στιγμή, οφείλουν να πληρώσουν οι πελάτες και, βεβαίως, όχι οι πάτρωνες, αφού αυτοί έχουν «ξεπλυθεί» μέσω της αυτοκριτικής. Υπονοείται μια εκδικητικότητα απέναντι σε αυτούς που στάθηκαν «ηθικά αδύναμοι» και διεκδίκησαν με «μη αξιοκρατικό τρόπο» να διορισθούν αντί να στραφούν στην δυναμική ιδιωτική αγορά εργασίας – ενώ οι πάνω απλώς υπέκυψαν σε αυτήν την ολέθρια ηθική αδυναμία μάλλον για λόγους φιλανθρωπικούς. Μήπως οι κυρίαρχοι έχουν και αυτοί κάποιο δίκιο;

Δεν θα θυμίσουμε εδώ ότι ένα πολύ σημαντικό τμήμα του προσωπικού στο Δημόσιο έχει διοριστεί με διαδικασίες ΑΣΕΠ ή άλλες αξιόπιστες διαδικασίες πρόσληψης -και, όμως, συμπεριλαμβάνεται στις λοιδωρίες περί «επίορκων», «ανίκανων» κλπ. Ούτε θα επιμείνουμε στο σημαντικό γεγονός ότι το ποσοστό των εργαζομένων στο ευρύτερο Δημόσιο είναι, επί του συνολικού εργατικού δυναμικού, χαμηλότερο και από αυτό της Ε.Ε., αλλά και από τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ. Ούτε θα θυμίσουμε τα «υπεραριστερά» περί φορολογίας του πλούτου, μείωσης των στρατιωτικών δαπανών κ.α.  Θα ξεκινήσουμε από την παραδοχή ότι πρέπει τα έξοδα λειτουργίας του Δημοσίου να μειωθούν, και μάλιστα σημαντικά, και ότι αυτό αφορά και την αναγκαία μείωση προσωπικού.    

Προτού φτάσουμε στην ανάγκη διαθεσιμοτήτων και απολύσεων, μπορούμε να ασχοληθούμε με τα μεγάλα δικηγορικά γραφεία του εσωτερικού και του εξωτερικού, τα οποία πληρώθηκαν άπειρες χιλιάδες – αν όχι εκατομμύρια- ευρώ από το Δημόσιο  για να συντάξουν τα κείμενα των μνημονίων, τα κείμενα των εφαρμοστικών νόμων, τα παραρτήματα, τις αιτιολογικές εκθέσεις κλπ. Βεβαίως, πραγματοποίησαν πολλή δουλειά και μας έβαλαν και μας σε πολύ κόπο (να απαντάμε εμπεριστατωμένα, να αντιπολιτευόμαστε κλπ). Τελικά, όμως, η δουλειά που έκαναν δεν ήταν και τόσο ικανοποιητική. Πέραν των όσων χρήσιμων και κοινωφελών συνεισέφεραν, δεν κατάφεραν να πείσουν τους κυβερνώντες να δράσουν γρήγορα και αποτελεσματικά, αφού πάνω από ένα χρόνο τώρα δεν προχωρούν με αποφασιστικά βήματα, δεν εφαρμόζουν στον μέγιστο βαθμό την διαθεσιμότητα –παρά μόνο με ημίμετρα– , ανέχονται τους κηφήνες και τους επίορκους, δεν προχωράνε σε άμεσες απολύσεις, ούτε στις αναγκαίες πειθαρχικές διώξεις, οι οποίες και θα επέσυραν αργία, διαθεσιμότητα κλπ.. Ακόμη περισσότερο, δεν κατάφεραν να πείσουν τους ίδιους τους υπαλλήλους ότι είναι για το καλό τους να απολυθούν, γιατί κάπου εκεί έξω, στον από χρόνια δυναμικό ιδιωτικό τομέα,  μπορούν να  προσφέρουν πολύ περισσότερα στην κοινωνία. Αντίθετα, βλέπουμε όλους αυτούς τους μη πεισμένους ανθρώπους να φωνασκούν και να διαδηλώνουν. Άρα, ο λόγος των  γραφείων δεν έχει την απαιτούμενη ηγεμονική δύναμη. Άρα, η προσφορά αυτών των γραφείων –σε μια εποχή υψηλών προσδοκιών– ήταν μη ικανοποιητική, αφού τα επιχειρήματά τους δεν έπεισαν ούτε τους κυβερνώντες ούτε την κοινωνία. Μήπως, λοιπόν, θα έπρεπε να ζητήσει το Δημόσιο τα λεφτά πίσω για μη ικανοποιητική ανταπόκριση των γραφείων στις ανάγκες της σύμβασης; Δεν θα εξοικονομούσε έτσι πολύ σημαντικά ποσά;   

Αλλά και ένας μεγάλος αριθμός ιδιωτικών συμβούλων του Δημοσίου και εταιρειών συμβούλων  για την καλύτερη προσαρμογή του Δημοσίου στο επιχειρηματικό πνεύμα δεν τα έχει πάει και τόσο καλά.  Πέρα από το κρίσιμο γεγονός ότι ασχολούνται με τον μύθο του Σίσσυφου, να μετατρέψουν το αντιπαραγωγικό και στρεβλό κράτος τόσων δεκαετιών σε χώρο φιλικό προς την υγιή και παραγωγική επιχειρηματικότητα, αντί να δουλεύουν για τον υγιή ιδιωτικό τομέα, από τον οποίο  και στερούν τις πολύτιμες υπηρεσίες τους, δεν έχουν πετύχει όσα μας είχαν υποσχεθεί. Η υπόθεση των ιδιωτικοποιησεων τραβά πολύ, δεν βρίσκονται εύκολα αγοραστές για τα φιλέτα του Δημοσίου-παρά τις γνωριμίες και διασυνδέσεις των συμβούλων–, δεν έχουν πειστεί οι εργαζόμενοι ότι τα πράγματα θα βελτιωθούν αισθητά μετά την ιδιωτικοποίηση των δημοσίων επιχειρήσεων, ούτε οι κάτοικοι των περιοχών των φιλέτων ότι οι οικιστικοί και περιβαλλοντικοί  όροι διαβίωσής τους θα βελτιωθούν και μάλιστα σε πολύ σημαντικό βαθμό μέσα από τις νέες επενδύσεις σε ακίνητα του Δημοσίου. Δηλαδή, δεν έχουν γίνει τα αυτονόητα. Καθώς ο μαρξισμός είναι μια φιλοσοφία της πράξης, θα περιμέναμε πολύ περισσότερα από αυτούς τους ανθρώπους. Μήπως, λέω μήπως, αν καταγγέλλονταν οι συμβάσεις τους, αν ζητάγαμε πίσω όσα μας κόστισαν, και αυτοί  θα ξαναγύρναγαν στον ιδεώδη για αυτούς τόπο –στην ελεύθερη αγορά– και εμείς θα γλυτώναμε από τους μισθούς, τα μπόνους  και τις προμήθειες, ώστε να μπορούμε να «εξυπηρετήσουμε» και το χρέος μας από καλύτερες θέσεις;  

Τα ίδια ισχύουν και για το περιβόητο Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ). Τόσος κόπος έγινε για να διορισθεί ο Πρόεδρός του. Τόσες Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου  και νομοθετικές κυρώσεις πήγαν χαμένες – αντί να αξιοποιηθούν πολύ καλύτερα! Και, όμως, το ΤΑΙΠΕΔ αργεί –παρά τις σημαντικές αντιμισθίες που παρέχονται, παρά την τόση κυβερνητική στήριξη. Πού είναι οι επενδυτές, πού είναι οι ενδιαφερόμενοι, ντόπιοι και ξένοι; Γιατί καθυστερούν τόσο πολύ να πουλήσουν τα εναπομείναντα πακέτα μετοχών του Δημοσίου στις ΔΕΚΟ και αλλού; Πολύ φοβούμαστε ότι ο ιός του κρατισμού έχει διαφθείρει τους υψηλόμισθους κυρίους του ΤΑΙΠΕΔ, και ότι θα καθυστερήσουν τις ιδιωτικοποιήσεις, για να παρατείνουν το διάστημα που θα αμοίβονται παχυλά. Γιατί δεν αναθέσαμε από την αρχή αυτήν την υπόθεση σε ένα διεθνές holding εξειδικευμένο στις ιδιωτικοποιήσεις; Πιο φτηνά δεν θα μας ερχόταν; Και θα αποφεύγαμε και τον παντού ελλοχεύοντα ιό του κρατισμού και του βολέματος. Ενώ τα στελέχη του ΤΑΙΠΕΔ θα μπορούσαν να διαπρέψουν αλλού, π.χ. στον υπερενεργό σήμερα ελληνικό τραπεζικό τομέα. 

Ας έρθουμε, τέλος, στα στελέχη του Δημοσίου. Όχι σε όλα, αλλά σε αυτούς που πραγματικά πιστεύουν στην ιδιωτική πρωτοβουλία, στο λιγότερο κράτος, στην «καλή διακυβέρνηση». Όχι στους κηφήνες και τους νοσταλγούς του πασοκικού λαϊκισμού του ‘80 ή του φαύλου κράτους του Κώστα Καραμανλή. Αλλά στα άξια στελέχη που παλεύουν για ένα υγιές επιχειρηματικό πνεύμα στο Δημόσιο και για την περικοπή  μισθών, συντάξεων, αναπηρικών επιδομάτων και άλλων αχρήστων δήθεν κοινωνικών παροχών. Που παλεύουν δηλαδή για ένα γνήσιο κοινωνικό κράτος και  όχι για ένα κράτος «κοινωνικών παροχών». Με ειλικρίνεια τους μιλάμε και τους λέμε: Άδικος ο κόπος σας. Μόνο από έξω πέφτει το κάστρο. Μόνο με τον υγιή ανταγωνισμό με τον ιδιωτικό τομέα θα μπορούσε το κράτος να εκλογικευθεί και να μειωθεί σε όγκο. Αφήστε πίσω σας τον δεινόσαυρο. Πηγαίνετε να εργασθείτε στις μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες, στις τράπεζες, στον κατασκευαστικό τομέα, στα χρηματοπιστωτικά κέντρα. Έτσι, και το κόστος του Δημοσίου θα μειωθεί, αφού πολλοί από σας είναι υψηλόμισθοι, αλλά και εσείς  θα πείσετε με το παράδειγμά σας, εμπιστευόμενοι την ελεύθερη αγορά και τις μεγάλες προοπτικές της και συμβάλλοντας στην συρρίκνωση του κράτους. Μην φοβάστε το μέλλον, τολμείστε!  
  
Ανάλογα θα μπορούσαν να γραφούν για όλες τις μεγάλες κατασκευαστικές και εργολαβικές εταιρείες, που απορροφούν πόρους μέσα από τις συμβάσεις με το Δημόσιο. Καιρός να εγκαταλείψουν αυτόν τον δεινόσαυρο, να επιτρέψουν την καλύτερη εξυπηρέτηση του χρέους, να ανασυγκροτήσουν με πειστικό τρόπο τον παραγωγικό ιστό της χώρας, τις κατασκευές, την βιομηχανία κλπ. Θα μου πείτε, ποιοι θα αγοράσουν τα προϊόντα. Μα είναι αυτονόητο. Τόσοι ξένοι θα έλθουν στην χώρα μας με βάση το Μεσοπρόθεσμο, τον τελευταίο νόμο για το ΤΑΙΠΕΔ κλπ. Και μάλιστα ξένοι με πολλά χρήματα στις τσέπες.

Τα παραπάνω γράφονται με ειλικρινή διάθεση για τον εξορθολογισμό του Δημοσίου και με φιλικά αισθήματα για όσους τον υπηρετούν. Φοβούμαι, όμως, ότι παίζουν σε ψόφιο άλογο. Εκτός αν  έχουν όντως μολυνθεί -και μάλιστα θανάσιμα- από τον ιό του κρατισμού.