Νέες αλλαγές στο Ασφαλιστικό. Στο «στόχαστρο» συντάξεις, παροχές, όρια ηλικίας

Τι υπέγραψε ο κ. Βρούτσης...

Ο υπ. Εργασίας ανέθεσε στο ΚΕΠΕ μελέτη για τη διοικητική και οικονομική ενοποίηση 60 διαφορετικών φορέων που χορηγούν κύριες και επικουρικές συντάξεις, αλλά και προνοιακά επιδόματα. Ακούγεται «αθώο», αλλά δεν είναι.

Ανοίγει ο δρόμος για απολύσεις εργαζομένων στα ασφαλιστικά ταμεία

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Τζώρτζης Ρούσσος από την ΕφΣυν

Δόθηκε η εκκίνηση για τις επερχόμενες, δυσμενείς για τους ασφαλισμένους, αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα. Ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Γ. Βρούτσης, σε ρόλο αφέτη, την προηγούμενη Παρασκευή «πυροβόλησε», όχι στον αέρα αλλά στην καρδιά των ασφαλισμένων, δίνοντας το σύνθημα για τις επικείμενες αλλαγές. Η πρώτη κίνηση ήταν η ανάθεση στο Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) της μελέτης για τη διοικητική και την οικονομική ενοποίηση 60 διαφορετικών φορέων που χορηγούν κύριες και επικουρικές συντάξεις αλλά και προνοιακά επιδόματα.

Καθίσταται προφανές ότι η συγκεκριμένη ανάθεση αλλά και οι συγχωνεύσεις Ταμείων δεν θα είναι οι μόνες αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα (αφού στο ίδιο νομοσχέδιο αναμένεται να θεσμοθετηθεί και η κατάργηση των κατοχυρωμένων δικαιωμάτων που θα επιφέρει αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης).

Προσαρμογή προς τα κάτω

Ωστόσο και η ίδια η ενοποίηση Ταμείων και ασφαλιστικών φορέων θα δώσει μειώσεις στις παροχές αφού καθίσταται βέβαιο (άλλωστε αυτό συνέβη και το 2008 όταν με τον νόμο Πετραλιά έγιναν τότε εκτεταμένες συγχωνεύσεις Ταμείων) ότι όλες οι ενοποιήσεις θα γίνουν με προσαρμογή των παροχών προς τη βαθμίδα που δίνει το χαμηλότερο σε παροχές ταμείο.

Αναλυτικότερα: την περασμένη Παρασκευή ο υπουργός Γ. Βρούτσης υπέγραψε τη σχετική σύμβαση ανάθεσης στο Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ). Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, το ΚΕΠΕ θα πρέπει μέσα στο επόμενο δίμηνο να έχει ολοκληρώσει τη σχετική μελέτη που θα αφορά τη διοικητική και την οικονομική ενοποίηση ώστε να υπάρξει επαρκής χρόνος συζητήσεων με την τρόικα. Σύμφωνα με πληροφορίες, δε, αυτή θα έχει παραδοθεί μέχρι τα τέλη Αυγούστου, ώστε εντός των μηνών Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου να έχει λάβει την αποδοχή των εκπροσώπων των δανειστών μας.

Δήθεν εξυγίανση

Θα πρέπει, ωστόσο, να επισημανθεί ότι ο κ. Βρούτσης φρόντισε να ενθυλακωθεί και στο νομικό κείμενο της συμβάσεων η μαύρη προπαγάνδα περί δήθεν εξυγίανσης των ασφαλιστικών ταμείων. Συγκεκριμένα, στη σύμβαση αναγράφεται ότι «με τη διοικητική ενοποίηση των Ταμείων οριστικοποιείται η τελική δομή του ασφαλιστικού συστήματος, καθίσταται δυνατή η ορθολογική οργάνωση του προσωπικού, η αξιοποίηση ενιαίων μηχανογραφικών συστημάτων και η ανάπτυξη οικονομιών κλίμακας. Τελικός στόχος είναι η αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας, η μείωση των διοικητικών βαρών, η εξάλειψη κάθε ίχνους παραβατικότητας, η ταχύτερη εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων και η αύξηση των εσόδων των Ταμείων». Στην πράξη, βέβαια, μέσω της ενοποίησης θα δοθεί η δυνατότητα να απολυθούν (με το μέτρο της διαθεσιμότητας) χιλιάδες υπάλληλοι που υπηρετούν στα ασφαλιστικά ταμεία και να μειωθούν και οι παροχές (έστω για τις επόμενες γενιές) μέσω της «εξίσωσης» των παροχών στο ύψος που δίνει το μικρότερο, σε ασφαλιστικά δικαιώματα, Ταμείο. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στόχος είναι να ενοποιηθούν περί τους 60 φορείς, εντός των οποίων διατηρούνται σήμερα περίπου 90 μητρώα συνταξιούχων και ειδικοί λογαριασμοί, με λογιστική και οικονομική «αυτοτέλεια», διακριτές διοικητικές μονάδες και προσωπικό.

Μια αποστροφή ωστόσο εντός της σύμβασης δίνει τον τόνο τού τι πρόκειται να επακολουθήσει για τους Ελληνες εργαζόμενους τον επόμενο Νοέμβριο (με στόχο οι δυσμενείς αλλαγές στο συνταξιοδοτικό να πιάσουν όλους όσοι συνταξιοδοτούνται από την 1/1/2015). Το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης στη σύμβαση που υπέγραψε με το ΚΕΠΕ αναγνωρίζει, παρά τις δομικές αλλαγές που μετέτρεψαν σταδιακά ένα μωσαϊκό ειδικών συνταξιοδοτικών καθεστώτων σε σύγχρονο ασφαλιστικό ευρωπαϊκό σύστημα (σ.σ. έτσι ακριβώς αναγράφεται στη σύμβαση και σε καμία περίπτωση τούτο δεν απηχεί την πραγματικότητα), ότι υφίστανται ακόμα, τόσο σε διοικητικό όσο και σε λειτουργικό επίπεδο, παθογένειες προβλήματα και δυσλειτουργίες.

Αυτές λοιπόν οι παθογένειες, προβλήματα και δυσλειτουργίες κατά τον υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Γ. Βρούτση είναι οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις και ειδικότερα όσες διατάξεις δίνουν δικαίωμα εξόδου πριν από την ηλικία των 62 ετών.

Ούτε λίγο ούτε πολύ, λοιπόν, ο κ. Βρούτσης «προετοιμάζει» με ένταξη σε νομικά κείμενα των απόψεων του περί αύξησης του χρόνου παραμονής στην εργασία (και άρα μείωση των παροχών με δεδομένο ότι όσο κάποιος παραμένει στην εργασία του πληρώνει εισφορές στο ασφαλιστικό σύστημα).

Σύνταξη 360 ευρώ και όχι μόνο…

Θα πρέπει δε να σημειωθεί ότι είναι η τρίτη φορά μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα που η συγκυβέρνηση των Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ δίνει το στίγμα των προθέσεών της για τις αλλαγές στις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις. Είχε προηγηθεί η Τέταρτη Εκθεση Αξιολόγησης του 2ου Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής της Ελλάδας. Εκεί αποτυπώθηκαν οι απόψεις κυβερνώντων και δανειστών ότι η βιωσιμότητα του συστήματος περνά από:

● Τις ενοποιήσεις Ταμείων. Σύμφωνα λοιπόν με τις προβλέψεις τα Ταμεία αρχικά θα ενοποιηθούν σε τρία (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ και ΟΓΑ) και μετά το 2017 θα υπάρχει μία βασική σύνταξη για όλους (ύψους 360 ευρώ).

● Την κατάργηση της επικουρικής σύνταξης με την ενσωμάτωσή της στις κύριες συντάξεις.

● Την κατάργηση όλων των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων που αφορούν ηλικίες κάτω από τα 62 έτη.

● Την αύξηση του χρόνου ασφάλισης για πλήρη σύνταξη πάνω από 40 έτη.

● Την επέκταση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος και στα Ταμεία κύριας ασφάλισης με παράλληλη θέσπιση ρήτρας αύξησης εισφορών ή αυτόματης μείωσης των κύριων συντάξεων για τα ελλείμματα των Ταμείων κύριας σύνταξης.

● Την χωρίς όρους και προϋ­ποθέσεις είσοδο της ιδιωτικής ασφάλισης στην κοινωνική, μέσω της επέκτασης των επαγγελματικών ταμείων ασφάλισης.

Η δεύτερη αναγνώριση ενυπάρχει στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2015-2018 που προσφάτως ψηφίστηκε. Με βάση λοιπόν τη στόχευση για το 2015, που περικλείεται στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2015-2018 που ψηφίζεται την επόμενη εβδομάδα, η κυβέρνηση προσδοκά για το 2015 σε περιστολή δαπανών από την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης συνολικού ποσού 188 εκατομμυρίων ευρώ (και άλλα 147 εκατομμύρια για το 2016).

Θα πρέπει να επισημανθεί ότι το Μνημόνιο 2 (Νοέμβριος 2012) που αφορούσε την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης από την 1/1/2013 απέδωσε εξοικονόμηση συνολικού ποσού 286 εκατ. ευρώ για το 2013 και 231 εκατ. ευρώ για το 2014. Τότε η κυβέρνηση είχε επίσης και μεταξύ άλλων αυξήσει τα γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης.

Τι σημαίνουν τελικά όλα τα παραπάνω; Πολύ απλά ότι μαζί με τις ενοποιήσεις θα νομοθετηθεί και η κατάργηση των κατοχυρωμένων δικαιωμάτων, θέτοντας ως κάτω όριο για τη συνταξιοδότηση κάποιου ασφαλισμένου τα 62 έτη.

Αυτό σημαίνει ότι όποιος πιάσει τα όρια σε κάθε ταμείο σε ηλικία μικρότερη, θα πρέπει να αναμένει να φτάσει τα 62 για να συνταξιοδοτηθεί. Υπενθυμίζεται ότι κατοχυρωμένο δικαίωμα είναι η δυνατότητα των ασφαλισμένων να συνταξιοδοτηθούν (δηλαδή να «κλειδώσουν») με τις προϋποθέσεις που διαμορφώνονται κατά το έτος συμπλήρωσης του απαιτούμενου κατά περίπτωση χρόνου ασφάλισης ή ορίου ηλικίας.