Του Βασίλη Γαλούπη από το Ποντίκι
Ένα νέου τύπου «σιδηρούν παραπέτασμα» υψώνει η Γηραιά Ήπειρος σε πρόσφυγες και μετανάστες
Τέτοια εποχή πριν από 26 χρόνια, στις 19.8.1989, σηματοδοτήθηκε η
αρχή για την εκ βάθρων αλλαγή της Ευρώπης. Κι έμεινε στην ιστορία ως η
μέρα «πανευρωπαϊκού πικ-νικ». Τότε, για πρώτη φορά, η κομμουνιστική
Ουγγαρία άνοιξε για τρεις ώρες τα σύνορά της με την Αυστρία έτσι ώστε
κόσμος και από τις δύο πλευρές να πάρει μια γεύση της Ευρώπης χωρίς
περιορισμούς. Στην «άλλη πλευρά» πέρασαν 600 άτομα. Λίγο μετά, οι
ουγγρικές αρχές άνοιξαν επίσημα τα σύνορα και 60.000 άνθρωποι έκαναν το
ίδιο. Ήταν η συμβολική αρχή του τέλους για τη διαιρεμένη Ευρώπη. Στις
9.11.1989 έπεσε το Τείχος του Βερολίνου.
Σήμερα, δυόμισι δεκαετίες μετά, η Ευρώπη σηκώνει
ξανά τείχη και κατασκευάζει άρον άρον νέα φράγματα σε μια σπασμωδική
προσπάθεια να αναχαιτίσει τη ροή από τα κύματα των προσφύγων.
Ο Ιταλός πρωθυπουργός Ρέντσι έγραψε τον Ιούνιο: «Δεν θέλω το
σύμβολο της ευρωπαϊκής ταυτότητας να είναι ένα τείχος μεταξύ Ουγγαρίας
και Σερβίας, ούτε ένα τείχος δυσπιστίας ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες».
Παρ’ όλα αυτά, η Ουγγαρία δεν είναι η μόνη χώρα που κατασκευάζει
φράχτες.
Παρόμοια θέση με αυτήν του Ιταλού πρωθυπουργού πήρε την Κυριακή και ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ,
με άρθρο του στην «Die Welt»: «Προσφυγικά στρατόπεδα, σκάφη γεμάτα
ανθρώπους, βία κατά των αιτούντων άσυλο, όχι αυτό δεν είναι Ευρώπη».
Η Ευρώπη παλεύει αμήχανα να προσαρμοστεί στη μεταναστευτική κρίση
και να βρει λύση για το ανθρώπινο ποτάμι των εξαθλιωμένων που φτάνουν
στα εδάφη της με κάθε τρόπο και κάθε κόστος για να ξεφύγουν από το
πολεμικό σκηνικό στη Μέση Ανατολή, και όχι μόνο.
Φράχτες παντού
Είναι, όμως, τελικά οι φράχτες η απάντηση στη μεταναστευτική κρίση
στην Ευρώπη; Ακόμα και σε πρακτικό επίπεδο αν το δει κανείς, δεν
πρόκειται απαραίτητα τέτοιες κατασκευές να αναχαιτίσουν τις ροές των
προσφύγων. Είναι βέβαιο ότι θα δημιουργηθούν εναλλακτικές διαδρομές και
οι λαθρέμποροι θα αναγκαστούν, απλά, να τροποποιήσουν τα δίκτυά τους.
Εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες, αποφασισμένοι να
συνεχίσουν να ρισκάρουν τα πάντα για να φτάσουν σε ευρωπαϊκό έδαφος, θα
παρακάμψουν έτσι κι αλλιώς τους φράχτες ψάχνοντας άλλους τρόπους και
πύλες εισόδου.
Όταν η Ελλάδα «σήκωσε» το 2012 τον πολυσυζητημένο σιδερένιο φράχτη μήκους 12,5 χιλιομέτρων στον
Έβρο, στα σύνορα με την Τουρκία, άσχετα αν τώρα ο φράχτης αυτός είναι
σε σημεία διαλυμένος αφού έκτοτε δεν συντηρήθηκε, είδε από την πρώτη
κιόλας στιγμή ραγδαία αύξηση των προσφύγων που προσπαθούσαν πλέον να
περάσουν στη χώρα μέσω θαλάσσης. Επιπρόσθετα, οι λαθρέμποροι στα
τουρκικά χερσαία σύνορα μετακίνησαν κάποια από τα περάσματά τους
βορειότερα, στα βουλγαρικά σύνορα. Τώρα, η Βουλγαρία κατασκευάζει φράχτη στα σύνορα με την Τουρκία.
Ακροδεξιές πρακτικές