4ος Κύκλος – Ανώτερες σπουδές στην ατιμωρησία
Σελίδες 235 – 250, Μάθημα 12ο : Η ατιμωρησία των εξολοθρευτών του πλανήτη
Εγκλήματα κατά των ανθρώπων, εγκλήματα κατά της φύσης· η ατιμωρησία
των αφεντικών του πολέμου συνοδεύεται από την ατιμωρησία εκείνων, που
στη γη κατασπαράζουν τη φύση και στον ουρανό καταβροχθίζουν τη στοιβάδα
του όζοντος.
Οι επιχειρήσεις με τα μεγαλύτερα κέρδη στον κόσμο είναι εκείνες που
δολοφονούν και τον περισσότερο κόσμο· και οι χώρες που αποφασίζουν για
τη μοίρα του πλανήτη είναι εκείνες που θα έχουν τα μεγαλύτερα οφέλη από
την εξολόθρευση του.
Ένας πλανήτης για πέταμα
Πλημμύρες,
ρύποι: χείμαρροι από ρύπους πλημμυρίζουν τον κόσμο και τον αέρα που ο
κόσμος αναπνέει. Πλημμυρίζουν τον κόσμο όμως και χείμαρροι από λόγια και
εκθέσεις εμπειρογνωμόνων, από ομιλίες και κυβερνητικές δηλώσεις, από
μεγαλειώδεις διεθνείς συμφωνίες που κανείς δεν τηρεί και από διάφορες
άλλες εκδηλώσεις ανησυχίας των επισήμων για την οικολογία. Η γλώσσα της
εξουσίας παρέχει άσυλο στην καταναλωτική κοινωνία, σε εκείνους που την
επιβάλλουν ως διεθνές πρότυπο στο όνομα της ανάπτυξης καθώς και στις
εταιρίες που, στο όνομα της ελευθερίας, πληγώνουν τον πλανήτη και μετά
του πουλάνε φάρμακα και βάλσαμα. Οι περιβαλλοντολόγοι, που αναπαράγονται
σαν τα κουνέλια, φροντίζουν να συσκευάζουν την οικολογία μες στο
σελοφάν της ασάφειας. Η υγεία του κόσμου έχει κλονιστεί και η επίσημη
γλώσσα γενικεύει για να πάρει άφεση αμαρτιών: Είμαστε όλοι υπεύθυνοι,
ισχυρίζονται ψευδώς οι τεχνοκράτες και επαναλαμβάνουν οι πολιτικοί,
υπονοώντας ότι, αφού είμαστε όλοι υπεύθυνοι, τότε κανείς δεν είναι. Οι
επίσημες ομιλίες παροτρύνουν όλο τον κόσμο να κάνει θυσίες, υπονοώντας ότι τα σπασμένα θα τα πληρώσουν πάλι αυτοί που τα πληρώνουν πάντα.
Ολόκληρη η ανθρωπότητα πληρώνει τις συνέπειες από την καταστροφή του
εδάφους, τη δηλητηρίαση του αέρα, τη ρύπανση των νερών, τις
κλιματολογικές τρέλες και τη σπατάλη των μη ανανεώσιμων αγαθών που
παρέχει η φύση. Όμως οι στατιστικές αποκαλύπτουν -και οι αριθμοί
προδίδουν, τα δεδομένα, καμουφλαρισμένα κάτω από τις λέξεις,
αποκαλύπτουν ότι το εβδομήντα πέντε τοις εκατό των εγκλημάτων κατά της
φύσης διαπράττεται από το είκοσι πέντε τοις εκατό της ανθρωπότητας.
Συγκρίνοντας τους μέσους όρους κατανάλωσης Βορρά και Νότου, βλέπουμε ότι
κάθε κάτοικος του Βορρά καταναλώνει δέκα φορές περισσότερη ενέργεια,
δεκαεννιά φορές περισσότερο αλουμίνιο, δεκατέσσερις φορές περισσότερο
χαρτί και δεκατρείς φορές περισσότερο σίδηρο και χάλυβα από έναν κάτοικο
του Νότου. Κάθε Βορειοαμερικανός αποβάλλει στον αέρα, κατά μέσο όρο,
είκοσι δύο φορές περισσότερο άνθρακα από έναν Ινδό και δεκατρείς φορές
περισσότερο από ένα Βραζιλιάνο. Αποκαλείται παγκόσμια αυτοκτονία το
έγκλημα το οποίο διαπράττουν καθημερινά τα πιο εύπορα μέλη του
ανθρώπινου γένους, που ζουν στις πλούσιες χώρες ή που μιμούνται τον
τρόπο ζωής των πλουσίων αλλά ζουν σε φτωχές χώρες: οι κοινωνικές τάξεις
και χώρες που καθορίζουν την ταυτότητα τους μέσω της επίδειξης πλούτου
και της σπατάλης. Μια μαζική υιοθέτηση αυτών των μοντέλων κατανάλωσης δε
θα ήταν ποτέ εφικτή, λόγω ενός μικρού εμποδίου: θα χρειάζονταν δέκα πλανήτες σαν το δικό μας για να μπορούσαν οι φτωχές χώρες να καταναλώνουν όσο και οι πλούσιες, σύμφορα
με τα συμπεράσματα της εμπεριστατωμένης έκθεσης Bruntland, που
παρουσιάστηκε στην Παγκόσμια Επιτροπή Περιβάλλοντος και Ανάπτυξης το
1987.
Η γλώσσα των διεθνών εμπειρογνωμόνων
Στο
πλαίσιο της εκτίμησης των αποτελεσμάτων από την πραγματοποίηση και την
αξιολόγηση των εν εξελίξει προγραμμάτων, θα επικεντρώσουμε την ανάλυση
μας σε τρεις θεμελιώδεις κατευθύνσεις: την πρώτη, τη δεύτερη και την
τρίτη. Όπως συμπεράναμε από την εμπειρία των αναπτυσσόμενων χωρών, όπου
τέθηκαν σε εφαρμογή ορισμένα από τα μέτρα που είχαν προταθεί, η πρώτη
κατεύθυνση έχει πολλά κοινά σημεία με την τρίτη, αλλά και οι δύο
εμφανίζονται εγγενώς συνδεδεμένες με τη δεύτερη, έτσι ώστε θα μπορούσε
να πει κανείς ότι και οι τρεις κατευθύνσεις σχετίζονται μεταξύ τους.
Η πρώτη…
Οι πιο επιτυχημένες εταιρίες του κόσμου είναι αυτές που κάνουν το
μεγαλύτερο κακό στον κόσμο. Οι γίγαντες του πετρελαίου, οι
μαθητευόμενοι μάγοι της πυρηνικής ενέργειας και της βιοτεχνολογίας,
καθώς και οι μεγάλες ανώνυμες εταιρίες που κατασκευάζουν όπλα, χάλυβα,
αλουμίνιο, αυτοκίνητα, ζιζανιοκτόνα, πλαστικά και χιλιάδες άλλα
προϊόντα, συνηθίζουν να χύνουν κροκοδείλια δάκρυα για τη φύση που
υποφέρει.
Αυτές οι εταιρίες, που αφανίζουν τον πλανήτη, έχουν περίοπτη θεση
ανάμεσα στις εταιρίες με τα μεγαλύτερα κέρδη. Είναι όμως και οι εταιρίες
με τα μεγαλύτερα έξοδα: τόσο σε διαφήμιση, που μεταμορφώνει ως δια
μαγείας τη μόλυνση σε φιλανθρωπία όσο και σε ανιδιοτελείς εισφορούλες
στους πολιτικούς, που αποφασίζουν για την τύχη των χωρών ή του κόσμου.
Θέλοντας να εξηγήσει γιατί οι Ηνωμένες Πολιτείες αρνήθηκαν να
υπογράψουν τη Συνθήκη της Βιοποικιλότητας στην παγκόσμια σύνοδο κορυφής
του Ρίο ντε Τζανέιρο το Ί992, ο πρόεδρος Μπους είπε:
— Προέχει να προστατέψουμε τα δικαιώματα μας, τα δικαιώματα των εμπορικών συναλλαγών μας.