Ο Ποδονίφτης είναι τοπόσημο και αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας της Φιλαδέλφειας. Όταν ήρθαν οι πρόσφυγες και συγκροτήθηκε ο συνοικισμός, το σημερινό κέντρο της πόλης, πριν η περιοχή ονομαστεί Φιλαδέλφεια λεγόταν συνοικία του Ποδονίφτη. Ο Ποδονίφτης, που σύμφωνα με κάποιους βρωμάει (επιχείρημα που προτάσσουν για να καταλήξουν με ένα αυθαίρετο λογικό άλμα ότι η λύση είναι να τσιμεντωθεί), δυο χιλιόμετρα πιο πάνω, στο ύψος της Φιλοθέης, είναι ακάλυπτος και περιλαμβάνεται στα ιδιαίτερου περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος και μέγιστης οικολογικής αξίας ρέματα που χαρακτηρίστηκαν με την απόφαση 9173/1642/3.3.1993 του υφυπουργού ΠΕΧΩΔΕ (ΦΕΚ 281/Δ/1993).
Αυτή τη στιγμή, παρά το γεγονός ότι ένα μεγάλο τμήμα της κοίτης του είναι καλυμμένο, το όφελος της πόλης από το ανοιχτό τμήμα του Ποδονίφτη είναι η βελτίωση του μικροκλίματος, κάτι το οποίο θα χαθεί. Οι δρόμοι του νερού, ειδικά αυτοί που έχουν προσανατολισμό Βορρά – Νότου όπως ο Ποδονίφτης, λειτουργούν σαν οδοί δροσισμού και αερισμού. Μπορεί να μην είναι πολλοί βαθμοί διαφορά αλλά και οι 2 βαθμοί το καλοκαίρι είναι σημαντικοί.
Αν πάνω από τον Ποδονίφτη μπει ένα καπάκι, μια πλάκα μπετόν που λογικά θα έχει πάχος τουλάχιστον 20 εκατοστά, αυτό εκτός ότι καταργεί τη δροσιά του ρέματος προσθέτει και ένα στοιχείο υψηλής θερμοχωρητικότητας. Ουσιαστικά δηλαδή αυτή η πλάκα θα θερμαίνεται, θα αποθηκεύει θερμοκρασία και θα την αποδίδει στο περιβάλλον ακόμα και όταν δεν έχει ήλιο.
Επιπλέον, αν ο Ποδονίφτης καταλήξει να γίνει δρόμος, όπως μοιάζει να είναι ένα σενάριο, το πράγμα γίνεται ακόμα χειρότερο… Κοινώς δεν είναι απλά περιβαλλοντική η υποβάθμιση, είναι υποβάθμιση της συνθήκης κατοίκησης και όχι μόνο πέριξ του Ποδονίφτη.
Παρόλα αυτά υπάρχουν άνθρωποι, και μάλιστα κάποιοι τους επέλεξαν για να ηγηθούν της πόλης, οι οποίοι δεν έχουν πρόβλημα να κουβεντιάζουν ανοιχτά για την πρόθεσή τους να τον τσιμεντώσουν, χωρίς να ενδιαφέρονται ούτε για το περιβάλλον και την ιστορία της πόλης αλλά ούτε για την ίδια τους την υστεροφημία…
Λίγο καιρό πριν η απόφαση στο Δημοτικό Συμβούλιο για προσφυγή στο ΣτΕ ήταν ομόφωνη, τώρα κάποιοι θέλουν την αναιρέσουν… Ο Ποδονίφτης αν είναι πηγή δυσοσμίας είναι σε μεγάλο βαθμό επειδή σε ένα πολύ μεγάλο τμήμα του, από τη Φιλοθέη μέχρι τη γέφυρα του Περισσού, είναι καλυμμένος. Αυτό δεν επιτρέπει τον αερισμό του με αποτέλεσμα οι συγκεντρωμένες οσμές χιλιομέτρων καλυμμένης ροής να εξέρχονται σημειακά από τα στόμια, εκεί που το υπόγειο ποτάμι αποκαλύπτεται.
Η λύση δεν είναι να καλύψουμε και το υπόλοιπο. Καθαρό ποτάμι είναι το ανοιχτό ποτάμι, γιατί έτσι μπορεί να ελέγχεται… Τα ποτάμια βρωμίζουν επειδή τα κλείνουμε και δεν μπορούμε να εντοπίσουμε αυτούς που αποχετεύονται παράνομα. Γι’αυτό και σήμερα εθνική στρατηγική είναι το άνοιγμα των κλειστών ρεμάτων και όχι το κλείσιμο των τελευταίων ανοιχτών.
Χάρης Χεϊζάνογλου
Αρχιτέκτων Μηχανικός
Σκέψεις για τον Ποδονίφτη που χάνεται… που κινδυνεύει με αφανισμό από ανθρώπους που δε σέβονται την ιστορία και τη σημασία όχι μόνο του ποταμού αλλά και του τόπου.
Τα ποτάμια είναι υδάτινοι δρόμοι. Αποτελούν υδάτινες διαδρομές, γεωφυσικές, ιστορικές και αναμφίβολα κοινωνικές. Είναι στοιχεία φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της πόλης. Ορίζουν την πόλη. Είναι το σημείο αναφοράς και ταυτότητας των κατοίκων της. Είναι οι παιδικές και εφηβικές μνήμες που μας ορίζουν και μας καθορίζουν.
Ο Ποδονίφτης δεν είναι ένας αύλακας τσιμεντένιος με νερό. Δεν ήταν ποτέ. Όταν κατοικήθηκε για πρώτη φορά το 1927 ως προσφυγικός συνοικισμός της Νέας Φιλαδέλφειας ανάμεσα στους ποταμούς Κηφισό, Ποδονίφτη και Γιαμπουρλά, ήταν εκείνος που τάισε και ανέθρεψε την πόλη.
Από το ρέμα πήρε αρχικά την ονομασία Ποδονίφτης η ευρύτερη περιοχή, που εθεωρείτο εξοχή και τόπος εκδρομής για τους παλιούς Αθηναίους. Στις όχθες του υπήρχε πυκνή βλάστηση, στην οποία έβρισκαν καταφύγιο χιλιάδες πουλιά. Ήταν καθαρός με πόσιμο νερό μέχρι το 1928, ενώ οι νοικοκυρές έπλεναν τα ρούχα τους μέχρι το 1944. Είναι συνυφασμένος με την ιστορία του Δήμου Ν. Φιλαδέλφειας –Ν. Χαλκηδόνας. Έχει υμνηθεί μέσα από τα τραγούδια της προσφυγιάς.
Δεν του φερθήκαμε πάντα καλά. Είναι αλήθεια. Αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δε θα πρέπει να διορθώσουμε τα λάθη και να τον φροντίσουμε, να τον προστατέψουμε.
Κυλάνε τα ποτάμια
Ψάχνουν με υπομονή
Το δρόμο τους
Γυρίζουν σαν τα φίδια
Κρέμονται στους γκρεμούς
Γίνονται καταρράκτες
Κυλάνε τα ποτάμια
Χτυπιόνται στα βράχια
Αφρίζουν στα απότομα
φαράγγια
Μπαίνουν σε σπηλιές
υπόγειες
Γίνονται νύμφες
Ξανασαίνουν στους κάμπους
κάτω από τις ιτιές
και τα πλατάνια
Πριν επιστρέψουν ήρεμα
στην αλμυρή τους μήτρα (…)
(Γ. Ποταμιάνος, ποιητής).
Να το θυμάστε. Κανένα ποτάμι δεν χάνει τον δρόμο του. Κι αυτό δεν είναι μύθος…
Χριστίνα Φίλιππα
Πρόεδρος Συλλόγου «Ροή, Πολίτες υπέρ των ρεμάτων».
Κάλεσμα για συγκέντρωση έξω από το Συμβούλιο της Επικρατείας, την Τετάρτη 2 Οκτωβρίου, ημέρα που εκδικάζονται οι προσφυγές κατά του έργου εγκιβωτισμού του Ποδονίφτη, απευθύνει η Δύναμη Πολιτών:
Ο Ποδονίφτης όαση αναψυχής
ΟΧΙ στο σχέδιο τσιμεντοποίησης
Στις 2 Οκτωβρίου εκδικάζονται στο Συμβούλιο της Επικρατείας οι τρείς προσφυγές που έχουν κατατεθεί από τον Δήμο μας, τον Δήμο Αθηναίων και τον Σύλλογο Ροή – Πολίτες υπέρ των ρεμάτων, κατά του σχεδίου εγκιβωτισμού – τσιμεντοποίησης των τελευταίων 780 μέτρων του Ποδονίφτη που διατηρεί ακόμα τη φυσική του μορφή.
Ένας ζωντανός βιότοπος, μια όαση πρασίνου που διατρέχει την ανατολική πλευρά της πόλης μας κινδυνεύει να μετατραπεί σε τσιμεντένιο οχετό.
Ο Δήμος μας με ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου (αρ. απόφασης 305/20-12-2017) έχει εκφράσει την αντίθεσή του σε αυτό το οικολογικό έγκλημα.
Ζητάμε από τη σημερινή Δημοτική Αρχή να υπερασπιστεί αυτή την ομόφωνη απόφαση που εκφράζει τη θέληση όλων των κατοίκων της περιοχής.
Σας καλούμε την επόμενη Τετάρτη 2/10 στις 9:30 πμ έξω από το ΣτΕ (Πανεπιστημίου 47) να υπερασπιστούμε το φυσικό περιβάλλον του Ποδονίφτη και να βάλουμε οριστικό τέλος στα σχέδια τσιμεντώματος.