Αναρτουμε άρθρο του
Γιώργου Λιερού από την εργατική εφημερίδα
Δράση
Η ανάδυση
της Κοινωνικής Οικονομίας ακολούθησε
σχεδόν άμεσα τη γένεση της οικονομίας
της αγοράς. Δεν επρόκειτο παρά για την
αυτοοργάνωση της νεαρής εργατικής
τάξης· την
αυτοοργάνωση για την κοινωνική ασφάλεια,
τη μόρφωση αλλά και για τη συνεταιριστική
ανάληψη παραγωγικών δραστηριοτήτων.
Όχι μόνο για την επιβεβαίωση μέσα στο
ζοφερό κοινωνικό τοπίο της Βιομηχανικής
Επανάστασης αλλά προπάντων για την
αξιοπρέπεια. Η Κοινωνική Οικονομία
απετέλεσε ίσως την πρώτη μορφή με την
οποία εμφανίστηκε στο ιστορικό προσκήνιο
το σύγχρονο εργατικό κίνημα·
ευθύς εξαρχής είχε μια προνομιακή σχέση
με τους λεγόμενους ουτοπιστές σοσιαλιστές
(στην Αγγλία, το κίνημα του Όουεν
προηγήθηκε από εκείνο των Χαρτιστών,
ενός πιο πολιτικοποιημένου εργατικού
κινήματος, το οποίο διεκδικούσε το
καθολικό εκλογικό δικαίωμα).
Απ’ όλον
αυτόν τον θεσμικό πλούτο τον οποίο
δημιούργησε μέσα σ’ έναν αιώνα το
εργατικό κίνημα, συγκροτήθηκε το κράτος
πρόνοιας. Το τελευταίο αμφισβητήθηκε
από τα αριστερά, από τα κινήματα νεολαίας
της δεκαετίας του 1960, αλλά αποδομήθηκε
από τα δεξιά, από τον επελαύνοντα
νεοφιλελευθερισμό. Η αποδόμηση ξεκίνησε
από τη Λατινική Αμερική και την Αγγλία
και σήμερα βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη
στην ηπειρωτική Ευρώπη. Η σύγχρονη
Κοινωνική Οικονομία έχει την καταγωγή
της από τη μια στα κινήματα νεολαίας
της δεκαετίας του 1960 και στα οικολογικά
και εναλλακτικά κινήματα που τα
διαδέχθηκαν, και από την άλλη στα
αντινεοφιλελεύθερα κινήματα τα οποία
εδώ και τρεις δεκαετίες συγκλονίζουν
τη Λατινική Αμερική. Αυτά τα κινήματα
πρωτοστάτησαν στους αγώνες εναντίον
της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης
και αποτελούν μοναδικές εμπειρίες
αυτοοργάνωσης των αποκάτω για την
ανάληψη της κοινωνικής παραγωγής και
αναπαραγωγής.
Σε κάθε
περίπτωση, η Κοινωνική Οικονομία, έρχεται
να πάρει τη θέση του καταρρέοντος κράτους
πρόνοιας και είναι το πεδίο σύγκρουσης
ανάμεσα σ’ ένα «εναλλακτικό επιχειρείν»
και την αλληλέγγυα και συνεργατική
οικονομία. Η Κοινωνική Οικονομία αποτελεί
ένα σπουδαίο πεδίο ανάπτυξης και
συγκρότησης, ένα πραγματικό πειραματικό
εργαστήρι, για αγοραίους θεσμούς οι
οποίοι έρχονται να υποκαταστήσουν τους
πολιτειακούς και κρατικούς. Από την
άλλη, ιδίως σε συνθήκες οικονομικής
κρίσης, βλέπε κοινωνικής κατάρρευσης,
η Κοινωνική Οικονομία αποτελεί όχι μόνο
πεδίο δοκιμασίας των αντικαπιταλιστικών
προταγμάτων στην πράξη αλλά και την
κύρια ή τη μόνη δυνατή απάντηση όσων
από τους αποκάτω πετάγονται οριστικά
εκτός απασχόλησης και εκτός κοινωνικής
προστασίας· είναι
ο τόπος στον οποίο συναντώνται οι ανάγκες
της επιβίωσης με τα πιο ευγενικά οράματα
και την ανάκτηση της αξιοπρέπειας.