Μανώλης Γλέζος: εραστής του τόπου, της επιστήμης και της οικολογίας
επιμέλεια: Βάννα Σφακιανάκη
vannasfakianaki@gmail.com
Ο Μανώλης Γλέζος το 2014 –ευρωβουλευτής τότε– στην ακρόαση του υποψηφίου Επιτρόπου Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου Φιλ Χόγκαν έθεσε θέμα να ξεριζωθούν τα σιδερένια φυτά τα οποία φυτεύτηκαν κατ’ εντολή της κυρίας Μέρκελ!
Αναλυτικά η τοποθέτησή του ήταν: «Στη χώρα μου, με τη χλωρίδα των εξίμισι χιλιάδων και πλέον ειδών, περισσότερα από χίλια είναι ενδημικά, φύονται δηλαδή μόνο στην Ελλάδα. Η μαστίχα της Χίου, η σταφίδα της Κορίνθου, το σταμναγκάθι και το δίκταμο της Κρήτης είναι μερικά από αυτά. Στη Νάξο, εκτός από τις πατάτες, ευδοκιμεί και το κίτρο. Κατ’ εντολή, όμως, της κυρίας Μέρκελ, μας έφεραν ένα ψεύτικο φυτό, με σιδερένιες ρίζες και γυάλινα άνθη: τα φωτοβολταϊκά. Γέμισε η Ελλάδα μ’ αυτό το σιδερένιο φυτό, που εκτόπισε καλλιέργειες οι οποίες μας εξασφάλιζαν ελαιόλαδο, οπωροκηπευτικά και σιτηρά.
Τι θα κάνετε για να επανέλθει η καλλιεργήσιμη γη της Ελλάδας στον προορισμό της; Θα έρθετε να ξεριζώσουμε μαζί τα σιδερένια φυτά;».
Οι άνθρωποι της γενιάς του Μανώλη Γλέζου, όσοι αντιλαμβανόταν την οικολογία ως αναπόσπαστο στοιχείο της ιδεολογίας τους, ήταν υπέρμαχοι του οράματος των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Ήταν όμως γι’ αυτούς αδιανόητο ότι η ανάπτυξή των ΑΠΕ θα μπορούσε να γίνει σε βάρος της αγροτικής οικονομίας. Η αγροτική οικονομία ήταν απόλυτη προτεραιότητα και οι ΑΠΕ θα έπρεπε να την υπηρετούν.
Ο Μανώλης Γλέζος μελέτησε με πάθος γεωλογία, υδρογεωλογία και υδραυλική.
Για την επιστημονική του κατάρτιση και την πολιτική και αγωνιστική του δράση έχει τιμηθεί τέσσερεις φορές από την Πανεπιστημιακή κοινότητα της χώρας μας, από το Πανεπιστήμιο Πατρών (1996), το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (2001), το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (2003) και το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (2008).
Επίσης, ανακηρύχθηκε επίτιμο μέλος της Ελληνικής Εταιρείας διαχείρισης υδάτινων πόρων (1994), της Ελληνικής Υδροτεχνικής Ένωσης (1995), και του συνδέσμου Γεωλόγων-Μεταλλειολόγων Κύπρου (1996).
Το πείραμα στ’ Απεράθου Νάξου
Το 1986, όταν τόσο η προστασία του περιβάλλοντος όσο και οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας αποτελούσαν ακόμα άγνωστες έννοιες για τους πολλούς και δεν υπήρχε κανένα σχετικό θεσμικό πλαίσιο, ο Μανώλης Γλέζος ως πρόεδρος της Κοινότητας Απειράνθου της Νάξου συνέλαβε την ιδέα, τον σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός έργου τεχνητού εμπλουτισμού υπόγειων υδροφορέων με παράλληλη εφαρμογή ενός προγράμματος προστασίας εδαφών και δυνατότητα παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας.Απείρανθος, 1987
«Η υλοποίηση του έργου αυτού, που ξεκινά το 1987, περιλαμβάνει κατασκευή μεγάλου αριθμού μικρών φραγμάτων στην κοίτη του χειμάρρου Περαχωρίτη, σε προσεκτικά επιλεγμένες θέσεις. Τα φράγματα αυτά περιορίζουν τη διαβρωτική δράση του νερού, εμποδίζουν την πορεία του προς τη θάλασσα και το αποθηκεύουν τελικά στο υπέδαφος, όπου προστατεύεται από την εξάτμιση και τη ρύπανση. Ακόμη, τα φράγματα αυτά είναι εναρμονισμένα με το περιβάλλον, διότι είναι κατασκευασμένα σύμφωνα με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική των Κυκλάδων, με τοπικά υλικά, κυρίως πέτρα και μάρμαρο. Επιπλέον, χάρις στο μικρό τους μέγεθος, κινδυνεύουν ελάχιστα από σεισμούς και κατολισθήσεις. Το έργο συμπληρώνεται με κατασκευή αναβαθμών για τον περιορισμό της διάβρωσης του εδάφους και τη δημιουργία εκτάσεων καλλιεργήσιμης γης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι και τα προϊόντα από τις εκσκαφές για τη θεμελίωση των φραγμάτων ενσωματώνονται στους αναβαθμούς αυτούς. Ακόμη περιφράσσονται ορισμένες εκτάσεις, για να ευνοηθεί η φυσική αναδάσωση.
Τα αποτελέσματα είναι θεαματικά, πριν καν κατασκευασθούν όλα τα φράγματα: Πηγές και πηγάδια που είχαν στερέψει ξαναδίνουν νερό.
Ο Περαχωρίτης, που κατέβαζε νερό 3 μόνον μήνες, τώρα έχει παροχή σχεδόν όλο το χρόνο. Αυτό βοηθά την επόμενη φάση του έργου, δηλαδή την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από υδατόπτωση ύψους 123 m. Πρόκειται για μια τολμηρή εφαρμογή σε ρέμα με ασυνεχή ροή, που ολοκληρώνει από την περιβαλλοντική άποψη το έργο, με την αξιοποίηση μιας ανανεώσιμης πηγής ενέργειας…
Βέβαια, για να φθάσει ένα τέτοιο έργο από την αρχική σύλληψη ως την ορθή υλοποίηση, δεν απαιτούνται μόνο τεχνικές γνώσεις και ικανότητες. Ξεκινά με την αγάπη για τον τόπο και τη γνώση του τόπου, που φέρνουν τον Μανώλη Γλέζο από το Ελληνικό κοινοβούλιο στ’ Απεράθου.» (Απόσπασμα από ομιλία Κ.Λ. Κατσιφαράκη, καθηγητή ΑΠΘ, 8/3/2001)
Τέτοια έργα μικρής κλίμακας είναι μεγάλης οικολογικής αξίας για τα νησιά και για την τοπική οικονομία στο Μεσογειακό χώρο. Επειδή όμως δεν ενδιαφέρεται γι’ αυτά η οικονομία της καπιταλιστικής συσσώρευσης μένουν για πάντα «πειραματικά».
Με στοιχεία από: kinisienergoipolites.blogspot.com, oikosymmaxia.blogspot.com και el.wikipedia.org