ΣΤΟΙΧΕΙΑ-ΣΟΚ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Η ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής την
Πέμπτη 15/8 και των περίπου 70.000 εισακτέων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση
κρατά «κρυφά» ορισμένα δεδομένα, τα οποία μένουν συνήθως στο περιθώριο
των δημόσιων συζητήσεων, αν και απασχολούν -από την επομένη κιόλας της
εισόδου στα Πανεπιστήμια- δεκάδες χιλιάδες οικογένειες. Μιλάμε για το
λεγόμενο «σύστημα επαγγελματικού αποπροσανατολισμού», το έλλειμμα στη
φοιτητική μέριμνα που απογειώνει το ιδιωτικό κόστος του πτυχίου, την
αυξανόμενη εγκατάλειψη των σπουδών και τη δυσαρμονία ανάμεσα στην
παραγωγή πτυχιούχων και στην αγορά εργασίας (για την οποία, βεβαίως,
αναντιστοιχία την κύρια και βασική ευθύνη χρεώνεται η πολιτική που έχει
διαλύσει κάθε παραγωγικό ιστό της χώρας).
Θα «πέσουν» ή «θα ανέβουν» οι βάσεις;
Σ’ αυτό το ερώτημα επικεντρώνεται κάθε χρόνο η αγωνία χιλιάδων υποψηφίων
και των οικογενειών τους, στον άξονα αυτού του ερωτήματος
περιστρέφονται μια ολόκληρη περίοδο όλες οι δημόσιες και ιδιωτικές
συζητήσεις για την εκπαίδευση. Η κίνηση των βάσεων ντύνεται με μια
θαυματουργική δύναμη, άλλοτε θεία και άλλοτε διαβολική, και
αναδεικνύεται άλλοτε ως φορέας σωτηρίας και άλλοτε ως φορέας
ολοκληρωτικής καταστροφής. Κι όμως… Η κίνηση των βάσεων, η αναρρίχηση ή
το βύθισμά τους, δεν φαίνεται να μπορεί να επηρεάσει ορισμένα «δεδομένα»
της εισόδου, της φοίτησης και της αποφοίτησης εκατοντάδων χιλιάδων
φοιτητών στα ελληνικά ΑΕΙ–ΤΕΙ.
*Μόνο 1 στους 8 πετυχαίνει στη σχολή που θέλει
Στη συντριπτική τους πλειονότητα οι
υποψήφιοι εισάγονται σε τμήματα και σχολές που -κάτω από άλλες συνθήκες-
δεν θα επέλεγαν ποτέ, καθώς η δυνατότητα επιλογής σχολής είναι
«πολυτέλεια» διαθέσιμη σ’ ένα μικρό τμήμα των υποψηφίων. Ετσι, τα
τελευταία χρόνια μόνο ο ένας στους οκτώ ή εννιά που «καίγονταν» να
σπουδάσουν, για παράδειγμα, στα Τμήματα Ψυχολογίας ή Ηλεκτρολόγων
Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών ή Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής ή
Ναυτικών Δοκίμων ή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ή Νομικής ή στο Τμήμα
Κινηματογράφου κ.λπ. πετυχαίνει την εισαγωγή του σ’ αυτά.
Το ακριβοπληρωμένο στον βωμό της
παραπαιδείας «εισιτήριο» εισαγωγής στα ΑΕΙ και ΤΕΙ και η επιβάρυνση του
οικογενειακού προϋπολογισμού δεν τελειώνουν με την είσοδο των υποψηφίων
στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Και αν οι τρεις στους τέσσερις υποψηφίους
έχουν ξοδέψει στην πορεία για τη διεκδίκηση μιας θέσης στον, «χλομό»
πλέον, ήλιο των ΑΕΙ από 5.000 έως και 20.000 ευρώ, τα έξοδα συνεχίζονται
καθώς για τρεις στους δέκα νέους η είσοδος στα ΑΕΙ-ΤΕΙ, εκτός τόπου
μόνιμης κατοικίας, συνοδεύεται από σημαντικές οικογενειακές δαπάνες.
Αυτό συνεπάγεται μείωση του
οικογενειακού εισοδήματος που «ρίχνει» το νοικοκυριό κάτω από το όριο
της φτώχειας, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις είναι αδύνατη η συντήρηση του
φοιτητή. Και, βεβαίως, το γεγονός αυτό γεμίζει τις δεξαμενές των
αποκαλούμενων λεγόμενων -κατά το υπουργείο Παιδείας- «αιώνιων» φοιτητών,
οι οποίοι με τις τελευταίες ρυθμίσεις εξοστρακίζονται.
*2 στους 3 φοιτητές των ΤΕΙ εγκαταλείπουν τις σπουδές τους, 40% των εισακτέων των ΑΕΙ καθυστερούν πολύ να πάρουν πτυχίο
Πάνω από το 40% των φοιτητών
καθυστερούν σημαντικά τις σπουδές στις σχολές τους, για την είσοδο στις
οποίες λίγο πριν ξόδεψαν πολλά σε κόπους και έξοδα. Το «φαινόμενο»
αποκτά δραματικές διαστάσεις, εάν εξετάσει κανείς, στον χρονικό ορίζοντα
των τελευταίων χρόνων, τη σχέση του αριθμού εισακτέων με τον αριθμό
αποφοιτησάντων. Ετσι, από τους περίπου 100.000 εισακτέους την περίοδο
2005-2006 και 2007-2008 αποφοίτησαν έπειτα από τέσσερα χρόνια (2008-2009
και 2010-2011) λιγότεροι από 33.000.
*7 στους 10 πτυχιούχους δεν απασχολούνται στο αντικείμενο των σπουδών τους
Οπως είναι γνωστό, χιλιάδες πτυχιούχοι
συνωστίζονται για χρόνια στις λίστες ανεργίας του ΟΑΕΔ. Για του λόγου
το αληθές, μπορεί κάποιος να ρίξει μια ματιά στις στρατιές των
αδιόριστων εκπαιδευτικών που κατέθεσαν φέτος αίτηση για τη διεκδίκηση
μιας θέσης στη σχολική εκπαίδευση, για λίγους μήνες.
Στους πίνακες των αναπληρωτών
εντάχθηκαν 78.576 εκπαιδευτικοί, εκ των οποίων οι φιλόλογοι είναι
18.681, οι δάσκαλοι 10.391, οι νηπιαγωγοί 9.945, οι γυμναστές 4.503 και
οι μαθηματικοί 4.426. Κι αν η ανεργία είναι η θεατή και κύρια όψη του
προβλήματος, η ετεροαπασχόληση, δηλαδή το να απασχολείται κάποιος σε
εργασίες που είτε δεν έχουν καμιά συνάφεια με τις σπουδές του είτε έχουν
πολύ μικρή, κυριαρχεί στις τάξεις των πτυχιούχων, καθώς υπολογίζεται
ότι αφορά πλέον περίπου επτά στους δέκα.
*1 στους 4 φοιτητές δηλώνει ότι σκέπτεται να μεταναστεύσει
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, την
περίοδο 2009-2014, το σύνολο του εργατικού δυναμικού έχασε σχεδόν
250.000 άτομα, τα οποία ως θύματα των μνημονιακών πολιτικών εγκατέλειψαν
την Ελλάδα και αναζήτησαν την τύχη τους κάπου αλλού στο εξωτερικό.
Ανάμεσά τους δεκάδες χιλιάδες πτυχιούχοι από τις πιο «βαριές» σχολές του
ελληνικού Πανεπιστημίου (μηχανικοί, γιατροί κ.λπ.). Σε πρόσφατη έρευνα
σε 850 φοιτητές των ελληνικών Πανεπιστημίων αποδεικνύεται ότι ένας στους
τέσσερις φοιτητές σκέπτεται να μεταναστεύσει όταν πάρει το πτυχίο του
για εξεύρεση εργασίας σε άλλη χώρα.
Του Χρήστου Κάτσικα
Επιτακτική η αντίστροφη μέτρηση με κίνητρα και πλαίσιο ευνοϊκό
Τι φρικτό νούμερο κι αυτό! 139.000 («Ελευθεροτυπία» 14/8), λέει, νέοι επιστήμονες μετανάστευσαν απ' την Ελλάδα στο εξωτερικό στα καταραμένα -για την ακρίβεια τρισκατάρατα- χρόνια της ατέλειωτης κρίσης.
Οχι ότι εκείνα τα άλλα, τα «οικεία» πλέον, για τις στρατιές των ανέργων, ανασφάλιστων, φτωχοποιημένων, περιθωριοποιημένων και αυτοχειριασθέντων, είναι λιγότερο επώδυνα και επονείδιστα. Ναι ναι και επονείδιστα, ξέρετε για ποιους, κι ας κάνουν την πάπια βαυκαλιζόμενοι οι ιδιοτελείς πως, σαν άλλος... γάιδαρος του Αισώπου, θα περάσουν και πάλι το ποτάμι αβρόχοις ποσίν... Μέχρι τότε όμως, την ώρα της μοιραίας καταπόντισής τους, ο τροϊκανόμορφος σύγχρονος Ελληνας Κρόνος θα συνεχίσει να τρώει τα παιδιά του, τα ξανοιγμένα πια στα πέρατα της γης...
«Διαρροή εγκεφάλου» το λένε, κατά την πολιτογραφημένη απ' τα μέσα του προηγούμενου αιώνα αγγλική ρήση «drain brain», που, παρά τον ευφημισμό της, αδυνατεί να κρύψει την αιμορραγία των στατιστικών τής νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης. Για τους ανίσχυρους, φυσικά, πόσω μάλλον τους χρεοκοπημένους, όπως η αφεντιά μας, που τους θέτουν αδίστακτα προ του διλήμματος: ή απώλεια (waste) ή διαρροή (drain). Διαλέγεις και παίρνεις για τη «φαιά σου ουσία», για αυτήν που ξόδεψες τα μαλλιοκέφαλά σου και, για να την αξιοποιήσεις, δεν έχεις παρά να την «ξενιτέψεις», αν θέλεις να μη σε βαρύνουν οι τύψεις αχρήστευσής της και -το κυριότερο- να ελπίζεις. Στην επιστροφή τους, την ενδεδυμένη με την ελπίδα, που, ας μην ξεχνάμε, πράγματι πεθαίνει τελευταία, αλλά όπως έχει πει και ένας φιλόσοφος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας -κάτι ήξερε αυτός από σουλτανικές φρούδες προσδοκίες...- είναι και η εκπόρνευση του μυαλού...
Αδιαμφισβήτητη επιβεβαίωση, οι τραγικά ισχνές στατιστικές των επαναπατρισθέντων. Λίγοι, απελπιστικά λίγοι και παροιμιώδης η «φιλοξενία» που τους επιφυλάσσεται απ' τους εγχώριους καρεκλοκένταυρους. Καψώνι μέχρι και απόρριψη, με μόνη «παρηγοριά» τους πως κάποτε άγγιξε ακόμη και εκείνους τους Καραθεοδωρή, Κονδύλη και Νανόπουλο. Με την παχυδερμία ή -στη χειρότερη περίπτωση- τη δολερή απραξία μιας απίθανα ανεύθυνης εθνικής πολιτικής ελίτ που έχει κάνει ιδεοληψία και λόγο ύπαρξης την ξενοδουλεία της. Που δεν έχει καν το φιλότιμο μιας έστω έκκλησης αποτροπής, για τους τύπους βρε αδερφέ. Οπως εκείνης που, με περισσή ειλικρίνεια, μου εξομολογήθηκε, of the record, πρωθυπουργός βαλκανικής χώρας, της μετακομμουνιστικής μεταπολίτευσης, λέγοντάς μου «έκανα απλώς το χρέος μου», μετά τη συνέντευξή του, για λογαριασμό της «DW», και το προσκλητήριο επιστροφής με ανάλογα κίνητρα που είχε απευθύνει νωρίτερα στους μεταναστευθέντες συμπατριώτες του, διότι όπως επιχειρηματολόγησε η «ιστορία της παγκόσμιας μετανάστευσης έχει αποδείξει πως όποιος μεταναστεύει δύσκολα επιστρέφει». Να ακούσω τον Σαμαρά να λέει «πού πάτε», «γυρίστε πίσω» και να τον ψηφίσω δίχως δεύτερη κουβέντα, μου έλεγε φίλος πολιτικός μηχανικός με το μοναχογιό του στο εξωτερικό...
Αναπόφευκτη, ασφαλώς, η μετανάστευση «εγκεφάλου» στο παγκόσμιο χωριό, αλλά προκλητικά εξόφθαλμη η φορά της προς τις μητροπόλεις, πέραν του Ατλαντικού και πλέον ενδοευρωπαϊκά, προς Βερολίνο μεριά, από τον «υπανάπτυκτο» Νότο προς τον πλούσιο Βορρά. Γνωστοί οι όροι του παιχνιδιού, που οι διαπρύσιοι κήρυκες του νεοφιλελευθερισμού παίζουν στα δάχτυλα -ταγμένοι στα πρωτεία των ισχυρών- και κάνουν ό,τι μπορούν μην τυχόν και αμφισβητηθούν. Οσο η χώρα μας θα «εξυγιαίνεται» με μνημονιακά κριτήρια -παντού περιστολές και μόνος ευσεβής πόθος η ανάπτυξη των κυβερνητικών εξαγγελιών- τόσο πιο έντονη θα είναι η διαρροή της «φαιάς ουσίας» της και σχεδόν ανήκεστος η βλάβη της. Ο πιο ασήκωτος για όλους μας λογαριασμός, αυτό το ιδιότυπο σύγχρονο μνημονιακό... χαράτσι. «Ανεπανόρθωτη η απώλειά της» όπως θα 'λεγε με πικρία και ο, διδαχτικά τελευταία μνημονευόμενος απ' τον πανεπιστημιακό Ιωνα Σιώτη, Αθήναιος στην αυγή της πρώτης χιλιετίας, το 150 μ.Χ., για τη φυγή μορφωμένων Αθηναίων προς την ευημερούσα Αλεξάνδρεια.
Δύο χιλιετίες μετά, η ιστορία επαναλαμβάνεται. Ιδια γεύση πικρίας στον ουρανίσκο των σύγχρονων απογόνων του αρχαίου στοχαστή. Ιστορικά άδικο για έναν λαό με την, κατά Ενγκελς, «μοναδική θέση» στον οικουμενικό πολιτισμό χάρη «στα πολλά ταλέντα και δραστηριότητές του». Επιτακτική, λοιπόν, η αντίστροφη μέτρηση. Ούτε με αφορισμούς ούτε με ευχολόγια. Αλλά με κίνητρα και πλαίσιο ευνοϊκό, όσο στενός κι αν είναι ο μνημονιακός κορσές, ώστε τα εγγράμματα Ελληνόπουλα να εισφέρουν, ως πολίτες του κόσμου, πρωτίστως στην ανάταξη της δικής τους πολύπαθης χώρας.
Του ΝΙΚΟΥ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ
http://www.enet.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου