Τουρκία: Πόλη-φάντασμα η Αντιόχεια - Διευρύνεται η έρευνα για εγκληματικές παραλήψεις στα κτήρια

Τουρκία: Πόλη-φάντασμα η Αντιόχεια - Διευρύνεται η έρευνα για εγκληματικές παραλήψεις στα κτήρια

Η Τουρκία θα διευρύνει την έρευνα σε εργολάβους κτηρίων που είναι ύποπτοι για παραβίαση των προτύπων ασφαλείας μετά τον καταστροφικό σεισμό, δήλωσε ο υπουργός Εσωτερικών, καθώς η χώρα εντείνει τα σχέδια στέγασης για τα θύματα. Ο Σουλεϊμάν Σοϊλού είπε ότι μέχρι στιγμής έχουν ταυτοποιηθεί 564 ύποπτοι, με 160 άτομα να έχουν συλληφθεί επίσημα και πολλά ακόμη να βρίσκονται υπό έρευνα. "Οι πόλεις μας θα χτιστούν στα σωστά μέρη, τα παιδιά μας θα ζουν σε πιο δυνατές πόλεις. Ξέρουμε τι είδους δοκιμασία αντιμετωπίζουμε και θα βγούμε από αυτό πιο δυνατοί", είπε στο κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο TRT Haber.

Οι τουρκικές αρχές συνέλαβαν τρεις άνδρες που συνδέονται με το ξενοδοχείο στο οποίο πέθανε η τουρκοκυπριακή παιδική ομάδα βόλεϊ για αδιευκρίνιστες κατηγορίες, ως μέρος ενός ευρέος δικτύου που στοχεύει εκατοντάδες εργολάβους και ιδιοκτήτες κτηρίων, μεταξύ άλλων, ύποπτους για εγκληματική αμέλεια που συνέβαλε σε θανατηφόρες καταρρεύσεις κτηρίων. Οι ύποπτοι έχουν γίνει το επίκεντρο της οργής του κοινού, με πολλούς να αναρωτιούνται τώρα εάν έκαναν τα κέρδη τους παραβιάζοντας τους κώδικες που τέθηκαν σε ισχύ τις τελευταίες δύο δεκαετίες με στόχο να κάνουν τα κτήρια πιο ανθεκτικά στους σεισμούς. Οι ειδικοί της κατασκευαστικής βιομηχανίας λένε ότι οι εργολάβοι που ευθύνονται για ελαττωματικά κτήρια πρέπει να τιμωρηθούν. Ωστόσο, προειδοποιούν επίσης ότι το να στοχεύονται μόνο αυτοί αποκρύπτει το τεράστιο μερίδιο ευθύνης για την αμέλεια σε όλο το σύστημα, και πρωτίστως στους δημάρχους και τους επάρχους που χορήγησαν τις άδειες των κτηρίων. Κατά το μεγαλύτερο μέρος της περασμένης δεκαετίας, οι εργολάβοι μπορούσαν ελεύθερα να επιλέξουν ποιες ιδιωτικές εταιρείες θα προσλάβουν για να επιθεωρήσουν τα κτήριά τους, μια συμφωνία που η κυβέρνηση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι είχε οδηγήσει σε "παράνομους εμπορικούς δεσμούς".

Μέχρι στιγμής, η κυβέρνηση έχει ερευνήσει 564 άτομα που είναι ύποπτα για διασυνδέσεις με κτήρια που έχουν ελαττώματα ή κατέρρευσαν. Από αυτούς, 160 έχουν τεθεί υπό κράτηση εν αναμονή της δίκης. 175 είναι υπό δίκη, ενώ έχουν εκδοθεί εντάλματα σύλληψης για δεκάδες ακόμη. Πολλοί από αυτούς είναι εργολάβοι και κατασκευαστές. Η κυβέρνηση δημοσίευσε μηδαμινές λεπτομέρειες σχετικά με το ποιος ερευνάται και γιατί, αλλά τα ελαττώματα σε ορισμένα κτήρια που κατέρρευσαν ήταν καλά τεκμηριωμένα πολύ πριν από τους δίδυμους σεισμούς. Σε ορισμένες περιπτώσεις, κτήρια τόσο νέα που θα έπρεπε να είχαν ακολουθήσει τα ενημερωμένα σεισμικά πρότυπα κατέρρευσαν. Σε άλλα, εργολάβοι πλήρωσαν πρόστιμα για παραβίαση οικοδομικών κωδίκων, αλλά δεν ελήφθησαν μέτρα για την εκκένωση ή την ενίσχυση των ευάλωτων κατασκευών, σύμφωνα με δικηγόρους που εμπλέκονται στις υποθέσεις.

Remaining Time-0:00

Fullscreen

Mute

Ο Τζεμάλ Γκιοκτσέ, πρώην πρόεδρος του Επιμελητηρίου Πολιτικών Μηχανικών της Τουρκίας, κατηγόρησε την κυβέρνηση Ερντογάν και το ΑΚΡ ότι προωθούν ένα χαλαρό ρυθμιστικό περιβάλλον που άφησε τις πόλεις ευάλωτες στους σεισμούς. Για τα νεότερα κτήρια, οι κατασκευαστές λένε ότι οι ενισχυμένοι οικοδομικοί κώδικες είναι από τεχνικής άποψης καλοί. Αλλά οι κατασκευαστές δεν τηρούν τους κώδικες. Ελπίζοντας να διευρύνουν το πεδίο της λογοδοσίας, οι επαγγελματικές ενώσεις προετοιμάζουν αγωγές εναντίον κυβερνητικών αξιωματούχων που κατηγορούν για συνενοχή. Τα προβλήματα με το καθεστώς επιθεώρησης δίνουν τη δυνατότητα να συνεχίζεται η εξάσκιση κακών πρακτικών. Μέχρι στιγμής, τουλάχιστον δύο επιθεωρητές κτηρίων είναι μεταξύ των υπόπτων υπό έλεγχο, υποδηλώνοντας ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να διευρύνει την έρευνά της. Πολλοί επιθεωρητές στερούνται εμπειρίας. Και από το 2011 έως το 2019, όταν επιτράπηκε στους εργολάβους να επιλέξουν και να πληρώσουν τις ιδιωτικές εταιρείες που επιθεώρησαν τα κτήριά τους, ενθάρρυνε τους οικοδόμους να προσλάβουν επιθεωρητές χαμηλού κόστους που θα "τους προκαλούσαν το λιγότερο πρόβλημα", είπε ο Γκιοκτσέ. Ορισμένοι εργολάβοι έφτασαν ακόμη και στο να δημιουργήσουν τις δικές τους εταιρείες ελέγχου, τις οποίες στη συνέχεια θα πλήρωναν για να επιθεωρήσουν αποτελεσματικά οι ίδιοι.

Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει δεσμευτεί να ανοικοδομήσει τις κατοικίες εντός ενός έτους. Το γεγονός πως οι εκλογές βάσει του Συντάγματος της Τουρκίας δύνανται να πραγματοποιηθούν το αργότερο μέχρι τις 18 Ιουνίου και η οποιαδήποτε παράταση εξαρτάται αποκλειστικά από ην ύπαρξη εμπόλεμης κατάστασης, φαίνεται πως δεν παίζει ρόλο, καθώς ο Τούρκος πρόεδρος συνεχίζει να ζητά παράταση. Στην αντιπολίτευση υπάρχει ο φόβος ότι τα αιτήματα Ερντογάν δεν αποτελούν επί της ουσίας αιτήματα, αλλά προειδοποίηση ότι ίσως να θέλει να προχωρήσει δικτατορικά σε κάποια παράταση. Πέραν τούτου φοβούνται ότι κάποια πιθανή παράταση πέραν του επιτρεπόμενου ορίου ίσως δώσει στον Ερντογάν το "πάτημα" που χρειάζεται ώστε να μην ξαναγίνουν σύντομα εκλογές στην Τουρκία.

Ο Σοϊλού είπε ότι περίπου 313.000 σκηνές έχουν ανεγερθεί, με 100.000 κατοικίες κοντέινερ να έχουν εγκατασταθεί στη ζώνη του σεισμού. Ο αριθμός των ανθρώπων που σκοτώθηκαν στην Τουρκία στους καταστροφικούς σεισμούς αυτού του μήνα έχει αυξηθεί σε 43.556, δήλωσε ο Σοϊλού τη νύχτα. Στην Τουρκία επικρατεί η άποψη συγκάλυψης περί του αριθμού των νεκρών, αλλά προσπάθειας υποβάθμισης της τραγωδίας, με στόχο να σωθεί ότι σώζεται για τον Τούρκο πρόεδρο εν όψει εκλογών. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι από τις πρώτες κιόλας ημέρες δεν καταγράφονται στον αριθμό των νεκρών τα μη αναγνωρισθέντα πτώματα. Οι ανακοινώσεις της κυβέρνησης γίνονται πλέον μία φορά την ημέρα κι αυτό κάποια στιγμή τα ξημερώματα, όταν και παρακολουθούν ελάχιστοι, ενώ δεν αναφέρεται πουθενά αριθμός αγνοουμένων ή πόσοι πέθαναν μετά τη διακομιδή τους στο νοσοκομείο.

Πόλη-φάντασμα η Αντιόχεια

Φορτηγά, οχήματα έκτακτης ανάγκης και εκσκαφείς παρατάχθηκαν στους ερημικούς δρόμους της Αντιόχειας την Τρίτη το βράδυ, αφότου ο τρίτος μεγάλος σεισμός σε δύο εβδομάδες επιτάχυνε την έξοδο από την κάποτε ζωντανή πόλη. Στους κατασκότεινους δρόμους, οι προβολείς που περνούσαν αποκάλυπταν σωρούς από μπάζα, πλαίσια από σπασμένα παράθυρα και μπλεγμένες σιδερόβεργες. Κόκκινα και μπλε φώτα που αναβοσβήνουν από στρατιωτικά και αστυνομικά οχήματα αντανακλώνται στις διαλυμμένες προσόψεις των κτηρίων. Ο ήχος των εκσκαφέων που βγάζουν τα συντρίμμια αντηχούσε στους δρόμους, καθώς αστυνομικοί, στρατιώτες και άτομα που ανταποκρίθηκαν στις καταστροφές κοιτούσαν, συγκεντρωμένα γύρω από μικρές φωτιές που άναψαν στα ραγισμένα πεζοδρόμια. Περιστασιακά, το σκάψιμο σταματούσε για να επιθεωρήσουν οι εργαζόμενοι έκτακτης ανάγκης για πιθανά πτώματα.

"Όλοι έφυγαν", είπε ο Μεχμέτ Άι, ένας 50χρονος επιζών από τους σεισμούς που ζει όλη του τη ζωή στην Αττάκεια και είναι ένας από τους λίγους κατοίκους που έχουν απομείνει. "Ή έχουν πεθάνει ή έχουν τραπεί σε φυγή".

Από μακριά, το έντονο αστικό τοπίο των παλιότερα ψηλών κτηρίων φαινόταν τώρα ένας σωρός. Κομμάτια από τις όχθες του ποταμού κατέρρευσαν στο νερό, ενώ στρατιώτες απέκλεισαν κατεστραμμένες γέφυρες. Οι διαφημιστικές πινακίδες έσπασαν και έπεσαν στο έδαφος και η διάσπαρτη σήμανση ανάμεσα στα ερείπια στάθηκε ως υπενθύμιση των καταστημάτων που γέμιζαν τους πολυσύχναστους δρόμους. "Οι δρόμοι μας ήταν κάποτε παράδεισος", είπε ο Άι. "Σε μια μόνο νύχτα καταστράφηκαν τα πάντα".

Ο Άι βρισκόταν καταφύγιο με τη σύζυγό του Φατμέ και την κόρη τους σε έναν από τους καταυλισμούς που είχαν δημιουργηθεί για να παρέχουν προσωρινό καταφύγιο σε όσους έχασαν τα σπίτια τους. Μια γεννήτρια βρυχήθηκε καλύπτοντας τις κουβέντες ανθρώπων που ήταν συγκεντρωμένοι γύρω από ξυλόσομπες έξω από τις σκηνές τους. "Δεν μπορούμε να φύγουμε από το στρατόπεδο", είπε. "Είναι δύσκολο να περπατάς γιατί είναι επικίνδυνο όπου κι αν πας. Τα κτήρια είναι επικίνδυνα. Πριν το καταλάβεις, μια κατασκευή μπορεί να καταρρεύσει πάνω σου."

Νωρίτερα, καθώς ο ήλιος έδυε πάνω από μια πλατεία δίπλα στο δημαρχείο, στρατιώτες, εθελοντές και επιζώντες παρατάχθηκαν σε φορτηγά τροφίμων και πρατήρια καυσίμων για δείπνο και τσάι.

"Η καταστροφή έπεσε πάνω σε όλους μας", είπε ο Σαλίμ Φαουακιρτζί, ένας 57χρονος λατζέρης που ζει στην Αντιόχεια εδώ και 12 χρόνια μετά την φυγή του από τη Συρία. "Πλούσιοι και φτωχοί το ίδιο", πρόσθεσε η σύζυγός του, Βαλάα.Το ζευγάρι, οι δύο κόρες τους και ένας γιος επέζησαν από τον σεισμό της 6ης Φεβρουαρίου βγαίνοντας από μια μικρή ρωγμή στα ερείπια. Ο μεγάλος τους γιος δεν τα κατάφερε. Ο Φαουακιρτζί είπε ότι η οικογένεια δεν είχε σχέδια να εγκαταλείψει την έρημη πόλη. "Κοίτα πώς ο Θεός χάρισε σε όλους μας άλλη ζωή εκτός από τον γιο μου. Γιατί να ρισκάρω τώρα;" είπε.

Ο Άι, οικοδόμος, είπε επίσης ότι σχεδίαζε να παραμείνει. "Θα πάρει πολύ χρόνο, θα χρειαστούν χρόνια - αλλά θα το ξαναχτίσουμε". "Θεού θέλοντος, θα είναι καλύτερα από ό,τι ήταν παλιά".