Κλείνουν οι εκκρεμότητες του πρώτου γύρου, παίρνουν σειρά οι στρατηγικές «μεταρρυθμίσεις» – Η ανακεφαλαιοποίηση μοχλός άλωσης της παραγωγικής βάσης της χώρας
Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου από το Δρόμο
Η τακτική των δανειστών αποδεικνύεται αποτελεσματική και ο σχεδιασμός τους καλά ζυγισμένος. Έχουν, άλλωστε, αποκτήσει καλή εμπειρία από τα προηγούμενα μνημόνια. Υποχρεώνοντας την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ να υλοποιήσει μέχρι τέλος του έτους πάνω από το 50% των υποχρεώσεων του Μνημονίου, και μάλιστα το πιο βαρύ του κομμάτι, κατά κάποιο τρόπο «δένουν τον γάιδαρό τους». Οι στρατηγικές ρυθμίσεις του 3oυ Μνημονίου -από την ανακεφαλαιοποίηση μέχρι το νέο ΤΑΙΠΕΔ και από το συνταξιοδοτικό μέχρι τις εργασιακές σχέσεις- θα έχουν θεσμοθετηθεί πριν προλάβουν να έχουν τις αναπόφευκτες παρενέργειές τους στο πολιτικό σκηνικό.
Βάσει όσων συμφωνήθηκαν στο Eurogroup της περασμένης Δευτέρας, όλες οι εκκρεμότητες του πρώτου πακέτου προαπαιτούμενων (πλειστηριασμοί, επαρρύθμιση 100 δόσεων, τιμές γενοσήμων, ισοδύναμα ΦΠΑ εκπαίδευσης) πρέπει να κλείσουν μέχρι Κυριακή. Η κυβέρνηση, μάλιστα, διαβεβαιώνει ότι η συμφωνία θα κλείσει σήμερα (Σάββατο), για να ακολουθήσει συνεδρίαση- τηλεδιάσκεψη του EuroWorkingGroup (Κυριακή) που θα αποδεσμεύσει την εκταμίευση των 10+2 δισ. της δανειακής δόσης, με το πρώτο σκέλος προορισμένο για την ανακεφαλαιοποίηση.
Η διαπραγμάτευση που γίνεται όχι μόνο σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων, αλλά και με τους επικεφαλής του «κουαρτέτου» (στο Χίλτον πάντα…), δεν περιλαμβάνει μόνο τις εκκρεμότητες, αλλά και την κατάρτιση της επόμενης λίστας προαπαιτούμενων, τα οποία συνδέονται με μια ακόμη δόση 1 δισ. Εκεί συνωστίζονται τα «βαριά χαρτιά» του 3ου Μνημονίου: το ασφαλιστικό, το νέο ταμείο ιδιωτικοποιήσεων των 50 δισ. ευρώ, η επανεξέταση του πλαισίου για τις ομαδικές απολύσεις, συλλογικές συμβάσεις και συνδικαλιστικό νόμο, το νέο ενιαίο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων κ.ά. Δεν είναι απολύτως, βέβαιο, ότι όλα αυτά θα περιληφθούν στη sort list των προαπαιτουμένων του Νοεμβρίου, αλλά οι δανειστές πιέζουν γι’ αυτό.
Το ασφαλιστικό – που το ΔΝΤ συνδέει εμμέσως με το θέμα του χρέους- θεωρείται αναπόφευκτο, παρ’ ότι η κυβέρνηση θα ήθελε μια αναβολή, ενώ υπάρχει και μια δέσμη μέτρων που συνδέονται με την ανακεφαλαιοποίηση και θα περιληφθούν σε ένα ακόμη πολυνομοσχέδιο προς ψήφιση την ερχόμενη εβδομάδα, με τη συνήθη πια «επείγουσα» διαδικασία. Αν πάνε όλα «καλά», η κυβέρνηση έχει μπροστά μια κούρσα ταχύτητας μερικών ημερών, μέχρι τις 23/11, οπότε θα συνεδριάζει πάλι το Eurogroup. Στο μεταξύ, θα πρέπει να κατατεθεί το τελικό κείμενο του Προϋπολογισμού 2016 (21/11), να έχει ψηφιστεί πολυνομοσχέδιο με τα συμφωνηθέντα, ενώ στην ουρά περιμένει και ένα Μεσοπρόθεσμο 2016-2019.
Από τους δανειστές δεν επιδεικνύεται η παραμικρή διάθεση χαλάρωσης, ούτε καν εν ονόματι του Προσφυγικού. Ακόμη και οι υπεσχημένοι πόροι για τη διαχείριση των προσφυγικών πιέσεων χρησιμοποιούνται ως μοχλός πίεσης προς την κυβέρνηση για να κλείσουν οι εκκρεμότητες εφαρμογής του Μνημονίου και η πρώτη αξιολόγηση του προγράμματος.
Ωστόσο, ενώ η προσοχή της κοινής γνώμης περισπάται στο σίριαλ των επί μέρους εκκρεμοτήτων, μεγαλύτερη σημασία έχουν οι παρεμβάσεις στρατηγικού βάθους που προωθούνται μέσω του Μνημονίου και θα έχουν τεράστια επίδραση στον κοινωνικο-οικονομικό μετασχηματισμό της χώρας. Οι τρεις σημαντικότερες παρεμβάσεις τέτοιου χαρακτήρα είναι το ασφαλιστικό, τα εργασιακά και το «πακέτο» ανακεφαλαιοποίηση-κόκκινα δάνεια.
Για το πρώτο, το ασφαλιστικό, είναι σαφές ότι η κυβέρνηση συγκλίνει με τους δανειστές στην επιβολή ενός νεοφιλελεύθερης χροιάς μοντέλου που εξατομικεύει τα δικαιώματα συνταξιοδότησης και ουσιαστικά ιδιωτικοποιεί την κοινωνική ασφάλιση. Για το δεύτερο, τα εργασιακά, δανειστές και κυβέρνηση δεν έχουν ανοίξει ακόμη τα χαρτιά τους, κρυπτόμενοι πίσω από το θολό σχήμα της αναζήτησης των «βέλτιστων ευρωπαϊκών πρακτικών».
Είναι, όμως, αρκετά ευδιάκριτοι οι στόχοι της τρίτης στρατηγικής «μεταρρύθμισης» που γίνεται επ’ αφορμή και με άξονα την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.
Η συνάρτηση έχει ως εξής: Εν ονόματι μη εξυπηρετούμενων δανείων ύψους 107 δισ. ευρώ, κυρίως επιχειρηματικών, δευτερευόντως στεγαστικών και καταναλωτικών, οι 4 συστημικές τράπεζες -το πιο κραυγαλέο χρηματοπιστωτικό ολιγοπώλιο στον κόσμο- εμετρήθησαν, εζυγίσθησαν και ευρέθησαν ελλιπείς κατά 4,4-14,4 δισ. ευρω (βασικό και δυσμενές σενάριο). Και ενώ οι δύο προηγούμενες ανακεφαλαιοποιήσεις έχουν στοιχίσει στο Ελληνικό Δημόσιο περίπου 50 δισ. ευρώ μόνο σε ρευστό, η χρηματιστηριακή αξία των 4 τραπεζών -μετά τα αλλεπάλληλα και κραυγαλέα χειραγωγούμενα τραπεζικά κραχ- έχει πέσει κάτω από τα 3 δισ. ευρώ! Από αυτό και άλλα δεδομένα προκύπτει μια σωρευτική ζημία για το Δημόσιο -και τελικά τους φορολογούμενους που πληρώνουν αυτά τα ποσά ως δημόσιο χρέος- τουλάχιστον 40 δισ. ευρώ. Κι ενώ το κράτος θα μπορούσε να αποκτήσει την πλήρη ιδιοκτησία και έλεγχο των τραπεζών, οι δανειστές επιβάλλουν και η κυβέρνηση αποδέχεται μια ελεγχόμενη και ασφαλή για τους ξένους επενδυτές ιδιωτικοποίηση των τραπεζών που θα κοστίσει στους Έλληνες φορολογούμενους άλλα 10 δισ. ευρώ. Γιατί; Διότι, πρακτικά, ενώ οι ξένοι επενδυτές που θα μπουν στην ανακεφαλαιοποίηση θα αποκτήσουν τον έλεγχο των τραπεζών καλύπτοντας κυρίως την ανακεφαλαιοποίηση του βασικού σεναρίου (4,4 δισ. ευρώ), τα 10 δισ. του Δημοσίου θα μπουν στην χωματερή των κόκκινων δανείων για να εξυγιάνουν τα σάπια χαρτοφυλάκια των τραπεζών. Εδώ γίνεται κυριολεξία η ιδιωτικοποίηση των κερδών και η κοινωνικοποίηση των ζημιών. (Δείτε και στις σελ. 8-9)
Εργαλεία αναδιάρθρωσης
Αυτό είναι το καθαρά «τζογαδόρικο» μέρος του σχεδίου. Στο θεσμικό επίπεδο υπάρχουν οι υποχρεώσεις για την ανάπτυξη «δυναμικής αγοράς μη εξυπηρετούμενων δανείων» (distress funds), τα μέτρα «ενίσχυσης της ανεξαρτησίας των τραπεζών», η απελευθέρωση των πλειστηριασμών κατοικίας και, κυρίως, οι τελικές ρυθμίσεις των κόκκινων επιχειρηματικών δανείων. Αυτές οι τελευταίες θα αποτελέσουν εργαλείο μιας, μεγάλων διαστάσεων, αναδιάρθρωσης της οικονομίας, που θα επηρεάσει χιλιάδες επιχειρήσεις και εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους ή ανέργους, θύματα της χρεοκοπημένης επιχειρηματικότητας.
Αυτή τη στιγμή στα χέρια των δανειστών, της ΕΚΤ, της ΤτΕ, της κυβέρνησης και των ίδιων των τραπεζών υπάρχει η ακριβής ακτινογραφία των μη εξυπηρετούμενων επιχειρηματικών δανείων (διά χειρός Black Rock). Με βάση αυτήν οι δανειστές έχουν τη δυνατότητα να ενορχηστρώσουν ένα πλήρη ανασχεδιασμό της παραγωγικής βάσης της χώρας, αποφασίζοντας ποιες επιχειρήσεις και ποιοι κλάδοι θα επιβιώσουν, θα συρρικνωθούν ή θα αφανιστούν.
Τι ακολουθεί; Πρώτον, η αναμόρφωση του νόμου Δένδια (κατ’ αναλογία του νόμου Κατσέλη) για τη ρύθμιση των επιχειρηματικών δανείων. Ο ισχύων νόμος έδινε κάποιες ευκαιρίες για διαγραφές χρεών σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ενώ για τις μεγαλύτερες προέβλεπε δυνατότητα ταχείας εκκαθάρισης με πρωτοβουλία των πιστωτών που κατέχουν το 40% των οφειλών -πρακτικά των τραπεζών-, με πλειστηριασμό και εκποίηση περιουσιακών στοιχείων. Η νέα μνημονιακή υποχρέωση είναι το πλαίσιο αυτό να «βελτιωθεί», ώστε μέχρι το τέλος του 2016 να έχουν εκκαθαριστεί οι μη βιώσιμες επιχειρήσεις.
Δεύτερον, η επιδρομή των «ιεράκων». Εδώ δρομολογείται η απελευθέρωση της πώλησης μη εξυπηρετούμενων δανείων, πιθανότατα μέσα από κοινοπραξίες των τραπεζών με distress funds. Ήδη κάποιες τράπεζες έχουν κάνει τέτοιες συμφωνίες. Έχει, όμως, σημασία να ακτινογραφηθούν και τα ξένα κεφάλαια που τοποθετούνται στα book building των τραπεζών, ενόψει των αυξήσεων κεφαλαίου. Ως μέτοχοι θα έχουν προνομιακή πρόσβαση στους φακέλους με τις οφειλές και τα περιουσιακά στοιχεία των υπερχρεωμένων επιχειρήσεων, άρα μπορούν να επιλέξουν «λεία».
Τρίτον, η δέσμευση των τραπεζών σε συγκεκριμένους στόχους «εκκαθάρισης» υπερχρεωμένων επιχειρήσεων, ακόμη και κλάδων, υπό την «αιγίδα» της ΤτΕ και του ΤΧΣ. Στον καταμερισμό εργασίας η μεν Black Rock έχει αναλάβει για λογαριασμό της ΤτΕ το «σκανάρισμα» και την κατηγοριοποίηση των προβληματικών επιχειρηματικών δανείων, το δε ΤΧΣ την κατάρτιση δεικτών βάσει των οποίων κάθε τράπεζα θα δεσμεύεται και θα ελέγχεται σε μηνιαία βάση για το πώς προχωρά η εκκαθάριση κάθε επιχείρησης, είτε καταλήγει σε «λουκέτο» και ρευστοποίηση είτε σε συρρίκνωση ή συγχώνευση.
Τέταρτον, η αναμόρφωση του Πτωχευτικού Κώδικα, ιδιαίτερα ως προς το επίμαχο άρθρο 99. Στόχος είναι η μείωση του χρόνου διεκπεραίωσης της πτωχευτικής διαδικασίας. Αυτό, θα συμπληρώσει την αναμόρφωση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, που διόλου τυχαία είναι το πρώτο προαπαιτούμενο του τρίτου Μνημονίου που ψηφίστηκε το καλοκαίρι. Ο νέος Κώδικας καθιστά τις τράπεζες «αφεντικά» των κατασχέσεων, εις βάρος οποιουδήποτε άλλου πιστωτή: Δημοσίου, Ταμείου, εργαζόμενου. Και στη σύνθεσή τους οι ρυθμίσεις αυτές καθιστούν τις ανακεφαλαιοποιημένες τράπεζες μοχλό αναμόρφωσης του επιχειρηματικού και παραγωγικού τοπίου της χώρας κατά τη βούληση και τις προτιμήσεις των δανειστών. Τα κόκκινα δάνεια είναι το δρεπάνι του επερχόμενου κόκκινου θερισμού*.
* «Κόκκινος θερισμός» είναι ο τίτλος του κλασικού αστυνομικού μυθιστορήματος του Ντάσιελ Χάμετ που περιγράφει την αιματηρή εκκαθάριση στην Πόιζονβιλ, μια πόλη που η διαφθορά και η βία είναι η αποκλειστική συνθήκη συνύπαρξης γκάγκστερ, επιχειρηματιών, πολιτικών και κρατικών Αρχών.
- See more at: http://www.e-dromos.gr/kokkina-daneia-gia-enan-kokkino-therismo/#sthash.92FBD5LX.dpuf
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου