Νέα Ρυθμιστικά Σχέδια Αθήνα Αττικής, Θεσσαλονίκης

Ομιλία στη Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου, με θέμα ημερήσιας διάταξης: Επεξεργασία και εξέταση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής «Νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας – Αττικής, Νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Θεσσαλονίκης και άλλες διατάξεις»

ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΙΕ΄- ΣΥΝΟΔΟΣ B΄

ΔΙΑΡΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΟΥ

Π Ρ Α Κ Τ Ι Κ Ο

(Άρθρο 40 παρ.1 Κ.τ.Β.)

Στην Αθήνα, σήμερα, 29Μαΐου 2014, ημέρα Πέμπτη και ώρα 11.15΄, συνήλθε σε συνεδρίαση, στην Αίθουσα «Προέδρου Αθανασίου Κωνστ. Τσαλδάρη» (223) του Μεγάρου της Βουλής, η Διαρκής Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου, με θέμα ημερήσιας διάταξης: Επεξεργασία και εξέταση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής «Νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας – Αττικής, Νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Θεσσαλονίκης και άλλες διατάξεις».

[…]

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΛΑΧΟΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Ευχαριστούμε πολύ. Το λόγο έχει η κυρία Φωτίου.

ΘΕΑΝΩ ΦΩΤΙΟΥ: Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε. Μέσα στην κρίση η παραγωγή και η ρύθμιση του χώρου αποτελούν ως γνωστόν πεδία μεγάλων ανατροπών με στόχο την προσέλκυση επίδοξων επενδυτών. Είναι γνωστό, βέβαια, σε όλους ότι το 40% του Α.Ε.Π. των ανεπτυγμένων χωρών έχει επενδυθεί τα τελευταία χρόνια στο χώρο. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι ο χώρος βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα των μεταρρυθμίσεων στη χώρα μας με συνεχείς νόμους και τροπολογίες επί άσχετων νομοσχεδίων, οπότε τα σημερινά ρυθμιστικά σχέδια για να γίνουν κατανοητά πρέπει να διαβαστούν σε συνάρτηση με όλα τα προ υπάρχοντα που ψηφίστηκαν μνημονιακών ή μη υποχρεώσεων από την παρούσα Βουλή.

Ποια είναι η κεντρική ιδέα αυτών των μέτρων και νόμων. Να αποδεσμευτεί από σχεδιαστικούς περιορισμούς και ρυθμίσεις ο χώρος ώστε να υπάρξει ελευθερία δράσης της επιχειρηματικότητας. Σας θυμίζω και τον τελευταίο νόμο για την απλούστευση των διαδικασιών των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Μην ξεχνάτε αυτό το νόμο γιατί εκεί υπάρχουν οι ΟΥΔ, Οργανωμένοι Υποδοχείς Δραστηριοτήτων.

Σε συνθήκες κρίσης, βέβαια, η παραγωγή του χώρου έχει ανεπανόρθωτα πληγεί, το μάρτυρα η ανεργία των μηχανικών, η εξουδετέρωση των μικρομεσαίων εργολάβων, η εξουδετέρωση των μονάδων παραγωγής δομικών υλικών και ούτω καθεξής. Εμείς, όμως, συνεχίζουμε με την έμφαση στα μεγάλα έργα, μεγάλους οδικούς άξονες κύριο πεδίου πλουτισμού των μεγάλο εργολάβων, καναλαρχών και σπατάλησης ζωτικών χρημάτων από το ΕΣΠΑ αντί για ενίσχυση άλλης κλίμακας πολλών έργων, μικρών έργων, αστικών αναπλάσεων, επανασχεδιασμού υφιστάμενων κτιρίων, παραθεριστικές κατοικίες και ούτω καθεξής.

Τι είναι όμως τα ρυθμιστικά σχέδια; Πολύ σημαντικά, προνομιακά εργαλεία του κράτους. Εφόσον το κράτος θέλει να τα έχει και να τα χρησιμοποιεί, που ρυθμίζουν την αστική ανάπτυξη και την παραγωγή του χώρου, και το τονίζω, εφόσον θέλει να τα χρησιμοποιεί.

Δεύτερον, διαμορφώνουν στρατηγικές και πολιτικές για το σχεδιασμό του μέλλοντος και την προώθηση της ανάπτυξης. Έχουν δύο προϋποθέσεις. Πρώτον, νομοθετική θωράκιση και δεύτερον φορέα παρακολούθησης, υλοποίησης, ιεράρχησης. Αυτοί οι φορείς, σε όλα τα μητροπολιτικά κέντρα του εξωτερικού, είναι τεράστιοι οργανισμοί. Οι δύο κυρίες, που βλέπω εδώ σήμερα, είναι επικεφαλής οργανισμών, που αύριο θα έχουν καταργηθεί.

Τρίτον, τα ρυθμιστικά σχέδια είναι προς όφελος του κοινωνικού κράτους, του δημόσιου συμφέροντος. Βεβαίως, χρησιμοποιούνται ως βασικά εργαλεία για την ανάπτυξη πόλεων, περιοχών, για να προσελκύσουν κεφάλαια, δραστηριότητες, για να προγραμματίσουν μεγάλα έργα υποδομών, για να προσαρμόσουν τα δεδομένα στην περιβαλλοντική κρίση και κυρίως για να υπερασπιστούν, αυτό που ανέφερα πριν, το δημόσιο συμφέρον, με κάθε τρόπο.

Βεβαίως, η ιστορία των ρυμοτομικών σχεδίων στην Ελλάδα, είναι ακριβώς η αποτυχία να εκπληρώσουν τους παραπάνω όρους, να εκσυγχρονιστούν και να επικαιροποιηθούν, αφού μέχρι σήμερα ισχύει το ρυθμιστικό σχέδιο του 1985. Κατά τη διάρκεια της κρίσης, συντάχτηκε το ρυθμιστικό σχέδιο του 2012, αυτό που έρχεται τώρα το 2014 είναι το δεύτερο, το οποίο επικαλείται το ρυθμιστικό του 2012 σε πάρα πολλά σημεία, όμως αυτό είχε βασικά στην ορατότητά του την κρίση, αυτήν ανέλυε και σε αυτήν απαντούσε.

Αυτό, ιδιαιτέρως το Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας, είναι αποτέλεσμα παραμορφώσεων, κυρίως των επεξεργασιών του πρώτου. Στην πραγματικότητα κυρώνει τις αναλύσεις και τις εκτιμήσεις για τα προβλήματα, που έφερε η κρίση και οι πολιτικές του χρέουςστην Ελλάδα, στον τομέα της αστικής ανάπτυξης. Αναθέτει, αποκλειστικά στην αγορά, να ελέγξει την ανάκαμψη του τομέα της παραγωγής του χώρου. Αυτό, το κάνει με την απομείωση του θεσμικού ρόλου, δηλαδή μεταφέρει μεγάλο μέρος των πολιτικών, των στόχων και των μέτρων, από το Σώμα του νόμου στο Παράρτημα, το οποίο τροποποιείται με Κ.Υ.Α. και όχι με προεδρικά διατάγματα, που εφεσιβάλλονται ως προς τη συνταγματικότητα τους.

Άρα, πετάμε στον κάλαθο των αχρήστων τον κύριο ρόλο του Ρ.Σ.Α. και του Ρ.Σ.Θ., δηλαδή την ασφάλεια δικαίου. Αυτός είναι ο κυρίαρχος ρόλος των ρυθμιστικών σχεδίων, η ασφάλεια δικαίου.

Ειδικότερα, θα αναφέρω επτά σημεία.

Καταστρατηγείται η δυνατότητα συγκρότησης συνεκτικής πόλης, ενώ γίνεται η επίκληση αυτή, ως απαραίτητου μοντέλου, αντιπάλου στην αστική άναρχη διάθεση, με τη σπατάλη αδόμητης γης και υποδομών ρύπανσης και κοινωνικής συνοχής, την προσθήκη των αναπτυξιακών αξόνων, οι οποίοι συνεχίζουν το γραμμικό μοντέλο ανάπτυξης της Αθήνας και επομένως, ευνοούν την αστική διάχυση, με το στόχο των αναπλάσεων, που ανοίγει εργασίες στον κατασκευαστικό κλάδο, δηλαδή έχει αφαιρεθεί αυτός ο στόχος, και τον στρέφει στα έργα ανακύκλωσης και επανάχρησης της ήδη πολεοδομημένης γης. Όφειλε να γίνεται με τον περιορισμό της εκτός σχεδίου δόμησης, η οποία εδώ παραμένει ευχή, ενώ ευνοείται στην πραγματικότητα η αυθαίρετη δόμηση, με την πριμοδότηση σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων ή τουριστική κατοικία, που εντείνει την αστική διάχυση και αποκτά και πριμοδοτεί νέα κατάληψη γης, με νέα φαραωνικά οδικά έργα και στις μεταφορές.

Τέλος και σημαντικότατο, εγκαταλείπονται ρυθμίσεις για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, κυρίως της Αττικής, με τη δραματική συρρίκνωση ρυθμίσεων, που αφορούσαν τον πρωτογενή, δευτερογενή και τριτογενή τομέα. Έτσι, η χωρική συγκρότηση παραγωγικών δραστηριοτήτων αφήνεται σε τομεακές πολιτικές άλλων Υπουργείων, οπότε τις συγκρούσεις τους, που θα επέλθουν, θα τις λύνει, κατά τα γνωστά, η αγορά.