Μικρά αρχιτεκτονικά γραφεία - Κοινωνικός Ρόλος και Επαγγελματική Πρακτική

Αναδημοσιεύουμε από το Δίκτυο Μικρών Αρχιτεκτονικών Γραφείων τον πρόλογο της έκδοσης που εξέδωσαν. Ολόκληρη τη Συλλογή Κειμένων μπορείτε να τη διαβάσετε εδώ.

Μικρά αρχιτεκτονικά γραφεία

Κοινωνικός Ρόλος και Επαγγελματική Πρακτική

Με την παρούσα έκδοση προσπαθούμε, υπό καταιγισμό αλλαγών, να ξεκινήσουμε ένα διάλογο για την ανάκτηση της επιστημονικής μας αυτογνωσίας και αξιοπρέπειας καθώς και τη διατύπωση προτάσεων υπεράσπισης της δυνατότητάς μας να βιοποριζόμαστε ασκώντας δημιουργικά την αρχιτεκτονική. Προτάσεων επιστημονικής και επαγγελματικής πρακτικής, των οποίων την εφαρμογή να απαιτήσουμε. Διότι ενώ βιώνουμε την αναίρεση της συμμετοχής μας στη διαμόρφωση των όρων του «κατοικείν», εμείς σιωπούμε αμήχανα.

Η μεσαία τάξη βάλλεται, σε μια -καταφανώς αδιέξοδη- πορεία συσσώρευσης της πολιτικής και οικονομικής ισχύος σε μια ελίτ. Υπό αυτές τις συνθήκες έχει ξεκινήσει και η συντριβή των μικρών αρχιτεκτονικών γραφείων (όπως και όλων των μικρομεσαίων παραγωγικών επιχειρήσεων) με την  στέρηση επαγγελματικών δικαιωμάτων, με την ηθική απαξίωσή μας και την συκοφάντηση της αρχιτεκτονικής, ώστε να αποδυναμωθούμε οικονομικά και -κυρίως- ηθικά. Έχει προηγηθεί ο μεθοδευμένος εκφυλισμός του Δημόσιου Τομέα που διευκολύνει την ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών του και την εκχώρηση των αρμοδιότητων του στα κατασκευαστικά καρτέλ. Στόχος τώρα είναι η αρπαγή της ιδιότητας του  αρχιτέκτονα και η μετατροπή μας σε γρανάζι  μιας βιομηχανίας παραγωγής απρόσωπου τεχνικού έργου:

• Παρακολουθήσαμε σαν υπνωτισμένοι την πρόβα generale στην οποία ανταποκρίθηκε ο τεχνικός κόσμος με τον αφελέστερο τρόπο: η τακτοποίηση των ημιυπαιθρίων και λοιπών χώρων και οι ενεργειακές επιθεωρήσεις, δείγματα του είδους των έργων με γελοίο αντικείμενο και αμοιβή που προορίζονται για εμάς. 

• Ύστερα ζήσαμε την κατάργηση των ελαχίστων αμοιβών (ήδη αναξιοπρεπών στην 

περίπτωση των αρχιτεκτονικών) και την παράλληλη προπαγάνδα ποσοτικοποίησης και εμπορευματοποίησης της αρχιτεκτονικής.

• Υποχρεωνόμαστε να υιοθετούμε απαράδεκτα χαμηλού επιπέδου περιορισμούς στο σχεδιασμό: καταρχάς με τον ΚΕΝΑΚ (οι συντάκτες του οποίου επιδεικτικά αδιαφόρησαν για την αυτονόητη βιοκλιματική διάσταση της αρχιτεκτονικής) και έπειτα με τα διατάγματα «σωτηρίας» της υπαίθρου που ευαγγελίζεται το ΥΠΕΚΑ (που καταργούν τη δημιουργία με την επιστημονικά γελοία “αρμόζουσα” για κάθε περιοχή αρχιτεκτονική).

• Αποκλειστήκαμε σταδιακά από την εκπόνηση μελετών για δημόσια έργα (πρώτα με την μελετοκατασκευή και τώρα οριστικά με την τροποποίηση του 3316). Την ίδια ώρα τα πολυτεχνεία ασκούν απροκάλυπτο αθέμιτο ανταγωνισμό υπό το ένδυμα των ερευνητικών.

• Με την ίδια συνταγή επέρχεται, με πρωτεργάτη το ΤΕΕ των εργολάβων, η “πιστοποίηση” σε μητρώα μελετητών καί των ιδιωτικών έργων. Διασπάται το αντικείμενό μας και προάγεται η “εξειδίκευση” με κυρίαρχο όχημα την προπαγάνδα για την αναγκαιότητα της δια βίου μάθησης, εξειδίκευσης και πιστοποίησης. Όμως, η δια βίου μάθησή μας επιτυγχάνεται μέσα από την άσκηση της επιστήμης και της τέχνης μας, με διασφάλιση της πρόσβασης στον πλούτο των θεμάτων που συνιστούν το αντικείμενό μας∙ και μόνη πιστοποίηση είναι οι  γνώσεις και η μεθολογία που μας προσέφεραν οι πολυετείς σπουδές.

Απέναντι στον ανοικτό αυτό πόλεμο οφείλουμε να υπερασπίσουμε τον επιστημονικό και κοινωνικό μας ρόλο. Αυτόν που μας θέλει ζωντανό κομμάτι της κοινωνίας, να μετέχουμε δημιουργικά στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Να καταδεικνύουμε οτι η αρχιτεκτονική δεν είναι θεωρία αλλά πράξη, προσωπική δημιουργία και όχι καταναλωτικό lifestyle, που δεν επιδέχεται χαρακτηρισμούς “πράσινη”, “πιστοποιημένη” ή “αρμόζουσα”.

Τα κείμενα του τεύχους συντάχθηκαν με αφορμή το 11ο Πανελλήνιο Αρχιτεκτονικό Συνέδριο, το οποίο δυστυχώς έχει χαρακτήρα περισσότερο κοσμικής δεξίωσης και λιγότερο ουσιαστικής παρέμβασης.  Τόσο η θεματολογία όσο και το περιεχόμενο των κειμένων εντάσσονται στο πλαίσιο συζητήσεων και εργασιών του Δικτύου Μικρών Αρχιτεκτονικών Γραφείων. Την ευθύνη για την τελική μορφή των κειμένων φέρουν οι υπογράφοντες.