Αναρτούμε δύο δημοσιεύματα σχετικά με τις Αστικές Θερμικές νησίδες - 2 μελέτες για Αθήνα και Θεσσαλονίκη που έχουν εκπονηθεί από συναδέλφους και αποδεικνύουν ότι η απομάκρυνση των δέντρων από τις αστικές περιοχές δημιουργεί αστικές θερμικές νησίδες:
"Οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες που αναπτύσσονται στο αστικό περιβάλλον όταν αυτό βάλλεται ανεμπόδιστα από την ηλιακή ακτινοβολία και η εκπομπή ακτινοβολίας από τα δομικά υλικά της πόλης γίνονται ξεκάθαρα αισθητές, σε πλήρη αντίθεση με ότι βρίσκεται υπό σκιά. Οι δε θερμοκρασίες διατηρούνται ακόμη και μετά τη δύση του ηλίου. "
"Ο δείκτης θερμικής άνεσης μπορεί να μειωθεί έως και 10 ° C σε καλά σκιασμένες θέσεις ενώ τα οξείδια του αζώτου μπορούν να μειωθούν έως και 87% όταν εξετάζεται ένα πιο ριζοσπαστικό σενάριο πεζοδρόμησης."
Μελέτη Θερμογραφίας Πλατείας Εξαρχείων: Μία νέα αστική θερμική νησίδα που επιβαρύνει ακόμη περισσότερο την υγεία των κατοίκων
Στις 12 Ιούνη υπήρξε ο πρώτος καύσωνας στην Αθήνα της φετινής χρονιάς. Ο κρατικός μηχανισμός προχώρησε σε λήψη μέτρων που αφορούσαν στο άνοιγμα κλιματιζόμενων αιθουσών, το κλείσιμο σχολείων και πάρκων, την έκδοση ειδικών οδηγιών για την προστασία των ευπαθών ομάδων, μέτρα που θα χαρακτηρίζαμε τουλάχιστον ελλιπή. Η ιδιαίτερη δύσκολη κατάσταση της πόλης κατά τους θερινούς μήνες απασχολεί τον δημόσιο λόγο, την ίδια στιγμή που η τσιμεντοποίησή της και η καταστροφή του αστικού πρασίνου συνεχίζεται στο όνομα της «ανάπτυξης».
γράφει ο Μιχάλης Αποστόλου
Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός
Την 12η Ιούνη, λοιπόν, επιλέξαμε ως Ανοιχτή Συνέλευση «Όχι μετρό στην πλατεία Εξαρχείων» να κάνουμε κάτι που κανένας κρατικός μηχανισμός, κανένας δήμος και κανένας εργολάβος δεν έκαναν ποτέ. Μια μελέτη Θερμογραφίας στην πλατεία Εξαρχείων ώστε να διαπιστωθεί η περιβαλλοντική επίπτωση που έχει το εργοτάξιο της Ελληνικό Μετρό, ενώ είχε εκριζωθεί η πλειοψηφία των δέντρων. (16 ημέρες μετά απομακρύνθηκε και το τελευταίο δέντρο που βρισκόταν εντός του εργοταξίου).
Για τις ανάγκες της μελέτης πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις στα κύρια υλικά που υπάρχουν στην πλατεία (πλακόστρωστο, συμπαγές χώμα, σκυρόδεμα, άσφαλτος κ.λπ) ώστε να υπολογιστούν οι επιμέρους συντελεστές εκπομπής. Ελήφθησαν περισσότερες από 400 θερμοφωτογραφικές λήψεις σε όλη την περιοχή, καλύπτοντάς 19 σημεία ενδιαφέροντος.
Τα συμπεράσματα της μελέτης μπορούν να χαρακτηριστούν αναμενόμενα και πλήρως κατανοητά από κάθε άνθρωπό που έχει περπατήσει σε μια πόλη. Οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες που αναπτύσσονται στο αστικό περιβάλλον όταν αυτό βάλλεται ανεμπόδιστα από την ηλιακή ακτινοβολία και η εκπομπή ακτινοβολίας από τα δομικά υλικά της πόλης γίνονται ξεκάθαρα αισθητές, σε πλήρη αντίθεση με ότι βρίσκεται υπό σκιά. Οι δε θερμοκρασίες διατηρούνται ακόμη και μετά τη δύση του ηλίου.
Χαρακτηριστικά το μεσημέρι όπου η ατμοσφαιρική θερμοκρασία ήταν 40,4°C, η θερμοκρασία κάτω από τα δέντρα ήταν 38°C ενώ στο χωμάτινο τμήμα του εργοταξίου ήταν 61°C. δηλαδή διαφορά 23°C. ανάμεσα σε σκιασμένα και μη μέρη.
Το επίσημο επιχείρημα υποστηρίζει ότι η κατάσταση αυτή είναι προσωρινή, ότι κάθε μεγάλο έργο έχει περιβαλλοντικές επιπτώσεις, αλλά μόλις τελειώσει όλα θα διορθωθούν ή θα γίνουν και καλύτερα.
Στην περίπτωση της πλατείας Εξαρχείων, όμως, αυτό δε θα συμβεί. Άλλωστε δεν υπήρξε κάποια μελέτη που να υποστηρίζει πως η μη δημιουργία σταθμού ή η εναλλακτική της χωροθέτηση θα αύξανε τις αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις και για αυτό επιλέχθηκε η πλατεία Εξαρχείων.
Τα εγκεκριμένα σχέδια της δημοπράτησης της γραμμής 4, καθώς και το αποτέλεσμα του διαγωνισμού ιδεών για τη διαμόρφωση της πλατείας ορίζουν βάθος σκάμματος απαγορευτικό για τη φύτευση υψηλών δέντρων. Τα φανταχτερά φωτορεαλιστικά σχέδια με τα ψηλά πλατάνια, τις κουτσουπιές και τις χαρουπιές είναι σενάρια επιστημονικής φαντασίας.
Αυτό που θα συμβεί αντικειμενικά είναι να υπάρχει αρκετό τσιμέντο, γκαζόν και παρτέρια με μερικά δέντρα μικρού μεγέθους, κάτι που επιβεβαιώνεται και στους ήδη υπάρχοντες σταθμούς. Ο χώρος θα αποτρέπει την παραμονή ανθρώπων. Άλλωστε, κατά τη γνώμη μας, αυτός είναι και ο βασικός στόχος της χωροθέτησης σταθμού μετρό στην Πλατεία Εξαρχείων, στη μοναδική πλατεία της γειτονίας.
Εν κατακλείδι, ενώ όλος ο πλανήτης μιλά και βιώνει την περιβαλλοντική κρίση, συζητά τρόπους αντιμετώπισης που σαφώς και δεν είναι ουδέτεροι, στο κέντρο της Αθήνας κράτος και Δήμος αποφασίζουν να πάνε ανάποδα, να δημιουργήσουν μια νέα αστική θερμική νησίδα (UΗΙ) που επιβαρύνει ακόμη περισσότερο την υγεία των κατοίκων.
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ /Παρασκευή 5 Ιουλίου 2024, 08:53:21 / Τελευταία Ενημέρωση: 12:35 / Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
«Καυτός» αποδεικνύεται ο Εύοσμος όσον αφορά τη θερμική καταπόνηση του ανθρώπου στο δημόσιο χώρο του και ειδικά στις μεγάλες οδικές αρτηρίες του, όπως προκύπτει σε διδακτορική έρευνα που εκπονείται στο Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης ΑΠΘ.
«Αντικείμενο της έρευνας που είναι ακόμη σε εξέλιξη, είναι να εξετάσουμε τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και ειδικότερα του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας αλλά και της περιβαλλοντικής μόλυνσης από την κυκλοφορία των αυτοκινήτων σε τρεις περιοχές της πόλης και να τις συγκρίνουμε με βάση τα διαφορετικά κοινωνικά, πολεοδομικά και πληθυσμιακά χαρακτηριστικά τους. Οι περιοχές είναι το κέντρο και συγκεκριμένα η οδός Τσιμισκή, η περιοχή Μαρτίου και η ομώνυμη οδός και ο Εύοσμος και η οδός Καραολή και Δημητρίου» εξηγεί στο Αθηναϊκό/ Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Δρ Απόστολος Παπαγιαννάκης, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης του ΑΠΘ και επιβλέπων στη διδακτορική έρευνα του υποψήφιου διδάκτορα Νικόλαου Συλλίρη.
H διερεύνηση των επιπτώσεων του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας στους επιλεγμένους οδικούς άξονες έγινε μέσω προσομοίωσης των συνθηκών του μικροκλίματος στις περιοχές των οδών, η οποία πραγματοποιήθηκε με τη χρήση του εξειδικευμένου περιβαλλοντικού λογισμικού.
«Συγκεντρώθηκαν μετρήσεις της περιόδου 2012- 2022 όσον αφορά τη θερμοκρασία και τα φαινόμενα καύσωνα και δεδομένα από τους σταθμούς ρύπων που υπάρχουν στη Θεσσαλονίκη έτσι ώστε να προσομοιωθεί, μέσω κατάλληλων λογισμικών που αφορούν τον περιβαλλοντικό σχεδιασμό, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Επιλέχθηκε η πιο θερμή μέρα της δεκαετίας που εντοπίστηκε και ήταν στις 03/08/2021 και εκτιμήσαμε τη θερμική άνεση για τους χρήστες του δημόσιου χώρου. Αποδείχθηκε ότι με μία θερμοκρασία περιβάλλοντος γύρω στους 40 βαθμούς, η θερμική άνεση είναι πολύ πιο επιβαρυμένη γιατί προστίθεται στη θερμοκρασία και όλο το δομημένο περιβάλλον και οι επιπτώσεις του από τα υλικά που χρησιμοποιούνται και η κυκλοφορία των οχημάτων, άρα αυξάνεται κατά 10 μονάδες περίπου αυτό που αισθάνεται ο πολίτης» λέει ο κ.Παπαγιαννάκης.
Τα αποτελέσματα για την θερμότερη μέρα της δεκαετίας (03.08.2021) εστιάζουν στη θερμότερη ώρα, στις 16:00μμ, όπου καταγράφονται 41οC στο κέντρο, 39οC στο Ντεπώ και 43οC στον Εύοσμο με την μικρότερη σχετική υγρασία 16%.
«Ωστόσο ο δείκτης PET, αν η θερμοκρασία για παράδειγμα είναι 40 βαθμοί Κελσίου, αυξάνεται κατά 10 περίπου μονάδες. Ο PET είναι ο δείκτης θερμικής άνεσης που αποτελεί ένα μέτρο της θερμικής καταπόνησης του ανθρώπου στο δημόσιο χώρο. Οι δείκτες PET καταδεικνύουν ότι ένα άτομο μέσης ηλικίας υπόκειται σε ακραία θερμική επιβάρυνση όταν βρίσκεται σε ασκίαστες περιοχές και ειδικά όταν διασχίζει ως πεζός το οδόστρωμα» εξηγεί ο κ.Παπαγαννάκης.
Όπως προτείνεται στην έρευνα, ειδικότερα στην οδό Τσιμισκή, οι παρεμβάσεις περιορισμού της μηχανοκίνητης κυκλοφορίας σε συνδυασμό με τη χρήση φιλικών προς το περιβάλλον υλικών στο δημόσιο χώρο (π.χ. ψυχρά δάπεδα, φωτοκαταλυτικά και πορώδη υλικά) μπορούν να μειώσουν σημαντικά το φαινόμενο της θερμικής νησίδας και να μετριάσουν τους αέριους ρύπους. Ο δείκτης θερμικής άνεσης μπορεί να μειωθεί έως και 10 ° C σε καλά σκιασμένες θέσεις ενώ τα οξείδια του αζώτου μπορούν να μειωθούν έως και 87% όταν εξετάζεται ένα πιο ριζοσπαστικό σενάριο πεζοδρόμησης.
«Με βάση αυτά τα δεδομένα, θελήσαμε να προτείνουμε επεμβάσεις που έχουν στόχο την ανθεκτικότητα και τον περιβαλλοντικό ανασχεδιασμό των οδών στις 3 περιοχές. Στην έρευνα που είναι σε εξέλιξη, προτείνεται η ενίσχυση των πράσινων υποδομών - των δενδροφυτεύσεων και του αστικού πρασίνου, πεζοδρομήσεις και χρήση βιοκλιματικών υλικών. Τεκμηριώνεται άλλωστε ότι είναι απαραίτητη στη Θεσσαλονίκη η εφαρμογή μιας στρατηγικής μετριασμού και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, η οποία να συνδυάζει την προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας με τον περιβαλλοντικό ανασχεδιασμό του δημόσιου χώρου των οδών» κατέληξε ο κ.Παπαγιαννάκης.
Νατάσα Καραθάνου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου