«Ανένδοτος» για τη σωτηρία της Ιου

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ

Dreamstime.com

«Ανένδοτος» για τη σωτηρία της Ιου

ΑΠΟΨΕΙΣ19.03.24 16:00Ανδρέας Ζαμάνου*

Σχεδόν όλοι οι υπεύθυνοι για την οικιστική ασυδοσία στην Ιο κάνουν ότι δεν βλέπουν και δεν ακούνε.

Ηπρόταση της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) να συμπεριληφθούν οι Κυκλάδες στη λίστα της Europa Nostra με τα 7 πιο απειλούμενα τοπία και μνημεία (Most Endangered) της πολιτιστικής κληρονομιάς του ευρωπαϊκού χώρου το 2024 αναδεικνύει τις δομικές καταστροφές που συντελούνται στο περιβάλλον των τουριστικών αυτών νησιών και τη φέρουσα ανικανότητα των αρμόδιων ελληνικών αρχών να τα προστατεύσουν.

Η ειδική αναφορά της ΕΛΛΕΤ στη Σίφνο, τη Σέριφο και τη Φολέγανδρο ως νησιωτικά τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους που η αιγαιοπελαγίτικη φυσιογνωμία τους κινδυνεύει άμεσα να αλλοιωθεί από την ασυδοσία στη δόμηση είναι μόνο ενδεικτική. Στην Ιο, νησί των Κυκλάδων χαρακτηρισμένο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους στο σύνολό του (ΦΕΚ 762/1977), οι εικόνες της οικιστικής αναρχίας και καταστροφής εξοργίζουν.

Το πανέμορφο τοπίο της Ιου με τις παραδοσιακές πεζούλες του αλλοιώνεται δραματικά, οι μπουλντόζες της κερδοσκοπίας ανώνυμων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην τουριστική εκμετάλλευση του νησιού διανοίγουν ανενόχλητες παράνομους δρόμους, ξεκοιλιάζουν πλαγιές, ισοπεδώνουν υπερήφανες κορυφογραμμές, μπαζώνουν ρέματα και υδροβιότοπους, καταστρέφουν αιώνια βράχια στις ακτογραμμές και κακοποιούν βάναυσα από άκρη σε άκρη το προστατευόμενο υποτίθεται ανάγλυφο του άμοιρου νησιού. Παράλληλα, οι πανέμορφες παραλίες της Ιου ντε φάκτο ιδιωτικοποιούνται. Ο Σύνδεσμος Ιητών (έτος ίδρυσης 1924) με τεκμηριωμένες καταγγελίες, επίσημα έγγραφα, δικαστικές προσφυγές και με σειρά από δημοσιεύματα στην ιστορική εφημερίδα «Ιος» έχει ενημερώσει την Υπηρεσία Δόμησης Θήρας, την Κτηματική Υπηρεσία Κυκλάδων, τους αρμόδιους δημάρχους, περιφερειάρχες, βουλευτές, υπουργούς και τις εισαγγελικές αρχές για τις παράνομες, καταστροφικές για το περιβάλλον της Ιου ενέργειες.

Δυστυχώς, σχεδόν όλοι οι υπεύθυνοι για την οικιστική ασυδοσία στην Ιο κάνουν ότι δεν βλέπουν και δεν ακούνε. Νόμοι και διαδικασίες ελέγχου της δόμησης που μέχρι σήμερα προστάτευαν υποτυπωδώς το περιβάλλον στα νησιά μας καταργούνται καθημερινά. Δικαστικές αποφάσεις που προστατεύουν το περιβάλλον του νησιού, όπως η Απόφαση 1037/18 του Συμβουλίου Επικρατείας για την Ιο, και ολοκληρωμένες επίσημες χωροταξικές μελέτες του ΕΜΠ για το νησί παραμένουν στα συρτάρια των υπευθύνων και δεν υλοποιούνται.

Οι νομοθετικές επιλογές μετα-χρονισμού πολεοδομικών διατάξεων ώστε να προλάβουν οι ημέτεροι επιτήδειοι να χτίσουν δημιουργώντας τετελεσμένα δόμησης που ακυρώνουν στην πράξη κάθε έννοια χωροταξικού σχεδιασμού στα νησιά μας δεν αφήνουν καμία αμφιβολία ότι οι εξαγγελίες περί εκπόνησης πολεοδομικών μελετών καθορισμού φέρουσας ικανότητας στην Ιο και τις παράκτιες τουριστικές περιοχές της χώρας, χρηματοδοτούμενες με 240 εκατ. ευρώ από τους φορολογούμενους Ευρωπαίους πολίτες, δεν στοχεύουν στη σωτηρία των μνημείων της φύσης και της αιγαιοπελαγίτικης φυσιογνωμίας του νησιωτικού χώρου, αλλά στην εξυπηρέτηση real estate συμφερόντων και στην παράκαμψη ευνοϊκών για την προστασία του περιβάλλοντος των νησιών αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Τα χρήματα του μόχθου των Ευρωπαίων φορολογουμένων δεν μπορούν να μοιράζονται σε επιτήδειους κερδοσκόπους και να διατίθενται σε τουριστικά δήθεν αναπτυξιακά έργα που καταστρέφουν το περιβάλλον. Ο νόμος περί στρατηγικών επενδύσεων Ν. 3894/2010 δεν μπορεί να χρησιμοποιείται προσχηματικά για την παραχώρηση προς αποκλειστική χρήση παραλιών του Αιγαίου και την εξυπηρέτηση επιλεγμένων «επιδοτούμενων επενδυτών».

Οι σύλλογοι αρχιτεκτόνων και καλλιτεχνών, το ΙΚΟΜΟΣ, η παγκόσμια κοινότητα δεν μπορούν να σιωπούν άλλο μπροστά στις καταστροφές ενός φυσικού και πολιτιστικού μνημείου παγκόσμιας αξίας όπως οι Κυκλάδες.

Η δημιουργία μια νέας Ανεξάρτητης Αρχής με τη συμφωνία όλων των κομμάτων, απαλλαγμένης από κάθε πολιτικό κόστος, για την έντιμη διαχείριση των οικιστικών θεμάτων σε προστατευόμενες περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους είναι η μοναδική επιλογή για να σωθεί ό,τι έχει απομείνει από την ομορφιά και αξιοπρέπεια του ιστορικού πολιτισμού των Κυκλάδων και του ελληνικού χώρου.

Ο Σύνδεσμος Ιητών καλεί όλους τους Ελληνες και τους ξένους φίλους της Ελλάδας να συμμετάσχουν σε έναν ανένδοτο αγώνα για ελεύθερες παραλίες στο Αιγαίο και για τη σωτηρία της αιγαιοπελαγίτικης φυσιογνωμίας των Κυκλάδων. Εναν αγώνα για να μην περάσει ο τουρισμός των νησιών μας από τα χέρια των κατοίκων στα χέρια ξένων και ντόπιων μονοπωλίων. Εναν αγώνα για να παραμείνουν τα νησιά μας και οι παραλίες τους αυτό που ήταν πάντα, ένας παράδεισος για όλους.

*Πρόεδρος του Συνδέσμου Ιητών