Αλγόριθμος «παγίδα» στο ρεύμα

Αλγόριθμος «παγίδα» στο ρεύμα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ19.10.23 13:13Άρης Χατζηγεωργίου

Νέο δαιδαλώδη τρόπο υπολογισμού των χρεώσεων με δυσνόητους συντελεστές προωθεί η κυβέρνηση ● Μετά τα μπλε, πράσινα και πορτοκαλί τιμολόγια προστίθεται και ένα κίτρινο για όσους δεν απαντήσουν στα ειδοποιητήρια των εταιρειών ● Η Ευρ. Επιτροπή απειλεί με παραπομπή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα προβλήματα στην αγορά ηλεκτρισμού.

Bαθαίνει ο λάκκος με τις... ρήτρες αναπροσαρμογής που περιμένει εκατομμύρια καταναλωτές ηλεκτρισμού το 2024. Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) ετοιμάζεται να θεσπίσει ακόμη ένα τιμολόγιο όπου η τελική τιμή θα προκύπτει από έναν ακόμη πιο περίπλοκο μαθηματικό τύπο σε σχέση με τη ρήτρα που ίσχυε τα προηγούμενα χρόνια, προκαλώντας σύγχυση, αδιαφάνεια και κρυφές χρεώσεις.

Η νέα «οδύσσεια» που περιμένει τους καταναλωτές ξεκίνησε πριν από σχεδόν δύο εβδομάδες, όταν εκδόθηκε η απόφαση 160/2023 της πρώην Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (νυν ΡΑΕΕΥ) για τους όρους προμήθειας ηλεκτρισμού σε οικιακούς πελάτες καθώς και σε μη οικιακούς πελάτες με ισχύ παροχής μέχρι 25kVA. Η «Εφ.Συν.» έγραψε αναλυτικά για την απόφαση αυτή στις 6/10/23, θυμίζοντας την πορεία των γεγονότων:

1) Τον Ιούλιο του 2022 καταργήθηκαν οι ρήτρες αναπροσαρμογής και εφαρμόστηκε από κάθε προμηθευτή η προανακοίνωση των τιμών που θα ίσχυαν κάθε μήνα. Ταυτόχρονα, μπορούσε κάθε πελάτης να αλλάζει προμηθευτή χωρίς ποινή. Στην πράξη, ελάχιστοι καταναλωτές άλλαξαν προμηθευτή αλλά τη «λύση» έδωσαν οι τεράστιες κρατικές επιδοτήσεις άνω των 10 δισ. ευρώ που δόθηκαν τους προεκλογικούς μήνες.

2) Αυτό το καθεστώς παρατάθηκε έως τις 31/12/23 και για το 2024 η ΡΑΕΕΥ έβγαλε την απόφαση 160/2023. Βάσει αυτής, κάθε εταιρεία θα φτιάξει τριών ειδών τιμολόγια. «Σταθερά» με μπλε χρώμα, «κυμαινόμενα» με ρήτρα και πράσινο χρώμα και «δυναμικά» (αφορούν μόνο τους ελάχιστους που έχουν «έξυπνο μετρητή») και πορτοκαλί χρώμα.

3) Για τα νέα τιμολόγια, κάθε εταιρεία θα έπρεπε να στείλει ειδοποίηση σε κάθε πελάτη της έως την 1η Νοεμβρίου 2023 για να τον ρωτήσει ποιο τιμολόγιο επιλέγει ανάμεσα στα τρία χρώματα. Οποιος διαφωνούσε με το τιμολόγιο που του πρόσφερε ο προμηθευτής και δεν δήλωνε γραπτώς ότι επιλέγει κάποιο άλλο, θα μετέπιπτε στο πιο ακριβό τιμολόγιο της Καθολικής Υπηρεσίας.

Χρωματική ζάλη

Φαίνεται, όμως, ότι το ΥΠΕΝ δεν θέλησε να μείνει στην απόφαση της ΡΑΕΕΥ και ετοιμάζει νομοθετική παρέμβαση, μέσω της οποίας στα μπλε, πράσινα και πορτοκαλί τιμολόγια προστίθεται ακόμη ένα, κίτρινου χρώματος. Το κίτρινο τιμολόγιο ονομάζεται Ειδικό Μεταβατικό και θεσπίζεται στο πλαίσιο της «διατήρησης προστατευτικού πλέγματος για τους καταναλωτές». Στο τιμολόγιο αυτό θα μεταπίπτουν όλοι οι πελάτες που δεν θα απαντήσουν καν στα ειδοποιητήρια των εταιρειών προμήθειας που πήραν παράταση (1η Δεκεμβρίου αντί 1η Νοεμβρίου). Πόθεν, όμως προκύπτει, σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, η «προστασία των καταναλωτών»;

Πρώτον, επειδή θα προκύπτει από μια κοινή μεθοδολογία. Δεύτερον, επειδή κάθε 1η του μήνα θα ανακοινώνεται η Τελική Τιμή Προμήθειας από κάθε εταιρεία. Τρίτον, επειδή 5 μέρες αργότερα, η ΡΑΕΕΥ θα παρουσιάζει σε ενιαίο πίνακα τις χρεώσεις όλων των εταιρειών. Τέταρτον, επειδή θα μπορεί ο καταναλωτής να αλλάζει προμηθευτή χωρίς ποινή αποχώρησης. Κάπου εδώ, όμως, σταματούν οι... διευκολύνσεις, καθώς:

● Η τελική χρέωση θα προκύπτει από τη Βασική Τιμή Προμήθειας στην οποία προστίθεται ο Μηχανισμός Διακύμανσης. Ομως, ο Μηχανισμός αυτός είναι πολύ πιο περίπλοκος σε σχέση με τη ρήτρα αναπροσαρμογής που ίσχυε πριν. Η «Εφ.Συν.» παραθέτει τους αντίστοιχους μαθηματικούς τύπους και εύχεται να υπάρχει σε κάθε νοικοκυριό ένα μαθηματικό μυαλό για να βγάζει άκρη.

● Το πρόβλημα είναι ότι ο Μηχανισμός έχει περισσότερες παραμέτρους που καθιστούν πρακτικά αδύνατο στον καταναλωτή να προβλέψει τη μελλοντική πορεία των χρεώσεων. Εχει δύο πολλαπλασιαστές, τον συντελεστή προσαύξησης α (υπήρχε και στη ρήτρα) και τον συντελεστή β (δεν υπήρχε) και προκύπτει με άγνωστο τρόπο από τις εκκαθαρισμένες καταναλώσεις έναν χρόνο νωρίτερα! Υπάρχει ο προσθετέος γ που θα προκύπτει επίσης με άγνωστο τρόπο από τις χονδρεμπορικές τιμές (ΤΕΑ) τον προηγούμενο και τον προπροηγούμενο μήνα…

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ/EUROKINISSI

Μέσα από έναν τόσο περίπλοκο τύπο, το πιθανότερο είναι οι καταναλωτές να αγοράζουν «γουρούνι στο σακί» ή να τρέχουν κάθε μήνα να αλλάζουν προμηθευτή αφού έχουν υποστεί χρέωση αρκετών ημερών μέχρι να υλοποιηθούν η μετακίνηση και οι απαραίτητες εκκαθαρίσεις χρεώσεων. Υποτίθεται ότι οι ρήτρες έχουν στόχο να διαμορφώνεται η τελική χρέωση ανάλογα με την πορεία της χονδρεμπορικής τιμής που διαμορφώνεται από το Χρηματιστήριο Ενέργειας (εκεί όπου επί μήνες η Ελλάδα έκανε ευρωπαϊκό πρωταθλητισμό).

Και βουλγαρικό χαράτσι

Πρόβλημα στην εσωτερική αγορά ηλεκτρισμού της Ελλάδας διαπιστώνει η Ευρ. Επιτροπή και της ζητά να ενσωματώσει την οδηγία 2019/944 στέλνοντας αιτιολογημένη γνώμη, απειλώντας με παραπομπή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Σημειώνεται ότι η ΡΑΕΕΥ επικαλείται την οδηγία 2019/944 στην απόφαση που προαναφέραμε (160/2023) όπου η Αρχή διαπίστωνε «σημαντικό έλλειμμα ως προς τη σαφήνεια και την ευχερή κατανόηση των καταναλωτών σε σχέση με τους τιμολογιακούς όρους στους οποίους υπάγονται» και χρεώσεις που λειτουργούν «παραπλανητικά και καταχρηστικά».

Στο μεταξύ νέο «καπέλο» απειλείται για τους καταναλωτές με τον έκτακτο φόρο 20 ευρώ ανά μεγαβατώρα που αποφάσισε να επιβάλει η Βουλγαρία στο φυσικό αέριο που περνά μέσα από το έδαφός της. Ο ΣΥΡΙΖΑ ζητά την παρέμβαση της κυβέρνησης που να διασφαλίζει ότι σε καμία περίπτωση δεν θα επιβαρυνθούν περαιτέρω οι καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας, νοικοκυριά, επιχειρήσεις και αγρότες, από την έκτακτη απόφαση της βουλγαρικής κυβέρνησης να επιβάλει φόρο στο ρωσικό αέριο που μεταφέρεται μέσω του αγωγού Turkstream.