Το στέγαστρο Καλατράβα και το τίμημα από την έλλειψη συντήρησης των υποδομών

Το στέγαστρο Καλατράβα και το τίμημα από την έλλειψη συντήρησης των υποδομών

02-10-2023 - Πηγή: powergame.gr

Κάποιο μεσημέρι στα μέσα του 2012 οι εκπρόσωποι της «τρόικας» (των «θεσμών», όπως βαπτίστηκαν επί ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ) είχαν πάει στο υπουργείο Οικονομικών με άγριες διαθέσεις. Αδυνατούσαν να καταλάβουν γιατί δεν υπήρχε πουθενά στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) πολυετής προγραμματισμός για δαπάνες συντήρησης των έργων που χρηματοδοτούνται μέσω του ΠΔΕ! «Όσο και να ψάξαμε, δεν βρήκαμε δαπάνες συντήρησης στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων», είπαν στα στελέχη του υπουργείου. «Σε ποιους κωδικούς έχετε εντάξει τις δαπάνες συντήρησης για τα νέα έργα, αλλά και για τα παλαιότερα; Έχετε προϋπολογίσει κάπου αυτές τις δαπάνες, ώστε να ζυγίσετε και τα περιθώρια χρηματοδότησης του ΠΔΕ;». Έλαβαν ως απάντηση τη σιωπή των υπευθύνων.

Σε μια χώρα στην οποία οι ίδιοι οι μηχανικοί και οι κρατικοί αξιωματούχοι παραδέχονται πως η επίβλεψη, ώστε να διασφαλίσουμε πως τα έργα παραδίδονται με την ποιότητα που προδιαγράφουν οι διαγωνισμοί, είναι προβληματική, ειδικά σε δήμους και περιφέρειες, «ξεχνάμε» να εντάξουμε και δαπάνες συντήρησης στον προγραμματισμό μας. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν βολεύει τους αρμόδιους. Γιατί αν προβλέψεις από την αρχή δαπάνες συντήρησης, δεσμεύονται κονδύλια τα οποία δεν μπορείς να διαθέσεις για «νέα έργα» και νέες κορδέλες! Επιπλέον, είναι προτιμότερο να προκηρύξεις μια νέα εργολαβία για να αποκαταστήσεις το κακοσυντηρημένο έργο, παρά να δαπανάς λιγότερα κάθε χρόνο για τη συντήρησή του.

Το πρόβλημα της συντήρησης των υποδομών ήρθε στην επιφάνεια με πολύ δυσάρεστο τρόπο μετά την τραγωδία των Τεμπών και τη θεομηνία που έπληξε τη Θεσσαλία. Οι πολυετείς καθυστερήσεις στην επιλογή ενός μοντέλου συντήρησης του ελληνικού σιδηροδρόμου οδήγησε στην πλήρη απαξίωσή του, αν και η χώρα έχει δαπανήσει περισσότερα από 15 δισ. ευρώ τις τελευταίες δεκαετίες για σιδηροδρομικά έργα. Στην Εγνατία Οδό, που κόστισε περίπου επτά δισ. ευρώ, δεν έχει γίνει ποτέ βαριά συντήρηση και περιμένουμε την ολοκλήρωση του διαγωνισμού για τη σύμβαση παραχώρησης, ώστε να γίνουν επιτέλους κάποια έργα. Στη Θεσσαλία και στις άλλες περιφέρειες της χώρας τεχνικά έργα εξαφανίζονται από τον χάρτη λόγω των συχνότερων καιρικών φαινομένων. Οι περιπέτειες των στεγάστρων του Ισπανού αρχιτέκτονα Σαντ. Καλατράβα στο συγκρότημα του Ολυμπιακού Σταδίου είναι μόνο το κερασάκι στην τούρτα.

Είναι χαρακτηριστικά όσα είπε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας, στο συνέδριο που διοργάνωσαν την προηγούμενη Παρασκευή στη Θεσσαλονίκη ο Economist και το powergame.gr. Ο κ. Σταϊκούρας παρουσίασε δέκα δέσμες πολιτικών στις υποδομές και τις μεταφορές. Η τρίτη δέσμη αφορά, όπως είπε, τον έλεγχο και τη συντήρηση υφιστάμενων έργων υποδομής

Ο υπουργός τόνισε πως «οι γέφυρες αποτελούν σημαντικό μέρος του δομικού πλούτου της χώρας μας. Κάθε γέφυρα οφείλει να ελέγχεται, να αξιολογείται και να συντηρείται. Να σημειωθεί ότι το σύνολο των δαπανών για την επισκευή μιας γέφυρας υπερβαίνει, συνήθως, το 20πλάσιο της κεφαλαιοποιημένης δαπάνης επιθεώρησης, συντήρησης και έγκαιρης αποκατάστασης. Το υπουργείο έχει ήδη συντάξει το Εθνικό Μητρώο Γεφυρών, το Εθνικό Εγχειρίδιο Επιθεώρησης και Αξιολόγησης Γεφυρών και τον Κανονισμό Επιθεώρησης και Συντήρησης Γεφυρών».

Όμως, κάτι λείπει! «Στο αμέσως προσεχές διάστημα θα εκδοθεί Υπουργική Απόφαση για την έγκριση του Κανονισμού και τη συγκρότηση της Διοικητικής Αρχής Γεφυρών, η οποία θα εποπτεύει την εφαρμογή και την τήρηση των κανόνων σε όλες τις γέφυρες με άνοιγμα μήκους άνω των 6 μέτρων».

Το ίδιο πρέπει να γίνει, όμως, σε όλες τις κρατικές υποδομές, από τις σήραγγες μέχρι τα σχολεία και τα νοσοκομεία. Ειδικά για τα τελευταία, αρκετά από τα οποία εμφάνιζαν άθλια εικόνα εξαιτίας της απουσίας συντήρησης, η μονάδα PPF του ΤΑΙΠΕΔ προχωρεί αυτήν την περίοδο δεκάδες έργα ανακαινίσεων/αναβαθμίσεων σε ολόκληρη τη χώρα. Πρόσφατο είναι το δυστύχημα με το παιδί που έπεσε από τα πέντε μέτρα επειδή ξεκόλλησε το κάγκελο σχολείου. Και εκεί πρέπει οι δήμοι να προχωρήσουν σε ουσιαστικές παρεμβάσεις.

Πολλές από τις κρίσιμες υποδομές που σήμερα απολαμβάνουν οι Έλληνες πλησιάζουν τον μισό αιώνα λειτουργίας, καθώς κατασκευάστηκαν μετά τη δεκαετία του ’80, όταν άρχισε η εισροή κοινοτικών κονδυλίων. Λειτούργησαν επί πέντε δεκαετίες χωρίς ουσιαστική συντήρηση σε πολλές περιπτώσεις, αλλά πλέον απαιτούνται παρεμβάσεις ώστε να αποφύγουμε τα χειρότερα. Ακόμα πιο δυσάρεστη είναι η κατάσταση με τα έργα των δήμων, όπου εξαιτίας των κακοτεχνιών και της χαμηλής ποιότητας χρειάζονται επισκευές και συντηρήσεις σε τρία ή πέντε χρόνια! Αν οι δήμοι δεν έχουν χρήματα για συντήρηση, ας βελτιώσουν την επίβλεψη, ώστε τουλάχιστον να παραταθεί η διάρκεια ζωής ενός έργου.

Τέλος, στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης και της αποθέωσης των αυτοματισμών και της καινοτομίας, οι ζωές που χάνονται λόγω της απουσίας συντήρησης των υποδομών υπενθυμίζουν πως στο τέλος της ημέρας χρειάζονται κάποια εργατικά χέρια ώστε να συνεχίσουμε να ζούμε με την ποιότητα που θεωρούμε δεδομένη! Και αυτά τα εργατικά χέρια, όπως γνωρίζουν κυβέρνηση και κατασκευαστικές εταιρείες, δεν υπάρχουν. Για να γίνουν οι επισκευές και οι συντηρήσεις θα χρειαστεί να προσελκύσουμε εργάτες, οι οποίοι πλέον σπανίζουν. Και για να βρεθούν τα χέρια που λείπουν απαιτούνται καλύτερες αμοιβές, με καλύτερους όρους εργασίας. Κυρίως, να συνειδητοποιήσουν οι δημόσιες υπηρεσίες πως η απουσία συντήρησης έχει κόστος σε ανθρώπινες ζωές, όχι μόνο σε χρήμα.

Στέγαστρο Καλατράβα: Κόστισε 130 εκατ. ευρώ, δεν συντηρήθηκε σχεδόν ποτέ!

02-10-2023 - Πηγή: https://www.protothema.gr

Σύμβολο των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, αλλά και της εγκατάλειψης των εγκαταστάσεων από τότε, το στέγαστρο του σχεδίασε ο Ισπανός αρχιτέκτονας Σαντιάγο Καλατράβα είναι ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα έργα που σχετίζονται με τους Αγώνες.

Ο ίδιος, σε συνέντευξη Τύπου το καλοκαίρι του 2004, πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες και ενώ το στέγαστρο ήταν σχεδόν έτοιμο, είχε αποφύγει να αναφερθεί στο κόστους του έργου

Δημοσιεύματα αργότερα ανέβαζαν το κόστος του έργου σε 130 εκατομμύρια ευρώ.

«H Ελλάδα πλήρωσε πολλά για την ανάπλαση του συγκροτήματος του Ολυμπιακού Σταδίου, αλλά το έργο αξίζει τα χρήματα που καταβλήθηκαν», είχε υποστηρίξει τότε. Τα στοιχεία που είχαν κατατεθεί στη Βουλή ανέβαζαν το κόστος όλων των έργων του Καλατράβα στο ΟΑΚΑ σε πάνω από 370 εκατ. ευρώ, με αρχικό κόστος λίγο πάνω από τα 250 εκατ.

Το 2013, σε έγγραφα που είχε διαβιβάσει στη Βουλή ο τότε υφυπουργός Πολιτισμού, αρμόδιος για θέματα αθλητισμού, Γιάννης Ανδριανός, αναφερόταν ότι «οι διατεθείσες πιστώσεις του 2009 ανήλθαν τελικά στο ποσό του 1,5 εκατ. ευρώ και με αυτές πληρώθηκαν ληξιπρόθεσμες οφειλές του αναδόχου (Bung) του αρχικού πολιτικού προγράμματος παρακολούθησης της δομοστατικής συμπεριφοράς του στεγάστρου».

Στο έγγραφο επισημαίνεται πως τα προηγούμενα έτη είχε προγραμματιστεί η διενέργεια δύο διεθνών διαγωνισμών για τα έργα του Καλατράβα στο Ολυμπιακό Στάδιο. Ο πρώτος διαγωνισμός αφορά την παρακολούθηση, τον έλεγχο και τη συνεχή καταγραφή της δομοστατικής συμπεριφοράς των μεταλλικών κατασκευών του ΟΑΚΑ, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και το στέγαστρο, προϋπολογισμού 4,5 εκατ. ευρώ. Ο δεύτερος προβλέπει τη συντήρηση (βάσει των αποτελεσμάτων και ευρημάτων του πρώτου διαγωνισμού) όλων των μεταλλικών κατασκευών του συγκροτήματος ΟΑΚΑ, προϋπολογισμού 5 εκατ. ευρώ. Συνολικά δηλαδή οι δύο διαγωνισμοί ανέρχονται σε 9,5 εκατ. Ευρώ.

Κλείσιμο

Το 2014, χρειάστηκε η κατακραυγή από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης για την κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει οι ολυμπιακές εγκαταστάσεις στην Ελλάδα εν μέσω της κρίσης, για να ενεργοποιηθεί ο κρατικός μηχανισμός και να αναγγελθούν εργασίες συντήρησης στο στέγαστρο.

Τον Αύγουστο του 2014 εκταμιεύτηκαν 8 εκατ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Έργων της Περιφέρειας Αττικής για τη συντήρηση και επισκευή του στεγάστρου, το οποίο δεν είχε συντηρηθεί καθόλου στα 10 χρόνια που είχαν περάσει τότε από την κατασκευή του.

Πιο πρόσφατα, το 2019, η κυβέρνηση της ΝΔ ζήτησε έκθεση από το υπουργείο Υποδομών που παραδόθηκε το επόμενο έτος. Η έκθεση διαπίστωνε σειρά προβλημάτων στο στέγαστρο τα οποία έπρεπε να αντιμετωπιστούν άμεσα. Ανατέθηκε μάλιστα η εκπόνηση των σχετικών μελετών, για τις οποίες -προσώρας- είναι άγνωστο τι απέγιναν.

Πάντως, τον Απρίλιο του 2023, το ΤΑΙΠΕΔ ενημέρωνε για τον έλεγχο των μεταλλικών κατασκευών του στεγάστρου, κατόπιν διαγωνισμού.

Το αντικείμενο του διαγωνισμού αφορούσε σε υπηρεσίες επιθεώρησης και ελέγχου των μεταλλικών κατασκευών και πολυκαρβονικών φύλλων επικάλυψης των εξής κατασκευών του ΟΑΚΑ: του στεγάστρου του Κεντρικού Σταδίου, του στεγάστρου του Ποδηλατοδρομίου (οι δύο εγκαταστάσεις που έκλεισαν σήμερα), των δύο εισόδων, του Τείχους των Εθνών και της Αγοράς.

Σκοπός του ελέγχου από εξειδικευμένα τεχνικά συνεργεία, είναι να εντοπιστούν τυχόν προβλήματα που μπορεί ενδεικτικά να αφορούν σε διαβρώσεις, αποφλοιώσεις σε βαφές, προβλήματα σε συγκολλήσεις, προβλήματα σε κοχλιώσεις, αναρτήρες, κλπ. σε στοιχεία των μεταλλικών κατασκευών που χρήζουν αντιμετώπισης, συντήρησης και αποκατάστασης, καθώς και σε προβλήματα στα πολυκαρβονικά φύλλα, στις βάσεις στήριξης τους και στα υλικά στεγανοποίησης και σφράγισης αυτών.

Η επιθεώρηση θα αναδείκνυε επίσης αφενός τυχόν απαιτούμενες μελέτες που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο της παρούσας σύμβασης και αφετέρου τις ενέργειες συντήρησης, επισκευής και αντικατάστασης που θα πρέπει να πραγματοποιηθούν, στο πλαίσιο της σχετικής σύμβασης υλοποίησης που θα ακολουθήσει.