Οδοστρωτήρας για δάση και ελεύθερους χώρους

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Η τροπολογία για τον αποχαρακτηρισμό των αναδασωμένων εκτάσεων όπως κατατέθηκε στο κλιματικό νομοσχέδιο τον περασμένο Μάιο, για να αποσυρθεί και να διαγραφεί από το ψηφισμένο κείμενο. Τώρα επανέρχεται. ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ 20.10.2022, 14:44

Οδοστρωτήρας για δάση και ελεύθερους χώρους

Άρης Χατζηγεωργίου

Στο πολυνομοσχέδιο του υπ. Περιβάλλοντος με αιχμή του δόρατος την ενέργεια ενσωματώθηκαν 12 άρθρα πολεοδομικού χαρακτήρα ● Περιλαμβάνεται άρθρο που αυξάνει ακόμη περισσότερο τις χρήσεις, πλην των κυρίως αθλητικών, στο γήπεδο «Γεώργιος Καραϊσκάκης» ● Σχολεία αντικαθίστανται από αστυνομικά τμήματα ● «Φιλί ζωής» στους οικοδομικούς συνεταιρισμούς ● Επαναφέρει μια διάταξη για κατάργηση αναδασώσεων, ενώ δίνει πράσινο φως σε ΑΠΕ μέσα σε δάση.

Νομοσχέδιο-μπουλντόζα κατά δασικών-αναδασωτέων εκτάσεων, αλλά και με στοχευμένα πυρά κατά ελεύθερων χώρων αστικού πρασίνου, σχολείων που αντικαθίστανται από αστυνομικά τμήματα (!), των ακριβών περιοχών «αμιγούς κατοικίας» αλλά και του... πολιτισμού, ξεκινά να συζητείται σήμερα στη Βουλή με στόχο να έχει ψηφιστεί πριν από το τέλος της επόμενης εβδομάδας.

Το νομοσχέδιο κατατέθηκε από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και φέρει τον τίτλο «Ενσωμάτωση της Οδηγίας 2019/944 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 5ης Ιουνίου 2019 σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και την τροποποίηση της Οδηγίας 2012/27/Ε.Ε. και άλλες περιβαλλοντικές διατάξεις». Είχε βγει σε διαβούλευση μέσα στον Αύγουστο με 62 άρθρα και συγκέντρωσε μόλις 27 σχόλια καθώς οι περισσότερες διατάξεις περιγράφουν μια ενεργειακή αγορά από το πολύ μακρινό μέλλον – πολύ μακριά από τη σημερινή κατάσταση της ενεργειακής φτώχειας και της αισχροκέρδειας.

Μοιραία, λοιπόν, το ενδιαφέρον προσανατολιζόταν στις τροπολογίες που θα εμφανιστούν τις μέρες (ή τις νύχτες) της συζήτησης, εάν δεν προέκυπταν τα 12 άρθρα πολεοδομικού χαρακτήρα από τα οποία παραθέτουμε τα βασικότερα με σειρά εμφάνισης:

1. Ολυμπιακός πολιτισμός: Στο άρθρο 60 περιλαμβάνεται διάταξη που αυξάνει ακόμη περισσότερο τις χρήσεις, πλην των κυρίως αθλητικών, στο γήπεδο «Γεώργιος Καραϊσκάκης». Το νέο γήπεδο-έδρα του Ολυμπιακού δημιουργήθηκε την περίοδο πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Τότε, ο νόμος 2947/2001 επέτρεψε αυξημένο συντελεστή δόμησης κατά 10% ώστε να χωρέσουν: καταστήματα αθλητικών ειδών, αίθουσες πολλαπλών χρήσεων, εντευκτήρια, γραφεία, εστιατόρια, αναψυκτήρια και μικτά καταστήματα τροφίμων.

Στον νόμο 4843 του 2021, με τροπολογία προστέθηκαν ακόμη μερικές χρήσεις «ιατρικού χαρακτήρα», με κέντρα αποκατάστασης για αναπήρους και εμποδιζόμενα άτομα, αθλητικών τραυματισμών και βελτιστοποίησης της φυσικής απόδοσης και κέντρα παροχής εξειδικευμένων υπηρεσιών φροντίδας, κινησιοθεραπείας και φυσιοθεραπείας. Φαίνεται όμως ότι όλα τα παραπάνω δεν ήταν αρκετά και έρχεται τώρα το άρθρο 60 που επιτρέπει πλέον «αίθουσες πολλαπλών χρήσεων πολιτισμού, αναψυχής και εμπορικών χρήσεων». Θα δούμε άραγε στο «Καραϊσκάκη» και «πολιτιστικά κέντρα» σαν εκείνα που κάποτε κοσμούσε ο Βαγγέλης Γιαννόπουλος;

2. Αστυνομία αντί σχολείων: Οπου ανοίγει ένα σχολείο κλείνει μια φυλακή, έλεγε, ως ρομαντικός, ο Βικτόρ Ουγκό. Με το άρθρο 61, όμως, χώρος που είχε προσδιοριστεί για κατασκευή σχολείου στην Αυλίζα Αχαρνών από το σχέδιο πόλης του 1987, αλλάζει χρήση για να φιλοξενήσει αστυνομικά τμήματα. Η αλλαγή είχε μάλιστα προαναγγελθεί από τον Μάιο του 2021, όταν ο Δήμος Αχαρνών συμφώνησε με τον τότε υπουργό Προ.Πο. Μιχάλη Χρυσοχοΐδη που δήλωσε ότι θα στεγαστούν Τμήματα του Μενιδίου, Ενιαίο Κέντρο Επιχειρήσεων για τη Δυτική Αττική και άλλες υπηρεσίες αστυνόμευσης για να γίνει «σημείο αναφοράς της ασφάλειας στη Δυτική Αττική», ενώ υποσχόταν οι εργασίες να έχουν ολοκληρωθεί σε 18 μήνες, δηλαδή τον ερχόμενο μήνα. Σημειωτέον ότι στο οικοδομικό τετράγωνο αυτό είχαν κατασκευαστεί σχολικά κτίρια 2.500 τ.μ. που δεν λειτούργησαν ποτέ! Μία από τις οδούς γύρω από το τετράγωνο, δε, ονομάζεται «17ης Νοεμβρίου»…

3. Αντί ελεύθερων χώρων: Κοντά στην Αυλίζα Μενιδίου είναι και η Ανω Λίμνη του Δήμου Φυλής. Εκεί και πάλι με το σχέδιο πόλης του 1987 είχε προσδιοριστεί περιοχή με χρήση «Ελεύθεροι χώροι-Αστικό πράσινο», αλλά τώρα, με το άρθρο 62 θα δημιουργηθούν κτίρια «διοίκησης Δήμου», φοιτητικές εστίες και πολιτιστικές εγκαταστάσεις.

4. Οικοδομικοί Συνεταιρισμοί: «Φιλί ζωής» στους οικοδομικούς συνεταιρισμούς δίνει το άρθρο 63 που παρέχει νέα παράταση δύο ετών για την ολοκλήρωση έργων τεχνικής υποδομής μέσα στα όριά τους. Τα έργα αυτά (δρόμοι, πλατείες, αποχετεύσεις κ.λπ.) είναι απαραίτητα για την υπόσταση των Οικοδομικών Συνεταιρισμών. Με νόμο του 2011 δινόταν αρχικά χαλαρή προθεσμία 10 ετών, όμως ο νόμος 4280/2014 έδωσε προθεσμία ώς το 2017 και ο 4495/2017 έως το 2020. Το νομοσχέδιο δίνει ακόμη δύο χρόνια, καλύπτοντας αναδρομικά και την περίοδο μετά το 2020.

5. Γραφεία στην «αμιγή κατοικία»: «Κερκόπορτα» στις ακριβές περιοχές αμιγούς κατοικίας ανοίγει το άρθρο 64 που επιτρέπει ίδρυση γραφείων από διάφορα ελεύθερα επαγγέλματα, στα οποία προσθέτει εκείνο του ψυχολόγου. Με Προεδρικό Διάταγμα του 2018, στις περιοχές αυτές (κλασικό παράδειγμα η Φιλοθέη και το Π. Ψυχικό όπου δυσκολεύεσαι να βρεις ακόμη και περίπτερο) επιτρεπόταν η λειτουργία γραφείων για διάφορα επαγγέλματα (γιατροί, δικηγόροι, λογιστές κ.λπ.) εφόσον όμως το ακίνητο δηλωνόταν ως «μόνιμη κατοικία» του επαγγελματία. Τώρα επιτρέπεται ακόμη κι αν δεν αφορά τη «μόνιμη κατοικία».

6. Κατάργηση αναδασώσεων: Το άρθρο 65 είναι σαφώς εκείνο με την πιο μπουλντοζιέρικη διάθεση. Επαναφέρει μια διάταξη που είχε εμφανιστεί με νυκτερινή τροπολογία τον περασμένο Μάιο στο «κλιματικό νομοσχέδιο» και αποσύρθηκε πριν από την ψήφιση τότε. Στις 26/5/2022, η «Εφ.Συν.» («Νόμοι και τροπολογίες συρρικνώνουν τα δάση») είχε γράψει αναλυτικά, σημειώνοντας ότι με τη διάταξη εξαιρούνται υποχρεωτικά από την αναδάσωση οι εκτάσεις που στους δασικούς χάρτες δεν εμφανίζονται με χαρακτήρα δάσους ή δασικό, ενώ το Δημόσιο όχι μόνο δεν προβάλλει δικαιώματα κυριότητας στις εκτάσεις αυτές, αλλά ανακαλεί και τα πρωτόκολλα διοικητικής αποβολής που έχουν εκδοθεί, ακόμη κι αν γι’ αυτά εκδόθηκαν τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις. Μετά την απόσυρση της τροπολογίας, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και έμπειρος δασολόγος Βαγγέλης Αποστόλου είχε πει ότι η διατύπωσή της «οδηγούσε στον αποχαρακτηρισμό μέχρι και του συνόλου των δασών της χώρας»!

7. Τουρισμός και αναδασωτέα: Με το άρθρο 66 επιχειρείται η διά παντός νομιμοποίηση οργανωμένων τουριστικών εγκαταστάσεων του ΕΟΤ ή της Εταιρείας Ακινήτων του Δημοσίου που λειτουργούσαν σε δάση και δασικές εκτάσεις χωρίς να έχουν λάβει τις απαραίτητες άδειες. Με νόμους και διατάξεις το 2014 έγιναν διάφορες προσπάθειες νομιμοποίησης με προθεσμία, αλλά τώρα αναφέρεται ξεκάθαρα ότι «θεωρούνται νομίμως υφιστάμενες» με διαπιστωτική πράξη του γενικού γραμματέα ΕΟΤ.

8. Συγχωροχάρτι για ΑΠΕ: Στα δάση μπορεί να βρίσκαμε παλιότερα καταπατητές, αυθαίρετα και... κάμπινγκ, αλλά φαίνεται πως εσχάτως συχνάζουν εκεί και υποδομές Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), όπως ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά. Με το άρθρο 68 του νομοσχεδίου, όσοι επενδυτές ΑΠΕ πήγαν και εγκαταστάθηκαν «χωρίς άδεια της δασικής υπηρεσίας σε δάση, δασικές εκτάσεις και δημόσιες εκτάσεις» μπορούν να λάβουν συγχώρεση και άδεια επέμβασης έως την 31η Δεκεμβρίου 2023. Θα πρέπει όμως ως αντάλλαγμα να καταβάλουν «διπλάσιο αντάλλαγμα χρήσης γης» από εκείνο που θα κατέβαλλαν εάν προχωρούσαν νομίμως. Επίσης, να προχωρήσουν σε «υποχρεωτική αναδάσωση ή δάσωση επί έκτασης διπλάσιου εμβαδού από αυτήν που εκχερσώθηκε για την υλοποίηση της εν λόγω επέμβασης», χωρίς να προσδιορίζεται το πού θα γίνεται αυτή η αναδάσωση.

9. Το περπάτημα βοηθά τη χώνεψη: Μετά από όλα τα παραπάνω, τι θα ταίριαζε περισσότερο από ένα σχέδιο «Εθνικής Στρατηγικής για το Περπάτημα»; Ετσι, λοιπόν, το άρθρο 69 προβλέπει την εκπόνηση αυτής της Εθνικής Στρατηγικής με στόχους και κατευθυντήριες γραμμές και χρονικό ορίζοντα υλοποίησης 10 ετών. Δεν αναφέρεται τι μπορεί να προβλέπει, το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους αναφέρει ότι θα περιμένει να δει το κόστος του και οι διαβάτες θα ψάχνουν δρόμο να διαβούν ανάμεσα σε τραπεζοκαθίσματα και σπασμένα πεζοδρόμια.