Πρωταγωνιστές των αποκαλύψεων (Μαλιχούδης, Κουκάκης, Τριανταφύλλου) μιλούν για το σκάνδαλο των υποκλοπών

Πρωταγωνιστές των αποκαλύψεων (Μαλιχούδης, Κουκάκης, Τριανταφύλλου) μιλούν για το σκάνδαλο των υποκλοπών

Με διαφορά μερικών μηνών οι δημοσιογράφοι Σταύρος Μαλιχούδης και Θανάσης Κουκάκης έμαθαν ότι παρακολουθούνται από την ΕΥΠ. Ο πρώτος ασχολείται με το ρεπορτάζ του προσφυγικού και ο δεύτερος ερευνούσε οικονομικά σκάνδαλα. Ουδείς από την κυβέρνηση έχει δείξει τη διάθεση να τους ενημερώσει για ποιους λόγους παρακολουθούνταν, όπως έγινε στην περίπτωση του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ., Νίκου Ανδρουλάκη, άλλο ένα δείγμα αναφορικά με το πώς αντιμετωπίζει τους πολίτες αυτής της χώρας ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Οι δύο συνάδελφοι μιλούν στην «Εφ.Συν.» για την εμπειρία τους και καταθέτουν τα δικά τους ερωτήματα. Μιλάμε, ωστόσο, και με τη δημοσιογράφο Ελίζα Τριανταφύλλου από το InsideStory.gr το οποίο και έφερε στο φως την ιστορία του Predator και την παρακολούθηση του Θανάση Κουκάκη. Είναι οι πρωταγωνιστές των ημερών | Πηγή: efsyn.gr | Συνεντεύξεις: Δημήτρης Τερζής.

Σταύρος Μαλιχούδης «Δεν επιτρέπω σε καμία ΕΥΠ να με αναγορεύει “εσωτερικό εχθρό”»

● Ανήκεις στην πρώτη φουρνιά των ανθρώπων που επιβεβαιωμένα παρακολουθούνταν από την ΕΥΠ. Τι σημαίνει αυτό για έναν δημοσιογράφο σαν και σένα; Επηρέασε τη δουλειά σου το γεγονός ότι οι μυστικές υπηρεσίες της χώρας σου ενδιαφέρονται για σένα;

Μια τέτοια αποκάλυψη αναπόφευκτα έρχεται με ορισμένες ψυχολογικές επιπτώσεις, τις οποίες θα είμαι ψεύτης αν πω πως δεν βίωσα. Για αρκετούς μήνες δυσκολευόμουν να κάνω τις επαφές που χρειάζεται στο πλαίσιο της δουλειάς μας, φοβούμενος ότι μπορεί να εκθέσω πηγές που μου δείχνουν εμπιστοσύνη ή ένιωθα τύψεις για όσους τυχόν μπορεί να είχα ήδη εκθέσει. Ταυτόχρονα, όπως είναι απολύτως λογικό, νέες επαφές που έκανα ένιωθαν ανασφάλεια. Αυτές οι συνθήκες σε συνδυασμό με την ανησυχία των κοντινών μου ανθρώπων, που αναρωτιούνταν κι εκείνοι όπως κι εγώ τι ακριβώς απειλή για την εθνική ασφάλεια μπορεί να αποτελεί ένας δημοσιογράφος, με έκαναν να χάσω την πορεία και τον εαυτό μου για μεγάλο διάστημα.

● Ο τέως διοικητής της ΕΥΠ παραδέχτηκε στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας ότι σε παρακολουθούσαν για λόγους «εθνικής ασφάλειας». Θεωρείς ότι αποτελείς απειλή για την εθνική ασφάλεια της χώρας; Τι σημαίνει για έναν δημοσιογράφο ν’ αναγορεύεται «εσωτερικός εχθρός;»

Ο πρωθυπουργός δεν έδωσε πειστικές εξηγήσεις. […] Χρειάζεται προσπάθεια για να πιστέψει κανείς πως πραγματικά ο ίδιος δεν γνώριζε

Αρχικά, είναι ενδιαφέρον ότι ο κ. Κοντολέων παραδέχτηκε την παρακολούθησή μου, γιατί ο κ. Γεραπετρίτης την είχε διαψεύσει κατηγορηματικά δύο φορές (δίχως όμως ποτέ να διαψεύσει το εσωτερικό έγγραφο που την αποδείκνυε, το οποίο εσείς αποκαλύψατε). Θα πρέπει να υποθέσουμε πως ούτε και αυτή ήταν σε γνώση του Μαξίμου; Εκτιμώ ότι η επίκληση λόγων «εθνικής ασφάλειας» είναι πρωτίστως χρηστική: τα στελέχη της ΕΥΠ γνωρίζουν ότι άπαξ και την επικαλεστούν, δεν χρειάζεται να δώσουν καμία περαιτέρω εξήγηση. Γι’ αυτό η συγκεκριμένη αιτιολογία αξιοποιείται κατά κόρον. Αλλά όποιος διαβάσει το σήμα που με αφορά θα διαπιστώσει πως εστιάζει σαφέστατα σε ζητήματα τα οποία άπτονται της δημοσιογραφικής έρευνας και όχι σε οποιαδήποτε απειλή ή πρόκληση για την εθνική ασφάλεια. Από πλευράς μου δεν επιτρέπω σε κανένα πρώην ή νυν στέλεχος της ΕΥΠ να με αναγορεύσει «εσωτερικό εχθρό», επειδή έχω απόλυτη επίγνωση του γιατί δημοσιογραφώ και δημοσιογραφώ με αποκλειστικό γνώμονα το δημόσιο συμφέρον. Ελπίζω την ίδια αντίληψη για τη δουλειά τους να έχουν και όσοι έδωσαν ή υλοποίησαν την εντολή για την παρακολούθησή μου.

● Πώς θα σχολίαζες το μήνυμα του πρωθυπουργού και τις εξηγήσεις που έδωσε; Πώς ερμηνεύεις το γεγονός ότι επέλεξε να αναφερθεί μόνο στον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, ενώ δεν είπε κουβέντα για σένα και τον συνάδελφο Θανάση Κουκάκη;

Δυστυχώς, ο πρωθυπουργός δεν έδωσε πειστικές εξηγήσεις. Αφενός οι αόριστες αναφορές στην προσφορά της ΕΥΠ ή τα ξένα συμφέροντα που επιβουλεύονται τη χώρα (στα οποία διατέθηκε το ένα τρίτο του χρόνου) δεν έχουν καμία σημασία, γιατί δεν τέθηκαν από κανέναν ως ζήτημα. Αφετέρου οι πρωτοβουλίες που αόριστα ανακοίνωσε αφήνουν εκτός κάδρου τα συστημικά ζητήματα αυθαιρεσίας της ΕΥΠ, ενώ χρειάζεται προσπάθεια για να πιστέψει κανείς πως πραγματικά ο ίδιος δεν γνώριζε. Νομίζω πως η αποκλειστική αναφορά στην περίπτωση του κ. Ανδρουλάκη υπηρετεί την προσπάθεια υποβάθμισης του όλου ζητήματος. Μέχρι τώρα η κυβέρνηση δίνει εξηγήσεις μόνο όταν πραγματικά αναγκάζεται, υπό το βάρος νέων αποκαλύψεων, και συνήθως αναιρώντας όσα έχει πει ώς τότε. Συνεπώς δική μου εκτίμηση είναι πως τις επόμενες εβδομάδες ενδέχεται να βρεθούμε μπροστά σε μια τελείως άλλη πραγματικότητα.

Θανάσης Κουκάκης: «Δεν επιτρέπεται να μιλά με πια για συμπτώσεις»

● Πώς ερμηνεύεις την παρακολούθησή σου από την ΕΥΠ;

Από τον Απρίλιο, οπότε έγινε γνωστή η παρακολούθησή μου, τόσο από την ΕΥΠ όσο και μέσω του Predator, έχω επανειλημμένα ερωτηθεί για το τι αποσκοπούσε να μάθει η κυβέρνηση παγιδεύοντας το τηλέφωνό μου.

Να αναφερθώ πρώτα στο πλαίσιο. Η διπλή παρακολούθησή μου έγινε μεταξύ Ιουνίου 2020 και Σεπτεμβρίου 2021. Σε μια εποχή περιορισμών λόγω του κορονοϊού και σε μια περίοδο που οι συναντήσεις μου με τις πηγές μου είχαν ελαχιστοποιηθεί και επικοινωνούσα μαζί τους κυρίως μέσω τηλεφώνου και εφαρμογών επικοινωνίας. Αυτό έχει ειδική σημασία και θέλω να το κρατήσετε.

Πιστεύω πως θα προκύψουν σημαντικά στοιχεία για την υπόθεση εάν διεξαχθεί πλήρης εισαγγελικός έλεγχος για το λογισμικό Predator στην εταιρεία Intellexa, αλλά και στην εταιρεία Krikel

Τι ερευνούσα εκείνη την περίοδο; Μαζί με την Kerin Hope, την τότε ανταποκρίτρια των Financial Times, είχαμε ασχοληθεί με το θέμα της αλλαγής του Ποινικού Κώδικα τον Νοέμβριο του 2019, και συγκεκριμένα με το σκέλος της κακουργηματικής απιστίας των τραπεζιτών. Η αλλαγή αυτή, από την άνοιξη του 2020 έως το καλοκαίρι του 2021, οδήγησε στο να μπουν στο αρχείο δεκάδες υποθέσεις γνωστών τραπεζικών σκανδάλων. Ακόμη, ερευνούσαμε την αλλαγή του νόμου για το ξέπλυμα χρήματος, που οδήγησε στο να αποδεσμευτούν εκατοντάδες εκατομμύρια δεσμευμένου εγκληματικού προϊόντος, που ήταν δεσμευμένα για περισσότερους από 18 μήνες. Στο ίδιο πλαίσιο είχαμε ασχοληθεί με το θέμα της αλλαγής του τρόπου δίωξης της κακουργηματικής φοροδιαφυγής που έβαλε «φρένο» στους εισαγγελείς και στις αυτεπάγγελτες διώξεις και οδήγησε στα μαλακά τους φοροφυγάδες. Για κάποιες από αυτές τις υποθέσεις ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπατρίτης είχε στείλει και επιστολές διαμαρτυρίας στη Διεύθυνση των Financial Times. Οπότε σίγουρα είχαμε τραβήξει την προσοχή.

● Τα θέματα τα οποία έψαχνες δημοσιογραφικά είχαν σχέση με τα πρόσωπα που είχαν ρόλο στην εταιρεία Intellexa που εμπορεύεται το Predator;

Οπως εκ των υστέρων αποδείχθηκε, ένα πρόσωπο που είχε εμπλοκή στο γνωστό σκάνδαλο των δανείων της Τράπεζας Πειραιώς προς τον εφοπλιστή Λογοθέτη, υπόθεση που εγώ και άλλοι συνάδελφοι είχαμε εκτενώς διερευνήσει, έχει σχέση και με την υπόθεση των παρακολουθήσεων. Πρόκειται για τον Φέλιξ Μπίτζιο, ο οποίος από το ρεπορτάζ του Inside Story καταδείχθηκε πως αφ’ ενός είχε ενεργό συμβολή στο να εγκατασταθεί η εταιρεία Intellexa στην Ελλάδα και αφ’ ετέρου εκπροσωπούσε για ένα διάστημα τις ελληνικές εταιρείες του Ισραηλινού Ταλ Ντίλιαν, του επιχειρηματία που εμπορεύεται το λογισμικό παρακολούθησης Predator. Το Inside Story αποκάλυψε και τη σχέση του Μπίτζιου με την ελληνική εταιρεία συστημάτων ασφαλείας Krikel, η οποία την τελευταία τριετία έχει εξασφαλίσει έξι απόρρητες συμβάσεις από το Μαξίμου, οι οποίες διαρκώς επαναλαμβάνω πως πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο διερεύνησης. Ακόμη, η δική σας έρευνα της «Εφ.Συν.» μαζί με τους Reporters United κατέδειξε πως ο Φέλιξ Μπίτζιος είχε και σχέση με εταιρεία φωτοβολταϊκων, η οποία περιλαμβάνεται σε συναλλαγές στις οποίες προχώρησε ο παραιτηθείς γενικός γραμματέας του πρωθυπουργικού γραφείου, Γρηγόρης Δημητριάδης. Αυτές οι συναλλαγές έγιναν το 2020.

Ενδιαφέρον όμως έχει και το τι τελικά συνέβη με το σκάνδαλο των δανείων της Τράπεζας Πειραιώς προς τον εφοπλιστή Λογοθέτη, στο οποίο είχε ενεργό εμπλοκή ο Φέλιξ Μπίτζιος. Το σκάνδαλο αποκαλύφθηκε το 2017 από την Τράπεζα της Ελλάδος. Οι εισαγγελικές διώξεις για αυτό ασκήθηκαν προ των εκλογών του 2019. Ωστόσο, η υπόθεση τελικά αρχειοθετήθηκε μέσα στο 2021, λόγω της αλλαγής του Ποινικού Κώδικα το φθινόπωρο του 2019 από την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Το γεγονός ότι ο Φέλιξ Μπίτζιος, όπως και πολλοί άλλοι, ευνοήθηκε από την αλλαγή του Ποινικού Κώδικα για την κακουργηματική απιστία των τραπεζιτών είναι κάτι που ήδη έχει επισημανθεί και το οποίο «χρεώνεται» στην κυβέρνηση. Και η ανθρωπογεωγραφία, όπως τη γνωρίζουμε πλέον σήμερα, δεν επιτρέπει να μιλάμε απλά για συμπτώσεις.

● Γνωρίζεις αν υπάρχουν άλλοι δημοσιογράφοι ή πολιτικοί που βρέθηκαν ή βρίσκονται σε καθεστώς παρακολούθησης;

Το πιθανολογώ με μεγάλη βεβαιότητα. Γιατί να τους ενδιαφέρει ένας οικονομικός συντάκτης και όχι ένας διευθυντής εφημερίδας ή ο ιδιοκτήτης ενός ΜΜΕ; Αυτό είναι όμως κάτι που θα το μάθουμε μόνον εάν επιτραπεί ξανά στην Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) να ενημερώνει, κατόπιν αιτήματος, τους πολίτες που έχουν παρακολουθηθεί από την ΕΥΠ για λόγους εθνικής ασφαλείας. Ακόμη, πιστεύω πως θα προκύψουν σημαντικά στοιχεία για την υπόθεση εάν διεξαχθεί πλήρης εισαγγελικός έλεγχος για το λογισμικό Predator στην εταιρεία Intellexa, αλλά και στην εταιρεία Krikel. Αν ελεγχθούν οι συνδεδεμένες με αυτές εταιρείες και ανοίξουν τραπεζικοί λογαριασμοί. Μέχρι σήμερα μόνον η Αρχή Διαφάνειας έκανε επισκέψεις σε Intellexa και Krikel και σε αυτές έλαβε τυπική ενημέρωση από λογιστές και δικηγόρους. Υπό αυτή την άποψη, η Intellexa παραμένει ακόμη ανενόχλητη από τις αρχές να κάνει τη δουλειά της.

● Πώς σχολιάζεις το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός δεν έκανε καμία αναφορά στις παρακολουθήσεις δημοσιογράφων, όπως επίσης και ότι η κυβέρνηση έχει διαψεύσει κατηγορηματικά (μέσω του κ. Γεραπετρίτη) πως παρακολουθεί δημοσιογράφους;

Εντάσσω αυτή την επιλογή του πρωθυπουργού στο damage control που κάνει το επιτελείο του. Αλλωστε από τον Απρίλιο, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου ήταν στην ίδια γραμμή. Τι και εάν στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής ο ίδιος ο καρατομηθείς διοικητής της ΕΥΠ Παναγιώτης Κοντολέων παραδέχθηκε την παρακολούθησή μου; Επιλέγουν να σφυρίζουν αδιάφορα. Δεν τους αδικώ. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης την τελευταία διετία επικρίνεται διαρκώς από διεθνείς οργανισμούς για την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα και για το πώς αντιλαμβάνεται το κράτος δικαίου. Πλέον, συγκεντρώνει επάνω του και όλη αυτή την αρνητική δημοσιότητα, λόγω της παρακολούθησης Ανδρουλάκη. Ετσι, προσπαθεί να διαχειριστεί τα μέτωπα. Αλλά ματαιοπονεί. Η «ρετσινιά» της παρακολούθησης δημοσιογράφων σε συνδυασμό με τη «ρετσινιά» της παρακολούθησης πολιτικών έχουν ήδη οδηγήσει στην κατάρρευση του προφίλ του κ. Μητσοτάκη ως φιλελεύθερου μεταρρυθμιστή Ευρωπαίου πολιτικού. Ως προς τον κ. Γεραπετρίτη, λυπάμαι, αλλά μέχρι και σήμερα δεν έχει παράσχει ειλικρινή και υπεύθυνη ενημέρωση για κανένα από τα επίμαχα θέματα.

● Η κυβέρνηση επανειλημμένα καλεί τον κ. Ανδρουλάκη να τον ενημερώσει για την παρακολούθησή του. Εσύ είχες τέτοιου είδους πρόσκληση;

Απολύτως καμία.

Ελίζα Τριανταφύλλου: «Δεν υπάρχει βούληση να βρεθεί ποιος χρησιμοποιεί το Predator»

● Η δημοσιογραφική έρευνα που κάνατε στο Inside Story μαζί με τα δημοσιεύματα των Reporters United και της «Εφ.Συν.» έχουν αποκαλύψει ένα δυστοπικό σκηνικό με παρακολουθήσεις πολιτικών, δημοσιογράφων κ.λπ. Η κυβέρνηση αρνείται ότι έχει οποιαδήποτε σχέση με το λογισμικό Predator. Σε έχει πείσει η επιχειρηματολογία της;

Τα δεδομένα που έχουμε μέχρι στιγμής είναι τα εξής: τρεις διαφορετικές έρευνες, με βασική την τελευταία τής Google τον Μάιο (προηγήθηκαν Citizen Lab και META) λένε ότι υπάρχουν πελάτες, πιθανότατα με κρατική κάλυψη στην Ελλάδα. Πρέπει να καταστεί σαφές ότι μιλάμε για ένα πανάκριβο λογισμικό αρκετών εκατομμυρίων. Πρόκειται για ποσόν που, όπως έχει δείξει η διεθνής εμπειρία, μόνο κράτη και κρατικές υπηρεσίες διαθέτουν. Από τότε που αποκάλυψε το Inside Story την υπόθεση Κουκάκη η ελληνική κυβέρνηση (χωρίς να παρουσιάσει επαρκή στοιχεία) αρνείται ότι έχει αγοράσει το λογισμικό κατασκοπείας Predator (ή άλλο παρόμοιο) και ως εκ τούτου το Ελληνικό Δημόσιο δεν χρησιμοποιεί spywares. Την ίδια στιγμή η Σόφι ιν ’τ Βελντ εισηγήτρια της επιτροπής PEGA του Ευρωκοινοβουλίου που ερευνά τη χρήση spyware σε κράτη-μέλη, λέει στο Ιnside Story ότι η Ελλάδα, μαζί με Πολωνία, Ουγγαρία και Ισπανία, είναι μία από τις τέσσερις χώρες της Ε.Ε. όπου γίνεται κατάχρηση λογισμικού κατασκοπείας. Γνωρίζουμε επίσης ότι δύο επιβεβαιωμένοι στόχοι του Predator, ο δημοσιογράφος Θανάσης Κουκάκης και ο νυν πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης, σε κοντινό ή παράλληλο διάστημα παρακολουθούνταν από την ΕΥΠ, είχε γίνει δηλαδή νόμιμη άρση του απορρήτου των επικοινωνιών τους.

Μέχρι στιγμής οι ελληνικές αρχές δεν έχουν αναζητήσει χρήσιμα στοιχεία που πιθανόν να διέθετε η εταιρεία που εμπορεύεται το Predator

Οποιοι χρησιμοποιούν το λογισμικό αυτό έχουν στήσει τουλάχιστον 50 πλαστά domains ελληνικού ενδιαφέροντος και γνωρίζουμε από τις υποθέσεις Κουκάκη και Ανδρουλάκη (που έλαβαν μολυσμένο link από το ίδιο πλαστό domain – άλλη μία σατανική σύμπτωση), ότι κάθε ένα από αυτά τα 50 sites-δολώματα που δημιουργήθηκαν για να μολύνουν κινητά ελληνικών στόχων χρησιμοποιούνται πάνω από μία φορές. Πηγή της Google είχε αναφέρει στο Inside Story ότι στην Ελλάδα υπάρχουν και μολυσμένα Android (Κουκάκης – Ανδρουλάκης έχουν iphone).

Ολους αυτούς τους μήνες, από τον Ιανουάριο έως σήμερα, διαπιστώνουμε ότι δεν υπάρχει κάποια κεντρική διάθεση να βρεθεί ποιος -αν όχι η κυβέρνηση ή κάποιος τρίτος για λογαριασμό της- και εναντίον ποιων χρησιμοποιεί ένα τέτοιο πανίσχυρο λογισμικό. Μέχρι στιγμής οι ελληνικές αρχές δεν έχουν αναζητήσει χρήσιμα στοιχεία που πιθανόν να διέθετε η εταιρεία που εμπορεύεται το Predator και από το 2020 έχει γραφεία με υπαλλήλους και στην Ελλάδα. Αν δεν γνωρίζει η κυβέρνηση ποιος χρησιμοποιεί το Predator στην Ελλάδα τότε σίγουρα ξέρει η εταιρεία (που δημοσίως ισχυρίζεται ότι πουλά μόνο σε κρατικές υπηρεσίες) σε ποιον το έχει πουλήσει. Δεν έχει γίνει κάποια κατάσχεση των servers της εταιρείας, δεν έχουν αναζητηθεί τα audit logs [σσ. αρχεία] που πιθανότατα διατηρεί, δεν έχουν αναζητηθεί οι ιδιοκτήτες και δεν έχουν ερωτηθεί οι υπάλληλοι. Την ίδια στιγμή η Intellexa συνεχίζει να προσλαμβάνει κόσμο και πρόσφατα άλλαξε τη διεύθυνση των γραφείων της από το Ελληνικό στο Χαλάνδρι.

● Αποκαλύψατε τον ρόλο της εταιρείας Intellexa εδώ και μήνες. Ωστόσο η εταιρεία μένει στο απυρόβλητο, φαίνεται πως κανείς δεν την ελέγχει πλην μιας τυπικής συνάντησης με στελέχη της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (ΕΑΔ). Πρόσφατα η δημοσιογραφική έρευνα αποκάλυψε περίεργες συμπτώσεις αναφορικά με τις επιχειρηματικές δραστηριότητες του κ. Δημητριάδη και ανθρώπων που έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με την εν λόγω εταιρεία. Θα ήθελα ένα σχόλιό σου πάνω σ’ αυτό.

Θα επαναλάβω αυτό που είπα και πριν. Είναι πράγματι απορίας άξιον γιατί η ελληνική κυβέρνηση και οι ελληνικές αρχές δεν έσπευσαν να κάνουν έλεγχο και ενδελεχή έρευνα σε μια εταιρεία με δηλωμένη διεύθυνση ώστε να δουν ποιοι χρησιμοποιούν ένα «όπλο» εναντίον πολιτών της και δη δημοσιογράφων και πολιτικών. Επίσης κανείς, ούτε η ΕΑΔ ασχολήθηκε με τις κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών της Intellexa και άλλων σχετιζόμενων με αυτήν εταιρειών, οι οποίες επί της ουσίας εξαιρέθηκαν του ελέγχου της ΕΑΔ.

● Ποια αίσθηση σου άφησε το μήνυμα του πρωθυπουργού. Σε έπεισε ότι δεν γνώριζε τίποτε για την παρακολούθηση Ανδρουλάκη; Πώς σχολιάζεις τα μέτρα που ανακοίνωσε για εξυγίανση της ΕΥΠ;

Κατά τη γνώμη μου το αν γνώριζε ή όχι ο πρωθυπουργός δεν αλλάζει και πολλά σε μια υπόθεση που ήδη όλα τα ξένα ΜΜΕ χαρακτηρίζουν ως «ελληνικό σκάνδαλο παρακολουθήσεων». Πιο μεγάλη σημασία είχαν όσα δεν είπε στο μήνυμά του. Δηλαδή καμία αναφορά σε Predator/Intellexa και καμία αναφορά στην επίσης σημαντική υπόθεση παρακολούθησης Κουκάκη (από ΕΥΠ και spyware) στην οποία μάλιστα υπήρχε αναφορά στην Εκθεση της Ευρ. Επιτροπής για την κατάσταση του Κράτους Δικαίου στην Ελλάδα. Ως προς την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου δεν θα τη χαρακτήριζα σε καμία περίπτωση φιλόδοξη. Ημουν μέσα σε αυτούς που περίμεναν π.χ. ότι θα καταργούσε την εκπρόθεσμη τροπολογία του Μαρτίου του 2021 [άρθρου 87 Ν. 4790/2021] για την απαγόρευση ενημέρωσης όσων γίνεται άρση του απορρήτου τους για λόγους εθνικής ασφάλειας. Νομικοί της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου από τον Απρίλιο του 2021.