«ΕΑΣ, ΕΑΣ να φύγει ο κερατάς» ο Μητσοτάκης: 30 χρόνια από την νικηφόρα απεργία στις συγκοινωνίες, του Νίκου Γουρλά
Κλείνουν φέτος τριάντα χρόνια από τότε που ο Κ. Μητσοτάκης (πατέρας ) απέλυσε 1.200 εργαζόμενους στις συγκοινωνίες. Από εκείνον τον Ιούλιο του 1992 και για πολλούς μήνες μετά ξεκινά ένας από τους πιο εμβληματικούς αγώνες του εργατικού μας κινήματος που συνδέεται άμεσα με την πτώση της κυβέρνησης Μητσοτάκη ο οποίος πίστεψε ότι το μεγάλο ποσοστό-46,89% - που πήρε τον Απρίλη του 1990 θα του έδινε και την ευχέρεια να εφαρμόσει άνετα τον νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα του.
Ο Κ. Μητσοτάκης ήταν ίσως ο μοναδικός πρωθυπουργός που από την επομένη μέρα της εκλογής του είδε να ξεκινούν μεγάλοι εργατικοί και λαϊκοί αγώνες καθώς, καθηγητές, εργαζόμενοι στις λεγόμενες προβληματικές, την Πειραϊκή Πατραϊκή, την ΠΥΡΚΑΛ, αλλά και σε πολλούς άλλους χώρους βγήκαν στου δρόμους με απεργίες, διαδηλώσεις και καταλήψεις. Οι εργαζόμενοι αμφισβήτησαν τα σχέδια του Μητσοτάκη στέλνοντας τροχιοδεικτικές βολές να μην τολμήσει να εφαρμόσει το νεοφιλελεύθερο Θατσερικού τύπου πρόγραμμα του, να μην προχωρήσει σε ιδιωτικοποιήσεις, να μην διανοηθεί να βάλει χέρι στο ασφαλιστικό.
Οι αγώνες αυτοί συνδέθηκαν με τους με τις τεράστιες διαδηλώσεις και απεργίες στην παιδεία με αφορμή την δολοφονία του Νίκου Τεμπονέρα από την ΟΝΝΕΔ που οδηγούν σε παραίτηση τον υπουργό Παιδείας Β. Κοντογιανόπουλο και απόσυρση του νόμου για την παιδεία που για μια ακόμα φορά τον πήραν πίσω (είχε προηγηθεί ο 815 ο 1978).
Σε αυτό το περιβάλλον που μύριζε …μπαρούτι ο Μητσοτάκης τολμά να θίξει δειλά στην αρχή το θέμα της ιδιωτικοποίησης της ΕΑΣ. Οι εργαζόμενοι αμέσως απαντούν με απεργία και κατάληψη στα γραφεία της διοίκησης. Η κυβέρνηση παίρνει το μήνυμα και προσπαθεί να ποινικοποιήσει την απεργία χρησιμοποιώντας έναν πρόσφατα ψηφισμένα νόμο που πρόβλεπε(καταπατώντας τον 1264) το προσωπικό ασφάλειας να είναι 20%! (αυτό υλοποιήθηκε στις μέρες μας από τον νόμο Χατζηδάκη ακόμα προς το χειρότερο). Οι εργαζόμενοι γράφουν στα παλιά τους τα παπούτσια την επιστράτευση που επέβαλε το δικαστήριο και την πρώτη μέρα κυκλοφορούν ελάχιστα λεωφορεία από τα 600 περίπου που είχαν επιστρατευτεί. Ενώ τις επόμενες ημέρες δεν κυκλοφόρησαν ούτε και αυτά τα ελάχιστα. Ο Μητσοτάκης στέλνειτα ΜΑΤ και χτυπά τους εργαζομένους έξω από το υπουργείο Συγκοινωνιών.
Η κατάσταση αρχίζει και γίνεται ανεξέλεγκτη και τα μέτωπα πληθαίνουν αφού και άλλοι κλάδοι εργαζομένων προκηρύσσουν απεργίες. Αυτό αναγκάζει την κυβέρνηση να υποχωρήσει προσωρινά. Με την μεσολάβηση της ΓΣΕΕ (παλιά μου τέχνη …κόσκινο) οι εργαζόμενοι πείθονται να σταματήσουν την απεργία αφού πρώτα η κυβέρνηση δεσμεύτηκε πως δεν θα πειράξει τους μισθούς που ήθελε να μειώσει.
Η κυβέρνηση μετά το «στραπάτσο» που έφαγε κάνει προσωρινές υποχωρήσεις σε μισθολογικά και θεσμικά θέματα, για να πετύχει το κύριο που ήταν η ιδιωτικοποίηση των συγκοινωνών. Το φθινόπωρο του ίδιου χρόνου βάζει ξανά στο τραπέζι το θέμα της ιδιωτικοποίησης υπό τη μορφή ερωτήματος. Μάλιστα έταξε να πάρουν οι ίδιοι τα λεωφορεία αλλά και πάλι οι εργαζόμενοι αντιδρούν άμεσα. Τα μαζεύει ξανά ο Μητσοτάκης. Ταυτόχρονα οι φιλικές εφημερίδες της κυβέρνησης αλλά και η κρατική ΕΡΤ συκοφαντούν τους εργαζομένους για τους υπέρογκους μισθούς και προνόμια η γνωστή τακτική του κοινωνικού αυτοματισμού για να στραφεί ο απλός κόσμος εναντίον τους
Ο Μητσοτάκης αλλάζει τακτική. Δεν μιλά πια για ιδιωτικοποίηση αλλά για απολύσεις μόνο στους τεχνικούς που δήθεν είναι υπεράριθμοι και τους διοικητικούς. Επιπλέον, προσπαθεί να δημιουργήσει ρήγμα ανάμεσα στους οδηγούς (που τους έταζε ότι θα γίνουν ιδιοκτήτες λεωφορείων) και τους υπολοίπους εργαζόμενους. Προχωρά μάλιστα στην εξαγγελία 1.000 και πάνω απολύσεων.
Οι εργαζόμενου πραγματοποιούν μαζική συνέλευση και απαντούν με το «όλοι ή κανένας». Ο διασπαστικός ελιγμός του Μητσοτάκη πέφτει στο κενό και την επομένη μέρα η συμμετοχή στην απεργία είναι καθολική. Ούτε ένα λεωφορείο δεν βγήκε για δρομολόγιο. Τις επόμενες μέρες δυναμώνει η αλληλεγγύη όλου του εργατικού, φοιτητικού και νεολαιίστικου κινήματος στους απεργούς της ΕΑΣ.
Οι απεργιακές φρουρές πληθαίνουν. Τα λεωφορεία παραμένουν στα γκαράζ μέχρι τις αρχές Αυγούστου όταν τα ΜΑΤ πραγματοποιούν έφοδο στα αμαξοστάσια την νύχτα και τα καταλαμβάνουν. Οι δυνάμεις καταστολής μένουν εκεί μέχρι να ψηφήσει η Βουλή νομό που θα ιδιωτικοποιούσε την ΕΑΣ. Οι εργαζόμενου όμως δεν το βάζουν κάτω. Προετοιμάζονται για μακρόχρονο αγώνα. Οργανώνουν ομάδες αλληλεγγύης για το απεργιακό ταμείο.
Κυβέρνηση στα …χακί
Προς το τέλος Αυγούστου η κυβέρνηση κατεβάζει στους δρόμους στρατιωτικά οχήματα (ΡΕΟ) υπό την προστασία των ΜΑΤ, χρησιμοποιώντας ως οδηγούς κάποιους ελάχιστους απεργοσπάστες. Η αντίδραση των απεργών είναι άμεση. Κατεβάζουν τους απεργοσπάστες από τα φορτηγά ενώ συγκρούονται με τα ΜΑΤ. Γίνονται δεκάδες συλλήψεις ακόμα και συζύγωντων απεργών. Η Αθήνα πνίγεται στα δακρυγόνα. Άμεσα καλείται συλλαλητήριο ενάντια στην καταστολή, που συμμετέχουν σε αυτό δεκάδες χιλιάδας κόσμου πάρα το γεγονός ότι οργανώθηκε λίγες μέρες μετά τα μέσα του Αύγουστου.
Η κυβέρνηση, την επομένη μέρα του συλλαλητηρίου, προσπαθεί να βγάλει τα λεωφορεία από τον Βοτανικό «πνίγοντας» τον χώρο με χημικά. Το νέο γίνεται γρήγορα γνωστό και εκατοντάδες εργαζόμενοι και νέοι καταφθάνουν από όλες τις γωνιές της Αθήνας. Γίνονται δεκάδες συλλήψεις μεταξύ αυτών και του προέδρου του Σωματείου Α. Κολλά. Ακολουθεί μεγάλο συλλαλητήριο με συμμετοχή σωματείων, φοιτητικών συλλόγων, μαθητικών συμβουλίων κ.α. που ζητά την άμεση απελευθέρωση των συλληφθέντων.
Οι εργαζόμενοι της ΕΑΣ θα αντέξουν για πολλούς μήνες κάνοντας αισθητή την παρουσία τους σε κάθε ευκαιρία. Από την ομιλία του Μητσοτάκη στην ΔΕΘ μέχρι διαδηλώσεις, συγκεντρώσεις, συναυλίες κλπ. Δεν παραιτούνται πάρα το γεγονός ότι τα λεωφορεία βρίσκονται στα χέρια των νοικοκυραίων «ΣΕΠιτών». Η περίπτωση των «νοικοκυραίων» (όπως τους αποκαλούσε ο Μητσοτάκης) ήταν απεργοσπάστες και άλλοι «πρόθυμοι» που θα μείνουν στην ιστορία του εργατικού κινήματος για τον εξευτελισμό που υπέστησαν από τους εργαζόμενους της ΕΑΣ. Όταν στην κυριολεξία τους «ξεβράκωναν», μέρα μεσημέρι στο κέντρο της Αθήνας. Μια αυθόρμητη ενέργεια οργής των εργαζομένων όταν είδαν συνάδελφους τους που ήταν μέχρι πρόσφατα μαζί τους στις διαδηλώσεις να μπαίνουν από την πίσω πόρτα του πρωτοδικείου για να πάρουν αντίγραφο ποινικού μητρώου που χρειαζόταν ώστε να αποκτήσουν λεωφορείο.
Από εκείνες τις συγκρούσεις έξω από το πρωτοδικείο στην Σωκράτους με τις δυνάμεις καταστολής και πάλι πάνω από εκατό εργαζόμενοι συλλαμβάνονται ενώ 8 από αυτούς κλείστηκαν στις φυλακές για αρκετούς μήνες. Μεταξύ αυτών και ο αείμνηστος κομμουνιστής Χρήστος Σταμούλος που σερνόταν επί χρόνια μετά στα δικαστήρια με διάφορες κατηγορίες για «απείθεια κατά της αρχής», κ.α.
Η συνέχεια είναι γνωστή: Η κυβέρνηση Μητσοτάκη καταρρέει μετά την αποχώρηση του Αντώνη Σαμαρά και την δημιουργία της Πολιτικής Άνοιξης. Οι εργαζόμενοι της ΕΑΣ μετά από 18 μήνες αγώνα επιστρέφουν στις δουλειές τους όταν το ΠΑΣΟΚ κερδίζει τις εκλογές και κρατικοποιεί και πάλι την ΕΑΣ.
Τα διδάγματα από εκείνον τον αγώνα είναι πολλά και χρήσιμα για την ταξική πάλη του σήμερα, χωρίς όμως τυφλές αντιγραφές και μηχανιστικές μεταφορές. Γιατί, μπορεί πράγματι να υπήρξαν μεγάλοι αγώνες όμως ούτε τότε το εργατικό κίνημα κατάφερε να αποτρέψει τον νεοφιλελεύθερο τυφώνα που ερχόταν.
Οι αστικές δυνάμεις δείχνοντας τα συντρίμμια του καταρεύσαντος υπαρκτού σοσιαλισμού και αξιοποιώντας την απουσία εναλλακτικού πολιτικού και κοινωνικού οράματος για τους εργαζομένους άρχισαν να οικοδομούν το πιο βάρβαρο μοντέλο καπιταλιστικής ολοκλήρωσης που οδήγησε στα μνημόνια ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ. Έτσι ξεκίνησε η υλοποίηση αντεργατικών μεθοδεύσεων και επιδιώξεων του κεφαλαίου με πρώτη απ’ όλες την κατάργηση του8ώρου, του δικαιώματος στην απεργία, των συμβάσεων και την μετατροπή των συνδικάτων σε γελοίες καρικατούρες ελεγχόμενες από το κράτος και την εργοδοσία.
Ο Κ. Μητσοτάκης ήταν στην πραγματικότητα αυτός που προετοίμασε το έδαφος για τον Κ. Σημίτη ανοίγοντας πρώτος τον δρόμο για τις νεοφιλελεύθερες ολοκληρώσεις αφού επί ημερών του προχώρησε η απελευθέρωση της αγοράς εργασίας με την εισαγωγή της μερικής απασχόλησης και της τέταρτης βάρδιας, η απελευθέρωση του ωραρίου των καταστημάτων. Παράλληλα, ξεκίνησε τις πρώτες ανατροπές στο ασφαλιστικό με τρεις διαδοχικές παρεμβάσεις (1990, 1991, 1992)που οδήγησαν στη σημερινή ισοπέδωση.
Ο Κ. Μητσοτάκης άνοιξε τον δρόμο για το ξεπούλημα της ΔΕΗ όταν το καλοκαίρι του 1993 ψηφίστηκε νόμος που καταργούσε το κρατικό μονοπώλιο στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος. Καταργήθηκε εν μέρει επίσης το μονοπώλιο τόσο της Ολυμπιακής Αεροπορίας στις εσωτερικές πτήσεις όσο και των ΕΛΤΑ, επί των ημερών του.
Από την άλλη, ξεκαθάρισε το τοπίο για το τι είδους καπιταλιστική ανάπτυξη επιδίωκε το κεφάλαιο όταν πουλήθηκαν στον ιδιωτικό τομέα ή εκκαθαρίστηκαν πάνω από60 προβληματικές επιχειρήσεις του ΟΑΕ (ΑΓΕΤ, Πειραϊκή Πατραϊκή κ.λπ.). Επίσης, ιδιωτικοποιήθηκαν επιχειρήσεις που ανήκαν σε κρατικές τράπεζες όπως τα ναυπηγεία Ελευσίνος, η Τράπεζα Αθηνών κλπ. Πραγματοποιήθηκε η αποκρατικοποίηση μέσω εισαγωγής στο χρηματιστήριο της Βιομηχανίας Ζάχαρης, μεταβιβάστηκε το μάνατζεμεντ της ΕΑΒστην Λόκχιντ και ιδιωτικοποιήθηκε η Ολύμπικ Κέτερινγκ.
Όλα αυτά το εργατικό κίνημα της εποχής δεν μπόρεσε να τα ανατρέψει. Πώς θα μπορούσε άλλωστε με μια Αριστερά ηττημένη, σε στρατηγικό πολιτικό και ιδεολογικό αδιέξοδο, ενώ απέτυχαν επίσης όλες σχεδόν οι προσπάθειες υπέρβασης της Αριστεράς της ήττας και της ενσωμάτωσης.
Από τότε, παρά τις όποιες προσπάθειες, το βασικό ζητούμενο παραμένει:
Μια άλλη Αριστερά και ένα καινούργιο απελευθερωτικό όραμα που θα δώσει νέα αυτοπεποίθηση στους εργαζόμενους για να δοκιμάσουν τον δικό τους δρόμο. Ένα ανασυγκροτημένο συνδικαλιστικό κίνημα απαλλαγμένο από τη μούχλα της παλιάς και νέας συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας και μια πολιτική πρόταση που θα στηρίζεται στον οργανωμένο λαό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου