Μετέωρο βήμα για τη νέα ιδιωτική επικούρηση

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Αντί απαντήσεων, οι συνεργάτες του αρμόδιου υφυπουργού Π. Τσακλόγλου και της προσωρινής διοικούσας επιτροπής επέμειναν με αισιόδοξο τόνο στην έναρξη λειτουργίας του ΤΕΚΑ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ 10.12.2021, 14:45

Μετέωρο βήμα για τη νέα ιδιωτική επικούρηση

Αοριστία και αβεβαιότητα για τη λειτουργία του ΤΕΚΑ, για το οποίο πολλές δραστηριότητες παραπέμπονται στο μέλλον ● Υποχρεωτικά στο κεφαλαιοποιητικό σύστημα οι νέοι ασφαλισμένοι από την Πρωτοχρονιά ● Αναπάντητα παραμένουν τα ερωτήματα για το κενό χρηματοδότησης ● Μετά το 2023 θα ανοίξει η πλατφόρμα επιλογής επενδυτικού προφίλ.

Σε εγχείρημα μεγάλης αβεβαιότητας και ασάφειας για τρεις μεγάλες κατηγορίες πληθυσμού, συνταξιούχους, νυν αλλά και μελλοντικούς ασφαλισμένους, αποδεικνύεται η εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2022 του κεφαλαιοποιητικού συστήματος προκαθορισμένων εισφορών στην επικουρική ασφάλιση. Καθώς από την Πρωτοχρονιά ξεκινά η λειτουργία του Ταμείου Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ), το οποίο υπό τη μορφή ΝΠΔΔ αναλαμβάνει τη διαχείριση των ασφαλιστικών εισφορών βάσει των οποίων θα δοθούν και οι πρώτες επικουρικές συντάξεις μετά 35 χρόνια, κρίσιμα ερωτήματα –και όχι μόνο για το κόστος μετάβασης των 78 δισ. ευρώ– παραμένουν αναπάντητα παρά τις όποιες προσπάθειες των συνεργατών του αρμόδιου υφυπουργού Π. Τσακλόγλου και της προσωρινής διοικούσας επιτροπής να θυμίσουν με αισιόδοξο τόνο την έναρξη λειτουργίας του σε λίγες ημέρες.

Ωστόσο, όπως προκύπτει από τις εκτιμήσεις τους, το πέρασμα από τη θεωρία στην πράξη θα αργήσει. Καθώς το όλο σχέδιο του κεφαλαιοποιητικού συστήματος επικουρικών συντάξεων έχει θεμελιωθεί σε θεωρητικές και αισιόδοξες αναλογιστικές παραδοχές για την πορεία της απασχόλησης, την εξέλιξη των αγορών από τις οποίες θα εξαρτώνται οι αποδόσεις των επενδυτικών προϊόντων που θα επιλέγουν οι ασφαλισμένοι, αλλά και σε μια αδιασάλευτη πολιτική κανονικότητα χωρίς κυβερνητικές εναλλαγές ακόμη και μετά τη λήξη της τετραετίας το 2023, ως μόνες χειροπιαστές παραδοχές παραμένουν οι εξής τέσσερις:

Οι παραδοχές

➩ Πρώτη: Αν και παραμένει ακόμη ασαφές εάν το ΤΕΚΑ ως ΝΠΔΔ εντάσσεται στους φορείς γενικής κυβέρνησης, οι συμβάσεις που θα συνάπτει με αντικείμενο την εκτέλεση έργων, την εκπόνηση μελετών, την προμήθεια αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών θα ρυθμίζονται με Κανονισμό Προμηθειών που θα εκδίδεται από το Δ.Σ., κατά παρέκκλιση κάθε αντίθετης γενικής ή ειδικής διάταξης. Επίσης, όπως ορίζεται και στον ιδρυτικό του νόμο 4826/21, το Ταμείο εξαιρείται από κάθε διάταξη που εφαρμόζεται σε νομικά πρόσωπα που έχουν ενταχθεί στο Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης.

➩ Δεύτερη: Η επιπλέον κρατική επιβάρυνση των 35 εκατ. ευρώ που έχουν εγγραφεί στον προϋπολογισμό για να καλυφθεί το πρώτο ετήσιο ταμειακό χάσμα το οποίο θα προκληθεί στο δημόσιο επικουρικό από την υποχρέωση των νέων ασφαλισμένων να καταβάλουν τις εισφορές τους στο ΤΕΚΑ.

➩ Τρίτη: Το υψηλό για το Δημόσιο κόστος που προκαλεί η μετάβαση από τη νοητή κεφαλαιοποίηση (νόμος Κατρούγκαλου) στην κεφαλαιοποίηση ανά ατομικές μερίδες (νόμος Τσακλόγλου-Χατζηδάκη) συνεχίζει να προκαλεί εσωτερικές τριβές στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος, με τους εκπροσώπους του σαμαρικού και, εν μέρει, του καραμανλικού μπλοκ να αντιτίθενται σε αυτό το μοντέλο.

➩ Τέταρτη: Τα πρώτα ζεστά 35-36 εκατ. ευρώ που θα αποτελέσουν τη μαγιά του νέου αποθεματικού του ΤΕΚΑ και των αγορών από τους περίπου 40.000 νέους οι οποίοι αναμένεται να ξεκινήσουν νόμιμη εργασία μέσα στο 2022.

Ωστόσο, τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του ΤΕΚΑ οι εισπραττόμενες (μέσω της ΑΠΔ του ΕΦΚΑ) εισφορές δεν θα επενδύονται, αλλά θα κατατίθενται με επιτόκιο 1,5% στον λογαριασμό του Κοινού Κεφαλαίου των ασφαλιστικών ταμείων που διαχειρίζεται η Τράπεζα της Ελλάδος.

Μελλοντικά

Δυνατότητα επένδυσης των εισφορών από τους ασφαλισμένους σε επενδυτικά προϊόντα θα υπάρξει μόλις το 2023 ή το 2024, ενώ μόλις μετά το 2025 θα μπορούν οι ασφαλισμένοι να επιλέξουν επενδυτικά προϊόντα υψηλότερου ρίσκου, πέρα από το προεπιλεγμένο default το οποίο θα προσφερθεί αρχικώς ως η πλέον ασφαλής, χαμηλού ρίσκου επένδυση. Σε δεύτερο χρόνο, το 2027 παραπέμπεται και η σύσταση μητρώου επαγγελματιών διαχειριστών επενδύσεων.

Επί του παρόντος το ΤΕΚΑ στεγάζεται στο κεντρικό κτίριο του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (όπως γίνεται και με την Ανεξάρτητη Εθνική Αναλογιστική Αρχή). Η επικεφαλής της διοικούσας επιτροπής, γ.γ. Ασφάλισης (Π. Κερασιώτου), προβλέπει ότι μέχρι το φθινόπωρο του ’22 θα αναδειχθεί το πρώτο διοικητικό συμβούλιο το οποίο και θα είναι υπεύθυνο για την επενδυτική στρατηγική του Ταμείου.

Ιδιαίτερα αισιόδοξος για τις επενδυτικές προοπτικές που μπορούν να έχουν οι νέοι ύστερα από το επιστημονικής φαντασίας σενάριο των 40 χρόνων ασφάλισης είναι ο Γ. Στρατόπουλος ως αρμόδιος για την επενδυτική στρατηγική του Ταμείου στη διοικούσα επιτροπή, ενώ ο υποδιοικητής του ΕΦΚΑ και μέλος της διοικούσας επιτροπής του ΤΕΚΑ, Αλ. Βαρβέρης, διαβεβαίωσε ότι σύντομα οι ασφαλισμένοι θα μπορούν να ενημερώνονται ηλεκτρονικά για τον ατομικό τους λογαριασμό στον οποίο θα «αποθηκεύονται» οι εισφορές του 6% της επικούρησης από εργοδότες και εργαζομένους.

Ποιοι εντάσσονται

Υπενθυμίζεται ότι στο ΤΕΚΑ από 1.1.2022 θα ενταχθούν οι εξής κατηγορίες:

■ υποχρεωτικά όλα τα πρόσωπα που αναλαμβάνουν για πρώτη φορά από 1.1.2022 και εφεξής ασφαλιστέα εργασία-απασχόληση ή αποκτούν ασφαλιστέα ιδιότητα, προαιρετικά, ύστερα από αίτησή τους, οι ήδη ασφαλισμένοι στον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ, οι οποίοι έχουν γεννηθεί από 1.1.1987 και εξής

■ προαιρετικά, από 1.1.2023 ύστερα από αίτησή τους και εφόσον δεν έχουν συμπληρώσει 35ο έτος της ηλικίας τους κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης υπαγωγής στην ασφάλιση του Ταμείου:

α. οι αυτοαπασχολούμενοι υγειονομικοί,

β. τα πρόσωπα που ασκούν επάγγελμα που υπάγεται στην ασφάλιση του πρώην Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ) και

γ. τα πρόσωπα που, βάσει ειδικής ή γενικής διάταξης, εξαιρούνται της υποχρεωτικής υπαγωγής στην ασφάλιση άλλων φορέων επικουρικής ασφάλισης.