Ακυρώθηκε από το ΣτΕ η μεταφορά του καζίνο Πάρνηθας στο Μαρούσι | Αντισυνταγματικός ο σχετικός νόμος

Ακυρώθηκε από το ΣτΕ η μεταφορά του καζίνο Πάρνηθας στο Μαρούσι | Αντισυνταγματικός ο σχετικός νόμος

Με σειρά αποφάσεων της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας ακυρώθηκε η απόφαση που είχε ληφθεί με βάση νόμο του 2017 (4499/2017) για τη μεταφορά του καζίνο της Πάρνηθας στο Μαρούσι Αττικής.

Το ανώτατο δικαστήριο ακύρωσε την απόφαση μεταφοράς καθώς έκρινε οτι ο νόμος που όριζε τα της μεταφοράς υπήρξε φωτογραφικός, δηλαδή ατομική ρύθμιση κάτι που δεν επιτρέπεται από βασικές διατάξεις.

Ως εκ τούτου η εν λόγω επένδυση μπλοκάρει επί του παρόντος, καθώς η απόφαση της Ολομελείας 44/ 2021 είναι αμετάκλητη και στηρίζεται στην προβληματικότητα του νόμου, αλλά δεν αποκλείεται στο μέλλον η κυβέρνηση να ρυθμίσει με βάση την απόφαση του δικαστηρίου, άλλως το όλο θέμα.

Αναλυτικά σημεία της σημαντικής αποφάσεως για μία επένδυση κρίθηκαν δικαστικά, αλλά η προβληματικότητα του νόμου οδήγησε τους ανώτατους δικαστικούς σε ακύρωση της σχετικής απόφασης για τη μεταφορά του καζίνο από την Πάρνηθα στο Μαρούσι.

Στο ΣτΕ είχαν προσφύγει ο δήμος Χαλανδρίου και το καζίνο Λουτρακίου, καθώς και κάτοικοι της περιοχής.

Σημεία της αποφάσεως της Ολομελείας του ΣτΕ:

«Το Σύνταγμα δεν αποκλείει, κατ’ αρχήν, την εισαγωγή με τυπικό νόμο ρυθμίσεων ατομικού χαρακτήρα, κατ’ απόκλιση από τη συνήθη διαδικασία που καθορίζεται στην οικεία νομοθεσία. Τούτο, όμως, ενόψει της συνταγματικής αρχής της διάκρισης των λειτουργιών, είναι επιτρεπτό κατ’ εξαίρεση, μόνο σε ειδικές περιπτώσεις, που δικαιολογούν τη θέσπιση ατομικών ρυθμίσεων με τυπικό νόμο· η συνδρομή δε των ειδικών αυτών συνθηκών πρέπει να προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση του τυπικού νόμου και τα συνοδευτικά αυτής στοιχεία ή από τις συζητήσεις κατά την ψήφιση του νόμου στη Βουλή ή, τέλος, από τις συντρέχουσες πραγματικές περιστάσεις, υπό τις οποίες καθίσταται πρόδηλη η ανάγκη επιλογής από τον νομοθέτη της ως άνω εξαιρετικής διαδικασίας. Περαιτέρω, η θέσπιση με τυπικό νόμο ρυθμίσεων ατομικού χαρακτήρα τελεί υπό την προϋπόθεση ότι με τις εισαγόμενες ρυθμίσεις δεν παραβιάζονται συνταγματικές διατάξεις και αρχές, καθώς και οι κανόνες του Δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή άλλοι κανόνες υπερνομοθετικής ισχύος. Τέτοιοι κανόνες είναι, μεταξύ άλλων, οι απορρέοντες από την συνταγματική αρχή της ισότητας [άρθρο 4 Συντάγματος] και από το δικαίωμα συμμετοχής στην οικονομική ζωή της χώρας, με την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας στο πλαίσιο ανταγωνιστικής αγοράς [άρθρο 5 Συντάγματος], καθώς και η συναφής αρχή της διαφάνειας κατά τη θέσπιση ρυθμίσεων που ευνοούν ορισμένα πρόσωπα ή κατηγορίες προσώπων ή περιορίζουν τον ανταγωνισμό, ώστε να δύναται να διαγνωσθεί εάν οι ρυθμίσεις αυτές κινούνται εντός των συνταγματικών ορίων.

Με τις διατάξεις των άρθρων 6-10 του ν. 4499/2017 ο νομοθέτης επιτρέπει τη μεταφορά του λειτουργούντος, δυνάμει των διατάξεων του ν. 3139/2013, καζίνο της επιχείρησης ΕΚΠΑ ΑΕ, από την Πάρνηθα σε άλλη θέση εντός της Περιφέρειας Αττικής, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, προσδιορίζει δε τα γενικά χαρακτηριστικά της θέσης στην οποία επιτρέπεται η μεταφορά. Από τα γενικά χαρακτηριστικά της θέσης στην οποία επιτρέπεται η μεταφορά προκύπτει ότι η νέα θέση διαφέρει ουσιωδώς από τη θέση στην οποία λειτουργεί το καζίνο της ΕΚΠΑ ΑΕ, δυνάμει του ν. 3139/2013 και της κυρωθείσης με τον νόμο αυτό σύμβασης. Εισάγεται δε, με την ρύθμιση του ν. 4499/2017, απόκλιση από την πάγια διαδικασία χορήγησης των αδειών λειτουργίας καζίνο, η οποία προβλέπει, διαχρονικώς, τη διενέργεια πλειοδοτικού διαγωνισμού για την παραχώρηση άδειας λειτουργίας καζίνο. Πρόκειται, συνεπώς, για ευνοϊκή, υπέρ της ΕΚΠΑ ΑΕ, ρύθμιση τυπικού νόμου, η οποία έχει ατομικό χαρακτήρα, καθ’ ο μέρος με αυτήν αίρεται η δεσμεύουσα την ΕΚΠΑ ΑΕ απαγόρευση μεταφοράς του καζίνο από το Ξενοδοχείο Mont-Parnes και παρέχεται στην εταιρεία το δικαίωμα μεταφοράς σε άλλη θέση, με τελείως διαφορετικά -ποιοτικώς- χαρακτηριστικά. Εξ άλλου, δεν προκύπτει ότι συντρέχουν ειδικές περιστάσεις ή επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος που θα δικαιολογούσαν τη θέσπιση με τον ν. 4499/2017 της ως άνω ατομικού χαρακτήρα ρύθμισης. Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, οι διατάξεις των άρθρων 6 επ. του ν. 4499/2017, θεσπίζουσες ρύθμιση ατομικού χαρακτήρα κατ’ απόκλιση από την συνταγματική αρχή της διάκρισης των λειτουργιών, χωρίς να προκύπτει ότι συντρέχουν ειδικές περιστάσεις ή επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος που θα δικαιολογούσαν την απόκλιση αυτή, αντίκεινται στο Σύνταγμα. Μειοψήφησαν τέσσερις Σύμβουλοι, κατά τη γνώμη των οποίων με τις διατάξεις του ν. 4499/2017 προβλέπεται μεταφορά ήδη αδειοδοτημένης και λειτουργούσας επιχείρησης καζίνο και όχι ίδρυση νέας, με συνέπεια να μη μπορεί να θεωρηθεί ότι εισάγεται απόκλιση από την πάγια διαδικασία χορήγησης των αδειών λειτουργίας καζίνο. Περαιτέρω, σε κάθε περίπτωση, συντρέχουν εν προκειμένω ειδικές περιστάσεις ή επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος που δικαιολογούν τη μεταφορά».

Επίσης με άλλες αποφάσεις της Ολομελείας του ΣτΕ (45,/2021 ακυρώθηκε και απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με την οποία προεγκρίθηκε η κατ’ αρχήν χωροθέτηση Ειδικού Χωρικού Σχεδίου για την μετεγκατάσταση του Καζίνο Πάρνηθας στον δήμο Αμαρουσίου.

ΟλΣτΕ 45/2021 – ΔΗΜΟΣ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ ΚΑΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ, ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΕΚΠΑ

14. Επειδή, με την 41/2021 απόφαση της Ολομέλειας του Δικαστηρίου κρίθηκε ότι οι διατάξεις των άρθρων 6 επ. ν.4499/2017 δυνάμει των οποίων εκδόθηκε η προσβαλλόμενη αντίκεινται στο Σύνταγμα, διότι θεσπίζουν ρύθμιση ατομικού χαρακτήρα υπέρ της παρεμβαίνουσας ΕΚΠΑ ΑΕ κατ’απόκλιση από την συνταγματική αρχή διακρίσεως των λειτουργιών χωρίς να προκύπτει ότι συντρέχουν ειδικές περιστάσεις ή επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος που θα δικαιολογούσαν την απόκλιση αυτή. Ενόψει των κριθέντων για το νομοθετικό έρεισμα της προσβαλλόμενης απόφασης, είναι ακυρωτέα για τον αυτεπαγγέλτως εξεταζόμενο αυτό λόγο με ΥΠΕΝ/ΔΣΜΠ/52935/472/19.6.2019 απόφαση της Γενικής Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που αφορά την μετεγκατάσταση του Καζίνο της Πάρνηθας στην περιοχή ΔΗΛΑΒΕΡΗ Δ.Αμαρουσίου. ΠΑΡΕΛΚΕΙ ΩΣ ΑΛΥΣΙΤΕΛΗΣ Η ΕΞΕΤΑΣΗ ΛΟΙΠΩΝ ΛΟΓΩΝ ΑΚΥΡΩΣΗΣ

Ολ ΣΤΕ 44/2021 – ΚΑΖΙΝΟ ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ ΚΑΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ, ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ: ΕΚΠΑ ΑΕ

27/ Επειδή, προβάλλεται από την αιτούσα ότι οι διατάξεις των άρθρων 6 επ. ν. 4499/17 αντίκεινται σε Σύνταγμα, στην αρχή του κράτους δικαίου, την αρχή ισότητας, το άρθρο 5 § 1 Συντ. την προστασία του ανταγωνισμού και την αρχή διάκρισης λειτουργιών που θεσπίζει το άρθρο 26 Συντ.

28/ Επειδή καταρχήν το Σύνταγμα δεν αποκλείει την εισαγωγή με τυπικό νόμο ρυθμίσεων ατομικού χαρακτήρα κατ΄ απόκλιση από τη συνήθη διαδικασία που καθορίζεται στην οικεία κατά περίπτωση νομοθεσία και προβλέπει την έκδοση διοικητικών πράξεων για την άσκηση π.χ. μιας επιχειρηματικής δραστηριότητας ή για την παραχώρηση ορισμένης άδειας.

Τούτο όμως, αποτελεί απόκλιση από την συνταγματική αρχή διάκρισης των λειτουργιών και είναι επιτρεπτό κατ΄ εξαίρεση μόνο σε ειδικές περιπτώσεις που δικαιολογούν την θέσπιση ατομικών ρυθμίσεων με τυπικό νόμο, η συνδρομή δε των ειδικών αυτών συνθηκών πρέπει να προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση του τυπικού νόμου και τα συνοδευτικά αυτής στοιχεία ή τη συζήτηση κατά την ψήφιση του νόμου στη Βουλή ή τέλος από τις συντρέχουσες πραγματικές περιστάσεις υπό τις οποίες καθίσταται πρόδηλη η ανάγκη επιλογής από τον νομοθέτη της ως άνω εξαιρετικής διαδικασίας

Η διαπίστωση εξάλλου ελέγχου της συνδρομής ή μη τέτοιων ειδικών συνθηκών δεν αφορά αμιγώς τη διαδικασία ψήφισης του νόμου αλλά ανάγεται στις προϋποθέσεις άσκησης της νομοθετικής λειτουργίας και υπόκειται σε δικαστικό έλεγχο που είναι πάντα έλεγχος ορίων.

Περαιτέρω η θέσπιση με τυπικό νόμο ρυθμίσεων ατομικού χαρακτήρα τελεί υπό την προϋπόθεση ότι με τις εισαγόμενες ρυθμίσεις δεν παραβλάπτονται συνταγματικές διατάξεις και αρχές καθώς και οι κανόνες του δικαίου της ΕΕ ή άλλοι κανόνες υπερνομοθετικής ισχύος. Τέτοιοι κανόνες είναι η συνταγματική αρχή της ισότητας, η άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας στο πλαίσιο ανταγωνιστικής αγοράς καθώς και η συναφής αρχή της διαφάνειας κατά τη θέσπιση ρυθμίσεων που ευνοούν ορισμένα πρόσωπα ή κατηγορίες προσώπων ή περιορίζουν τον ανταγωνισμό ώστε να δύναται να διαγνωσθεί εάν οι ρυθμίσεις αυτές κινούνται εντός των συνταγματικών ορίων.

29/Επειδή, με άρθρα 6 – 10 ν. 4499/17 ο νομοθέτης επιτρέπει τη μεταφορά του Καζίνο της ΕΚΠΑ από την Πάρνηθα σε άλλη θέση εντός Περιφέρειας Αττικής υπό ορισμένες προϋποθέσεις και ρυθμίζει διάφορα ζητήματα σε σχέση με τη μεταφορά αυτή (ανάλυση μεταφοράς κατά το 6 παρ. 1 από την Πάρνηθα σε περιοχή εντός της Περιφέρειας Αττικής και ειδικότερα, εντός των διαδημοτικών κέντρων ευρείας ακτινοβολίας ή των Αναπτυξιακών Αξόνων διεθνούς και εθνικής εμβέλειας ή των Πόλων εθνικής και μητροπολιτικής εμβέλειας, όπως αυτά καθορίζονται από τα άρθρα 10 και 11 του ν. 4277/2014 (Α` 156), εκτός των περιοχών που υπάγονται στα μητροπολιτικά κέντρα Αθήνας και Πειραιά, στις Χωρικές Υποενότητες Νότιας Αθήνας και Λαυρεωτικής, καθώς και στη Χωρική Ενότητα Δυτικής Αττικής όπως ορίζονται στα άρθρα 8 και 9 του ν. 4277/2014, σε περιοχή με υπερτοπικό χαρακτήρα και πρόσωπο σε κύριο οδικό δίκτυο, με υποχρέωση της ΕΚΠΑ να υλοποιήσει επένδυση τουλάχιστον 100 εκ. ευρώ, να διατηρήσει υπάρχουσες θέσεις εργασίας και να δημιουργήσει τουλάχιστον 300 νέες θέσεις)

Στον νόμο δεν προσδιορίζεται για πόσο χρονικό διάστημα θα ισχύει η υποχρέωση αυτή, το ζήτημα δε αυτό ρυθμίζεται με την κατ΄ εξουσιοδότηση προσβαλλόμενη ΚΥΑ κατά συνεκτίμηση των οικονομικών μεγεθών της επιχείρησης και του όγκου των εργαζομένων – (μεταβίβαση ακινήτων στην ΕΤΑΔ, αποτίμηση υπεραξίας…)

Τέλος από τις προπαρασκευαστικές εργασίες ψήφισης των κρίσιμων διατάξεων του ν.4499/17 και συγκεκριμένα από την εισήγηση του Υπ. Οικονομικών στη Διαρκή Επιτροπή Οικον. Υποθέσεων της Βουλής κατά τη συζήτηση της οικείας «τροπολογίας-προσθήκης» ενώπιον της Επιτροπής αυτής, καθώς και από τη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής, προκύπτει ότι με τη χορήγηση της άδειας μεταφοράς του Καζίνο της Πάρνηθας στην νέα θέση και με τον νέο προσδιορισμό ως προς τα γενικά της χαρακτηριστικά της νέας αυτής θέσης για την λειτουργία καζίνο από την επιχείρηση ΕΚΠΑ επιδιώκεται: α) να πραγματοποιηθεί επένδυση ύψους τουλάχιστον 100 εκ. ευρώ με υποχρέωση των ιδιωτών μετόχων να ενισχύουν την εταιρία, β) να διατηρήσει η ΕΤΑΔ -χωρίς συμμετοχή στις χρηματοδοτικές επενδύσεις της μεταφοράς- το ποσοστό της στο μετοχικό κεφάλαιο της ΕΚΠΑ, γ) να απομακρυνθεί το καζίνο από την Πάρνηθα και να επιστραφούν στο Δημόσιο οι εκεί εκτάσεις, δ) να διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας και να δημιουργηθούν νέες, ε) να θιγούν «κατά το δυνατό λιγότερο» οι ανταγωνιστικές επιχειρήσεις που εκμεταλλεύονται ή πρόκειται να εκμεταλλευτούν καζίνο στον ίδιο ή ευρύτερο γεωγραφικό χώρο, ήτοι το ήδη λειτουργούν καζίνο της αιτούσας στο Λουτράκι και το επικείμενο να λειτουργήσει καζίνο στον Μητροπολιτικό Πόλο Αγ. Κοσμά- Ελληνικού. Περαιτέρω η ΕΚΠΑ επικαλείται την από 11.4.2014 εισήγηση της ΕΕΕΠ -η οποία πάντως κατέφυγε σε εντελώς διαφορετικές εν σχέσει προς την επίμαχη, πρόταση νομοθετικής ρυθμίσεως στο σχέδιο διατάξεως στον ν.4446/2016 (και στην αιτιολογική έκθεση αυτού)- κατά την οποία πέραν των υπό στοιχεία ως άνω α-ε σκοπών επιδιώκεται με τον Ν.4499/17 η ενίσχυση της ανταγωνιστικής θέσης της ΕΚΠΑ, ενόψει της επικείμενης λειτουργίας του καζίνο στο Ελληνικό και η βελτίωση των οικονομικών μεγεθών της, καθώς το ύψος του κύκλου εργασιών της μειώθηκε λόγων της δημοσιονομικής κρίσεως και των λειτουργούντων παιγνιομηχανημάτων της ΟΠΑΠ.

30. Επειδή από τις διατάξεις των άρθρων 6 επ. ν. 4499/17 σε συνδυασμό με την προσβαλλόμενη ΚΥΑ της μεταφοράς, προκύπτει ότι ο ίδιος νόμος επιτρέπει τη μεταφορά καζίνο σε άλλη θέση εφόσον πληρούνται οι ελάχιστες ως άνω διαγραφόμενες προϋποθέσεις δηλαδή, δεν εξαρτάται η έγκριση της μεταφοράς ούτε από το τελικό ύψος, ούτε από το είδος των επενδύσεων, ούτε από την υλοποίηση των «έργων ανάπτυξης» που θα γίνουν στη νέα θέση, ούτε από τον τελικό αριθμό των θέσεων εργασίας που θα δημιουργηθούν ή τον χρόνο διατήρηση της, ούτε από το ποσό που θα καταβάλουν ιδιώτες μέτοχοι της ΕΚΠΑ, όπως δέχεται η ίδια η παρεμβαίνουσα άλλωστε στα δικόγραφά της. Περαιτέρω από τα γενικά χαρακτηριστικά της θέσεως στην οποία επιτρέπεται η μεταφορά προκύπτει ότι η νέα θέση διαφέρει ουσιωδώς από τη θέση στην οποία λειτουργεί το καζίνο δυνάμει του Ν.3139/2003 και της κυρωθείσας με το νόμο αυτό συμβάσεως .

Ανατρέπεται έτσι με τον Ν4499/17 εξ ολοκλήρου το συμβατικό και νομοθετικό καθεστώς δυνάμει του οποίου χορηγήθηκε στην ΕΚΠΑ κατ’αποκλειστικότητα η άδεια λειτουργίας στην Αττική. Τούτο επιχειρείται το πρώτον με τις επίμαχες διατάξεις, καθόσον η παράγραφος 4 του άρθρου 1 του Ν2206/94 όπως είχε αντικατασταθεί με το άρθρο 109 παράγραφος 4 του Ν 4446/16 ορίζουσα ότι «σε περίπτωση μετεγκαταστάσεως» δύνανται να τροποποιούνται με απόφαση της ΕΕΕΠ η ακριβής θέση καζίνο μέσα στα καθορισθέντα από το Ν2206/94 όρια, το ειδικό ετήσιο τέλος και τα αντισταθμιστικά οφέλη με βάση την τυχόν υπεραξία που δημιουργείται για την επιχείρηση καζίνο από την μετεγκατάσταση αυτή, έχει εφαρμογή μόνο στις περιπτώσεις που κατά το Ν2206/94 η άδεια λειτουργίας επιχείρησης καζίνο χορηγείται για ορισμένη ευρύτερη περιοχή-ζώνη (πχ. Άδεια καζίνο στην Θεσσαλονίκη σε λειτουργία 15χλμ από την πλατεία Αριστοτέλους, η άδεια καζίνο μέσα στα όρια του δήμου Λουτρακίου-Περαχώρας, η άδεια καζίνο εντός των ορίων του νομού Φλωρίνης) και όχι στις περιπτώσεις που η άδεια λειτουργίας προβλέπεται για συγκεκριμένη θέση όπως στη Ρόδο, στο ξενοδοχείο των Ρόδων ή στο Πόρτο Καρράς Ν. Χαλκιδικής ή στο Μον Παρνές της Πάρνηθας (βλ. την με αριθμό 134/07 γνωμοδότηση της Ολομέλειας του ΝΣΚ και το άρθρο 377 παράγραφος 3 του Ν4512/18 για την άδεια καζίνο σε ευρύτερη ζώνη-περιοχή).

Εισάγεται δε με το Ν. 4499/17 απόκλιση από την πάγια διαδικασία χορήγησης των αδειών λειτουργίας καζίνο η οποία διαχρονικώς προβλέπει τη διενέργεια πλειοδοτικού διαγωνισμού για την παραχώρηση άδειας λειτουργίας καζίνο.

Πρόκειται συνεπώς για ευνοϊκή υπέρ της ΕΚΠΑ ρύθμιση τυπικού νόμου, που έχει ατομικό χαρακτήρα καθ’ό μέρος με αυτήν αίρεται η δεσμεύουσα την ΕΚΠΑ απαγόρευση μεταφοράς του Καζίνο από το Ξενοδοχείο Mont Parnes και παρέχεται το δικαίωμα μεταφοράς σε άλλη θέση με τελείως διαφορετικά – ποιοτικώς – χαρακτηριστικά.

Εξ’ άλλου δεν προκύπτει ότι συντρέχουν ειδικές περιστάσεις ή επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος που θα δικαιολογούσαν με τον ν. 4499/17 την ως άνω ατομικού χαρακτήρα ρύθμιση.

Ειδικότερα:

Α) Από τους επιδιωκόμενους σκοπούς όπως τούτοι προκύπτουν από τα όσα επικαλείται το Δημόσιο και η ΕΚΠΑ – ήτοι «έργα ανάπτυξης», δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, διοχέτευση στοιχηματισμού σε νόμιμους παρόχους, περιστολή αρνητικών, οικονομικών, κοινωνικών και δημοσιονομικών επιπτώσεων, αύξηση εσόδων Δημοσίου, αύξηση εσόδων επιχειρήσεων Καζίνο, που θα μπορούσαν να συνιστούν λόγους δημοσίου συμφέροντος που θα δικαιολογούσαν ενδεχομένως την εγκατάσταση του Καζίνο σε περιοχή με ευχερέστερη πρόσβαση και περισσότερο ελκυστική για τους χρήστες. Ουδόλως όμως προκύπτει ότι οι ανωτέρω σκοποί δύνανται να εξυπηρετηθούν αποτελεσματικά με την προσφυγή στην ανωτέρω εξαιρετική διαδικασία, την εισαγωγή δηλαδή με τυπικό νόμο των επίδικων ρυθμίσεων ατομικού χαρακτήρα υπέρ της συγκεκριμένης επιχείρησης. Όπως προαναφέρθηκε, ο νομοθέτης ήδη παγίως κατά τη θέσπιση των κανόνων της διαγωνιστικής διαδικασίας για την παραχώρηση άδειας λειτουργίας καζίνο, προσδιορίζει την περιοχή που προκρίνεται η δημιουργία των καζίνο, είτε στον ίδιο το νόμο είτε στην εκδιδόμενη δυνάμει του νόμου αυτού προκήρυξη. Το πράττει δε κατ’ εκτίμηση πλειόνων παραμέτρων. Επομένως εφόσον εκτιμάται ότι συντρέχει λόγος δημοσίου συμφέροντος που επιβάλλει την χωροθέτηση καζίνο εντός του αστικού ιστού, σε περιοχές με χαρακτηριστικά αντίστοιχα αυτών που περιγράφονται στο άρθρο 6 ν. 4499/17, ώστε αυτό να ανταγωνίζεται αποτελεσματικά το παράνομο στοίχημα, το δημόσιο δύναται να προκηρύσσει διαγωνιστική διαδικασία για ανάλογη θέση, ώστε να επιτύχει τον επιδιωκόμενο σκοπό. Εξάλλου παγίως προβλέπονται στο νόμο τα κριτήρια δημοσίου συμφέροντος που κατά την εκτίμηση του νομοθέτη πρέπει να ληφθούν υπόψη για την αξιολόγηση των διαγωνιζομένων, ώστε να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, τόσο ως προς το τίμημα όσο και ως προς τους λοιπούς παράγοντες. Συνεπώς, τίποτα δεν εμποδίζει το νομοθέτη να καθορίσει κριτήρια συναρτώμενα με το ύψος και το χαρακτήρα επένδυσης, των θέσεων εργασίας, και άλλων αναγκών, στην προκήρυξη διαγωνισμού για τη λειτουργία καζίνο σε ορισμένη περιοχή με χαρακτηριστικά σαν αυτά του άρθρου 6 ν. 4499/17 και να προσδώσει στα κριτήρια αυτά δέουσα βαρύτητα κατά την αξιολόγηση των προσφορών των διαγωνιζομένων.

Επιπροσθέτως και ανεξαρτήτως του εάν το ύψος του τιμήματος για την μεταφορά θα μπορούσε αυτοτελώς να αποτελέσει λόγο δημοσίου συμφέροντος που θα δικαιολογούσε ευνοϊκή ατομικού χαρακτήρα ρύθμιση με τυπικό νόμο κατ’ απόκλιση από την συνήθη διαδικασία, δεν προκύπτει πάντως από κανένα στοιχείο με ποιό κριτήριο καθορίστηκε εν προκειμένω το ύψος της συνολικής επένδυσης, ούτε προκύπτει ότι το ύψος αυτό ή τα «έργα ανάπτυξης» έχουν πράγματι ιδιαίτερα σημαντική αξία για το δημόσιο συμφέρον και το κοινωνικό σύνολο. Αντιθέτως από τη διατύπωση του νόμου προκύπτει ότι κατά κύριο λόγο πρόκειται για έργα συνοδευτικά και συμπληρωματικά της κύριας λειτουργίας του καζίνο, από δε την προσβαλλόμενη ΚΥΑ προκύπτει ότι στο ύψος της επένδυσης συνυπολογίζονται και όλες οι δαπάνες για την κατασκευή και εγκατάσταση του καζίνο. Ούτε κατά μείζονα λόγο προκύπτει ότι με την ενεργοποίηση της διαγωνιστικής διαδικασίας το Δημόσιο δεν θα επιτύγχανε αντίστοιχα τουλάχιστον Οφέλη.

Β. Εθνικός Δρυμός Πάρνηθας ΒΔ 644/61-Τόπος ειδικής προστασίας ν.δ. 468/70- καζίνο επί Πάρνηθας Αττικής με στόχο την αξιοποίηση της περιοχής ως ορεινού θερέτρου και αναβάθμιση των ξενοδοχείων Mont Parnes και Ξενία – προτεραιότητα του Δημοσίου σε ιδιωτικοποίηση ΕΚΠΑ. Υποχρέωση αναδόχου για προστασία εθνικού δρυμού-ετησίως καταβολή €300.000 για αντιπυρηνική προστασία-διατάξεις Ν. 3339/03 θέσπισε ειδικές ζώνες προστασία- απόφαση Υπ. Πολιτισμού που χαρακτήρισε τον Πύργο Μυλωνά στο Mont Parnes ως μνημείο. Άρα η ύπαρξη του επίμαχου καζίνο στην Πάρνηθα αποτελεί πάγια επιλογή του Δημοσίου συναρτώμενη και με την προστασία και ανάδειξη της Πάρνηθας ως προστατευόμενης περιοχής και με την προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς. Θέμα περιβαλλοντικής αναβάθμισης με την αποξήλωση των εγκαταστάσεων που προβλέπει ο ν.4495/2017: κρίνεται ανεπαρκής. Άρα ούτε το περιβαλλοντικό όφελος δικαιολογεί τον χαρακτήρα της επίμαχης ρυθμίσεως ατομικού χαρακτήρα εάν μάλιστα ληφθεί υπόψη η οικιστική και λοιπή επιβάρυνση της περιοχής μετεγκατάστασης του Καζίνο στην οποία ενδέχεται να επιφέρει σημαντική περιβαλλοντική υποβάθμιση.

Γ. Η μεταβίβαση των ακινήτων της ΕΚΠΑ δεν αποτελεί σημαντική ωφέλεια για την ΕΤΑΔ και εμμέσως στο Δημόσιο, ώστε να δικαιολογείται η επίδικη νομοθετική ρύθμιση, ιδίως εάν ληφθεί υπόψη: α) η κρίσιμη διάταξη του ν.3139/2003 που ορίζει σε περίπτωση λύσεως της ΕΚΠΑ τα ακίνητα θα επιστραφούν στην ΕΤΑΔ στην αξία που εισφέρθηκαν τότε κατά τον χρόνο της εισφοράς, β) οι ασάφειες του ν.4499/2017 και της προσβαλλόμενης ΚΥΑ ως προς τον τρόπο της αποτίμησης της αξίας των μεταβιβαζόμενων ακινήτων και της αφαιρέσεως της αξίας αυτής από την υπεραξία της ΕΚΠΑ, γ) οι αμφισβητήσεις σε σχέση με την συμμόρφωση του αναδόχου με τις συμβατικές και νόμιμες υποχρεώσεις του εκ του ν.3139/2003.

Δ) Τέλος, η βελτίωση της οικονομικής θέσης και της ανταγωνιστικότητας συγκεκριμένου επιχειρηματικού φορέα με στόχο τη μείωση του συναρτώμενου στην άσκηση της δραστηριότητάς του επιχειρηματικού κινδύνου, δεν συνιστά επιδίωξη που θα καθιστούσε συνταγματικώς επιτρεπτή την επίδικη παρέμβαση του νομοθέτη εν όψει μάλιστα της ειδικής ρήτρας που είχε περιβάλει η κυρωθείσα σύμβαση με τον ν. 3139/2003 « ως προς τα γεγονότα που επηρεάζουν την ανταγωνιστική θέση της ΕΚΠΑ» και της παρόδου χρονικού διαστήματος διασφάλισης ότι δεν θα δοθεί άλλη άδεια καζίνο στην Αττική, ούτε καθίσταται συνταγματικά θεμιτή η επίδικη νομοθετική παρέμβαση εκ μόνου του γεγονότος ότι η ΕΤΑΔ, θυγατρική της εταιρίας συμμετοχών του Δημοσίου, συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο της ΕΚΠΑ κατά 49%. Κατά μείζονα λόγο, δεν αναιρούνται τα ανωτέρω εκ της πρόνοιας που φαίνεται να λαμβάνει ο νομοθέτης ώστε να μη θιγούν τα ανταγωνιστικά της ΕΚΠΑ επιχειρηματικά συμφέροντα.

31 Συνεπώς οι διατάξεις των άρθρων 6 επ. ν.4499/2017 δυνάμει των οποίων εκδόθηκε η προσβαλλόμενη ΚΥΑ, αντίκεινται στο Σύνταγμα, διότι θεσπίζουν ρύθμιση ατομικού χαρακτήρα υπέρ της παρεμβαίνουσας ΕΚΠΑ ΑΕ κατ’απόκλιση από την συνταγματική αρχή διακρίσεως των λειτουργιών χωρίς να προκύπτει ότι συντρέχουν ειδικές περιστάσεις ή επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος που θα δικαιολογούσαν την απόκλιση αυτή.

ΠΑΡΕΛΚΕΙ ΩΣ ΑΛΥΣΙΤΕΛΗΣ Η ΕΞΕΤΑΣΗ ΛΟΙΠΩΝ ΛΟΓΩΝ ΑΚΥΡΩΣΗΣ

ΜΕΙΟΨΗΦΙΣΑΝ ΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ: ΜΑΡΙΝΑ ΠΑΡΑΠΟΔΟΠΟΥΛΟΥ, ΚΟΥΣΟΥΛΗΣ ΚΩΝ/ΝΤΙΝΟΣ. ΧΛΑΜΠΕΑ ΚΑΙ ΚΟΝΙΔΙΤΣΙΩΤΟΥ