«Οχι» ΣτΕ για τα αυθαίρετα στο ρέμα Πικροδάφνης

«Οχι» ΣτΕ για τα αυθαίρετα στο ρέμα Πικροδάφνης

16-09-2020 - Πηγή: kathimerini.gr

Το ρέμα Πικροδάφνης πρέπει να οριοθετηθεί στο σύνολό του. Αυτό έκρινε για ακόμα μία φορά το Συμβούλιο της Επικρατείας, «επιστρέφοντας» στο υπουργείο Περιβάλλοντος το σχετικό σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος. Περαιτέρω, το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο επισημαίνει ότι η προτεινόμενη οριοθέτηση το ρέματος έχει σχεδιαστεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να εξαιρεί τις εκατοντάδες αυθαίρετα που έχουν τις προηγούμενες δεκαετίες χτιστεί στην κοίτη του, ζητώντας η προσέγγιση αυτή να επανεξεταστεί.

Το πρακτικό επεξεργασίας (149/20), που καθαρογράφηκε πρόσφατα αφορά το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος με το οποίο καθορίζονται οι οριογραμμές του ρέματος, από την οδό Σαρανταπόρου του Δήμου Ηλιούπολης έως την εκβολή του. Οπως έχει συμβεί σε πολλά αστικά ρέματα, η κοίτη του άρχισε με το πέρασμα των ετών να «υποχωρεί» από τη δόμηση, ορισμένα τμήματά του μετετράπησαν σε υπόγειο αγωγό ομβρίων, ενώ κατά τη διάρκεια της δικτατορίας είχε αποφασιστεί η μετατροπή του σε λεωφόρο, σχέδιο που ευτυχώς δεν υλοποιήθηκε, με αποτέλεσμα σε μεγάλο μέρος να διατηρεί ακόμα πυκνή βλάστηση.

Η Πολιτεία (διά του υπουργείου Περιβάλλοντος, της Περιφέρειας, της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ή της ΕΥΔΑΠ) προσπάθησε επανειλημμένως από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 να προχωρήσει σε τεχνικά έργα ή σε διευθέτηση τμημάτων του ρέματος, όμως οι περισσότερες απόπειρες ανακόπηκαν από το ΣτΕ το οποίο από το 2004 πιέζει για μια συνολική θεώρηση.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην περίπτωση του ρέματος Πικροδάφνης υπάρχει μια πολύ σαφής εικόνα σε σχέση με τις καταπατήσεις: Το 2016 το υπουργείο Περιβάλλοντος πραγματοποίησε μελέτη χρησιμοποιώντας αεροφωτογραφίες του 1939, από τις οποίες προκύπτουν με σαφή τρόπο τα όρια της ιστορικής κοίτης του ρέματος. Ετσι αποκαλύφθηκε και η έκταση των καταπατήσεων: μέσα στην όχθη του ρέματος υπάρχουν σήμερα 41 πολυκατοικίες (3-7 ορόφων), 25 διώροφα κτίσματα, 85 μονοκατοικίες, 15 επαγγελματικοί χώροι, 11 βοηθητικοί χώροι, τρία γήπεδα μπάσκετ, δύο παιδικές χαρές, ένας φούρνος και ένα κέντρο νεότητας. Να σημειωθεί ότι τα περισσότερα αυθαίρετα βρίσκονται στον Δήμο Αγίου Δημητρίου, καθώς και στο ανώτερο τμήμα του Παλαιού Φαλήρου. Επίσης, 48 τμήματα οδών διέρχονται μέσα από την ιστορική κοίτη, ενώ 62 οικοδομικά τετράγωνα έχουν επεκταθεί μέσα στα όριά της.

Τοπικοί φορείς αγωνίζονται εδώ και 25 χρόνια για τη διάσωση του ρέματος. «Ζητούμε να γίνει μια συνολική και σωστή οριοθέτηση», λέει η Ροδούλα Κωνσταντινίδου, μέλος του Δικτύου Πολιτών για τη διάσωση του ρέματος Πικροδάφνης. «Κατ’ αρχάς, το ρέμα Πικροδάφνης δεν είναι μόνο ο κεντρικός του κλάδος, αλλά ένα τεράστιο σύστημα, ελεύθερο ή εγκιβωτισμένο, που τροφοδοτεί όλο τον χρόνο με νερό το ρέμα. Κατά τη γνώμη μας, λοιπόν, θα έπρεπε να οριοθετηθούν και οι συμβάλλοντες κλάδοι (ρέματα Αγίας Βαρβάρας, Καλογήρων, Καλογραιών, Καλαμών, Αμαλίας και Καρέα). Περαιτέρω, η πρόταση οριοθέτησης της Πολιτείας έχει ως στόχο να διασώσει τις εκατοντάδες αυθαίρετα που έχουν ανεγερθεί στις όχθες του. Αν συμβεί αυτό, τότε τα κτίρια αυτά θα μπορούν να νομιμοποιηθούν και στη συνέχεια οι δήμοι να επεκτείνουν τα σχέδια πόλης ώστε να τα συμπεριλάβουν, επιτρέποντας να πυκνώσει κι άλλο ο οικιστικός ιστός δίπλα στο ρέμα. Τέλος, στην πρόταση οριοθέτησης δεν συμπεριλαμβάνεται το τμήμα του ρέματος από την οδό Σαρανταπόρου έως τις πηγές, στις πλαγιές του Υμηττού και οι εκβολές του ρέματος στη θάλασσα».

Το πρακτικό επεξεργασίας του ΣτΕ «επεστράφη» στο υπουργείο για τους δύο τελευταίους λόγους, δεν κάνει λόγο, ωστόσο, για τους κλάδους του ρέματος. Τα τελευταία χρόνια, πάντως, το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο υποστηρίζει τη διατήρηση της ανοιχτής κοίτης των ρεμάτων (κάτι που συμβαίνει σε τεχνικό επίπεδο πλέον σε όλη τη Βόρεια Ευρώπη).

Αξίζει να σημειωθεί ότι σύντομα αναμένεται απόφαση για την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων στο Μεγάλο Ρέμα της Ραφήνας, επί προσφυγής πολλών φορέων και πολιτών: Σύλλογος Υπέρ των Ρεμάτων «ΡΟΗ», Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, Εξωραϊστικοί Σύλλογος «Νηρέας» (Δήμος Ραφήνας-Πικερμίου) και «Αγιος Νικόλαος» (Δήμος Σπάτων – Αρτέμιδος), πολίτες-μέλη της Κίνησης για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας.

Πρόσφατα το ΣτΕ δικαίωσε κατοίκους και φορείς που στράφηκαν κατά της διευθέτησης τμήματος του ρέματος Ποδονίφτη στα σύνορα Νέας Φιλαδέλφειας – Αθήνας.