Τη διετία 1990 - 1991, η Δυτική Ευρώπη συγκλονίστηκε από την αποκάλυψη της υπόθεσης «Gladio». Το κουβάρι άρχισε να ξετυλίγεται το 1990, όταν ένας Ιταλός δικαστής αποφάσισε να προχωρήσει σε βάθος τις έρευνες, σχετικά με μια τρομοκρατική επίθεση στην ιταλική πόλη Γκορίτσια το 1972. Μέσα σε λίγους μήνες αποκαλύφθηκε ένας εφιαλτικός μηχανισμός, που δημιουργήθηκε το 1947, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, δρούσε σε όλες σχεδόν τις χώρες - μέλη της συμμαχίας με σκοπό την αποτροπή ενδεχόμενης ανόδου της Αριστεράς στην κυβερνητική εξουσία. Η υπόθεση «Gladio», γνωστή και ως «Κόκκινη Προβιά» στην Ελλάδα, ήταν η πιο ισχυρή απόδειξη για τις στενές σχέσεις των μυστικών υπηρεσιών, κυρίως των αμερικανικών, με την τρομοκρατία.
Στην τρομοκρατική επίθεση στην Γκορίτσια το 1972 είχαν χάσει τη ζωή τους τρεις Ιταλοί αστυνομικοί. Αρχικά, οι έρευνες στράφηκαν προς την κατεύθυνση ακροαριστερών οργανώσεων, στη συνέχεια, μετά το αδιέξοδο των ερευνών, ο δικαστής Φελίτσε Κασόν έστρεψε την προσοχή προς την κατεύθυνση των νεοφασιστικών οργανώσεων. Σε σύντομο διάστημα εντοπίστηκαν οι τρομοκράτες, που ήταν μέλη νεοφασιστικής οργάνωσης. Ο Κασόν συνέχισε επίμονα τις έρευνές του σχετικά με την προέλευση του οπλισμού των τρομοκρατών. Το 1990, μετά από δεκαοκτώ χρόνια ερευνών, αποκαλύφθηκε ότι τα όπλα προέρχονταν από μια αποθήκη της οργάνωσης με την επωνυμία «Gladio».
Στις αρχές Νοέμβρη του 1990, υπό το βάρος των αποκαλύψεων, ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζούλιο Αντρεότι υποχρεώνεται να ομολογήσει στη Βουλή ότι «από το 1950 οργανώθηκε μια παράνομη υπηρεσία πληροφοριών με τη βοήθεια της CIA και των Βρετανών πρακτόρων, για να αντιμετωπίσει ενδεχόμενη ανατρεπτική δραστηριότητα ή επίθεση από μέρους των Σοβιετικών... Το δίκτυο παραμένει»!
Η ομολογία Αντρεότι συντάραξε ολόκληρη την Ευρώπη. Η μία μετά την άλλη, οι κυβερνήσεις των χωρών - μελών του ΝΑΤΟ ανακοίνωναν την ύπαρξη και τη δραστηριότητα τέτοιων οργανώσεων - δικτύων στο έδαφός τους. Στην Ελλάδα ο υπουργός Αμυνας Γιάννης Βαρβιτσιώτης αναγκάστηκε, στις 9 Νοέμβρη του 1990, να παραδεχτεί δημόσια ότι «Ελληνες κομάντος (ΛΟΚ) και η CIA οργάνωσαν ένα βραχίονα του δικτύου, το 1955, για να προβληθεί αντάρτικη αντίσταση σε οποιονδήποτε κομμουνιστή εισβολέα. Το εν λόγω δίκτυο, ήταν γνωστό με την κωδική ονομασία "Επιχείρηση Κόκκινη Προβιά"».
Στις 14 Νοέμβρη του 1990, ο Ανδρέας Παπανδρέου προέβη στο πρακτορείο «Ασοσιέιτεντ Πρες» στην εξής δήλωση: «Η παρακρατική οργάνωση Κόκκινη Προβιά δημιουργήθηκε το 1955, ως αποτέλεσμα ενός μυστικού τμήματος της συμφωνίας, με βάση την οποία εγκαταστάθηκαν οι αμερικανικές βάσεις στην Ελλάδα».
Ας πάρουμε, λοιπόν, τα πράγματα από την αρχή, με βάση το υλικό που συγκεντρώθηκε τα επόμενα χρόνια.
Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι ΗΠΑ για να διασφαλίσουν την αποτροπή ενδεχόμενης συμμετοχής της Αριστεράς στις κυβερνήσεις των χωρών της Δυτικής Ευρώπης οργάνωσαν ένα παράνομο δίκτυο «αποσταθεροποιητικής δραστηριότητας» με την κωδική ονομασία «Stay Behind». Το εν λόγω δίκτυο απλώθηκε σε διάφορες χώρες με διαφορετικές ονομασίες. Στην Ιταλία «Gladio», στην Ελλάδα «Κόκκινη Προβιά», στη Βρετανία «Operation Stay Behind», στη Γερμανία «Schwert», στην Ελβετία «Ομάδα Πληροφοριών και Ασφάλειας»...
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι χώρες που θα εισέρχονταν στο ΝΑΤΟ μετά την εκπόνηση του σχεδίου για την επιχείρηση «Stay Behind» ήταν υποχρεωμένες να υπογράφουν σχετικό μυστικό πρωτόκολλο, με το οποίο αναλάμβαναν την υποχρέωση να δημιουργήσουν το δικό τους παραστρατιωτικό μηχανισμό στο πλαίσιο της επιχείρησης.
Από τις έρευνες που ακολούθησαν προέκυψαν ορισμένα πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία.
Στο Βέλγιο, παραδείγματος χάριν, το παρακλάδι της «Stay Behind» με το όνομα Sdra- 8 δημιούργησε μια παράλληλη οργάνωση, την οργάνωση Catena, με σκοπό τη διάπραξη πολιτικών δολοφονιών. H Catena ευθύνεται για τη δολοφονία του Ζιλιέν Λαμπούτ, γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος Βελγίου.
Στη Βρετανία, το αντίστοιχο δίκτυο χρηματοδοτήθηκε από τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες. Τη δεκαετία του 1970 εκπαίδευσε πολλούς νεοφασίστες Ιταλούς στη Βρετανία και στρατολόγησε πολλούς Ιταλούς τρομοκράτες, ενώ ανέπτυξε στενούς δεσμούς με τη μασονική στοά Ρ2 της Ρώμης, που ήταν βασικός μοχλός της τρομοκρατικής νεοφασιστικής τρομοκρατίας στην Ιταλία, τη Δυτική Ευρώπη και σε άλλα μέρη του κόσμου.
Εντυπωσιακή εξέλιξη παρουσιάζει η οργάνωση «Gladio» στην Ιταλία, όπου οι υπηρεσίες των ΗΠΑ σε συνεργασία με την ιταλική SIFAR, έθεσαν το 1952 σε εφαρμογή τη «στρατηγική της έντασης». Μέρος αυτού του σχεδίου ήταν η δημιουργία τρομοκρατικών οργανώσεων με νεοφασιστικά, ή ακροαριστερά χαρακτηριστικά, με στόχο τη δημιουργία κλίματος αστάθειας που έφθασε μέχρι και σε απόπειρα πραξικοπήματος για την επιβολή στρατιωτικοφασιστικού καθεστώτος (17 Δεκέμβρη του 1970).
Η αποκάλυψη του δικτύου «Gladio» οδήγησε και στη διαλεύκανση πολλών υποθέσεων τρομοκρατικών βομβιστικών επιθέσεων στην Ιταλία, με θύματα εκατοντάδες ανυποψίαστους ανθρώπους, στο διάστημα 1950- 1974.
Στη δίκη των υπευθύνων που άρχισε το 1974 και τελείωσε το 1979 ήρθαν στο φως συγκλονιστικά στοιχεία που αποδείκνυαν, πέραν πάσης αμφιβολίας, ότι η τρομοκρατία στην Ιταλία καθοδηγήθηκε από στελέχη των μυστικών υπηρεσιών. Στο κατηγορητήριο για τον στρατηγό Τζιαν Αντέλιο Μαλέτι, αρχηγό του κλάδου αντικατασκοπίας της SID και το λοχαγό Λαμπρούνα, αρχηγό του τομέα NOD και αρμόδιο για τη διείσδυση στις εξτρεμιστικές οργανώσεις, αναφέρεται:
«Οι δύο κατηγορούμενοι από το 1969, χάρη στην ιδιότητά τους πρόσφεραν προστασία σε τρομοκράτες, που βαρύνονταν με διάφορες τρομοκρατικές ενέργειες, και παραποιούσαν συστηματικά τις πληροφορίες που παρείχαν σε πολιτικές και δικαστικές αρχές». Παρά τα συντριπτικά στοιχεία εναντίον τους, ο Μαλέτι καταδικάζεται σε φυλάκιση μόλις τεσσάρων ετών και ο Λαμπρούνα σε διετή φυλάκιση.
Ο στρατηγός Μαλέτι, ο οποίος έπαιξε σημαντικό ρόλο στο πραξικόπημα της 21ης Απριλίου του 1967 στην Ελλάδα, σε μια συνέντευξή του στην εφημερίδα «Λα Ρεπούμπλικα», στις 4 Αυγούστου του 2000 αποκάλυψε ότι «στη συγκρότηση των ακροδεξιών οργανώσεων που ευθύνονται για τρομοκρατικά χτυπήματα κατά τη δεκαετία του 1970 ήταν άμεσα αναμεμειγμένη η CIA, η οποία προσπάθησε να υποθάλψει την αναβίωση του ακραίου εθνικισμού και να επιστρατεύσει την άκρα δεξιά, με σκοπό να ανακόψει τη στροφή της ιταλικής και γερμανικής κοινωνίας προς την Αριστερά». Στην ίδια συνέντευξη, ο Μαλέτι τονίζει ότι «η τρομοκρατική "στρατηγική της έντασης" είχε ατλαντική βούλα. Αυτουργός της δημιουργίας των εστιών έντασης ήταν η CIA, η οποία οργάνωνε τη δράση της και χάραζε γραμμή πλεύσης, βάσει στοιχείων του ΝΑΤΟ».
Οσον αφορά στη δράση της «Κόκκινης Προβιάς» στην Ελλάδα, ελάχιστα στοιχεία προέκυψαν. Οι έρευνες που αποφασίστηκαν στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και των εγχώριων υπηρεσιών του ήταν ένας μηχανισμός συγκάλυψης των δραστηριοτήτων αυτής υπόθεσης. Ωστόσο, υπάρχουν πολλές υποθέσεις για τις οποίες υπάρχουν ενδείξεις για τη δράση της «Κόκκινης Προβιάς». Μεταξύ των υποθέσεων αυτών είναι η παρακρατική οργάνωση «Καρφίτσα» που δραστηριοποιήθηκε στη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη και η υπόθεση της «Νάρκης του Γοργοπόταμου» το 1964, όπου έχασαν τη ζωή τους 13 άτομα.
Δάνης ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Γράφει ο Daniele Ganser
Το 1940 τα ιταλικά στρατεύματα του Μουσολίνι εισέβαλαν στην Ελλάδα και ηττήθηκαν από τη μαζική αντίσταση του ελληνικού πληθυσμού. Το 1941, ο Χίτλερ, έσπευσε σ’ ενίσχυση του Μουσολίνι και κατέλαβε τη χώρα. Αντιδρώντας στην κατοχή, οι Έλληνες οργάνωσαν μαζική αντίσταση εξαιτίας της οποίας, ο γερμανικός στρατός αντιμετώπισε μεγάλες δυσκολίες να κρατήσει τη χώρα υπό έλεγχο σε όλη τη διάρκεια του πολέμου. Η σημαντικότερη, ισχυρότερη και σπουδαιότερη αντιστασιακή οργάνωση είχε δύο σκέλη: Ένα πολιτικό, το ΕΑΜ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο) με δύο εκατομμύρια μέλη και ένα στρατιωτικό, τον ΕΛΑΣ (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός) με 50.000 αντάρτες. Είχαν ιδρυθεί με πρωτοβουλία του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας αλλά τα μέλη τους προέρχονταν από όλο το αριστερό πολιτικό φάσμα.
Ο ΕΛΑΣ, που ήταν το κύριο εμπόδιο των κατακτητών να επιβάλουν την πλήρη κυριαρχία τους στην Ελλάδα, υποστηριζόταν από τη βρετανική μυστική υπηρεσία SOE που του διέθετε στρατιωτικούς συμβούλους, όπλα και πυρομαχικά. Τον Μάρτιο του 1943, ο Βρετανός πρωθυπουργός Ουίνστον Τσόρτσιλ αποφάσισε να διακόψει κάθε υποστήριξη στον ΕΛΑΣ, φοβούμενος ότι μετά την ήττα του άξονα η Ελλάδα θα κατέληγε υπό κομμουνιστικό έλεγχο. Τον Οκτώβριο 1943, ο Τσόρτσιλ έστειλε κρυφά τον Υπουργό Εσωτερικών Άντονυ Ήντεν(Anthony Eden) στον Στάλιν προκειμένου να ρυθμίσουν το μέλλον των Βαλκανίων. Τα συμφωνημένα, που επικυρώθηκαν στη Γιάλτα (1945), καθόρισαν την Ελλάδα ως ζώνη επιρροής της Βρετανίας και των ΗΠΑ και τη Βουλγαρία και Ρουμανία ως ζώνη επιρροής της ΕΣΣΔ.
Ο Μυστικός Ελληνικός Στρατός της Δεξιάς
Με σκοπό να ελαχιστοποιήσει την ισχύ των Ελλήνων κομμουνιστών και σοσιαλιστών, το Λονδίνο σχεδίασε την παλινόρθωση του Έλληνα συντηρητικού βασιλιά σε συνδυασμό με την επιβολή μιας κυβέρνησης της Δεξιάς. Η κρίσιμη οδηγία του βρετανικού υπουργείου εσωτερικών της 20ής Μαρτίου 1943 που σηματοδοτούσε την μεταστροφή, τόνιζε ότι «ο SOE θα πρέπει πάντα να κλίνει υπέρ των ομάδων που προτίθενται να στηρίξουν τον Βασιλιά και την Κυβέρνηση, καθώς επίσης να κάνει σαφές σε ενδεχομένως αντιμοναρχικές ομάδες πως Βασιλιάς και Κυβέρνηση έχουν πλήρη υποστήριξη από την Κυβέρνηση της Αυτού Μεγαλειότητας».1 Ο βασιλιάς ήταν αντιδημοφιλής μεταξύ των Ελλήνων, ιδιαίτερα μετά τη σύμπραξή του στην επιβολή της φασιστικής δικτατορίας του Μεταξά (1936-1940).
Παρ’ όλα αυτά, το Λονδίνο επέλεξε αυτή την πολιτική και τον Οκτώβριο του 1943 το Βρετανικό Υπουργείο Εξωτερικών εξέταζε ακόμη και το ενδεχόμενο για «μια ευθεία πολιτική επίθεσης και εξασθένισης του ΕΑΜ με όσα μέσα διαθέτουμε», προσέγγιση την οποία, απλώς, ανέβαλε γιατί ήταν «πιθανόν να θυσιαστεί κάθε πιθανότητα στρατιωτικού πλεονεκτήματος και να βλάψουμε τους δικούς μας σκοπούς αν ενισχυθεί πολιτικά το ΕΑΜ».2
Στο πλαίσιο της αλλαγής της πολιτικής τους απέναντι στον ΕΛΑΣ, οι Βρετανοί ενίσχυσαν διάφορες συμμορίες από πρώην συνεργάτες των ναζί και ακροδεξιά στοιχεία (όπως οι φασιστικές ομάδες της Οργάνωσης «Χ» του Γεωργίου Γρίβα που δεν είχαν ποτέ πάνω από 600 μέλη) που ειδικευόταν στη δίωξη και τη δολοφονία να διώκουν και να δολοφονούν αντιστασιακούς του ΕΛΑΣ. Ο Τσόρτσιλ, παρακολουθώντας εξ αποστάσεως τα τεκταινόμενα, στα τέλη του 1944 αποφάσισε να δράσει ώστε να εμποδιστεί η κατάληψη της εξουσίας από την αριστερά. Για το σκοπό αυτό, ο Τσόρτσιλ διέταξε τη σύσταση ενός νέου μυστικού ελληνικού στρατού της Δεξιάς. Όπως, γράφει ο δημοσιογράφος Peter Murtagh «ένας νέος ελληνικός στρατός οργανώθηκε, μένοντας γνωστός ως Ελληνική Ορεινή Ταξιαρχία, Ελληνική Δύναμη Καταδρομών («the Hellenic Raiding Force») ή ΛΟΚ (Λόχοι Ορεινών Καταδρομών)». Για την επάνδρωση του στρατού αυτού, που είχε ως στόχο τους κομμουνιστές και τους σοσιαλιστές, εξαιρούνταν «σχεδόν όλοι όσοι είχαν ιδέες και απόψεις που κυμαίνονταν από μετριοπαθείς συντηρητικές έως αριστερές. Υπό τη βρετανική στρατιωτική εποπτεία και σύμφωνα με τις ρητές διαταγές του Τσόρτσιλ, η μονάδα επανδρώθηκε με βασιλικούς και αντι-δημοκρατικούς»..3
Οι Βρετανοί διόρισαν ως πρώτος διοικητή των ΛΟΚ (Hellenic Raiding Force) τον μετέπειτα στρατάρχη Αλέξανδρο Παπάγο και άρχισε η στρατολόγηση Δεξιών στο δίκτυο κατά του ΕΛΑΣ.4 Δεδομένου ότι ο ΕΛΑΣ μαχόταν ταυτόχρονα εναντίον των Γερμανών κατακτητών και τα (βρετανικής εμπνεύσεως) ΛΟΚ, ο Τσόρτσιλ φοβήθηκε την τεράστια επικοινωνιακή καταστροφή στην περίπτωση που αποκαλυπτόταν στο βρετανικό κοινό ότι το Λονδίνο υποστήριζε μυστικά τους φασίστες εναντίον των κομμουνιστών στην Ελλάδα. Γι’ αυτό, τον Αύγουστο του 1944 έδωσε οδηγίες στο BBC να μειώσει «με κάθε τρόπο την αξιοπιστία» του ΕΛΑΣ, όταν θα έκανε εκπομπές για την απελευθέρωση της Ελλάδας.5 Όταν, λίγες εβδομάδες αργότερα ο ΕΛΑΣ εξασφάλισε τη νίκη κατά των Γερμανών και ο Χίτλερ αναγκάστηκε να αποσύρει τα στρατεύματά του από την Ελλάδα, το πρώτο που απαίτησε ο Τσόρτσιλ ήταν να αφοπλιστεί η Αντίσταση, μια απαίτηση που ο ΕΛΑΣ ήταν πρόθυμος να ικανοποιήσει με την προϋπόθεση ότι θα γινόταν το ίδιο και με τα ΛΟΚ.
Η Βρετανία αρνήθηκε να αφοπλίσει τον μυστικό στρατό των Δεξιών και το ΕΑΜ οργάνωσε στις 3 Δεκεμβρίου 1944 (δηλαδή, μόλις έξι εβδομάδες μετά την αναχώρηση των γερμανικών κατοχικών στρατευμάτων) μια μεγάλη δημοκρατική διαδήλωση στην πλατεία Συντάγματος με αίτημα να σταματήσει η βρετανική εμπλοκή στη μεταπολεμική διακυβέρνηση της Ελλάδας. Στην πλατεία Συντάγματος είχαν παραταχθεί πολλοί ένοπλοι (αστυνομικοί και άλλοι, ανάμεσα στους οποίους και μέλη της Hellenic Raiding Force), ενώ Βρετανοί στρατιώτες και αστυνομικοί με πολυβόλα είχαν πάρει θέσεις στις στέγες. Ξαφνικά και απροειδοποίητα, δόθηκε η διαταγή «Ρίξτε στους μπάσταρδους» και η ειρηνική διαδήλωση μετατράπηκε σε σφαγή. Καταιγισμός πυρός εξαπολύθηκε εναντίον των άοπλων διαδηλωτών που σκόρπισαν σε διάφορες κατευθύνσεις. Η σφαγή συνεχίστηκε για μία ώρα και άφησε 25 διαδηλωτές νεκρούς (μαζί τους κι ένα εξάχρονο αγόρι) και 148 τραυματίες. Στο Λονδίνο ο Τσόρτσιλ αντιμετώπισε μία εξοργισμένη Βουλή των Κοινοτήτων που ζητούσε εξηγήσεις γι’ αυτή την πράξη βαρβαρότητας. Παραδεχόμενος ότι το γεγονός υπήρξε «σοκαριστικό», ο Τσώρτσιλ έδωσε έμφαση στο ότι ήταν εξίσου ανόητο να φέρει κάποιος πλήθος αόπλων παιδιών σε διαδήλωση τη στιγμή που η πόλη ήταν γεμάτη ενόπλους. Ο ρόλος του μυστικού Δεξιού στρατού στη σφαγή της Πλατείας Συντάγματος δεν εξετάστηκε ποτέ.6
Η Εφαρμογή της Αμερικανικής Αντικομουνιστικής Στρατηγικής στην Ελλάδα
Μετά από αυτήν την επίδειξη ισχύος οι Βρετανοί αποκατέστησαν τον βασιλιά στο θρόνο και ο ΕΛΑΣ παρέδωσε τα όπλα με αντάλλαγμα την υπόσχεσης για εθνικές δημοκρατικές εκλογές τον Μάρτιο του 1946. Το Κομμουνιστικό Κόμμα και η κεντροαριστερά αποφάσισαν απερίσκεπτα να μποϋκοτάρουν τις εκλογές σ’ ένδειξη διαμαρτυρίας για τη βρετανική κατοχή στη χώρα, με αποτέλεσμα η Δεξιά να αναδειχθεί νικήτρια ελλείψει αντιπάλου. Ακολούθησε σειρά ανίσχυρων κυβερνήσεων με συντηρητικές και ακροδεξιές τάσεις που ήταν πιόνια των Βρετανών. Η Δεξιά κυβέρνηση, πεπεισμένη πως η Ελλάδα θα έπεφτε στον έλεγχο του Σοβιετικού δικτάτορα Στάλιν εάν η ελληνική Αριστερά ερχόταν στην εξουσία, συνέχισε να συλλαμβάνει πολίτες μέλη του ΕΑΜ, πολλοί απ’ τους οποίους βασανίστηκαν στις φυλακές και στα περιβόητα στρατόπεδα εξορίας που είχαν οργανωθεί σε διάφορα νησιά.
Το 1945 οι περισσότερες χώρες του κόσμου πανηγύριζαν το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και προκειμένου να εμποδιστεί παρόμοια μελλοντική τραγωδία, ιδρύθηκε ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ). Όμως η Ελλάδα παρέμεινε πεδίο μάχης και, σχεδόν έναν χρόνο μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, άρχισε ο Ψυχρός Πόλεμος. Καθώς οι διώξεις των Ελλήνων αριστερών αυξάνονταν, ένα μέρος απ’ αυτούς πήραν τα όπλα και βγήκαν στο βουνό, και το φθινόπωρο του 1946 ξεκίνησαν εμφύλιο πόλεμο ενάντια στη Δεξιά και τους Βρετανούς. Η Βρετανία, εξαντλημένη από τον πόλεμο, δεν ήταν πλέον σε θέση να ελέγξει τη χώρα και στις αρχές του 1947 ζήτησε την υποστήριξη των ΗΠΑ. Ο William Blum, ειδικός σε θέματα της CIA, σημειώνει πως «οι αρμόδιοι στην Ουάσινγκτον γνώριζαν καλά ότι η νέα κυβέρνηση-μαριονέτα τους, ήταν τόσο διεφθαρμένη και κυνική σε ό,τι αφορά την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ώστε ακόμη και δεδηλωμένοι Αμερικανοί αντικομουνιστές είχαν αγανακτήσει».7Όμως, δεδομένου ότι η κομμουνιστική Γιουγκοσλαβία υποστήριζε την ελληνική Αριστερά με όπλα και η ελληνική Δεξιά αδυνατούσε να επιβληθεί στους αριστερούς αντάρτες, ο πρόεδρος Τρούμαν διατύπωσε τον Μάρτιο 1947 το περιβόητο Δόγμα Τρούμαν και κατάφερε να πείσει το Κογκρέσο να εμπλακούν οι ΗΠΑ ενεργά στην Ελλάδα. H Ελλάδα υπήρξε η πρώτη χώρα στην οποία εκδηλώθηκε η αμερικανική ανάμιξη κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου κατ’ εφαρμογή της αμερικανικής στρατηγικής για την αντιμετώπιση του κομμουνισμού σε παγκόσμια κλίμακα. Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, η Ουάσινγκτον χρησιμοποίησε ως επιχείρημα την «ελληνική περίπτωση» για να δικαιολογήσει την ανοιχτή ή υπόγεια ανάμιξή της στην Κορέα, τη Γουατεμάλα, το Ιράν, την Κούβα, το Βιετνάμ, την Καμπότζη, τη Νικαράγουα, τον Παναμά και διάφορες άλλες χώρες.
Εν είδει ιδεολογικής αλχημείας, ο Τρούμαν βάφτισε το διεφθαρμένο Δεξιό καθεστώς στην Αθήνα «δημοκρατικό» και απαξίωσε τους αντιπάλους του της Αριστεράς ως «τρομοκράτες». Η δύναμη των ανταρτών της Αριστεράς, που αριθμούσε περίπου 20.000 άνδρες και γυναίκες σκορπισμένους στα βουνά, είχε να αντιμετωπίσει υπεροχή 6 προς 1 καθώς ειδικές μονάδες των ΗΠΑ άρχισαν να συνεργάζονται με τα ΛΟΚ και άλλες μονάδες της ελληνικής Δεξιάς. Το 1948, ο Στάλιν, συνειδητοποιώντας ότι ο εμφύλιος στην Ελλάδα θα μπορούσε να οδηγήσει σε σύγκρουση των υπερδυνάμεων, εκδίωξε τη Γιουγκοσλαβία από το σοβιετικό μπλοκ, με αποτέλεσμα να διακοπεί ο εφοδιασμός των Ελλήνων ανταρτών με όπλα. Μετά απ’ αυτό, η κατάστασή των ανταρτών ήταν απελπιστική, δεδομένου ότι τα ΛΟΚ, που διεξήγαγαν πλέον επιχειρήσεις υπό αμερικανική διοίκηση, ήταν εξαιρετικά εξοπλισμένα και ολοένα ισχυρότερα. Οι ΗΠΑ ξεκίνησαν μυστικά την Επιχείρηση Πυρσός και προχώρησαν σε χημικό πόλεμο για να νικήσουν τους Έλληνες αντάρτες ρίχνοντας χιλιάδες γαλόνια ναπάλμ. Στα τέλη του 1948, η ελληνική Αντίσταση, που στο πάτριο έδαφός της είχε νικήσει τόσο τους ναζί όσο και τους Βρετανούς, κατέρρευσε. «Το τέλος του Εμφυλίου σήμανε ολοκληρωτική νίκη για την ελληνική Δεξιά και τα αφεντικά της, τις ΗΠΑ».8
Τα ΛΟΚ και η Επιχείρηση «Κόκκινη Προβιά»
Ο μυστικός αντικομμουνιστικός στρατός των ΛΟΚ δεν διαλύθηκε αλλά παρέμεινε επιχειρησιακός για να ελέγχει την ελληνική αντιπολίτευση. Η Ελλάδα έγινε μέρος του ΝΑΤΟ το 1952 και την περίοδο εκείνη «είχε αναχθεί σε ένα απόλυτα αξιόπιστο κράτος-πιόνι των ΗΠΑ, απολύτως αντικομμουνιστικό και σταθερά ενταγμένο στο σύστημα του ΝΑΤΟ».9 Η CIA και ο ελληνικός στρατός συνεργάζονταν μυστικά στη διοίκηση, εκπαίδευση και εξοπλισμό των ΛΟΚ υπό τον Αρχιστράτηγο Αλέξανδρο Παπάγο. Ο μυστικός αντικομμουνιστικός στρατός της CIA ήταν ανεκτίμητο πλεονέκτημα όσον αφορά την καθοριστική επιρροή που ασκούσε στην πολιτική κατάσταση στη χώρα. Η υπόγεια συνεργασία μεταξύ της αμερικανικής μυστικής υπηρεσίας, του ελληνικού στρατού και της ελληνικής κυβέρνησης επιβεβαιώνεται κατ’ επανάληψη σε απόρρητα έγγραφα, την ύπαρξη των οποίων η ελληνική κοινή γνώμη πληροφορήθηκε έκπληκτη την εποχή των αποκαλύψεων της Gladio, το 1990. Σ’ αυτά περιλαμβάνεται κι ένα έγγραφο αναφορικά με τον ελληνικό μυστικό στρατό, με ημερομηνία 25 Μαρτίου 1955, υπογεγραμμένο από τον Αμερικανό στρατηγό Trascott για τη CIA, τον Κωνσταντίνο Ντόβα, Έλληνα Αρχηγό ΓΕΕΘΑ και τον Έλληνα πρωθυπουργό Αλέξανδρο Παπάγο.10 Τα δύο μέρη ανανέωσαν τη συμφωνία σχετικά με τον ελληνικό μυστικό στρατό στις 3 Μαΐου 1960.11
Σύμφωνα με τον Murtagh, η διοίκηση των ΛΟΚ αποτελούσε αντικείμενο σημαντικής δραστηριότητας της CIA στην Ελλάδα. «Στα μέσα της δεκαετίας του 1950, η CIA βοήθησε στον εφοδιασμό και εξοπλισμό της Δύναμης, την οποία οργάνωσε κατά το πρότυπο των επίλεκτων μονάδων όπως η Delta Force του αμερικανικού στρατού και η βρετανική Special Air Service. Υπό τη διεύθυνση της CIA τα μέλη της Raiding Force φόρεσαν πράσινα μπερέ, πολύ πριν συσταθούν τα ‘’Πράσινα Μπερέ’’ των ΗΠΑ».
Όπως συνέβαινε σε όλες τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, η σχέση με των ΛΟΚ με τις Ειδικές Δυνάμεις Βρετανίας και ΗΠΑ υπήρξε στενή. Οι Έλληνες αξιωματικοί ήταν περήφανοι όταν επιλέγονταν για την ειδική μονάδα αφού λάμβαναν ειδική εκπαίδευση στο εξωτερικό. Ο Murtagh σωστά παρατηρεί ότι μέσω της CIA ο ελληνικός μυστικός στρατός ήταν συνδεδεμένος με το ΝΑΤΟ και το Κέντρο Διοίκησης Πολέμου στα μετόπισθεν της ACC (Allied Coordination Committee, Συμμαχική Επιτροπή Συντονισμού) στις Βρυξέλλες. «Στα ΛΟΚ ανατέθηκε και ο ρόλος του ελληνικού βραχίονα του υπογείου πανευρωπαϊκού δικτύου ανταρτοπόλεμου που οργανώθηκε τη δεκαετία του 1950 από το ΝΑΤΟ και την CIA και ελεγχόταν από τη Συμμαχική Επιτροπή Συντονισμού, από τα γραφεία του αρχηγείου του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες». Παράλληλα με την αποστολή για εγχώριο έλεγχο, τα ΛΟΚ ήταν εκπαιδευμένα και για τον κλασικό ανταρτοπόλεμο στα μετόπισθεν. «Η κεντρική ιδέα για τη δημιουργία του δικτύου, ήταν πως θα διεξήγε επιχειρήσεις ως δύναμη στα μετόπισθεν μετά από μια σοβιετική εισβολή στην Ευρώπη. Θα συντόνιζε τη δραστηριότητα ανταρτών μεταξύ των κατεχομένων από τους Σοβιετικούς χωρών και θα κρατούσε επαφή με τις εξόριστες κυβερνήσεις. Σ’ αυτό θα συμμετείχαν μέλη της μυστικής αστυνομίας και των μυστικών υπηρεσιών των κατεκτημένων χωρών, συν εθελοντές πολίτες. Ο ελληνικός κλάδος του δικτύου ήταν επίσης γνωστός ως Επιχείρηση Κόκκινη Προβιά».12 Δεδομένου ότι τα ΛΟΚ είχαν συσταθεί ήδη το 1944 από τους Βρετανούς, παραμένουν αναντίρρητα ο αρχαιότερος από τους μυστικούς στρατούς των «μετόπισθεν» που δραστηριοποιήθηκαν στην Ευρώπη κατά τον Ψυχρό Πόλεμο.
Η Βρώμικη Δουλειά της CIA στη Δυτική Ευρώπη
Η ύπαρξη του μυστικού στρατού αποκαλύφθηκε το 1987 από τον πρώην πράκτορα της CIA Philip Agee στο βιβλίο του Dirty Work: The CIA in Western Europe, για το οποίο δέχθηκε σφοδρή κριτική από τη CIA και το Πεντάγωνο. Ο Agee, που υπηρέτησε υπό τη CIA στη Λατινική Αμερική τη δεκαετία του 1950, εγκατέλειψε την υπηρεσία το 1969 για συνειδησιακούς λόγους και, έκτοτε, ασκούσε δημόσια κριτική στις επιχειρήσεις τρομοκρατίας και την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την CIA σε πολλές χώρες και αποκάλυπτε επιχειρήσεις και ονόματα εν ενεργεία πρακτόρων της CIA. Αρκετά χρόνια πριν αποκαλυφθεί η ύπαρξη του μυστικού στρατού της Gladio στην Ιταλία, ο Agee απεκάλυψε ότι «παραστρατιωτικές ομάδες, υπό τη διεύθυνση αξιωματικών της CIA, δραστηριοποιούνταν κατά τη δεκαετία του 1960 σε όλη την Ευρώπη». Τόνισε πως «καμία άλλη δραστηριότητα της CIA δεν θα μπορούσε να συνδέεται σαφέστερα με την δυνατότητα εσωτερικής αποσταθεροποίησης».13
Σύμφωνα με τον Αgee, η CIA είχε παίξει αποφασιστικό ρόλο σε ό,τι αφορά την Ελλάδα. «Ο Ελληνο-αμερικανός αξιωματικός της CIA επεστράτευσε συγκεκριμένες ομάδες Ελλήνων πολιτών, γι’ αυτό που η CIA αποκαλούσε ‘’πυρήνα συγκέντρωσης στρατού πολιτών κατά της απειλής αριστερού πραξικοπήματος’’. Κάθε ομάδα ήταν εκπαιδευμένη και εξοπλισμένη να δρα ως αυτόνομη μονάδα ανταρτοπόλεμου, ικανή να κινητοποιείται και να φέρει σε πέρας επιχειρήσεις δολιοφθοράς με ελάχιστη ή καθόλου εξωτερική καθοδήγηση». Το δίκτυο ήταν υπό τον αποκλειστικό έλεγχο της CIA και των Ελλήνων αξιωματικών που η ίδια διόριζε ή εμπιστευόταν. «Τα μέλη κάθε μιας τέτοιας ομάδας εκπαιδεύονταν στρατιωτικά από τη CIA. Στο βαθμό που μπορεί να προσδιοριστεί, οι περισσότερες παραστρατιωτικές ομάδες εκπαιδεύονταν σε δύο στρατόπεδα: ένα κοντά στον Βόλο και το δεύτερο στο βουνό Όλυμπος. Μετά την βασικό στάδιο εκπαίδευσης, οι μονάδες ασκούνταν σε απομονωμένες περιοχές στην Πίνδο και στα βουνά κοντά στη Φλώρινα». Όπως συνέβαινε με κάθε μυστικό στρατό υπό τη διεύθυνση της CIA στη Δυτική Ευρώπη, οι μονάδες ήταν εφοδιασμένες με ελαφρύ οπλισμό, αποθηκευμένο σε κρυψώνες. «Αυτές οι παραστρατιωτικές ομάδες ήταν εφοδιασμένες με αυτόματα όπλα και μικρούς, ορεινούς όλμους. Τα όπλα αποθηκεύονταν σε διάφορες τοποθεσίες. Τα περισσότερα εφόδια ήταν κρυμμένα στο έδαφος και σε σπηλιές. Κάθε μέλος των παραστρατιωτικών αυτών ομάδων γνώριζε που ήταν κρυμμένος ανάλογος οπλισμός, έτσι ώστε να είναι ικανό να κινητοποιείται σε ενδεδειγμένο σημείο, χωρίς διαταγές».14
Λόγω της ανάμιξης πολλών ανθρώπων, ο σχεδιασμός των ενεργειών είχε ως αποδέκτες πολλές ομάδες, με αποτέλεσμα να είναι ιδιαίτερα δύσκολο να περιφρουρηθεί η μυστικότητα της παραστρατιωτικής οργάνωσης και των δεσμών της με τη CIA. «Προέκυπταν συνεχώς προβλήματα στο να κρατηθεί μυστικό το σχέδιο. Ένας αξιωματικός της CIA το περιέγραψε ως ‘’εφιάλτη’’», σημείωνε ο Agee και τόνιζε: «Απ’ όσο μπορεί να εκτιμηθεί, το παραστρατιωτικό δίκτυο δεν διαλύθηκε ποτέ. Στα μάτια των υψηλά ιστάμενων της CIA, οι ομάδες υπό τη διοίκηση παραστρατιωτικών παραγόντων, αποτελούν μακροπρόθεσμη ασφαλιστική δικλείδα για τα συμφέροντα των ΗΠΑ στην Ελλάδα, για χρήση προς ενίσχυση ή καθοδήγηση ή ανατροπή μιας, ενδεχομένως, ‘’ανεπιθύμητης’’ ελληνικής κυβέρνησης. ‘’Ανεπιθύμητης’’, φυσικά, στις αμερικανικές μεθοδεύσεις».15 Η CIA επένδυσε εκατομμύρια δολάρια στον μυστικό ελληνικό στρατό και κατασκεύασε ολόκληρο δίκτυο καταφυγίων και κέντρων εκπαίδευσης κοντά στο βουνό Όλυμπος, όπου τα μέλη των ΛΟΚ εκπαιδεύονταν από άνδρες της CIA σε πλήθος δραστηριοτήτων, όπως σκι, πτώση με αλεξίπτωτο και καταδύσεις.16 Περίπου 800 μυστικές αποθήκες οπλισμού κατασκευάστηκαν σε όλη τη χώρα, ενώ ο μυστικός στρατός λέγεται πως αριθμούσε όχι λιγότερους από 1500 αξιωματικούς, που σε περίπτωση ανάγκης έπρεπε να κινητοποιήσουν άλλους 2.000, ώστε τα ΛΟΚ να διαθέτουν ένα πυρήνα δύναμης 3.500 επίλεκτων μαχητών.17
Η Σχέση με την Ιταλική «Επιχείρηση Gladio»
Ο Ελληνο-αμερικανός αξιωματικός της CIA Τομ Καραμεσίνης έπαιξε σημαντικό ρόλο στη σύσταση και τη διαχείριση του μυστικού ελληνικού στρατού. Όπως πολλοί συνάδελφοί του στην CIA, κατά τη διάρκεια του πολέμου ο Καραμεσσίνης είχε υπηρετήσει στην αμερικανική μυστική υπηρεσία OSS (Office of Strategic Services, Γραφείο Στρατηγικών Υπηρεσιών). Τον Ιανουάριο 1946, εξαιτίας των ισχυρών αντικομμουνιστικών πεποιθήσεων και της ελληνικής καταγωγής του, μετατέθηκε στην πρεσβεία των ΗΠΑ στην Ελλάδα, καλυπτόμενος με την ιδιότητα του στρατιωτικού ακόλουθου. Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου οργάνωσε τις επαφές μεταξύ Βρετανών και Ελλήνων αξιωματούχων των υπηρεσιών ασφαλείας και των ΛΟΚ. Το 1947, όταν ιδρύθηκε η CIA που αντικατέστησε το OSS, ο Καραμεσσίνης εγκατέστησε το αρχηγείο της CIA στην Ελλάδα στον 5ο όροφο του κτιρίου του Μετοχικού Ταμείου, κοντά στην Πλατεία Συντάγματος. Μέσα σε λίγα χρόνια το κλιμάκιο της CIA διέθετε πάνω από 100 πράκτορες πλήρους απασχόλησης (οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν Ελληνο-αμερικανοί) και η Αθήνα έγινε το επίκεντρο της δραστηριότητας της CIA στα Βαλκάνια και στη Μέση Ανατολή έως και το Ιράν.
Το 1958, ο Καραμεσίνης μετατέθηκε το 1958 στη Ρώμη όπου ως επικεφαλής κλιμακίου της CIA έλεγχε την ιταλική Gladio και τον υπόγειο πόλεμο κατά των Ιταλών κομμουνιστών. Το 1962 ο Καραμεσίνης αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Ρώμη λόγω φήμης για εμπλοκή του στην σκοτεινή περίπτωση του θανάτου (δολοφονίας) του Ιταλού βιομηχάνου και διευθυντή της ENI Ματέϊ. Επιστρέφοντας στις ΗΠΑ, προήχθη σε Υποδιευθυντή Σχεδιασμού και ανέλαβε την καθοδήγηση των παράνομων δραστηριοτήτων της CIA σε παγκόσμια κλίμακα αλλά και στις ΗΠΑ, όπως προκύπτει από το γεγονός ότι μετά τη δολοφονία του προέδρου Κένεντι (1963) κατηγορήθηκε για απόκρυψη στοιχείων και καταστροφή ευαίσθητων εγγράφων.
Ο Καραμεσίνης φρόντισε ώστε η CIA όχι μόνο να χρηματοδοτεί, αλλά και να ελέγχει την ελληνική ΚΥΠ (Κρατική Υπηρεσία Πληροφοριών), παρά το γεγονός ότι η τελευταία επανειλημμένα εφάρμοζε μεθόδους βασανιστηρίων. Ένας πρώην πράκτορας της CIA στην Ελλάδα, αναφέρει: «Έχοντας κοινούς στόχους και σκοπούς, και φυσικά με τα χρήματα που διαθέταμε, ήταν εύκολο να συνεργαζόμαστε. Στην ΚΥΠ ήταν καλοί στο να ξετρυπώνουν Έλληνες κομμουνιστές και συμπαθούντες της Σοβιετικής Ένωσης».18
ΚΥΠ: Φακελώνοντας τους Έλληνες για Λογαριασμό των Αμερικανών
Η ΚΥΠ διατηρούσε κέντρα υποκλοπών που παρακολουθούσαν τις βουλγαρικές και ρουμανικές ραδιοφωνικές εκπομπές και έστελναν τις μαγνητοταινίες στις ΗΠΑ για αποκρυπτογράφηση από την NSA. Παρακολουθώντας την ελληνική αντιπολίτευση, η ΚΥΠ σε συνεργασία με τη CIA συγκέντρωσε 15 τόνους πληροφοριών σε 16,5 εκατομμύρια ξεχωριστούς φακέλους για Έλληνες πολίτες που η ΚΥΠ θεωρούσε ως εχθρούς του κράτους. Όταν ο όγκος του συσσωρευμένου χαρτιού άρχισε να γίνεται σοβαρό πρόβλημα, η CIA εφοδίασε την ΚΥΠ με ένα σύστημα υπολογιστή. Εκ των υστέρων φαίνεται ειρωνεία το ότι οι ΗΠΑ, η πρώτη δημοκρατία της νεώτερης ιστορίας, προμήθευσε στην πρώτη δημοκρατία της αρχαιότητας, την Ελλάδα, τον πρώτο υπολογιστή ελέγχου των πολιτών. Ο επικεφαλής της ΚΥΠ ήταν ενθουσιασμένος με το νέο μέσο και οργάνωσε συνέντευξη Τύπου. Όρθιος δίπλα στο μάλλον μεγάλο και βαρύ μηχάνημα καυχήθηκε πως «στην Ελλάδα μπορείτε να κοιμάστε ήσυχα, διότι αυτό το θαυμάσιο επίτευγμα της αμερικανικής επιστήμης δεν κοιμάται ποτέ». Προκειμένου να κάνει επίδειξη της ποιότητας του συστήματος πίεσε ένα κουμπί «εχθρού τη χώρας», φέρνοντας τελικά τον εαυτό του σε δύσκολη θέση γιατί εκτύπωσε τον φάκελο ενός δημοσιογράφου που ήταν παρών στην συνέντευξη.19
Καθώς η CIA και η ελληνική ολιγαρχία ήλεγχαν την ελληνική Αριστερά και τους κομμουνιστές μέσω των ΛΟΚ και της ΚΥΠ, ο μοναδικός κίνδυνος στην ισορροπία δυνάμεων ήταν οι δημοκρατικές εκλογές. Ο Laughlin Campbell, αρχηγός του κλιμακίου της CIA στην Ελλάδα (από το 1959 ως το 1962), ανησυχούσε ιδιαίτερα πως η Αριστερά θα πετύχαινε νίκη στις εθνικές εκλογές του 1961 και έβαλε σ’ εφαρμογή ένα σχέδιο νόθευσης των εκλογών με αποτέλεσμα, παρά τα αναμενόμενα, το κεντρο-αριστερών τάσεων κόμμα «Ένωση Κέντρου» να πάρει μόλις το 1/3 των ψήφων και 100 έδρες στη Βουλή.
Ο ηγέτης της «Ενωσης Κέντρου» Γεώργιος Παπανδρέου, διαθέτοντας ισχυρή λαϊκή υποστήριξη, κατήγγειλε την εκτεταμένη εκλογική νοθεία (που διερευνήθηκε και επιβεβαιώθηκε αργότερα από μια ανεξάρτητη ερευνητική επιτροπή) και κήρυξε «ανένδοτο αγώνα» κατά της δεξιάς κυβέρνησης της ΕΡΕ του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ο οποίος, το 1963 αναγκάστηκε να παραίτηθεί.
Στις εκλογές του Νοεμβρίου 1963, η «Ένωση Κέντρου» πήρε το 42% των ψήφων και 138 (από τις 300 έδρες) στη βουλή, ενώ στις εκλογές του Φεβρουαρίου 1964 πήρε το 53% των ψήφων και τη συντριπτική πλειοψηφία των εδρών στη βουλή. Για πρώτη φορά από την κατοχή της Ελλάδας από τον Χίτλερ, η ελληνική Δεξιά αντιμετώπιζε το ενδεχόμενο να πρέπει να ανεχθεί σοβαρό περιορισμό της ισχύος της. Η νίκη του Παπανδρέου «έστελνε κύματα φρίκης στο κατεστημένο της Δεξιάς. Πολλοί, ανάμεσά τους σύμβουλοι-κλειδιά, πίστευαν πως αυτό σηματοδοτούσε την πορεία της χώρας προς κομμουνιστική κατάληψη. Κάτι που ήταν αποφασισμένοι να εμποδίσουν».20 Ο πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου έπρεπε να παραμεριστεί.
Φιλοδεξιά Συνωμοσία της CIA Κατά της Ένωσης Κέντρου
O Jack Maury, διάδοχος του Campbell στην ηγεσία του κλιμακίου της CIA στην Αθήνα, διατάχθηκε να απαλλαγεί από τον Παπανδρέου. Έχοντας αλαζονικό ύφος, φορώντας ζωηρόχρωμα κοστούμια και μεγάλα δαχτυλίδια και οδηγώντας ένα μεγάλο αμερικανικό αυτοκίνητο («μεγαλύτερο από του πρέσβη»,21 όπως του άρεσε να λέει επιδεικτικά) ο επικεφαλής του κλιμακίου της CIA επεδείκνυε δημοσίως τη δύναμή του. Συνωμοτούσε με τον βασιλιά Κωνσταντίνο, βασιλικούς και δεξιούς αξιωματικούς του Ελληνικού Στρατού και των μυστικών υπηρεσιών και τον Ιούλιο του 1965 με βασιλική εντολή ανέτρεψε τον πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου.21 Μετά απ’ αυτό το πολιτικό πραξικόπημα σχηματίστηκαν κάποιες βραχύβιες κυβερνήσεις, ενώ οι παραστρατιωτικοί, με σύμβουλο τον αξιωματούχο της ΚΥΠ Κωνσταντίνο Πλεύρη, προχώρησαν σε αποσταθεροποιητικές δραστηριότητες για να εντείνουν το πολιτικό κλίμα [πρώτη εφαρμογή της τρομοκρατικής «στρατηγικής της έντασης» που αργότερα εξήχθη στην Ιταλία και αλλού]: Σημειώθηκαν εκρήξεις βομβών. Το 1965 σημειώθηκε έκρηξη στη γέφυρα του Γοργοπόταμου, κατά τον γιορτασμό της επετείου της ανατίναξης της γέφυρας με τη συνεργασία αριστερών και δεξιών αντιστασιακών ομάδων, με αποτέλεσμα 5 νεκρούς και 100 τραυματίες. «Είμαστε επίσημα εκπαιδευμένοι τρομοκράτες», δήλωσε αργότερα ένας αξιωματικός αναμεμειγμένος σε μυστικές επιχειρήσεις, αποκαλύπτοντας ότι οι ένοχοι έχαιραν ισχυρής υποστήριξης.22
Η υποστήριξη προερχόταν από την κυβέρνηση του Λίντον Τζόνσον στην Ουάσινγκτον, που ήδη στα πλαίσια της σύγκρουσης για την Κύπρο είχε κάνει σαφές ποιος είναι το αφεντικό. Το καλοκαίρι του 1964 ο πρόεδρος Τζόνσον κάλεσε τον Έλληνα πρέσβη Αλέξανδρο Μάτσα στο Λευκό Οίκο και του είπε πως τα προβλήματα στην Κύπρο έπρεπε να λυθούν με τη διαίρεση της νήσου σε ελληνικό και τουρκικό τμήμα. Όταν ο Μάτσας αρνήθηκε το σχέδιο (επικαλούμενος ότι κάτι τέτοιο ήταν ασύμβατο με το Σύνταγμα και δεν θα γινόταν ποτέ δεκτό από τη Βουλή), ο Τζόνσον εξοργίστηκε και είπε: «Τότε ακούστε με, κύριε πρέσβη, γαμάμε τη βουλή και το Σύνταγμά σας. Η Αμερική είναι ελέφαντας. Η Κύπρος είναι ψύλλος. Η Ελλάδα είναι ψύλλος. Αν αυτοί οι δύο ψύλλοι συνεχίσουν να ενοχλούν τον ελέφαντα, ο ελέφαντας μπορεί να τους συντρίψει με την προβοσκίδα του, μια και καλή.» Η κυβέρνηση της Ελλάδας, επέμενε ο Τζόνσον, όφειλε να ακολουθήσει τις εντολές του Λευκού Οίκου. «Πληρώνουμε πολλά καλά αμερικανικά δολάρια στους Έλληνες, κύριε Πρέσβη. Αν ο πρωθυπουργός σας μου βγάζει λόγο για δημοκρατία, Βουλή και Σύνταγμα, αυτός, η Βουλή του και το Σύνταγμά του μπορεί να μην κρατήσουν για πολύ».23
Όταν ο Μάτσας απεγνωσμένος άρθρωσε «Διαμαρτύρομαι για τον τρόπο σας», ο Τζόνσον συνέχισε φωνάζοντας «Μην ξεχάστε να πείτε στον γερο-Παπα… πως τον λένε, αυτά που σας είπα. Φροντίστε να του τα πείτε, ακούτε;». Ο Μάτσας ενημέρωσε για τη συζήτηση τηλεφωνικά τον Γεώργιο Παπανδρέου. Καθώς η αμερικανική υπηρεσία πληροφοριών NSA υπέκλεψε τη συνομιλία, το τηλέφωνο του Μάτσα χτύπησε. Στη γραμμή ήταν ο Πρόεδρος: «Προσπαθείτε να μπείτε στη μαύρη λίστα μου κύριε Πρέσβη; Θέλετε να θυμώσω πραγματικά μαζί σας; Εγώ κι εσείς είχαμε μια ιδιωτική συζήτηση. Δε χρειαζόταν να αποκαλύψετε κάθε λέξη που σας είπα. Προσέξτε τις κινήσεις σας».24 Το τηλέφωνο έκλεισε.
Η Περίπτωση του Ανδρέα Παπανδρέου
Ο Ανδρέας Παπανδρέου, γιος του Γεωργίου, είχε επίγνωση της χειραγώγηση της χώρας του από τις ΗΠΑ και της δράσης των μυστικών υπηρεσιών. Εγκαταστάθηκε στις ΗΠΑ στη δεκαετία του 1930. Έγινε Αμερικανός πολίτης. Έκανε καριέρα ως οικονομολόγος και ακαδημαϊκός, και υπήρξε πρόεδρος του οικονομικού τμήματος του Πανεπιστημίου του Berkley στην Καλιφόρνια. Υπηρέτησε στο αμερικανικό ναυτικό κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, και μετά απ’ αυτόν, τον προσέγγισε η CIA για να εργαστεί στον τομέα Μεσογειακής Πολιτικής. Κατά τους βιογράφους του, όταν άρχισε να αντιλαμβάνεται τον ρόλο των ΗΠΑ στην Ελλάδα, διέκοψε τις σχέσεις του με τη CIA και στα τέλη της δεκαετίας του 1950 επέστρεψε στην Ελλάδα, για να εξελιχθεί σε έναν από τους πιο εξέχοντες και φλογερούς ρήτορες και επικριτές των ΗΠΑ. Με ύφος που θύμιζε Κάστρο, ο νεαρός Παπανδρέου στους λόγους του καυτηρίαζε την ανάμιξη των ΗΠΑ στις ελληνικές υποθέσεις, το ΝΑΤΟ, τη διαφθορά του βασιλιά, των ελληνικών συντηρητικών κομμάτων και του ελληνικού κατεστημένου γενικότερα.
Το Πεντάγωνο και η CIA έβλεπαν σοκαρισμένοι άλλον έναν Παπανδρέου να αμφισβητεί την εξουσία τους στην Ελλάδα. Ο Murtagh σημειώνει πως «θα ήταν δύσκολο να υποτιμήσει κανείς το βαθμό στον οποίο η Δεξιά και η CIA απεχθάνονταν τον γιο του πρώην πρωθυπουργού».25 Το 1964 ο Ανδρέας Παπανδρέου ανέλαβε καθήκοντα υπουργού και ανακάλυψε πως η ΚΥΠ υπέκλεπτε τις υπουργικές συζητήσεις σε καθημερινή βάση και παρέδιδε τα στοιχεία στη CIA. Έξαλλος, απάλλαξε από τα καθήκοντά τους δύο υψηλά ιστάμενους αξιωματούχους της ΚΥΠ και προσπάθησε να τους αντικαταστήσει με πιο αξιόπιστους, τους οποίους διέταξε να διακόψουν κάθε συνεργασία με τη CIA. Όμως, όπως ο ίδιος θυμόταν, ο νέος διευθυντής της ΚΥΠ «ήλθε με απολογητικό ύφος για να πει πως δεν μπορούσε να το κάνει. Όλος ο εξοπλισμός ήταν αμερικανικός, ελεγχόμενος από τη CIA ή από Έλληνες υπό την εποπτεία της. Δεν υπήρχε καμμία διάκριση μεταξύ των δύο υπηρεσιών. Είχαν εις διπλούν και παράλληλα, τις ίδιες λειτουργίες. Στην πράξη, ήταν μία και μόνη υπηρεσία».26
Καθώς ο Παπανδρέου τα έβαζε με τις μυστικές υπηρεσίες, ο Norbert Anshutz, δεύτερος στην ιεραρχία της διπλωματικής αποστολής των ΗΠΑ, τον επισκέφθηκε για να τον συμβουλεύσει να αναθεωρήσει τις διαταγές του για την ΚΥΠ. Ο Ανδρέας Παπανδρέου αρνήθηκε και διέταξε τον Αμερικανό αξιωματούχο να φύγει από το γραφείο του, οπότε ο εξοργισμένος Anshutz προειδοποίησε πως «θα υπήρχαν συνέπειες».27 Το στρατιωτικό πραξικόπημα έγινε στις 21 Απριλίου 1967, ένα μήνα πριν από τις προγραμματισμένες εκλογές για τις οποίες οι δημοσκοπήσεις (και τα στοιχεία που διέθετε η CIA) προέβλεπαν συντριπτική νίκη της κεντρο-αριστερών τάσεων «Ένωσης Κέντρου» του Γεωργίου και του Ανδρέα Παπανδρέου. Ο μυστικός στρατός των ΛΟΚ ξεκίνησε το πραξικόπημα, εφαρμόζοντας το Σχέδιο Προμηθεύς, ένα μυστικό σχέδιο του ΝΑΤΟ για την περίπτωση κομμουνιστικής ανταρσίας. Σε περίπτωση αντίστασης, ο Προμηθεύς ήταν σαφής: «Συντρίψατε, χωρίς δισταγμό, κάθε ενδεχόμενη αντίσταση του εχθρού».28 Γύρω στα μεσάνυχτα, τα ΛΟΚ κατέλαβαν το υπουργείου άμυνας και εν συνεχεία τα τεθωρακισμένα περικύκλωσαν τη Βουλή, τα ανάκτορα και τα κέντρα ραδιοφωνίας και επικοινωνιών.
21 Απριλίου 1967: Το Ελληνικό «Πραξικόπημα Gladio»
Σε διάστημα 5 ωρών, πάνω από 5.000 άνθρωπο συνελήφθησαν από στρατιωτικά αποσπάσματα σύμφωνα με προϋπάρχοντες λεπτομερείς καταλόγους και σχεδιασμό και μεταφέρθηκαν σε «κέντρα υποδοχής». Σε μια συνέντευξη, έναν χρόνο μετά, ο Συνταγματάρχης Λαδάς, διοικητής της ΕΣΑ (Ελληνική Στρατιωτική Αστυνομία), υπερηφανεύτηκε για την ακρίβεια και την ταχύτητα με την οποία είχε εφαρμοστεί το σχέδιο του ΝΑΤΟ. «Μέσα σε είκοσι λεπτά, κάθε πολιτικός, κάθε άνθρωπος και κάθε αναρχικός που ήταν στους καταλόγους, μπορούσε να συλληφθεί… ήταν ένα απλό, διαβολικό σχέδιο.».29 Μεταξύ των πολιτικών που συνελήφθησαν ήταν και οι Γεώργιος και Ανδρέας Παπανδρέου.
Οι Έλληνες, ξυπνώντας εκείνο το πρωί, ανακάλυψαν πως ο στρατός είχε καταλάβει την εξουσία. Στις 6 π.μ.΄, ο Συνταγματάρχης Γεώργιος Παπαδόπουλος ανακοίνωσε στα ΜΜΕ πως είχε αναλάβει την εξουσία «για να διασφαλίσει τη δημοκρατία, την ελευθερία και την ευτυχία του πληθυσμού». Έντεκα άρθρα του Συντάγματος ανεστάλησαν. Ο Γεώργιος Παπαδόπουλος υπηρετούσε ως σύνδεσμος αξιωματικός της ΚΥΠ με τη CIA ήδη από το 1952 και μέσα στην ΚΥΠ ήταν γνωστός ως έμπιστος του επικεφαλής του κλιμακίου της CIA Maury. Το πραξικόπημα της CIA συνάντησε αντιδράσεις από αμερικανικούς πολιτικούς κύκλους. Στις 23/4/1967, ο Γερουσιαστής Lee Metcalf άσκησε δριμεία κριτική στην κυβέρνηση Τζόνσον και δήλωσε στο Κογκρέσο ότι «η ελληνική χούντα είναι καθεστώς δοσίλογων και φιλοναζιστών… [οι οποίοι] λαμβάνουν αμερικανική βοήθεια».30 Ακόμη και ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα Phillips Talbot, παραπονέθηκε στον Maury μία εβδομάδα μετά τη βίαιη αλλαγή εξουσίας, λέγοντας πως το πραξικόπημα των ΗΠΑ αποτελούσε «βιασμό της Δημοκρατίας». Παρατήρηση στην οποία ο Maury ανταπάντησε, λέγοντας: «Πως μπορείς να βιάσεις μία πόρνη;».31
Εξαιτίας της άμεσης εμπλοκής των ΛΟΚ, το «ελληνικό» πραξικόπημα χαρακτηρίστηκε «πραξικόπημα Gladio». Σε μία μόνο άλλη χώρα, συγκεκριμένα στην Τουρκία, υπήρξε παρόμοια ανάμιξη παραστρατιωτικών σε πραξικοπήματα. Στην Ιταλία, το δίκτυο της GΙadio πραγματοποίησε ένα «σιωπηρό πραξικόπημα» τον Ιούνιο του 1964 όταν ο έμπιστος της CIA στρατηγός De Lorenzo κατά την Επιχείρηση Solo εισήλθε στη Ρώμη με άρματα, τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού, τζιπ και εκτοξευτές χειροβομβίδων, ενώ οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ διενεργούσαν άσκηση μεγάλης κλίμακας στην περιοχή, κινήσεις που ανάγκασαν τους Σοσιαλιστές να παραιτηθούν σιωπηρά από τις υπουργικές τους θέσεις. Ο Αμερικανός ιστορικός Bernard Cook σωστά επεσήμανε ότι «το σχέδιο Solo ομοιάζει με το μετέπειτα Προμηθεύς που χρησιμοποίησε ο Συνταγματάρχης Γεώργιος Παπαδόπουλος το 1967 για να εγκαθιδρύσει στρατιωτική κυβέρνηση στην Ελλάδα. Με πρόθεση την αποσταθεροποίηση της Ιταλίας για να παρεμποδιστεί η πρόοδος της Αριστεράς, το σχέδιο δεν ήταν τίποτα περισσότερο από «αντιγραφή καρμπόν της Gladio»».32 Και ο ειδικός σε στρατιωτικά θέματα Collin συμφωνεί πως «αυτό που είχε στο μυαλό του ο De Lorenzo ήταν ένα σχέδιο στην τεχνική του πλευρά παρόμοιο με αυτό που πετυχημένα εξετέλεσε λίγα χρόνια αργότερα ο Συνταγματάρχης Παπαδόπουλος στην Ελλάδα».33
Η ελληνική χούντα σταθεροποίησε την εξουσία της με καθεστώς φυλακίσεων και βασανιστηρίων, που όμοιό του δεν είχε δει η Δυτική Ευρώπη από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.34 Ο αστυνόμος Βασίλης Λάμπρου, επικεφαλής της Εθνικής Ασφάλειας στην Αθήνα, συνήθιζε να κομπορρημονεί: «Είμαστε όλοι δημοκράτες εδώ. Όποιος έρχεται εδώ, μιλάει. Δεν χαλάτε τι επιδόσεις μας». Ο σαδιστής βασανιστής έκανε σαφές στα θύματά του: «Εμείς είμαστε η Κυβέρνηση, εσείς είστε ένα τίποτα. Η Κυβέρνηση δεν είναι μόνη. Πίσω από την Κυβέρνηση είναι οι Αμερικανοί». Αν είχε κέφια, ο Βασίλης εξέθετε και την άποψή του για την παγκόσμια πολιτική κατάσταση: «Ο κόσμος χωρίζεται σε δύο μέρη, στους Ρώσους και στους Αμερικανούς. Εμείς είμαστε οι Αμερικανοί. Να είστε ευγνώμονες που απλώς σας βασανίσαμε λίγο. Στη Ρωσία θα σας είχαν σκοτώσει».35
Η ιταλική Δεξιά και ο μυστικός στρατός της είχαν εντυπωσιαστεί για την αποτελεσματικότητα με την οποία οι Έλληνες συνταγματάρχες σε συνεργασία με τη CIA είχαν καταβάλει την Αριστερά. Τον Απρίλιο του 1968, οι Έλληνες συνταγματάρχες κάλεσαν περίπου 50 Ιταλούς Δεξιούς, συμπεριλαμβανομένου του περιβόητου τρομοκράτη Stefano Delle Chiaie να έλθουν στην Ελλάδα να δουν την κατάσταση από κοντά. Με την επιστροφή τους στην Ιταλία οι μυστικοί κλιμάκωσαν τη βία, και άρχισαν να τοποθετούν βόμβες σε δημόσιους χώρους σκοτώνοντας και ακρωτηριάζοντας εκατοντάδες ανθρώπων, για τις οποίες κατηγόρησαν τους Ιταλούς κομμουνιστές. Η ελληνική χούντα εντυπωσιάστηκε με τον τρόπο που οι Ιταλοί φίλοι τους ωθούσαν την κατάσταση στη χώρα σε πραξικόπημα και στις 15 Μαΐου 1969 ο Παπαδόπουλος έστειλε συγχαρητήριο τηλεγράφημα: «Η Εξοχότητά Του ο Πρωθυπουργός παρατηρεί πως οι προσπάθειες που γίνονται εδώ και κάποιο διάστημα στην Ιταλία από την Εθνική Ελληνική Κυβέρνηση αρχίζει να φέρνει αποτελέσματα».36
Το 1974, η στρατιωτική δικτατορία κατέρρευσε αφενός εξαιτίας της ανυπαρξίας εσωτερικής υποστήριξης και αφετέρου εξαιτίας της εμπλοκής των συνταγματαρχών σε μια εξωτερική ιμπεριαλιστική περιπέτεια, όταν το 1974 οργάνωσαν πραξικόπημα στην Κύπρο με στόχο να αντικαταστήσουν τη νόμιμη κυβέρνηση του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου με ένα καθεστώς που θα ελεγχόταν από τη χούντα και, στη συνέχεια, να προσαρτήσουν την Κύπρο. Η Τουρκία, με πρόσχημα το πραξικόπημα, εισέβαλε στρατιωτικά και επέβαλε την κατοχή της στη μισή Κύπρο. Οι συνταγματάρχες συνελήφθησαν, παραπέμφθηκαν σε δίκη και το 1975 ο Παπαδόπουλος καταδικάστηκε σε θάνατο με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας, ετυμηγορία που αργότερα μετατράπηκε σε ισόβια δεσμά. Η ελληνική μοναρχία καταργήθηκε με δημοψήφισμα και εγκρίθηκε νέο σύνταγμα.
Το Δίκτυο «Κόκκινη Προβιά» Αποκαλύπτεται
Μετά την ανατροπή της δικτατορίας, ο Ανδρέας Παπανδρέου επέστρεψε στην Ελλάδα και πήρε ενεργό μέρος στην πολιτική. Δημιούργησε το ΠΑΣΟΚ (Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό κίνημα), κέρδισε τις εκλογές του 1981 και σχημάτισε την πρώτη σοσιαλιστική κυβέρνηση στην ελληνική μεταπολεμική ιστορία. Την ίδια χρονιά η Ελλάδα έγινε πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (τότε ΕΟΚ), αλλά ο Παπανδρέου διατήρησε το ριζοσπαστικό του ύφος και επανειλημμένα απείλησε να αποσύρει την Ελλάδα από το ΝΑΤΟ (πράγμα που δεν έκανε ποτέ). Έξι χρόνια πριν από το θάνατό του, ο Ανδρέας Παπανδρέου έγινε μάρτυρας της αποκάλυψης του δικτύου της Gladio στην Ιταλία και υπήρξε ο πρώτος πολιτικός άλλης χώρας που επιβεβαίωσε πως ανάλογη παραστρατιωτική οργάνωση υπήρχε και στη χώρα του… Μετά απ’ αυτό, το σκάνδαλο ξεπέρασε τα όρια της Ιταλίας και έφερε σε δύσκολη θέση τις κυβερνήσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη. Στις 30 Οκτωβρίου 1990, ο Ανδρέας Παπανδρέου δήλωσε στην ελληνική εφημερίδα Τα Νέα πως το 1984 και ενώ ήταν πρωθυπουργός ανακάλυψε ότι στην Ελλάδα δρούσε ένας μυστικός στρατός του ΝΑΤΟ, παρόμοιος με τον ιταλικό της Gladio, για τον οποίο είχε δώσει εντολή να διαλυθεί. Ο πρώην Υπουργός Άμυνας Νίκος Κουρής επιβεβαίωσε πως ο ελληνικός μυστικός στρατός υπήρξε επιχειρησιακός σε ολόκληρη τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Όπως είπε ο Κουρής: «Η δική μας υπόγεια παραστρατιωτική οργάνωση ξεκίνησε το 1955, με τις επαφές μεταξύ του επικεφαλής των ελληνικών μυστικών υπηρεσιών και τη CIA. Όταν έμαθα για την ύπαρξη αυτής της απαράδεκτης συμφωνίας… πληροφόρησα τον Ανδρέα Παπανδρέου… και δόθηκε η διαταγή να τερματιστεί η Επιχείρηση Κόκκινη Προβιά».37
Ακολούθησαν, το 1990, επίμονες εκκλήσεις της αντιπολίτευσης για τη διενέργεια κοινοβουλευτικής έρευνας για τον μυστικό στρατό, αλλά αγνοήθηκαν από την εν ενεργεία συντηρητική κυβέρνηση του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας. Ο Yπουργός Άμυνας Ιωάννης Βαρβιτσιώτης αναγκάστηκε να επιβεβαιώσει ενώπιον της Βουλής πως οι πληροφορίες που εξέθεσε ο Παπανδρέου ήταν σωστές και πως η CIA είχε πράγματι στήσει απόρρητο δίκτυο με την ονομασία Κόκκινη Προβιά, που λεγόταν ότι «διαλύθηκε το 1988».38 Όμως ο Έλληνας Υπουργός Δημόσιας Τάξης Γιάννης Βασιλειάδης τόνισε πως η αστυνομία δεν επρόκειτο να ερευνήσει «φαντασιώσεις», συνδέοντας την Επιχείρηση Κόκκινη Προβιά με την εγχώρια τρομοκρατία. Όπως πολλοί άλλοι στην Ευρώπη, ο υπουργός στις απαντήσεις του προς τους δημοσιογράφους έδωσε έμφαση στην αποστολή μετόπισθεν αγώνα του ελληνικού μυστικού στρατού, ενώ κατηγορηματικά αρνήθηκε αυτήν του εσωτερικού ελέγχου. «Η Κόκκινη Προβιά ήταν ένα από τα 50 σχέδια του ΝΑΤΟ που προέβλεπαν αντίσταση σε περίπτωση που μία χώρα θα κατείχετο από τον εχθρό. Προέβλεπε κρυψώνες όπλων και αξιωματικούς που θα σχημάτιζαν τον πυρήνα του ανταρτοπολέμου. Με άλλα λόγια, υπήρξε εθνικά δικαιολογημένη ενέργεια».39
Παρ’ όλα αυτά, καθώς οι εκκλήσεις για εξέταση του ζητήματος εντείνονταν, ο Υπουργός Άμυνας Ιωάννης Βαρβιτσιώτης τόνισε πως δεν υπήρχε ανάγκη για κοινοβουλευτική έρευνα του ελληνικού μυστικού στρατού, διότι τη λεπτή αυτή υπόθεση θα ανελάμβανε ο ίδιος στο υπουργείο του. Ο Βαρβιτσιώτης εμπιστεύτηκε την εκρηκτική έρευνα σε έναν στρατηγό που είχε υπηρετήσει στο ΝΑΤΟ και ως στρατιωτικός ακόλουθος στην Ουάσινγκτον. Έτσι, πριν ακόμα ολοκληρωθεί η αναφορά σχετικά με το θέμα, ο Βαρβιτσιώτης ήταν σε θέση να διαβεβαιώσει τους συνυπουργούς του ότι «η κυβέρνηση δεν έχει να φοβάται τίποτα».40
Πηγή: NATO’S SECRET ARMIES: Operation Gladio and Terrorism in Western Europe (Frank Cass, London, 2005).
Ο DANIEL GANSER είναι ανώτερος ερευνητής στο Κέντρο Μελετών Ασφάλειας στο Ομοσπονδιακό Ίδρυμα Τεχνολογίας (ETH) της Ζυρίχης, Ελβετία.
H Ελλάδα υπήρξε η πρώτη χώρα στην οποία εκδηλώθηκε η αμερικανική ανάμιξη κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου κατ’ εφαρμογή της αμερικανικής στρατηγικής για την αντιμετώπιση του κομμουνισμού σε παγκόσμια κλίμακα.
Για την επάνδρωση του στρατού αυτού, που είχε ως στόχο τους κομμουνιστές και τους σοσιαλιστές, εξαιρούνταν «σχεδόν όλοι όσοι είχαν ιδέες και απόψεις που κυμαίνονταν από μετριοπαθείς συντηρητικές έως αριστερές.
Η CIA επένδυσε εκατομμύρια δολάρια στον μυστικό ελληνικό στρατό και κατασκεύασε ολόκληρο δίκτυο καταφυγίων και κέντρων εκπαίδευσης κοντά στο βουνό Όλυμπος…
Τότε ακούστε με, κύριε πρέσβη, γαμάμε τη βουλή και το Σύνταγμά σας. Η Αμερική είναι ελέφαντας. Η Κύπρος είναι ψύλλος. Η Ελλάδα είναι ψύλλος. Αν αυτοί οι δύο ψύλλοι συνεχίσουν να ενοχλούν τον ελέφαντα, ο ελέφαντας μπορεί να τους συντρίψει με την προβοσκίδα του, μια και καλή…
1 Mackenzie, W. J. M.: History of the Special Operations Executive. Britain and the resistance in Europe (Λονδίνο: British Cabinet Office, 1948), σελ. 703. Αδημοσίευτο πρωτότυπο του Public Records Office στο Λονδίνο, αναμένεται δημοσίευση του Frank Cass.
2 Mackenzie: History of the Special Operations Executive, σελ. 722-723.
3 Ο Βρετανός δημοσιογράφος της Guardian Peter Murtagh έχει γράψει για την προδοσίας της ελληνικής αντίστασης και της υπονόμευσης της Ελληνικής Δημοκρατίας από τους Αγγλοσάξωνες κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Το βιβλίο του (The Rape of Greece. TheKing, the Colonels, and the Resistance, Λονδίνο: Simon & Schuster, 1994, σελ. 29) βασίζεται σε προσφάτως δημοσιοποιηθέντα έγγραφα και συνεντεύξεις με διάφορους Αμερικανούς και Βρετανούς διπλωμάτες και υπαλλήλους της CIA.
4 Ανώνυμο: «Spinne unterm Schafsfell. In Sudeuropa war die Guerillatruppe besonders aktiv – auch bei den Militarputschen in Griechenland und der Turkei?» (στο γερμανικό περιοδικό Der Spiegel, τεύχος 48, 26/11/1990). Καθώς και Leo MullerL: Gladio. Das Erbe des Kalten Krieges. Der NATO Geheimbund und sein deutscher Vorlaufer (Αμβούργο: Rowohlt, 1991), σελ. 55.
5 Murtagh, Rape, σελ. 30.
6 Ο.π., σελ. 24. Βλ. επίσης για μια σύγκριση το Concise History of Greece (Cambridge University Press, 1992), από τον Καθηγητή Richard Clogg, όπου υποστηρίζεται πως «η αστυνομία έκανε επίδειξη δύναμης πυρός στην πλατεία Συντάγματος, με αποτέλεσμα 15 νεκρούς». (σ. 137).
7 William Blum: Killing Hope: US Military and CIA interventions since World War II (Maine: Common Courage Press, 1995), σελ. 36.
8 Murtagh, Rape, σελ. 39.
9 Blum, Killing Hope, σελ. 38.
10 Muller, Gladio, σελ. 55. Και Jens Mecklenburg (ed), Gladio: Die geheime Terrororganisation der Nato (Bερολίνο: Elefanten Press, 1997), σελ. 19.
11 Jacques Baud : Encyclopidie du renseignement et des services secrets (Παρίσι: Lavauzelle, 1997), σελ. 546.
12 Murtagh, Rape, σελ. 41
13 Philip Agee και Louis Wolf, Dirty Work: The CIA in Western Europe (Secaucus: Lyle Stuart Inc., 1978), σελ. 154.
14 Agee, Dirty Work, σελ. 155 και 156.
15 Agee, ο.π.
16 Murtagh, Rape, σελ. 41.
17 Αυστριακό πολιτικό περιοδικό Zoom, Τεύχος 4/5, 1996, Es muss nicht immer Gladio sein. Attentate, Waffenlager, Erinnerungslucken, σελ. 73
18 Murtagh, Rape, σελ. 43.
19 Murtagh, Rape, σελ. 44.
20 Murtagh, Rape, σελ. 71.
21 Blum, Killing Hope, σελ. 216
22 Ανώνυμο: Spinne unterm Schafsfell. In Sudeuropa war die Guerillatruppe besonders aktiv – auch bei den Militarputschen in Griechenland und der Turkei? (περιοδικό Der Spiegel, Τεύχος 48, 26/11/1990).
23 Murtagh, Rape, σελ. 90.
24 Murtagh, Rape, σελ. 90
25 Murtagh, Rape, σελ. 71
26 Quoted in Blum, Killing Hope, σελ. 217.
27 Προαναφερόμενο έργο., σελ. 218.
28 Murtagh, Rape, σελ. 114.
29 Murtagh, Rape, σελ. 118
30 Christopher Simpson, Blowback: America’s Recruitment of Nazis and its Effects on the Cold War (Λονδίνο: Weidenfeld and Nicolson, 1988), σελ. 81
31 Agee, Dirty Work, σελ. 154
32 Bernard Cook, The Mobilisation of the Internal Cold War in Italy. στο History of European Ideas. Τόμ. 19, 1994, σελ. 116. Ο Cook έχει εισαγωγικά στο «a carbon copy of Gladio» διότι αναφέρεται στο έργο του Paul Grinsborg, A History of Contemporary Italy: Society and Politics,1943-1988 (Nέα Υόρκη: Penguin, 1990), σελ. 277.
33 Richard Collin, The De Lorenzo Gambit: The Italian Coup Manque of1964 (Beverly Hills: Sage, 1976), σελ. 40.
34 Amnesty International, Torture in Greece: The First Toturer’s Trial in 1975 (Λονδίνο 1977). Passim. Επίσης, Blum, Killing Hope (σελ. 218-220) και Murtagh, Rape (σελ. 1-9).
35 Murtagh, Rape (σελ. 6).
36 Jean-Francois Brozzu-Gentile, L’ affaire Gladio (Παρίσι: Editions Albin Michel, 1994), σελίδες 41, 42 και 90. Ο Gentile αναφέρει πως η βρετανική ημερήσια εφημερίδα The Observerδημοσίευσε στις 15/5/1969 το τηλεγράφημα των Ελλήνων Συνταγματαρχών στους Ιταλούς φίλους τους. Αναφορά στην επίσκεψη των Ιταλών φασιστών (που συνδέονται με τη Gladio) στους Έλληνες Συνταγματάρχες υπάρχει επίσης στο Πόρισμα της ιταλικής κοινοβουλευτικής επιτροπής σχετικά με τη Gladio και τις δολοφονικές ενέργειες: Senato della Repubblica. Commissione parlamentare d’ inchiesta sul terrorismo in Italia e sulle cause della mancata individuazione dei responsabiliy delle stragi: II terrorismo, le stragi ed il contesto storico politico. Redatta dal presidente della Commissione, Senatore Giovanni Pellegrino. Ρώμη 1995 (σελ. 206).
37 Gentile, Gladio, σελ. 137.
38 John Palmer, Undercover NATO Group «may have had terror links». Στη βρετανική ημερήσια εφημερίδα The Guardian, 10 Νοεμβρίου 1990
39 Υπηρεσία Διεθνών Ειδήσεων του Associated Press, 14 Νοεμβρίου 1990.
40 Ανώνυμο: “Spinne unterm Schafsfell. In Sudeuropa war die Guerillatruppe besonders aktiv – auch bei den Militarputschen in Griechenland und der Turkei?“ (περιοδικό Der Spiegel, Τεύχος 48, 26/11/1990).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου