Στο τραπέζι το «σκληρό» πακέτο για τις εργασιακές σχέσεις

Του Στέλιου Παπαπέτρου από τη Ναυτεμπορική. Επίθεση στο εργατικό δίκαιο από Σεπτέμβρη

Για σήμερα είναι προγραμματισμένη η δεύτερη και ουσιαστική συνεδρίαση της επιτροπής εμπειρογνωμόνων που έχει συσταθεί από τον υπουργό Εργασίας Γιώργο Κατρούγκαλο, για την υποβολή πορίσματος με βάση τις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές στη λειτουργία των συνδικάτων και στις εργασιακές σχέσεις.

Η επιτροπή, που θα συνεδριάσει στο Άμστερνταμ, καλείται να συνθέσει πόρισμα που θα αφορά στον σκληρό πυρήνα των εργασιακών σχέσεων και της λειτουργίας των συνδικάτων στην Ελλάδα, όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί τις τέσσερις τελευταίες δεκαετίες.

Tι περιλαμβάνει η ατζέντα 

Το βασικό πλαίσιο της πρότασης των εκπροσώπων των θεσμών για τις αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις συγκροτείται πάνω στους εξής άξονες: 

α) αλλαγή του συνδικαλιστικού νόμου 1264/1982 ο οποίος διέπει τη λειτουργία των συνδικάτων ιδιωτικού και δημόσιου τομέα 

β) αλλαγή του τρόπου λήψης των αποφάσεων για απεργίες, κυρίως από τα πρωτοβάθμια σωματεία 

γ) περιορισμό της προστασίας που παρέχει το ισχύον θεσμικό πλαίσιο στους συνδικαλιστές 

δ) δραστικό περιορισμό των ημερών αδείας για συνδικαλιστική δράση 

ε) αλλαγή του νόμου για τις ομαδικές απολύσεις 

στ) κατάργηση της απαγόρευσης για lock out. 

Στελέχη του υπουργείου Εργασίας αναφέρουν ότι στο θέμα των ομαδικών απολύσεων οι εκπρόσωποι των θεσμών εστιάζουν την προσοχή τους κυρίως στον περιορισμό του θεσμικού ρόλου που εξακολουθεί να έχει το υπουργείο Εργασίας στη λειτουργία του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας (σύμφωνα με τη σχετική απόφαση της 22/1/2014). 

Ουσιαστικά οι εκπρόσωποι των θεσμών δεν συμφωνούν με τη συμμετοχή ή την παρέμβαση οποιασδήποτε δημόσιας αρχής του ελληνικού κράτους στα θέματα των ομαδικών απολύσεων. 

Μάλιστα επισημαίνουν ότι από την άποψη του συγκριτικού δικαίου σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης -με εξαίρεση την Ελλάδα, την Ολλανδία και την Ισπανία- ουδέποτε οι ομαδικές απολύσεις υπήχθησαν σε καθεστώς διοικητικής παρέμβασης και προέγκρισης. 

Ανατροπές στην αγορά εργασίας 

Τα ίδια στελέχη του υπουργείου Εργασίας εκτιμούν ότι από το 2010 έως σήμερα έχουν επέλθει σοβαρότατες ανατροπές στην αγορά εργασίας και το ισχύον θεσμικό πλαίσιο έχει διαμορφώσει νέους όρους ευελιξίας οι οποίοι δεν χρειάζονται περαιτέρω αλλαγές. 

Μάλιστα επισημαίνουν με έμφαση ότι η ελληνική αγορά εργασίας έχει πρωτόγνωρη και εντυπωσιακή κινητικότητα. Προς τούτο επισημαίνουν χαρακτηριστικά ότι «αθροιστικά για την περίοδο Ιανουάριος - Δεκέμβριος 2015 οι αναγγελίες προσλήψεων ανήλθαν στις 1.809.552 θέσεις εργασίας και οι αποχωρήσεις έφτασαν τις 1.709.852, εκ των οποίων οι 1.004.705 ήταν αποτέλεσμα καταγγελιών συμβάσεων αορίστου χρόνου ή λήξεων συμβάσεων ορισμένου χρόνου και οι 705.147 οικειοθελείς αποχωρήσεις». 

Τι ισχύει σε άλλες χώρες 

Στη Γαλλία το καθεστώς της διοικητικής προέγκρισης των απολύσεων από τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες υπήρχε έως το 1986, αλλά στη συνέχεια καταργήθηκε (30-12-1986). Από τότε η εργοδοτική υποχρέωση έναντι του Δημοσίου συνίσταται, ανάλογα με τον αριθμό των απολύσεων, είτε στη γνωστοποίηση εκ των υστέρων, είτε στην κοινοποίηση εκ των προτέρων των σχεδιαζόμενων απολύσεων και σε κάθε περίπτωση μέχρι την προηγούμενη της ημέρας που θα πραγματοποιηθεί η πρώτη συνάντηση διαβούλευσης του εργοδότη με τους εκπροσώπους των εργαζομένων. 

Στην Πορτογαλία το υπουργείο Εργασίας λαμβάνει μέρος στις διαπραγματεύσεις εργοδοτών - εκπροσώπων εργαζομένων, ελέγχοντας το διαδικαστικό μέρος και εάν εντός 20 ημερών δεν καρποφορήσουν οι διαπραγματεύσεις των δύο πλευρών, τότε ο εργοδότης μπορεί να προχωρήσει ελεύθερα σε απολύσεις. 

Στη Γερμανία η αναγγελία των ομαδικών απολύσεων στην αρμόδια δημόσια αρχή έχει σαν σκοπό, σύμφωνα με τη γερμανική νομική επιστήμη, να δώσει τη δυνατότητα να λάβει τα κατάλληλα μέτρα ώστε να αποφύγει την ανεξέλεγκτη επέκταση της ανεργίας. Η δημόσια γερμανική αρχή δεν μπορεί να εμποδίσει τις απολύσεις, αλλά μπορεί να τις καθυστερήσει