Κανονικά το πετυχημένο “κλείσιμο των βιβλίων προσφορών” με τις προσφορές ενδιαφερόμενων να αγοράσουν ρημαδομετοχές των ελληνικών ρημαδοτραπεζών θα έπρεπε να καθιερωθεί σαν εθνική γιορτή. Μπορεί να είναι η τρίτη στη σειρά “ανακεφαλαιοποίησή” τους, αλλά γιατί να μην είναι η τρίτη και μακρύτερη;
Στις καχύποπτες μύτες μας η υπόθεση αυτή βρωμάει. Με τιμές μετοχών που κυλούσαν στο χώμα μιας χούφτας σεντς το κομμάτι οι άλλοτε “τεφαρίκια” κερδοφορίας ελληνικές τράπεζες θα έπρεπε να εκτιμηθούν λογικά σαν σκουπίδια. Και είναι. Ωστόσο υπάρχουν πάντα αυτοί που έχουν τον τρόπο τους να βγάζουν μεγάλα κέρδη απ’ τα χρηματοπιστωτικά σκουπίδια. Έτσι οι ελληνικές τράπεζες, με την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου που έκαναν, μάζεψαν 3,5 με 4 δισ. ευρώ, και άλλα 3,5 δισ. μέσω της μετατροπής ομολόγων (δηλαδή δανεικών) σε μετοχές.
Φυσικά μπορεί να αναρωτηθεί κανείς τι είδους είναι αυτοί οι “επενδυτές” που έχουν πολλούς παράδες και αγοράζουν μετοχές σκουπίδια. Τα “καλύτερα παιδιά” είναι! Κάπου πολύ ψιθυριστά, και σε άρθρο που δεν αφορούσε την εθνικά υπερήφανη 3η ανακεφαλαιοποίηση των 4 “συστημικών” αλλά τα βάσανα διάφορων μικρότερων (μεταξύ τους και κάποιες συνεταιριστικές) που επίσης πρέπει να μαζέψουν ζεστό χρήμα (ανάλογο με τα κυβικά τους) κάποιοι μπορεί να διάβασαν το εξής:
... Έπειτα από 7 χρόνια ύφεσης και δραματικής μείωσης της αξίας των περιουσιακών στοιχείων αλλά και μεγάλης μείωσης των εισοδημάτων είναι εξαιρετικά δύσκολο να βρεθούν νέα κεφάλαια. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και οι μεγάλες συστημικές τράπεζες δυσκολεύτηκαν να συγκεντρώσουν τα απαιτούμενα κεφάλαια και να αναγκάστηκαν να απευθυνθούν ακόμα και σε hedge funds χαμηλής ποιότητας...[1]
Ούτε που θέλουμε να φανταστούμε τι σόι είναι αυτά τα hedge funds “χαμηλής υποστάθμης”... Ούτε που θέλουμε να σκεφτούμε πως όλοι οι μαφιόζοι του ντουνιά αγόρασαν μετοχές ελληνικών τραπεζών... Στο κάτω κάτω τη δουλειά τους κάνουν. Ξεπλένουν και κερδίζουν. Πόσο χαμηλότερα απ’ το κοντά στο μηδέν να πέσουν οι τιμές των εν λόγω μετοχών; Κάποτε θα ανέβουν (ακόμα και με “κόλπα”). Οπότε θα πουλήσουν και θα διπλασιάσουν ή τριπλασιάσουν το “αρχικό κεφάλαιό” τους. Πράγματι, οι ελληνικές τράπεζες αποδείχθηκαν ταμάμ για “αρπαχτές”.
Τέλος καλό όλα καλά λοιπόν. Με αυτήν την 3η ανακεφαλαιοποίηση το μετοχολόγιο των ελληνικών τραπεζών φαίνεται να γέρνει προς τους ιδιώτες ιδιοκτήτες [2] κι αυτό, μεταξύ άλλων, σημαίνει ότι το όνειρο / υπόσχεση του κυβερνοσύριζα για “κρατικοποίησή τους” αποδεικνύεται χίμαιρα. Μικρό το κακό: εδώ άλλα κι άλλα...
Όμως υπάρχουν άλλα ζητήματα, που ξεπερνούν τα όρια του “σκανδάλου”, για να χρησιμοποιήσουμε την δημαγωγική αργκώ. Αν δεν κάνουμε λάθος για την προηγούμενες (1η και 2η) ανακεφαλαιοποιήσεις το ελληνικό κράτος είχε δανειστεί 40 δισ. (απ’ το τ.χ.σ.) και είχε αγοράσει πολλές μετοχούλες ελληνικών τραπεζών, γινόμενο ουσιαστικά (αν και όχι τυπικά) ο βασικός μέτοχος / ιδιοκτήτης τους... Όμως με την καταβαράθρωση των μετοχών τους αυτά τα λεφτά “χάθηκαν”. “Εξατμίστηκαν” όπως ακριβώς “εξατμίστηκαν” τα λεφτά πάμπολλων φρενιασμένων μικροαστών που αγόραζαν μετοχές στα τέλη της δεκαετίας του ‘90, κι έμειναν μετά “με τα χαρτιά στο χέρι” - για να μην πούμε τίποτα χειρότερο. Θεωρητικά, εάν το τ.χ.σ. (σαν δανειστής του ελληνικού κράτους για την αγορά τραπεζικών μετοχών) κρατήσει για χρόνια τα “χαρτιά”, και τα “χαρτιά” ανέβουν, μπορεί αυτά τα 40 δισ. (ή ένα μεγάλο μέρος τους) να ξαναεμφανιστούν. Αλλά αυτή η μακρόχρονη “επένδυση” δεν είναι καθόλου βέβαιη. Το βέβαιο είναι τα 40 δισ. που το ελληνικό κράτος έχει γράψει στο “δημόσιο χρέος” του έγιναν τώρα καπνός. Ή, πιο σωστά, “πήγαν αλλού” κατά ένα ποσοστό τους σίγουρα. Σε καλή μεριά... Πώς έγινε αυτό το μαγικό και ξαναμεταφέρθηκε “δημόσιο χρήμα” σε ιδιωτικές τσέπες;
Η έκθεση της ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας που επέβαλε την 3η ανακεφαλαιοποίηση ανέδειξε τις “τρύπες” στους ισολογισμούς των 4 “συστημικών” τον Ιούνιο του 2015, τρύπες που προφανώς δημιουργήθηκαν μετά την προηγούμενου ανακεφαλαιοποίηση. Πρόκειται για τα περιβόητα “κόκκινα δάνεια”. Η καταγραφή έδειξε τα εξής:
- πειραιώς: 2,3 δισ. ευρώ “μέσα” από δάνεια σε επιχειρήσεις, 900 μύρια από δάνεια σε ιδιώτες, κυρίως στεγαστικά.
- εθνική: 1,4 δισ. ευρώ “μέσα” από δάνεια σε επιχειρήσεις, 900 μύρια από δάνεια σε ιδιώτες, κυρίως στεγαστικά.
- eurobank: 1 δισ. ευρώ “μέσα” από δάνεια σε επιχειρήσεις, 900 μύρια από δάνεια σε ιδιώτες, κυρίως στεγαστικά.
- alpha: 900 μύρια “μέσα” από δάνεια σε επιχειρήσεις, 800 μύρια από δάνεια σε ιδιώτες, κυρίως στεγαστικά.
Αφού ένα ποσό πάνω από 5,5 δισ. πήγε σε “θαλασσοδάνεια” που θεωρούνται μη εισπράξιμα, αυτό σημαίνει ότι πάνω από 5,5 δισ. του ρευστού της 2ης ανακεφαλαιοποίησης (δηλαδή των 40 δισ....) πήγαν σε επιτήδειες τσέπες, εδώ κι εκεί. Κι αυτό θα πρέπει να θεωρηθεί προσωρινός απολογισμός, καθώς κάθε στιγμή είναι μια υπέροχη ευκαιρία για καινούργια “κανόνια”.
Έχουμε μπει κιόλας στον μαγικό κόσμο των “κόκκινων δανείων” και της διαχείρισής τους - τον εφιάλτη πολλών που πήραν στεγαστικά και δεν μπορούν πια να πληρώνουν τις δόσεις. Το σύνθημα κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη είναι σωστό πέρα για πέρα. Αλλά ίσως δεν είναι εντελώς ακριβές, αν και αυτό δεν θα πρέπει να επηρρεάσει την στοχοθεσία του όποιου κινήματος υπεράσπισης του “πρώτου” (και μοναδικού) σπιτιού ανθρώπων που έχουν πέσει στα σκοινιά [3].
Υπό τις καινούργιες μετοχικές συνθέσεις (και λογικά συνθέσεις δ.σ.) οι ελληνικές τράπεζες δεν αποκλείεται να συνεχίσουν αυτό που είχαν ήδη ξεκινήσει αλλά διέκοψαν, ίσως για να αποφύγουν την κατακραυγή, ίσως για άλλους λόγους που δεν ξέρουμε: να πουλάνε “πακέτα” μη εισπράξιμων δανείων σε γκάγκστερ funds, που είναι διατεθειμένα (και νομικά καλυμμένα) να χρησιμοποιήσουν ανορθόδοξες μεθόδους για την είσπραξη ενός ποσοστού τουλάχιστον απ’ αυτά [4]. Το ενδιαφέρον είναι ότι οι τράπεζες πουλάνε (ή θα πουλήσουν) αυτά τα “κόκκινα δάνεια” όχι στην “ονομαστική τιμή” τους (δηλαδή στο ποσό που οφείλεται) για να ρεφάρουν, αλλά σε τιμές 15% ή και χαμηλότερες. Για να το κάνουμε λιανά: αν από ένα δάνειο “κόκκινο” η Χ τράπεζα έχει λαμβάνειν 10.000 ευρώ, το πουλάει στο γκάγκστερ fund 1.500 ευρώ (ή και λιγότερο) μετρητά, και αναλαμβάνει ο καινούργιος “ιδιοκτήτης” να εισπράξει ό,τι...
Έχει θέση εδώ το απλό, ανθρώπινο ερώτημα: μα αν η τράπεζα είναι ευχαριστημένη να εισπράξει 1500 ευρώ αντί για 10.000 γιατί δεν πουλάει αυτά τα στεγαστικά δάνεια στους ίδιους τους δανειολήπτες, σ’ αυτή την τιμή, να είναι όλοι ευχαριστημένοι; Καλώς ήρθατε στον αιμοβόρο κόσμο της πολιτικής οικονομίας του κεφάλαιου!!! Καμία τράπεζα δεν πρόκειται να “πουλήσει” ένα “κόκκινο” δάνειο, π.χ. των 10.000 ευρώ (το ποσό παραδειγματικό) σε κανέναν οφειλέτη, όχι 1.500 ευρώ αλλά ούτε ακόμα και 2.000! Επειδή κρίνει (καθόλου λαθεμένα) πως αν το κάνει δεν θα ξαναπληρώσει κανένας τις δόσεις του!
Ακόμα και με οικονομική ζημιά τους, λοιπόν, οι τράπεζες προτιμούν να πουλήσουν τα “κόκκινα” δάνεια σε γκάγκστερς παρά να έχουν μεγαλύτερες εισπράξεις κάνοντας γενναία “κουρέματα” προς τους δανειολήπτες. Προέχει η ψυχο-πολιτική λειτουργία της πίστωσης, και αυτή είναι που πρέπει οπωσδήποτε να διασωθεί. Απ’ την μεριά τους οι τράπεζες δεν έχουν άδικο: “έτσι είναι”.
Όμως εκείνο που είναι προφανώς αντικοινωνικό είναι το all weather του “έτσι είναι”!
Και η αντικοινωνικότητα του all weather χρηματοπιστωτικού “έτσι είναι” αποδεικνύεται απ’ τις ίδιες τις τράπεζες. Όταν χρεωκόπησαν, και ξαναχρεωκόπησαν και ξαναχρεωκόπησαν, κανένα δ.σ. και κανένα golden ή silver στέλεχός τους δεν πήγε βαθιά στη φυλακή (όπως θα έπρεπε) κατηγορούμενο για ριψοκίνδυνες έως παράνομες τραπεζικές πρακτικές (που “έτσι ήταν”). Επικαλούμενες οι διοικήσεις γενικά κι αόριστα την “κρίση” σαν έκτακτο καιρικό φαινόμενο, την “κρίση” που βασικά ήταν η κατάρρευση της ponzi κερδοφορίας τους, έμειναν στις θέσεις τους. Στις καλοπληρωμές θέσεις τους. Κι όχι μόνο αυτό. “Διασώθηκαν” αυξάνοντας σημαντικά το περιβόητο “δημόσιο χρέος”, επιδεινώνοντας δηλαδή την θέση του μεγαλύτερου μέρους των μισθωτών του ελληνικού καπιταλισμού, αυτών ακριβώς που τώρα δεν μπορούν να ξεχρεώσουν τα στεγαστικά τους. Ας το ξαναπούμε τονισμένο: η διάσωση των ελληνικών τραπεζών συνδέεται άμεσα, οργανικά, με την δραματική επιδείνωση της κατάστασης των μισθωτών οφειλετών τους! (Αυτή η άμεση, οργανική σχέση, μπορεί να αποδειχθεί εύκολα, αρκεί να απομυθοποιηθεί η φανφάρα του “δημόσιου χρέους”). Σα να λέμε: κερατάδες και δαρμένοι!
Ε, γι’ αυτό οι “κόκκινοι” οφειλέτες που έχουν μόνο ένα κεραμίδι πάνω απ’ το κεφάλι τους πρέπει να μείνουν, επίσης, στις θέσεις τους. Στα υπνοδωμάτια και στις κουζίνες τους. Υπάρχει κι αυτό το “έτσι είναι”, που είναι bad weather· και πολύ bad mood αν ζοριστεί.
Αν, τελικά, πουληθούν “πακέτα” δανείων σε γκάγκστερ funds θα επιχειρήσουν άραγε να κάνουν εισπράξεις και από επιχειρηματικά “κόκκινα” δάνεια; Χμμμμ... Εκεί τα πράγματα δεν είναι τόσο εύκολα όσο εύκολοι φαίνονται οι συσχετισμοί δύναμης με τα στεγαστικά. Εκεί πιθανές κατασχέσεις μπορεί να αποδειχθούν “άνθρακες”. Ή, μαφίες να παρέχουν την κατάλληλη προστασία έναντι πιεστικών νέων ιδιοκτητών των δανείων.
Ποιός ξέρει; Η επιχειρηματική τάξη, τ’ αφεντικά δηλαδή, ξέρουν να κάνουν τα κουμάντα τους. ίσως να είναι ήδη μέτοχοι των τραπεζών που θα διαχειριστούν τα απλήρωτα δανεικά τους...
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1 - εφ. “καθημερινή” 29 Νοέμβρη, δυσκολίες εύρεσης κεφαλαίων για τις μικρές.
[ επιστροφή ]
2 - Ωστόσο τα στοιχεία που δίνονται είναι σκόπιμα λαθεμένα, δηλαδή προπαγανδιστικά. Γιατί δεν συνυπολογίζουν τα 5,7 δισ. που θα βάλει σ’ αυτήν την 3η ανακεφαλαιοποίηση το ελληνικό κράτος, δανειζόμενο απ’ το Τ.Χ.Σ. Απ’ αυτά το 1,425 δισ. θα είναι σε μετοχές και τα υπόλοιπα σε “ειδικά ομόλογα μετατρέψιμα σε μετοχές”. Το κακό μ’ αυτό το deal είναι αν ποτέ οι μετοχές των τραπεζών “ανέβουν”, απ’ τα 1,425 το ελληνικό κράτος / τ.χ.σ. μπορεί να ελπίζει ότι θα βγάλει κάποιο κέρδος. Απ’ τα 4,275 δισ. των ομολόγων όχι.
[ επιστροφή ]
3 - Χωρίς να θέλουμε να παίξουμε με τον πόνο κανενός, ούτε να κάνουμε τους πονηρούς, μας φαίνεται σωστό και το κάθε σπίτι που κατάσχεται καταλαμβάνεται! - απ’ τους ίδιους τους κατοίκους του, με συμπαράσταση. Αν γίνουν, τελικά, κατασχέσεις, ας απαντηθούν με καταλήψεις: είναι δίκαιο, είναι κοινωνικό.
[ επιστροφή ]
4 - Η καθεστωτική “καθημερινή”, στις 1 Δεκέμβρη, κάτω απ’ τον τίτλο ενδιαφέρον ξένων για τα “κόκκινα” δάνεια, είχε ένα χρήσιμο ρεπορτάζ, φυσικά παρουσιασμένο απ’ την πλευρά των ελληνικών τραπεζών. Σύμφωνα μ’ αυτό, και διαβάζοντας πίσω απ’ τις γραμμές, μαθαίνουμε οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται ήδη σε επαφή με “μεγάλες εταιρείες διαχείρισης κόκκινων δανείων”· αναφέρονται τα ονόματα aktua, sareb (ισπανικές και οι δύο), altamira services και credit m.
Για λόγους αποπροσανατολισμού (αυτή είναι η γνώμη μας) οι ελληνικές τράπεζες εμφανίζονται να (θέλουν να) κάνουν “θυγατρικές” μ’ αυτές τις εταιρείες, “για να προτείνουν λύσεις στους δανειολήπτες”. Παράξενο. Δεν μπορούν μόνες τους ελληνικές τράπεζες να “προτείνουν λύσεις”; Όμως εδώ κι εκεί, στο ρεπορτάζ, αναφέρεται (και όχι μόνο μια φορά) ότι στόχος αυτών των “μεγάλων εταιρειών διαχείρισης κόκκινων δανείων” είναι η αγορά αυτών των δανείων.
Αναφέρεται, τέλος, ότι η ισπανική αγορά θεωρείται πρότυπο γι’ αυτές τις κινήσεις... Και ο νοών νοείτω...
[ επιστροφή ]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου