"Κουρεύουν" τις καταθέσεις στην Κύπρο

Αναδημοσιεύουμε από τη Ναυτεμπορική. Στην Κύπρο ζούνε το ίδιο παιχνίδι που ζούμε και εμείς. "Σκληρές διαπραγματεύσεις", "καλοί και κακοί" διαπραγματευτές, "έκτακτη εισφορά" κλπ αστεία. Εδώ ληστεύουν συστηματικά εδώ και τρία χρόνια μισθούς, συντάξεις και κοινωνικό μισθό (ασφάλιση, υγεία, παιδεία) εκεί ξεκινάνε από την κλοπή της αποταμίευσης των εργαζομένων για να σώσουν τις τράπεζες. Παρασκευή μεσάνυχτα αποφασίζουν και η Κύπρος θα κυρώσει με νόμο τη φορολόγηση πριν από την Τρίτη, όταν θα ξαναλειτουργήσουν οι τράπεζες στη χώρα μετά την αργία της Καθαράς Δευτέρας.

«Κούρεμα» των καταθέσεων και κάλυψη των ζημιών για τους καταθέτες με τραπεζικές μετοχές συζητούσαν αργά τη νύχτα η Κύπρος με τους εταίρους της Ευρωζώνης και το ΔΝΤστο πλαίσιο του προγράμματος στήριξης, μέσα σε ένα κλίμα αφόρητων πιέσεων και εκβιασμών.

Η επικεφαλής του ΔΝΤ ζητούσε από την αρχή της συνεδρίασης κούρεμα των καταθέσεων της τάξης του 40%, που σημαίνει ότι οι καταθέτες στις κυπριακές τράπεζες θα είχαν απώλειες 25 δισ. ευρώ.

Ο Κύπριος Πρόεδρος, Νίκος Αναστασιάδης προειδοποίησε τους ομολόγους του ότι θα πάρει την κυπριακή αντιπροσωπεία και θα φύγει, ακολούθησαν επαφές με την καγκελάριο Μέρκελ και τελικά ξεκίνησε εκ νέου η διαπραγμάτευση με άλλους λιγότερο δυσβάσταχτους όρους.

Η γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ, ζητούσε πιεστικά το κούρεμα των καταθέσεων, ενώ τη «σιγοντάριζαν» η Γερμανία,  η Φινλανδία  και η Ολλανδία.

Η τελική πρόταση που βρισκόταν στο τραπέζι στη διάρκεια της νύχτας προέβλεπε: 1) μια φορολόγηση των τόκων των καταθέσεων της οποίας το ακριβές ποσοστό θα προσδιοριστεί και 2)μια έκτακτη εισφορά κάτω του 10% επί του κεφαλαίου των καταθέσεων, η οποία θα είναι κλιμακωτή ανάλογα με το ποσό. Η εισφορά αυτή δημιουργεί και το μεγάλο πρόβλημα  γιατί στην ουσία πρόκειται για «κούρεμα» προτάθηκε από την κυπριακή πλευρά σε μια προσπάθεια θα αποφύγει τα χειρότερα, ενώ οι απώλειες θα αντισταθμιστούν με μετοχές του τραπεζικού ιδρύματος. Φυσικά, η αντιστάθμιση αυτή είναι σχετική γιατί οι μετοχές ενέχουν ρίσκο λόγω των διακυμάνσεων της τιμής τους στο χρηματιστήριο.

Οι διαφορετικές προσεγγίσεις για το πώς θα επιλυθεί το πρόβλημα μετέτρεψαν τη χθεσινή μαραθώνια συνεδρίαση του Εurogroup, στις Βρυξέλλες, σε πραγματικό θρίλερ, ανάλογο εκείνου που βίωσε η χώρα μας τους προηγούμενους μήνες.

Ο Κύπριος Πρόεδρος, Νίκος Αναστασιάδης, πέρασε τη χθεσινή νύχτα δίπλα στην αίθουσα της συνεδρίασης, ενώ είδε χωριστά όλους τους κορυφαίους κοινοτικούς αξιωματούχους, όπως τους προέδρους των τριών θεσμικών οργάνων (Βαν Ρόμπεϊ, Μπαρόζο, Σουλτς, Ντράγκι) της Ε.Ε., την επικεφαλής του ΔΝΤ. Κριστίν Λαγκάρντ, καθώς και Ευρωπαίους ηγέτες, κυρίως την καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ, την οποία συνάντησε δύο φορές, αλλά και τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Η «κόκκινη γραμμή» του Προέδρου της Κύπρου ήταν το κούρεμα των ανασφάλιστων καταθέσεων (πάνω από 100.000 ευρώ), καθιστώντας σαφές ότι, εάν δεχόταν κάτι τέτοιο, θα ήταν σαν να υπέγραφε την διάλυση του τραπεζικού συστήματος της Κύπρου. Επιπλέον, κάτι τέτοιο θα κλόνιζε την εμπιστοσύνη των καταθετών σε όλες τις χώρες της Ευρωζώνης, αφού η περίπτωση της Κύπρου θα αποτελούσε προηγούμενο.

Το κούρεμα των καταθέσεων το ζητούσε η Κριστίν Λαγκάρντ πιεστικά, ενώ τη «σιγοντάριζαν» η Γερμανία, η Φινλανδία και η Ολλανδία. Από την άλλη, κατηγορηματικά αντίθετες σε κούρεμα των καταθέσεων ήταν η Κομισιόν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα η Γαλλία και οι περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης, για τους λόγους που προαναφέρθηκαν.

Ο πρώην πρόεδρος του Εurogroup, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, τάχθηκε κατά του κουρέματος, υπενθυμίζοντας ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες είχαν πει στην περίπτωση της Ελλάδας ότι ήταν η πρώτη και τελευταία φορά.

Χαρακτηριστική ήταν η δήλωση του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος τάχθηκε κατά του κουρέματος, υπενθυμίζοντας ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες είχαν πει στην περίπτωση της Ελλάδας ότι ήταν η πρώτη και τελευταία φορά που το κάνουν. «Δεν θα επαναλάβουμε ποτέ τη λύση που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα», είπε.

Ρωσία - Ελλάδα

Από τη Ρωσία, την οποία θα επισκεφθεί τη Δευτέρα ο Κύπριος υπουργός Οικονομικών Μιχάλης Σαρρής, αναζητούνται περίπου 2,5 δισ. ευρώ, ενώ γίνονται προσπάθειες να αγοραστεί από τους Ρώσους η Λαϊκή Τράπεζα.

Αναφορικά με την Ελλάδα, το κόστος της ανακεφαλαιοποίησης των θυγατρικών των κυπριακών τραπεζών στη χώρα μας φτάνει τα 4,1 δισ. ευρώ. Η Λευκωσία ζήτησε από την Αθήνα να καλυφθούν τα 2 δισ. ευρώ από το Ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, δηλαδή μέρος τους ποσού που έχει πάρει η χώρα μας από τους εταίρους για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Η κυβέρνηση δεν συμφώνησε, με τον υπουργό Οικονομικών, Γιάννη Στουρνάρα, να δηλώνει ότι δεν περισσεύουν χρήματα για τις κυπριακές τράπεζες. Το θέμα βρίσκεται στο τραπέζι, ωστόσο, εάν οι εταίροι επιμείνουν, θα πρέπει να βρουν εναλλακτική λύση στην Ελλάδα.

Για τα 3 δισ. που απομένουν για την κάλυψη των 7,5 δισ. ευρώ, τα χρήματα αναζητούνται στο εσωτερικό της Κύπρου μέσω μιας σειράς μέτρων και εδώ εμπλέκεται το θέμα του κουρέματος των καταθέσεων. Συγκεκριμένα, οι εσωτερικές πηγές είναι η αύξηση της φορολογίας στα κέρδη των επιχειρήσεων από το 10% στο 12,5%, η συμμετοχή της Κύπρου στην ενισχυμένη συνεργασία 11 χώρων της Ευρωζώνης (και της Ελλάδας), στην επιβολή φόρου στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές και η επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων.

Αναφορικά με τις καταθέσεις, τα εναλλακτικά σενάρια στο τραπέζι προβλέπουν είτε κούρεμα των ανασφάλιστων καταθέσεων της τάξης του 5% ή επιβολή φόρου στους τόκους των καταθέσεων 20%-30%. Ωστόσο, ορισμένοι εταίροι προτάσσουν το κούρεμα, ώστε το όφελος να είναι άμεσο, αλλά άμεσες θα είναι και οι καταστροφικές επιπτώσεις σε μια τέτοια επιλογή.

Ο όρος του ΔΝΤ

Από τις δηλώσεις που έκανε τις τελευταίες μέρες ο πρόεδρος του Εurogroup, Γερούν Ντέισελμπλουμ, προκύπτει ότι οι εταίροι και το ΔΝΤ δεν είναι διατεθειμένοι να συνεισφέρουν περισσότερα από 10 δισ. ευρώ.

Η αποχώρηση του ΔΝΤ από το πρόγραμμα, πρακτικά, θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί, δεδομένου ότι το ποσό που χρειάζεται η Κύπρος δεν είναι μεγάλο και καλύπτεται εύκολα από τον Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Ωστόσο, το πρόβλημα έχει να κάνει με το γεγονός ότι η Ολλανδία, η Φινλανδία, η Αυστρία και εν μέρει η Γερμανία, για εσωτερικούς πολιτικούς λόγους, δεν επιθυμούν την αποχώρηση του ΔΝΤ.

Ο όρος που έβαλε το ΔΝΤ είναι ότι, υπολογιζομένης και της τωρινής στήριξης, το χρέος της Κύπρου, για να καταστεί βιώσιμο, δεν θα πρέπει να είναι ψηλότερο από το 100% του ΑΕΠ το 2020.

Ποιες λύσεις επιδιώκουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες

Η αναζήτηση μιας ουσιαστικής και όχι προσωρινής λύσης στα προβλήματα της Κύπρου αποτελεί το ζητούμενο για το ΔΝΤ, όπως δήλωσε η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, η οποία συμμετείχε στις χθεσινές εργασίες του Eurogroup. «Αυτό που επιδιώκουμε είναι ένα σχέδιο βιώσιμο και με διάρκεια».

Στα προβλήματα της Κύπρου αναφέρθηκε και ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε: «Το δημόσιο χρέος είναι πολύ υψηλό, το έλλειμμα είναι πολύ υψηλό, και η οικονομική κατάσταση όπως τη γνωρίζουμε. Ο τραπεζικός τομέας της Κύπρου έχει υπερβολικά μεγάλο μέγεθος... Ο κυπριακός τραπεζικός τομέας, όπως και σε άλλες χώρες, αποτελεί ένα από τα αίτια του προβλήματος», τόνισε. Αναφερόμενος στη Ρωσία, δήλωσε ότι «δεν αποτελεί μέρος του προβλήματος, τα προβλήματα προέρχονται από την Κύπρο... η Ρωσία έχει χορηγήσει δάνειο στην Κύπρο».

Η Γερμανίδα καγκελάριος, Ανγκελα Μέρκελ, είχε υπογραμμίσει την προτεραιότητα που έχει δοθεί στην επίλυση των προβλημάτων της Κύπρου, κατά τη συνέντευξη Τύπου μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου Κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών. «Κατά την άποψή μου, δεν θα ήταν υπεύθυνο να αφεθεί η Κύπρος στην τύχη της... Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια βιώσιμη λύση», δήλωσε η κα Μέρκελ.

Εξίσου αποφασιστικός εμφανίστηκε ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, Πιερ Μοσκοβισί, υποστηρίζοντας ότι είναι ζωτικής σημασίας να υπάρξει λύση, ώστε να συνεχιστεί η διαδικασία σταθεροποίησης της Ευρωζώνης. «Πράγματι, νομίζω ότι μπορούμε να καταλήξουμε σε κάποια λύση. Νομίζω ότι, μετά τη Σύνοδο Κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών, κατέστη σαφές ότι, ύστερα από τη σταθεροποίηση της Ευρωζώνης, έχει έλθει η ώρα για καλύτερη ισορροπία μεταξύ της δημοσιονομικής εξυγίανσης, που είναι απαραίτητη, και των προοπτικών ανάπτυξης», δήλωσε ο κ. Μοσκοβισί.