Όσο πλησιάζει η στιγμή της συζήτησης του νέου περιφερειακού σχεδίου διαχείρισης αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) της Αττικής, στο περιφερειακό συμβούλιο, πολλαπλασιάζονται οι αντιδράσεις. Ιδιαίτερη κινητικότητα παρουσιάζεται στη Δυτική Αττική και στη Δυτική Αθήνα, που θα συνεχίσουν να αποτελούν το επίκεντρο της διαχείρισης των αποβλήτων όλης της Αττικής, σύμφωνα (και) με το νέο σχεδιασμό.
Στο «χορό» έχουν μπει δημοτικά συμβούλια και δημοτικές παρατάξεις, τοπικοί σύλλογοι, ενώσεις εκπαιδευτικών, σύλλογοι και ενώσεις γονέων και πολλές άλλες συλλογικότητες και φορείς. Σε αυτό το πλαίσιο, εντάσσονται και οι συναντήσεις του «Δυτικού μετώπου» -του συντονισμού φορέων, συλλογικοτήτων και πολιτών- με τον πρόεδρο της Βουλής και τις κοινοβουλευτικές ομάδες των κομμάτων, που θα πραγματοποιηθούν την Παρασκευή 21/10, στις 10.30 το πρωί. Εν τω μεταξύ, συνάντηση πραγματοποιήθηκε και με το προεδρείο της ΠΟΕ ΟΤΑ, την Τετάρτη 19/10, στην οποία επιβεβαιώθηκε η ανάγκη για συντονισμό δράσεων, στο συγκεκριμένο θέμα.
Μεγάλο βάρος δίνει το «Δυτικό μέτωπο» στη μαζική παρουσία πολιτών στη συνεδρίαση του περιφερειακού συμβουλίου Αττικής, στην οποία θα γνωμοδοτήσει για την στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του ΠΕΣΔΑ και η οποία, με τα μέχρι τώρα δεδομένα, θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 27/10. Εννοείται ότι η κινητοποίηση θα πραγματοποιηθεί, όποτε κι αν συνεδριάσει το περιφερειακό συμβούλιο με αυτό το θέμα.
Κρίσιμη παρέμβαση του αντιπεριφερειάρχη Αττικής κ. Γ. Γαβρίλη
Το κλίμα του έντονου προβληματισμού και της αμφισβήτησης της περιεχομένου του νέου σχεδιασμού απηχεί και η δημόσια παρέμβαση του αντιπεριφερειάρχη Πειραιά κ. Γ. Γαβρίλη, στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης για τη ΣΜΠΕ του ΠΕΣΔΑ Αττικής. Η παρέμβαση αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του ΕΔΣΝΑ. Στην οποία, παρεπιπτόντως, δεν έχει αναρτηθεί καμία άλλη παρέμβαση, ούτε φυσικά και αυτή της ΠΡΩΣΥΝΑΤ.
Στην παρέμβασή του ο κ. Γαβρίλης θεωρεί ότι:
· Είναι υπαρκτός ο κίνδυνος της διολίσθησης σε παλιότερες καταστάσεις, ανοίγοντας εκ νέου το παράθυρο της ιδιωτικοποίησης στη διαχείριση των απορριμμάτων κυρίως μέσω ΣΔΙΤ και κατευθυνόμενων χρηματοδοτήσεων από το ΕΣΠΑ.
· Ο υφιστάμενος σχεδιασμός εξακολουθεί να είναι ατελής ως προς τη χωροθέτηση των νέων πάσης φύσεως και κατηγορίας μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων.
· Είναι υψηλή η δυναμικότητα της μονάδας του Πειραιά και μια τέτοια εξέλιξη μπορεί να επαναφέρει στο προσκήνιο μοντέλα διαχείρισης που βασίζονται στον συγκεντρωτισμό και την ανισοκατανομή και δεν υπηρετούν τις αρχές της «αποκεντρωμένης διαχείρισης» και της «εγγύτητας».
· Ο υπό έγκριση σχεδιασμός, για να παραμείνει συνεπής στις αρχές της αποκεντρωμένης διαχείρισης, πρέπει να περιλαμβάνει συγκεκριμένη και δεσμευτική χωροθέτηση του συνόλου των προβλεπομένων μονάδων επεξεργασίας (6) στην Περιφέρεια Αττικής, όπως προβαίνει στις περιπτώσεις του ΕΜΑΚ Λιοσίων και της ΜΕΑ στην Περιφερειακή Ενότητα Πειραιά («ΣΜΑ Σχιστού») και παράλληλα να χωροθετεί τον αριθμό, τις θέσεις και τις δυναμικότητες των νέων ΧΥΤΥ.
· Τα παραπάνω σε συνδυασμό με τις καθυστερήσεις, την απροθυμία, την αναβλητικότητα, την έλλειψη συμμετοχής που παρατηρούνται σε επίπεδο Δήμων, τα προβλήματα που εμφανίζουν τα Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης, ναρκοθετούν ή και απειλούν τον αρχικό σχεδιασμό.
Η παρέμβαση του κ. Γαβρίλη κλείνει με την επισήμανση ότι οι οποίες δεσμεύσεις ισχύουν «υπό την αυτονόητη προϋπόθεση ότι θα τηρηθούν από όλους οι βασικές αρχές και παραδοχές, θα υπάρξουν οι απαιτούμενες νομοθετικές παρεμβάσεις και ρυθμίσεις που θα επιλύσουν διάφορα προβλήματα (π.χ. χωροθέτηση, αδειοδότηση), θα τηρούν τα χωροταξικά και λειτουργικά κριτήρια της δίκαιης κατανομής τους στο λεκανοπέδιο (6 μονάδες), περνώντας από το επίπεδο των προθέσεων στο πεδίο συγκεκριμένων χωροθετήσεων, διασφαλίζοντας ότι αυτό που τελικά θα προκύψει θα είναι ένα νέο λειτουργικό, βιώσιμο οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά μοντέλο διαχείρισης απορριμμάτων».
Η ΠΡΩΣΥΝΑΤ εκτιμά ότι η παρέμβαση του κ. Γαβρίλη φέρνει στην επιφάνεια προβληματισμούς που υπάρχουν και σε πολλά ακόμη μέλη της πλειοψηφίας -και όχι μόνο- του περιφερειακού συμβουλίου, που, ως τώρα, κουκουλώνονταν κάτω από τη σκέπη μιας πλαστής ενιαίας στάσης. Η κρισιμότητα του ζητήματος, ωστόσο, επιβάλλει να περάσουν σε δεύτερη μοίρα αυτού του είδους οι επιλογές και τα μέλη του περιφερειακού συμβουλίου να τοποθετηθούν σύμφωνα με τα πραγματικά τους «πιστεύω». Διότι αν περάσει ο σχεδιασμός, με τη μορφή που έχει τώρα, το αποτέλεσμα θα είναι καταστροφικό για το μέλλον της διαχείρισης των αποβλήτων.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της παρέμβασης του κ. Γαβρίλη
Με αφορμή τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ)
για τη 2η Αναθεώρηση του ΠΕ.Σ.Δ.Α. Αττικής
Αφετηρία στο σχεδιασμό του Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων και κατ’ επέκταση του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) της Περιφέρειας Αττικής υπήρξε η αρχή της «αποκεντρωμένης διαχείρισης» των αστικών αποβλήτων με έμφαση στην ανακύκλωση και την πρόληψη και η κατοχύρωση του δημόσιου χαρακτήρα της διαχείρισης στερεών αποβλήτων με στόχο την προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος, στο πλαίσιο μιας πολιτικής βιώσιμης ανάπτυξης προς όφελος του κοινωνικού συνόλου, με όρους αειφορίας.
Ειδικά για την Περιφέρεια Αττική είχαμε εξαρχής εκτιμήσει ότι η ακύρωση των διαγωνισμών ΣΔΙΤ και η αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ, παρά τις όποιες ατέλειες και αδυναμίες, η εισαγωγή στο προτεινόμενο σχεδιασμό των τοπικών σχεδίων διαχείρισης, συνιστούν μια βαθιά τομή τόσο στην φιλοσοφία όσο και στην έως σήμερα εφαρμοζόμενη πολιτική της διαχείρισης των απορριμμάτων.
Εν τέλει, η αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ, στο βαθμό που προχωρήσουν και ολοκληρωθούν οι αποφάσεις που αφορούν τις χωροθετήσεις στο σύνολό τους, συνιστούν πολιτική επιλογή στην κατεύθυνση ενός κοινωνικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά βιώσιμου και δίκαιου δικτύου διαχείρισης που θα εξασφαλίζει την ενεργή συμμετοχή και στήριξη των τοπικών κοινωνιών και δεν θα αναβιώνει αισθήματα μεροληψίας σε βάρος συγκεκριμένων περιοχών.
Επειδή στο δεδομένο οικονομικό περιβάλλον, για πολλούς λόγους και με διάφορες αφορμές, είναι ορατός ο κίνδυνος να διολισθήσουμε σε άλλες παλαιότερες «λύσεις» (βλ. περιπτώσεις Περιφερειών Πελοποννήσου, Ηπείρου κ.ά), ανοίγοντας εκ νέου το παράθυρο της ιδιωτικοποίησης στη διαχείριση των απορριμμάτων κυρίως μέσω ΣΔΙΤ και κατευθυνόμενων χρηματοδοτήσεων από το ΕΣΠΑ («Ευρώπη 2020»). Μια τέτοια εξέλιξη πρέπει να αποκρουστεί πολιτικά αλλά και να αποτυπώνεται σε επίπεδο σχεδίων.
Ο υφιστάμενος σχεδιασμός εξακολουθεί να είναι ατελής ως προς τη χωροθέτηση των νέων πάση φύσεως και κατηγορίας μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων. Ουσιαστικά, η μοναδική «νέα» χωροθέτηση αφορά το «Σχιστό», λαμβάνοντας υπ’ όψιν και την απόφαση του ΕΣΔΝΑ (2016) να προχωρήσει στη μελέτη του έργου «Κατασκευή εργοστασίου επεξεργασίας Αστικών Στερεών Αποβλήτων - Κατασκευή Εγκατάστασης Κομποστοποίησης στο χώρο του ΣΜΑ Σχιστού».
Επιπλέον η δυναμικότητα της μονάδας, 180.000 tn / έτος, είναι εξαιρετικά υψηλή, δεν συνδέεται με τον πληθυσμό και τον όγκο των παραγόμενων απορριμμάτων της ΠΕ Πειραιά, και δημιουργεί την πεποίθηση ότι στην πράξη θα κληθεί να διαχειριστεί τα απόβλητα περιοχών – Δήμων που έως σήμερα δεν προωθούν τις απαραίτητες χωροθετήσεις στις περιοχές τους.
Μια τέτοια εξέλιξη μπορεί να επαναφέρει στο προσκήνιο μοντέλα διαχείρισης που βασίζονται στον συγκεντρωτισμό και την ανισοκατανομή και δεν υπηρετούν τις αρχές της «αποκεντρωμένης διαχείρισης» και της «εγγύτητας».
Ο υπό έγκριση σχεδιασμός, για να παραμείνει συνεπής στις αρχές της αποκεντρωμένης διαχείρισης, πρέπει να περιλαμβάνει συγκεκριμένη και δεσμευτική χωροθέτηση του συνόλου των προβλεπομένων μονάδων επεξεργασίας (6) στην Περιφέρεια Αττικής, όπως προβαίνει στις περιπτώσεις του ΕΜΑΚ Λιοσίων και της ΜΕΑ στην Περιφερειακή Ενότητα Πειραιά («ΣΜΑ Σχιστού») και παράλληλα να χωροθετεί τον αριθμό, τις θέσεις και τις δυναμικότητες των νέων ΧΥΤΥ.
Ως προς τις μονάδες «κομποστοποίησης», στο βαθμό που χωροθετούνται και λειτουργούν σε αστικές περιοχές ή σε περιοχές με άμεση γειτνίαση με αστικά κέντρα (πληθυσμιακά κριτήρια), σε επίπεδο διαδημοτικών δομών, όπως διαφαίνεται στην περίπτωση του «Σχιστού», πρέπει να είναι υποχρεωτικά «κλειστού τύπου» και η δυναμικότητας τέτοιας που θα αποτρέπει την υποβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος. Επιπλέον, κατά το στάδιο της μελέτης, πρέπει να συνεκτιμηθεί η εμπειρία, τα συμπεράσματα και οι προβληματισμοί που έχουν προκύψει από την εγκατάσταση και λειτουργία τέτοιων μονάδων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, από τις μελέτες της πανεπιστημιακής κοινότητας.
Τα παραπάνω σε συνδυασμό με τις καθυστερήσεις, την απροθυμία, την αναβλητικότητα, την έλλειψη συμμετοχής που παρατηρούνται σε επίπεδο Δήμων, τα προβλήματα που εμφανίζουν τα Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης, τα οποία ακόμη και σήμερα δεν είναι αξιολογημένα και ενδεχομένως δεν ανταποκρίνονται πλήρως στις απαιτήσεις του ΕΔΣΝΑ και ανεξάρτητα αν αυτό οφείλεται σε πολιτικές απόψεις ή υπαρκτές αδυναμίες, κατά τη γνώμη μας ναρκοθετούν ή και απειλούν τον αρχικό σχεδιασμό.
Η πρότασή μας ως Π.Ε. Πειραιά και των Δήμων της περιοχής, σχετικά με τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων / απορριμμάτων παραμένει σε ισχύ και μας δεσμεύει υπό την αυτονόητη προϋπόθεση ότι θα τηρηθούν από όλους οι βασικές αρχές και παραδοχές, θα υπάρξουν οι απαιτούμενες νομοθετικές παρεμβάσεις και ρυθμίσεις που θα επιλύσουν διάφορα προβλήματα (π.χ. χωροθέτηση, αδειοδότηση), θα τηρούν τα χωροταξικά και λειτουργικά κριτήρια της δίκαιης κατανομής τους στο λεκανοπέδιο (6 μονάδες), περνώντας από το επίπεδο των προθέσεων στο πεδίο συγκεκριμένων χωροθετήσεων, διασφαλίζοντας ότι αυτό που τελικά θα προκύψει θα είναι ένα νέο λειτουργικό, βιώσιμο οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά μοντέλο διαχείρισης απορριμμάτων.
Γαβρίλης Γιώργος
Αντιπεριφερειάρχης Πειραιά
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου