Εθνικοποίηση - Κοινονικοποίηση Τραπεζών: Άμεσο μέτρο ή μελλοντική επιδίωξη

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΚΑΣΙΜΗ* από το Ίσκρα

Στην πρόσφατη ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ (18-19/10) η "Αριστερή Πλατφόρμα" του ΣΥΡΙΖΑ κατέθεσε τροπολογία με μέτρα τα οποία αποτελούν, μεν, θέσεις του "Συντάγματος" του ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή της Πολιτικής Απόφασης του Ιδρυτικού του Συνεδρίου, και συμπεριλαμβάνονται , έτσι, στο πρόγραμμά του, όμως, δεν συμπεριλήφθηκαν στο άμεσο πακέτο μέτρων της Θεσ/νίκης.

Μεταξύ των μέτρων που τέθηκαν στην εν λόγω τροπολογία ήταν και αυτό της δημόσιας ιδιοκτησίας και του κοινωνικού ελέγχου των τραπεζών, με άλλα λόγια της εθνικοποίησης – κοινωνικοποίησης των τραπεζών.

Και , μάλιστα, τη στιγμή που το ιδιωτικό τραπεζικό κεφάλαιο μαζί με τις κυβερνήσεις έχουν από καιρό φέρει τις τράπεζες στα όρια της κατάρρευσης!

Ως γνωστόν, οι ιδιώτες μέτοχοι αντί να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη για να στηρίξουν τις τράπεζες, πέταξαν μαζί με την τρόικα (ΕΕ, ΕΚΤ, ΔΝΤ) το μπαλάκι στο Δημόσιο.

Το Δημόσιο,λοιπόν, με δάνεια, μάλιστα, από το "ευρωσύστημα" ανέλαβε να πληρώσει το μάρμαρο για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Μια ανακεφαλαιοποίηση η οποία κατέστη απαραίτητη, κυρίως, λόγω της χαριστικής δανειοδοτικής πολιτικής των τραπεζών προς μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα καθώς και λόγω του κοινωνικά ανάλγητου τρόπου κουρέματος του "χρέους" μέσω του PSI αλλά και λόγω των μνημονιακών πολιτικών, που κατέστησαν "κόκκινα" τα δάνεια πολλών χιλιάδων δανειοληπτών.

Την ώρα, όμως, που τα κεφάλαια για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών τα έβαλε με δανεικά, μάλιστα, το Δημόσιο, οι μετοχές των τελευταίων δεν πέρασαν στα χέρια του Δημοσίου!

Οι μετοχές αυτές, δε, πέρασαν στα χέρια ενός τροϊκανού κατασκευάσματος που δημιουργήθηκε με νόμο του κράτους , του περιβόητου Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ).

Το ΤΧΣ λειτουργεί ανεξέλεγκτα από την εκάστοτε κυβέρνηση, με συμμετοχή της τρόικας και με προφανή στόχο την εκποίηση σε δεύτερη φάση των τραπεζών σε ιδιωτικά χέρια.

Η εθνικοποίηση – κοινωνικοποίηση των τραπεζών, πάντως, αποτελεί για πολλούς λόγους ένα μέτρο το οποίο πρέπει να ληφθεί άμεσα από μια ριζοσπαστική κυβέρνηση, από μια κυβέρνηση της Αριστεράς.

Ο κύριος λόγος είναι ότι συνδυάζετε άμεσα με την διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του δημοσίου χρέους καθώς με τη ρύθμιση έως διαγραφή του ιδιωτικού χρέους.

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΧΡΕΟΥΣ

Το υπέρογκο ιδιωτικό χρέος στη χώρα μας ( για επιχειρήσεις και νοικοκυριά) φτάνει τα 164 δισ. ευρώ και αποτελεί ανάχωμα για την κοινωνική – οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

Το ιδιωτικό χρέος αποτελεί θηλιά για την οικονομία, αφού δεν μπορεί να αποπληρωθεί και όλο και περισσότεροι δανειολήπτες χτυπούν «κόκκινο»!

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των ελληνικών νοικοκυριών και επιχειρήσεων προς τις τράπεζες, την εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία αγγίζουν το 90% του ΑΕΠ περίπου.

Συγκεκριμένα, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια προς τις τράπεζες έχουν φτάσει σχεδόν τα 80 δισ. ευρώ, οι οφειλές προς την εφορία φτάνουν τα 69,2 δισ. ευρώ, ενώ προς τα ασφαλιστικά ταμεία ξεπερνούν τα 14,5 δισ. ευρώ.

Αποτελεί , λοιπόν , άμεση ανάγκη μια ριζοσπαστική ρύθμιση του ιδιωτικού χρέους, χωρίς όρους και δεσμεύσεις από τους δανειστές, η οποία θα αφορά τη μεγάλη πλειοψηφία των νοικοκυριών, τα οποία πλήττονται βάναυσα από τις νεοφιλελεύθερες – μνημονιακές πολιτικές, τους μικρομεσαίους αγρότες, τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις και τους μικρομεσαίους επαγγελματίες, που αντιμετωπίζουν, πλέον, πρόβλημα επιβίωσης.

Οι όποιες ρυθμίσεις κάνουν σήμερα οι τράπεζες με δική τους, μάλιστα, πρωτοβουλία προς τους δανειολήπτες, δεν είναι σε καμία περίπτωση επαρκείς και πολλές φορές συνοδεύονται από ληστρικά επιτόκια.

Ο μόνος τρόπος για να προχωρήσει μια κυβέρνηση της Αριστεράς στο άμεσο και αναγκαίο μέτρο της ρύθμισης του ιδιωτικού χρέους είναι οι τράπεζες να περάσουν υπό δημόσια ιδιοκτησία και κοινωνικό έλεγχο με σκοπό να λειτουργήσουν υπέρ της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας και όχι των μεγαλοεπιχειρηματιών και του χρηματιστικού κεφαλαίου.

ΔΙΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΥ ΜΕΡΟΥΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ

Η επιλογή της διαγραφής του δημοσίου χρέους ( η οποία και αυτή συνδέεται άμεσα με την εθνικοποίηση – κοινωνικοποίηση των τραπεζών) δεν είναι εύκολη και όποιος το αναφέρει αυτό είναι σαν να εμπαίζει τη μεγάλη πληττόμενη κοινωνική πλειοψηφία των πολιτών της χώρας μας.

Η διαγραφή του χρέους δεν είναι ένας δρόμος στρωμένος με ροδοπέταλα αλλά ένας δρόμος με συγκρούσεις και εμπόδια που προϋποθέτει τη στήριξη του λαϊκού παράγοντα και ενός κινήματος ΔΕΝ ΕΧΩ – ΔΕΝ ΠΛΗΡΩΝΩ.

Υπάρχουν, φυσικά, σημαντικές πιθανότητες να καμφθούν οι αντιστάσεις και τα εμπόδια εφόσον η χώρα μας δείξει αποφασιστικότητα στη διεκδίκησή της και ταυτόχρονα βρει ισχυρή και κινηματική στήριξη σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.

Σε περίπτωση , δε, που η διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους δεν καταστεί εφικτή (να τονίσουμε εδώ ότι είναι προφανές ότι δεν πρέπει μια τέτοια διαγραφή να έχει καμία απολύτως σχέση με αναδιαρθρώσεις τύπου PSI, οι οποίες θα οδηγήσουν το λαό και τον τόπο σε ακόμα βαθύτερο τέλμα),τότε μια κυβέρνηση της Αριστεράς θα πρέπει να είναι έτοιμη να προχωρήσει σε άλλα συνολικότερα ριζοσπαστικά μέτρα, που θα είναι ικανά να πιέσουν τους κυρίαρχους παγκόσμιους και κυρίως ευρωπαϊκούς οικονομικούς κύκλους, με ανυπολόγιστες συνέπειες γι' αυτούς σε περίπτωση που δεν τα κάνουν αποδεκτά.

Η ετοιμότητα μιας κυβέρνησης της Αριστεράς για καταφυγή σε άλλες ριζοσπαστικότερες λύσεις , δε, θα καταστήσει την κυβέρνηση της Αριστεράς ισχυρή διαπραγματευτικά και θα μεγαλώσει το διαπραγματευτικό αποτύπωμα μιας περιφερειακής οικονομίας της ευρωζώνης όπως η ελληνική.

Η επιλογή της πορείας διαγραφής του μεγαλύτερου μέρους του ελληνικού χρέους είναι ικανή να ανοίξει μια νέα ελπιδοφόρα διέξοδο σε ευρωπαϊκό αλλά και παγκόσμιο επίπεδο.

Η ΕΘΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΚΑΙ Η ΑΜΕΣΗ ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΗΣ ΜΕ ΤΙΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ- ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΧΡΕΟΥΣ

Ο πλήρης και άμεσος απεγκλωβισμός από την τροϊκανή χρηματοδότηση και η άμεση ακύρωση των μέτρων – εφαρμοστικών νόμων που ψηφίσθηκαν με γνώμονα τη συνέχισή της, η δραστική ρύθμιση του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους μαζί με την εθνικοποίηση των τραπεζών για μια νέα παραγωγική και κοινωνική χρηματοπιστωτική πολιτική, είναι απόλυτα αναγκαίες συνθήκες για μια προοδευτική διέξοδο από την κρίση.

Η μη άμεση εθνικοποίηση – κοινωνικοποίηση των τραπεζών, καθιστά αδύνατη την άμεση αντιμετώπιση των προβλημάτων του δημόσιου και του ιδιωτικού χρέους, τα οποία , εν πολλοίς, προήλθαν τόσο εξαιτίας της ληστρικής συμπεριφοράς των τραπεζιτών, όσο και της τοποθέτησης ιεραρχικά του κέρδους των τραπεζιτών πάνω από τις λαϊκές ανάγκες.

Αξίζει, δε, να σημειωθεί η αναφορά για "σεισάχθεια" - γενναία ρύθμιση του ιδιωτικού χρέους και στις εξαγγελίες του σ/φου Τσίπρα στην Θεσ/νίκη, η οποία , όμως, είναι, σχεδόν, ανέφικτη σε περίπτωση που δεν έχουν παράλληλα περάσει οι τράπεζες υπό δημόσια ιδιοκτησία και κοινωνικό έλεγχο. Η ιδέα, δε, μιας αναπτυξιακής τράπεζας με κεφάλαιο 1 δις δεν οδηγεί στο ίδιο αποτέλεσμα αν συνυπολογίσουμε το γεγονός ότι δύο από τις λεγόμενες "συστημικές" τράπεζες η Πειραιώς και η Εθνική έχουν κεφάλαιο άνω των 8 δις ευρώ η κάθε μία! Τη στιγμή , μάλιστα, που όπως προαναφέρθηκε τα "κόκκινα δάνεια" αγγίζουν ως ποσό το σύνολο του ΑΕΠ της χώρας!!!

Η άμεση εθνικοποίηση – κοινωνικοποίηση των τραπεζών γίνεται, βέβαια, αναγκαία όχι μόνο για να καταστεί εφικτή η άμεση διπλή ρύθμιση δημόσιου και ιδιωτικού χρέους αλλά και για να υπάρξει μια νέα χρηματοπιστωτική πολιτική με παραγωγικά και κοινωνικά κριτήρια, ικανή να συγκρατήσει τον υφεσιακό εφιάλτη στον οποίο η χώρα μας βρίσκεται εδώ και έξι περίπου χρόνια! Πράγμα πρωτοφανές σε παγκόσμιο επίπεδο!

Βέβαια, ακόμα και αυτά τα άμεσα και απολύτως αναγκαία μέτρα πρέπει να συνδυασθούν, με ένα συνολικό σύγχρονο ριζοσπαστικό προοδευτικό πρόγραμμα , στο πλαίσιο του οποίου, πέραν των πολλών άλλων, πρέπει να προωθηθεί μια μεγάλη αναδιανομή πλούτου, μια μεγάλη προοδευτική φορολογική μεταρρύθμιση και κυρίως μια σύγχρονη, αποδοτική και αποτελεσματική ανασυγκρότηση του κράτους και του ευρύτερου δημοσίου τομέα, με τη βοήθεια ενός ενισχυμένου Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, προκειμένου να αναλάβουν ένα κεντρικό ρόλο σε ένα νέο αναπτυξιακό, παραγωγικό και κοινωνικό πρότυπο.

Αυτό, όμως, δεν σημαίνει, επουδενί, ότι η εθνικοποίηση – κοινωνικοποίηση είναι δυνατόν, για όλους τους λόγους που προαναφέρθηκαν, να μην συνιστά άμεση - αναγκαία επιδίωξη μιας κυβέρνησης της Αριστεράς!

* Ο Χρήστος Κασίμης είναι μέλος της ΝΕ του ΣΥΡΙΖΑ Βόρειας Αθήνας και δημοτικός σύμβουλος με την παράταξη "Αντίσταση με τους Πολίτες του Χαλανδρίου"