Η κοινωνικοποίηση στο επίκεντρο της αριστερής ριζοσπαστικής πολιτικής

Ανέστης Ταρπάγκος από εδώ

Η απόρ­ρι­ψη και η αντι­πα­λό­τη­τα στη μνη­μο­νια­κή πο­λι­τι­κή, και στην προ­κει­μέ­νη πε­ρί­πτω­ση της κυ­βέρ­νη­σης  ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ με το 3ο Μνη­μό­νιο, οδη­γεί στην υιο­θέ­τη­ση μιας εναλ­λα­κτι­κής αρι­στε­ρής πο­λι­τι­κής που, με­τα­ξύ των άλλων, από τη μια πλευ­ρά οδη­γεί στην απε­μπλο­κή από τις οι­κο­νο­μι­κές και νο­μι­σμα­τι­κές ρυθ­μί­σεις της ζώνης του ευρώ  και εθνι­κο­ποί­η­ση του τρα­πε­ζι­κού συ­στή­μα­τος που έχει ανα­κε­φα­λαιο­ποι­η­θεί με τους ώμους των λαϊ­κών τά­ξε­ων (εφό­σον η έντα­ξη σ’ αυτές συ­νε­πι­φέ­ρει την εφαρ­μο­γή μνη­μο­νια­κών πο­λι­τι­κών), και από την άλλη πλευ­ρά εγκαι­νιά­ζει ένα σύ­νο­λο ρι­ζο­σπα­στι­κών αλ­λα­γών στο οι­κο­νο­μι­κό τοπίο της χώρας, που φέρει χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά ευ­ρεί­ας κα­τα­στρο­φής. Ανα­φο­ρι­κά μ’ αυτή τη δεύ­τε­ρη διά­στα­ση της πο­λι­τι­κής που ανα­δει­κνύ­ε­ται από τις δυ­νά­μεις του «όχι» (στις μνη­μο­νια­κές πο­λι­τι­κές), θε­με­λιώ­δης είναι ο ρόλος που δια­δρα­μα­τί­ζουν οι εθνι­κο­ποι­ή­σεις – κοι­νω­νι­κο­ποι­ή­σεις επι­χει­ρή­σε­ων, η οι­κο­νο­μι­κή πο­λι­τι­κή ένα­ντι του ιδιω­τι­κού κα­πι­τα­λι­στι­κού τομέα της οι­κο­νο­μί­ας, και η ανα­συ­γκρό­τη­ση σε και­νού­ριες βά­σεις των επι­χει­ρή­σε­ων που έχουν εκ­κα­θα­ρι­στεί από την κα­πι­τα­λι­στι­κή κρίση.

Ο κοι­νω­νι­κός ανα­πτυ­ξια­κός ρόλος της ανα­δια­νο­μής ει­σο­δή­μα­τος

          Πρώτα απ’ όλα λοι­πόν πώς δια­μορ­φώ­νο­νται οι όροι άσκη­σης οι­κο­νο­μι­κής πο­λι­τι­κής απέ­να­ντι στον εται­ρι­κό τομέα της οι­κο­νο­μί­ας, δη­λα­δή τις 22.500 επι­χει­ρή­σεις, με­γά­λες και με­σαί­ες, που συ­ντάσ­σουν ισο­λο­γι­σμούς, πέρα από τις μι­κρο­με­σαί­ες επι­χει­ρή­σεις που απο­τε­λούν πεδίο δρα­στη­ριο­ποί­η­σης των μι­κρο­α­στι­κών τά­ξε­ων. Το επι­χει­ρη­μα­τι­κό αυτό κε­φά­λαιο είχε πε­ριέλ­θει σε βα­θύ­τα­τη κρίση υπερ­συσ­σώ­ρευ­σης (2008 – 13), με κα­τα­κό­ρυ­φη πτώση της κερ­δο­φο­ρί­ας του και των υπο­λοί­πων οι­κο­νο­μι­κών με­γε­θών του. Το 1ο Μνη­μό­νιο του ΠΑΣΟΚ και το 2ο Μνη­μό­νιο της ΝΔ που εφαρ­μό­στη­καν (2010 – 14), πέραν των μέ­τρων φο­ρο­λο­γι­κής επι­βά­ρυν­σης των λαϊ­κών τά­ξε­ων για την απο­πλη­ρω­μή των το­κο­χρε­ο­λυ­σί­ων του εθνι­κού χρέ­ους, πε­ριεί­χαν κυ­ρί­ως μέτρα που με­τέ­τρε­παν την ερ­γα­τι­κή δύ­να­μη σε «φθηνή – πει­θή­νια – ελα­στι­κο­ποι­η­μέ­νη», προ­κει­μέ­νου να δια­μορ­φώ­σουν τους όρους εκ νέου ση­μα­ντι­κής ανά­καμ­ψης της κα­πι­τα­λι­στι­κής κερ­δο­φο­ρί­ας από το 2013, που συ­νε­χί­στη­κε και το 2014. Ταυ­τό­χρο­να η μα­ζι­κή εκ­κα­θά­ρι­ση επι­χει­ρή­σε­ων λόγω  της αρ­νη­τι­κής απο­δο­τι­κό­τη­τας του κε­φα­λαί­ου, δη­μιουρ­γού­σε το τε­ρά­στιο ρεύμα της ανερ­γί­ας του 26%, που επι­δρά πα­ρα­λυ­τι­κά στην ενερ­γό ερ­γα­τι­κή τάξη.

          Προ­κύ­πτει άρα ότι μια πο­λι­τι­κή απο­κα­τά­στα­σης της κοι­νω­νι­κής δι­καιο­σύ­νης, μετά από μια ολό­κλη­ρη πε­ντα­ε­τία συ­νε­χούς λι­τό­τη­τας, πε­ρι­κο­πών και απορ­ρυθ­μί­σε­ων, απαι­τεί άμεσα την ανα­δια­νο­μή του ει­σο­δή­μα­τος προς όφε­λος των λαϊ­κών τά­ξε­ων και σε βάρος του επι­χει­ρη­μα­τι­κού κε­φα­λαί­ου. Αυτό μπο­ρεί να πάρει τη μορφή άμε­σης ρι­ζι­κής φο­ρο­λό­γη­σης των κα­πι­τα­λι­στι­κών κερ­δών, έτσι ώστε να δη­μιουρ­γη­θούν έσοδα επαρ­κή για την χο­ρή­γη­ση των επι­δο­μά­των ανερ­γί­ας, τα οποία στε­ρεί­ται η συ­ντρι­πτι­κή πλειο­ψη­φία των ανέρ­γων, καθώς και επεν­δυ­τι­κών δρά­σε­ων για την δη­μιουρ­γία προ­σω­ρι­νών του­λά­χι­στον θέ­σε­ων απα­σχό­λη­σης. Από την άλλη πλευ­ρά, με την δρα­στι­κή πα­ρέμ­βα­ση και έλεγ­χο των Επι­θε­ω­ρή­σε­ων Ερ­γα­σί­ας σ’ όλους τους χώ­ρους κοι­νω­νι­κής πα­ρα­γω­γής, είναι ανα­γκαία η απο­κα­τά­στα­ση του κα­τώ­τα­του μι­σθού, η εφαρ­μο­γή των αμοι­βών των συλ­λο­γι­κών συμ­βά­σε­ων, η επα­να­φο­ρά της 8ωρης και πεν­θή­με­ρης ερ­γα­σί­ας κλπ.

          Αυτή η απο­κα­τά­στα­ση της κοι­νω­νι­κής δι­καιο­σύ­νης στο επί­πε­δο των λαϊ­κών ει­σο­δη­μά­των, της οποί­ας ο βαθ­μός θα είναι συ­νάρ­τη­ση του τα­ξι­κού συ­σχε­τι­σμού των δυ­νά­με­ων, λει­τουρ­γεί ταυ­τό­χρο­να ως κι­νη­τή­ρια δύ­να­μη μιας ση­μα­ντι­κής οι­κο­νο­μι­κής ανά­καμ­ψης. Η χο­ρή­γη­ση των επι­δο­μά­των ανερ­γί­ας, η αύ­ξη­ση των ερ­γα­τι­κών μι­σθών και η προ­ά­σπι­ση του επι­πέ­δου των συ­ντά­ξε­ων, επό­με­νο είναι ότι θα αυ­ξή­σει την αγο­ρα­στι­κή δύ­να­μη των ερ­γα­τι­κών νοι­κο­κυ­ριών, προ­κα­λώ­ντας ένα ισχυ­ρό κύμα ανό­δου της λαϊ­κής κα­τα­νά­λω­σης. Αυτή με τη σειρά της θα ωθή­σει τις ιδιω­τι­κές επι­χει­ρή­σεις σε μια αύ­ξη­ση της πα­ρα­γω­γής, που θα χρη­σι­μο­ποιεί τα αδρα­νο­ποι­η­μέ­να κε­φά­λαια, αλλά και θα οδη­γεί­ται στην πρό­σλη­ψη νέου ερ­γα­τι­κού δυ­να­μι­κού, πα­ρά­γο­ντες που θα ενι­σχύ­ουν τα μέ­γι­στα την δια­δι­κα­σία της οι­κο­νο­μι­κής ανά­τα­ξης.

          Απε­να­ντί­ας τα μέτρα εφαρ­μο­γής του 3ου Μνη­μο­νί­ου, που δεν απο­κα­θι­στούν τα επί­πε­δα των μι­σθών, που προ­κα­λούν μια σο­βα­ρή απο­ψί­λω­ση των συ­ντά­ξε­ων, που αυ­ξά­νουν την άμεση και έμ­με­ση φο­ρο­λο­γι­κή επι­βά­ρυν­ση των ερ­γα­ζο­μέ­νων, που δεν απο­κα­θι­στούν την λει­τουρ­γία των δη­μό­σιων κοι­νω­φε­λών υπη­ρε­σιών κ.ά. έχουν ως απο­τέ­λε­σμα τη συρ­ρί­κνω­ση της λαϊ­κής αγο­ρα­στι­κής δύ­να­μης και άρα την συ­νε­χή πτώση της κα­τα­νά­λω­σης. Αυτή με τη σειρά της δια­τη­ρεί ένα ση­μα­ντι­κό μέρος του επι­χει­ρη­μα­τι­κού κε­φα­λαί­ου σε ύφεση, πράγ­μα που ανα­πα­ρά­γει μια συ­στη­μα­τι­κή κα­τά­στα­ση στα­σι­μό­τη­τας, αν όχι επι­δεί­νω­σης της κοι­νω­νι­κής πα­ρα­γω­γής. Τα μνη­μο­νια­κά αυτά μέτρα της κυ­βέρ­νη­σης του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, που παίρ­νο­νται για την εξυ­πη­ρέ­τη­ση του δη­μό­σιου χρέ­ους και για την δη­μο­σιο­νο­μι­κή προ­σαρ­μο­γή στους νο­μι­σμα­τι­κούς κα­νό­νες της ευ­ρω­ζώ­νης, αντί να δια­μορ­φώ­σουν οδούς υπέρ­βα­σης της κρί­σης, βυ­θί­ζουν ακόμη πε­ρισ­σό­τε­ρο την ελ­λη­νι­κή οι­κο­νο­μία στην ύφεση.

Ανά­τα­ξη του κα­τε­στραμ­μέ­νου πα­ρα­γω­γι­κού ιστού της χώρας

          Πέρα από αυτή την πρώτη πα­ρέμ­βα­ση στον ιδιω­τι­κό τομέα της οι­κο­νο­μί­ας, που θα επι­φέ­ρει μια ορι­σμέ­νη ανά­τα­ξη, χωρίς να επι­λύ­ει το συ­νο­λι­κό ζή­τη­μα, η πα­ρα­γω­γι­κή κα­τα­στρο­φή που έχει επέλ­θει και συ­νε­χί­ζε­ται, απαι­τεί μια ρι­ζι­κή αντι­με­τώ­πι­ση των επι­χει­ρή­σε­ων που έχουν κλεί­σει εξ αι­τί­ας της κρί­σης. Πρό­κει­ται για ένα σύ­νο­λο εκα­το­ντά­δων ερ­γο­στα­σί­ων που αφο­ρούν πολ­λούς πα­ρα­γω­γι­κούς κλά­δους : Χα­λυ­βουρ­γεία, τρό­φι­μα και ποτά όπως η Κόκα Κόλα και η Αλ­λα­τί­νη, συ­νε­ται­ρι­στι­κές επι­χει­ρή­σεις όπως η γα­λα­κτο­βιο­μη­χα­νία Αγνό, τσι­με­ντο­βιο­μη­χα­νί­ες όπως αυτές της Χαλ­κί­δας, επι­χει­ρή­σεις ξύλου όπως η Σάτο, κλω­στο­ϋ­φα­ντουρ­γί­ες. Αρ­κε­τές από αυτές δια­θέ­τουν έναν ση­μα­ντι­κό μη­χα­νο­λο­γι­κό εξο­πλι­σμό, γή­πε­δα κλπ. και μπο­ρεί να εξε­τα­στεί το εγ­χεί­ρη­μα επα­να­λει­τουρ­γί­ας τους με την επα­να­πρό­σλη­ψη του απο­λυ­μέ­νου και εξει­δι­κευ­μέ­νου προ­σω­πι­κού, κάτω από ορι­σμέ­νους όρους.

          Σε κάθε πε­ρί­πτω­ση προ­κει­μέ­νου να πραγ­μα­το­ποι­η­θούν δη­μό­σιες επεν­δύ­σεις σε το­μείς έργων υπο­δο­μής όπως συ­νή­θως γί­νε­ται (έργα τα οποία είναι ανα­γκαία αλλά στη συ­γκε­κρι­μέ­νη συ­γκυ­ρία δεν έχουν άμεσα πα­ρα­γω­γι­κά απο­τε­λέ­σμα­τα), είναι προ­τι­μό­τε­ρο να πρι­μο­δο­τη­θούν δη­μό­σιες επεν­δύ­σεις για την επα­να­λει­τουρ­γία των πε­ρισ­σο­τέ­ρων από αυτές τις επι­χει­ρή­σεις που έχουν κλεί­σει. Για να γίνει αυτό απα­ραί­τη­τη προ­ϋ­πό­θε­ση είναι η κή­ρυ­ξη αυτών των πα­ρα­γω­γι­κών μο­νά­δων σε δη­μό­σια και κοι­νω­νι­κή κυ­ριό­τη­τα για λό­γους εκτά­κτου οι­κο­νο­μι­κής ανά­γκης. Εφό­σον πραγ­μα­το­ποι­η­θεί αυτή η συν­θή­κη ακο­λου­θεί η επεν­δυ­τι­κή τους στή­ρι­ξη για τους όποιους ανα­γκαί­ους τε­χνο­λο­γι­κούς εκ­συγ­χρο­νι­σμούς, και η στε­λέ­χω­σή τους με το εξει­δι­κευ­μέ­νο ερ­γα­το­τε­χνι­κό προ­σω­πι­κό που απα­σχο­λού­νταν σ’ αυτές και έχει απο­λυ­θεί.

          Βέ­βαια για να λει­τουρ­γούν κί­νη­τρα για το ερ­γα­τι­κό δυ­να­μι­κό, χρειά­ζε­ται, πα­ράλ­λη­λα με την πα­ρου­σία του δη­μο­σί­ου σ’ αυτές τις επι­χει­ρή­σεις, να δια­μορ­φω­θούν συ­νε­ται­ρι­στι­κές δομές έτσι ώστε να είναι ενερ­γός μια ώθηση για μια ζω­τι­κή πα­ρα­γω­γι­κή στή­ρι­ξη αυτών των πα­ρα­γω­γι­κών μο­νά­δων. Η διοί­κη­ση αυτών των επι­χει­ρή­σε­ων θα ασκεί­ται προ­φα­νώς από εκ­προ­σώ­πους του δη­μο­σί­ου, πα­ράλ­λη­λα όμως με την ενερ­γό συμ­με­το­χή των ερ­γα­ζο­μέ­νων, έτσι ώστε να απο­φεύ­γο­νται φαι­νό­με­να γρα­φειο­κρα­τι­κο­ποί­η­σης που θα μπο­ρού­σαν να ανα­πτυ­χθούν και να επι­φέ­ρουν εκ­φυ­λι­σμό της επι­χει­ρη­μα­τι­κής δρα­στη­ριό­τη­τας. Τα προ­ϊ­ό­ντα και οι υπη­ρε­σί­ες αυτού του δη­μό­σιου συ­νε­ται­ρι­στι­κού τομέα της οι­κο­νο­μί­ας, μπο­ρούν να δια­τί­θε­νται είτε στην ελεύ­θε­ρη αγορά και στον αντα­γω­νι­σμό, είτε σε δί­κτυα κοι­νω­νι­κής δια­νο­μής με τις κα­τάλ­λη­λες διευ­θε­τή­σεις, πέραν του εμπο­ρι­κού αντα­γω­νι­σμού, προ­κει­μέ­νου να κα­λύ­πτουν ζω­τι­κές λαϊ­κές ανά­γκες (σε δια­τρο­φή, οι­κια­κό εξο­πλι­σμό, ποτά κλπ.).

          Η αντί­λη­ψη ότι αυτές οι πα­ρα­γω­γι­κές μο­νά­δες έχουν πλέον εκ­κα­θα­ρι­στεί και ότι η επι­χει­ρη­μα­τι­κή τους δρα­στη­ριό­τη­τα έχει τε­λε­σί­δι­κα τερ­μα­τι­στεί, είναι αβά­σι­μη γιατί αυτές οι επι­χει­ρή­σεις έχουν κλεί­σει εξ αι­τί­ας της κα­πι­τα­λι­στι­κής κρί­σης, είτε γιατί ο τζί­ρος τους μειώ­θη­κε λόγω της ρα­γδαί­ας μεί­ω­σης της αγο­ρα­στι­κής δύ­να­μης των λαϊ­κών νοι­κο­κυ­ριών, είτε γιατί η απο­δο­τι­κό­τη­τα των κε­φα­λαί­ων τους έπεσε σε αρ­νη­τι­κά επί­πε­δα εμ­φα­νί­ζο­ντας ζη­μιο­γό­να απο­τε­λέ­σμα­τα. Μ’ αυτή την έν­νοια «πε­ρίσ­σευαν» από την άποψη της κα­πι­τα­λι­στι­κής πα­ρα­γω­γής, εφό­σον η κρίση εκ­κα­θά­ρι­ζε τα μη επαρ­κώς αξιο­ποιού­με­να κε­φά­λαια, εντού­τοις είναι κοι­νω­νι­κά ανα­γκαί­ες ως πα­ρα­γω­γι­κές μο­νά­δες προ­σφο­ράς προ­ϊ­ό­ντων απα­ραί­τη­των για τη λαϊκή κα­τα­νά­λω­ση. Εφό­σον τώρα ο πα­ρα­γω­γι­κός εξο­πλι­σμός σε πάγια κε­φά­λαια πα­ρα­μέ­νει στις επι­χει­ρή­σεις, και είναι άμεσα χρη­σι­μο­ποι­ή­σι­μος, μετά προ­φα­νώς την ανα­γκαία συ­ντή­ρη­ση και τε­χνο­λο­γι­κό εκ­συγ­χρο­νι­σμό, μπο­ρούν να λει­τουρ­γούν ως κοι­νω­νι­κο­ποι­η­μέ­νες μο­νά­δες που να κα­λύ­πτουν τις ανά­γκες των ερ­γα­τι­κών νοι­κο­κυ­ριών.

Ο δη­μό­σιος κοι­νω­νι­κο­ποι­η­μέ­νος το­μέ­ας της οι­κο­νο­μί­ας

          Τέλος, νευ­ραλ­γι­κής ση­μα­σί­ας ανα­δει­κνύ­ε­ται η λει­τουρ­γία του πλέγ­μα­τος των δη­μο­σί­ων επι­χει­ρή­σε­ων και υπη­ρε­σιών, οι πε­ρισ­σό­τε­ρες όμως των οποί­ων έχουν πε­ριέλ­θει στα χέρια του ιδιω­τι­κού κε­φα­λαί­ου μέσα από τις δια­δι­κα­σί­ες ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σε­ων όλης της προη­γού­με­νης ει­κο­σα­ε­τί­ας, και που ολο­κλη­ρώ­νο­νται σή­με­ρα από την μνη­μο­νια­κή κυ­βέρ­νη­ση ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Έτσι, το πρώτο και ση­μα­ντι­κό­τε­ρο είναι η θε­σμο­θέ­τη­ση μιας δια­δι­κα­σί­ας επα­νά­κτη­σης των δη­μό­σιων επι­χει­ρή­σε­ων που έχουν απο­κρα­τι­κο­ποι­η­θεί, από τον ΟΛΘ μέχρι την Αγρο­τι­κή Τρά­πε­ζα, από τα με­γά­λα έργα υπο­δο­μών μέχρι τα αε­ρο­δρό­μια κλπ. Σ’ αυτή την πε­ρί­πτω­ση η εθνι­κο­ποί­η­σή τους προ­βάλ­λει ως η μο­να­δι­κή λύση, χωρίς προ­φα­νώς απο­ζη­μί­ω­ση του επι­χει­ρη­μα­τι­κού κε­φα­λαί­ου που ωφε­λή­θη­κε από την ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση, πράγ­μα προ­φα­νώς που απαι­τεί κα­τάλ­λη­λες νο­μι­κές ρυθ­μί­σεις, οι οποί­ες σε κάθε πε­ρί­πτω­ση έρ­χο­νται σε κα­τά­φω­ρη αντί­θε­ση με τις προ­βλε­πό­με­νες ρυθ­μί­σεις της Ευ­ρω­παϊ­κής Ένω­σης και της Ευ­ρω­ζώ­νης.

          Βε­βαί­ως με αφορ­μή μια τέ­τοια πρω­το­βου­λία μιας αρι­στε­ρής ρι­ζο­σπα­στι­κής κυ­βέρ­νη­σης θα προ­κλη­θεί μια οξύ­τα­τη αντι­πα­ρά­θε­ση με τα εγ­χώ­ρια και διε­θνή κα­πι­τα­λι­στι­κά κέ­ντρα, και σ’ αυτή την πε­ρί­πτω­ση η στάση μιας τέ­τοιας κυ­βέρ­νη­σης χρειά­ζε­ται να είναι κα­τη­γο­ρη­μα­τι­κή : Δεν μπο­ρεί στον σύγ­χρο­νο κόσμο να υπάρ­χει χώρα από την οποία το διε­θνές χρη­μα­το­πι­στω­τι­κό κε­φά­λαιο και οι θε­σμοί εκ­προ­σώ­πη­σής του να έχουν αφαι­ρέ­σει τους δη­μό­σιους ορ­γα­νι­σμούς του και την δη­μό­σια πε­ριου­σία του και να μπο­ρεί να στα­θεί ως αυ­το­τε­λής οι­κο­νο­μι­κή υπό­στα­ση. Για να συμ­βεί αυτό ολό­κλη­ρο το φάσμα της δη­μό­σιας πα­ρα­γω­γής προ­ϊ­ό­ντων και υπη­ρε­σιών απαι­τεί­ται να πε­ριέλ­θει στην δια­χεί­ρι­ση της αντί­στοι­χης δια­κυ­βέρ­νη­σης, προ­κει­μέ­νου να δια­σφα­λί­ζε­ται η δη­μό­σια ικα­νο­ποί­η­ση θε­με­λιω­δών κοι­νω­νι­κών λαϊ­κών ανα­γκών : ρεύ­μα­τος, ύδρευ­σης και απο­χέ­τευ­σης, τρα­πε­ζι­κής πί­στης, οδι­κών, σι­δη­ρο­δρο­μι­κών και αε­ρο­πο­ρι­κών με­τα­φο­ρών, γα­λα­κτο­κο­μι­κών προ­ϊ­ό­ντων, δη­μιουρ­γί­ας κοι­νω­νι­κών του­ρι­στι­κών εγκα­τα­στά­σε­ων (λ.χ. Χρυσή Άμμος Θάσου, Κρια­ρί­τσι Χαλ­κι­δι­κής, Αμ­μού­δες Κα­βά­λας κλπ.), δια­τή­ρη­σης ελεύ­θε­ρων χώρων πρα­σί­νου όπως των στρα­το­πέ­δων κ.ά.

          Όλες αυτές οι μορ­φές δη­μό­σιων πα­ρα­γω­γι­κών δρα­στη­ριο­τή­των και προ­σφο­ράς υπη­ρε­σιών δεν μπο­ρούν παρά να λει­τουρ­γούν πέρα από οποια­δή­πο­τε μορφή ΣΔΙΤ του ΤΑΙ­ΠΕΔ, αλλά ως αμι­γώς κοι­νω­νι­κές δη­μό­σιες δρα­στη­ριό­τη­τες στην υπη­ρε­σία δια­σφά­λι­σης των κοι­νών αγα­θών. Προ­φα­νώς δεν μπο­ρούν από την άλλη πλευ­ρά να λει­τουρ­γούν ως μορ­φές κρα­τι­κών κα­πι­τα­λι­στι­κών επι­χει­ρή­σε­ων, σε ένα σύ­μπλεγ­μα με τον ιδιω­τι­κό κα­πι­τα­λι­στι­κό τομέα, όπως συμ­βαί­νει στις με­γά­λες χώρες του πρώην «υπαρ­κτού σο­σια­λι­σμού». Μά­λι­στα σε πολ­λές πε­ρι­πτώ­σεις του πα­ρελ­θό­ντος ανα­δει­κνύ­ο­νταν μια τέ­τοια τάση που συν­δυά­ζο­νταν με την ανά­πτυ­ξη μιας γρα­φειο­κρα­τι­κής τε­χνο­κρα­τι­κής εξου­σί­ας, σε πολ­λές πε­ρι­πτώ­σεις με αυ­το­νο­μη­μέ­να χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά. Γι’ αυτόν ακρι­βώς τον λόγο στις πε­ρι­πτώ­σεις αυτών των επι­χει­ρή­σε­ων χρειά­ζε­ται η ανά­δει­ξη του δη­μό­σιου χα­ρα­κτή­ρα τους από την άποψη της ιδιο­κτη­σί­ας και της λει­τουρ­γί­ας τους, και ταυ­τό­χρο­να η ει­σα­γω­γή πα­ρα­μέ­τρων δρα­στι­κού ερ­γα­τι­κού τους ελέγ­χου σε όλε­ςτις πλευ­ρές της δρα­στη­ριό­τη­τάς τους.

          Η λει­τουρ­γία όλου του φά­σμα­τος των δη­μό­σιων επι­χει­ρή­σε­ων μ’ αυτά τα δε­δο­μέ­να (δη­μό­σια ιδιο­κτη­σία και δια­χεί­ρι­ση, ερ­γα­τι­κός κοι­νω­νι­κός έλεγ­χος) είναι σε θέση να εξα­σφα­λί­ζει ένα με­γά­λο μέρος των λαϊ­κών ανα­γκών με χα­μη­λό κό­στος τι­μο­λο­γί­ων και αρ­τιό­τη­τα υπη­ρε­σιών, συμ­βάλ­λο­ντας σε ένα αξιο­πρε­πές επί­πε­δο δια­βί­ω­σης. Άλ­λω­στε οι όποιες δη­μό­σιες επεν­δύ­σεις προ­βλέ­πο­νται στην πε­ρί­πτω­ση της αρι­στε­ρής λαϊ­κής δια­κυ­βέρ­νη­σης δεν μπο­ρούν παρά να κα­τευ­θύ­νο­νται πρω­τί­στως στην ανα­γκαία ανά­πτυ­ξη και τε­χνο­λο­γι­κό εκ­συγ­χρο­νι­σμό αυτών των επι­χει­ρή­σε­ων, έτσι ώστε να είναι σε θέση να αντα­πο­κρί­νο­νται στον κοι­νω­νι­κό τους ρόλο. Μ’ αυτό τον τρόπο η δη­μό­σια κοι­νω­νι­κο­ποι­η­μέ­νη πα­ρα­γω­γή με­τα­τρέ­πε­ται σε μο­ντέ­λο και για τον με­τα­σχη­μα­τι­σμό της λει­τουρ­γί­ας των ιδιω­τι­κών κα­πι­τα­λι­στι­κών επι­χει­ρή­σε­ων.