Πρόδηλα σφάλματα στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) και την κατασκευή του ΧΥΤΑ Γραμματικού

 Αναδημοσιεύουμε από το http://oxixyta.blogspot.com/2011/04/blog-post_8507.html

ΑΝΑΦΟΡΑ – ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ και Την ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΙΑ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ

Θέμα:
• Πρόδηλα σφάλματα στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) και την κατασκευή του ΧΥΤΑ Γραμματικού
• Παραβίαση της κοινοτικής νομοθεσίας

Η συγκεκριμένη αναφορά αφορά στην Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Αποβλήτων (ΟΕΔΑ) στη Βόρειο-Ανατολική Αττική - θέση «Μαύρο Βουνό» της Κοινότητας Γραμματικού και συγκεκριμένα στον ΧΥΤΑ που συγχρηματοδοτείται από το Ταμείο Συνοχής (απόφασή C(2004)5509 της Επιτροπής).
Παραθέτουμε στοιχεία σχετικά με πρόδηλα σφάλματα στην Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου της κατασκευής του ΧΥΤΑ που το καθιστούν επικίνδυνο για το περιβάλλον, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα τις πολλαπλές παραβιάσεις της Κοινοτικής Νομοθεσίας.

Α) Περιγραφή τόπου εγκατάστασης και των έργων κατασκευής

Α.1. Το έργο
Ο Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Αττικής, ο οποίος έχει καταρτιστεί από το 2003 με την υπ’ αριθμ. 136945/05-12-2003 ΚΥΑ και την υπ’ αριθμ. 27081/07-07-2009 ΚΥΑ σχετικά με την «Ανανέωση της χρονικής διάρκειας ισχύος» προβλέπει ότι στο Μαύρο Βουνό Γραμματικού του Δήμου Μαραθώνα Αττικής θα πραγματοποιηθεί:
1. ΧΥΤΑ χωρητικότητας 127.500 τόνων – μέγιστη χρονική διάρκεια 20 ετών. Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ταμείο Συνοχής (απόφασή C(2004)5509 της Επιτροπής).
2. Κομποστοποιητήριο προδιαλεγμένου βιολογικού κλάσματος, δυναμικότητας 40.000 τόνων.
3. Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) δυναμικότητας 72.500 τόνων.
4. Κατασκευή εργοστασίου Βιοξήρανσης δυναμικότητας 127.500- 150.000 τόνων (το συγκεκριμένο έργο δεν προβλεπόταν από τον αρχικό σχεδιασμό).

Α.2. Χαρακτηριστικά του χώρου κατασκευής του ΧΥΤΑ και εγκατάστασης των λοιπών μονάδων
1. Η θέση του έργου (550 στρέμματα) δεν είναι κάποιο οροπέδιο, αλλά αντίθετα είναι ένα πρανές, ανοιχτό και με κλίση προς τη θάλασσα, όπου δύο βουνοκορφές ενώνονται και δημιουργούν ρέματα που διέρχονται μέσα από το χώρο του ΧΥΤΑ και τα οποία μετά την συνένωσή τους, καταλήγουν στο Ν. Ευβοϊκό Κόλπο»
2. Η θάλασσα βρίσκεται περίπου 500 μέτρα χαμηλότερα και σε απόσταση περίπου 800 μέτρων
3. Ως εκ τούτου σε περιπτώσεις βροχόπτωσης (όπως έγινε το καλοκαίρι του 2010 αλλά και στις 03.02.2011 και 04.02.2011) τεράστιες ποσότητες λάσπης που προέρχονται κυρίως από την επιφάνεια του υπό κατασκευή ΧΥΤΑ, κατεβαίνουν στον Ευβοϊκό κόλπο. Όταν το έργο τεθεί σε λειτουργία τότε, όλη αυτή η ποσότητα λασπόνερων που κατέληξε στην θάλασσα θα είναι βρόχινο νερό που θα έχει περάσει μέσα από την μάζα των σκουπιδιών και άρα θα είναι γεμάτο από επικίνδυνες τοξικές ουσίες. Η τοποθεσία λειτουργεί κατά την διάρκεια των βροχοπτώσεων σαν ένας τεράστιος βροχοσυλλέκτης που απορρέει στην θάλασσα

Β. Πρόδηλα σφάλματα της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου κατασκευής ΧΥΤΑ στο Γραμματικό του Δήμου Μαραθώνα

Β.1.) Ύπαρξη ρεμάτων μέσα στον ΧΥΤΑ
Στον υπό κατασκευή ΧΥΤΑ του Γραμματικού, μετά από βροχοπτώσεις συνήθους ύψους (καλοκαίρι του 2010 αλλά και στις 03.02.2011 και 04.02.2011) τεράστιες ποσότητες λάσπης παρασύρθηκαν από τα ρέματα που βρίσκονται μέσα στον χώρο του ΧΥΤΑ και κατέληξαν στην θάλασσα.
Κάτοικοι της περιοχής προέβησαν σε καταγγελίες και τελικά η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ) πραγματοποίησε επιτόπια αυτοψία.
Μετά την αυτοψία, στην Ενδιάμεση έκθεση της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ) με ημερομηνία 28/02/2011 και αριθμ. Πρωτ. 492, διαπιστώθηκε η «ύπαρξη δύο ρεμάτων που διέρχονται μέσα από το χώρο του ΧΥΤΑ και τα οποία μετά τη συνένωσή τους, καταλήγουν στο Ν. Ευβοϊκό Κόλπο, πλησίον των παραλιών του Μικρού και Μεγάλου Σεσίου».

Μάλιστα, η ΕΥΕΠ προσδιορίζει ως εξής τα δύο ρέματα «το πρώτο διέρχεται μέσα από τα υπό διαμόρφωση κύτταρα του ΧΥΤΑ, πλησίον της θέσης αρχαιολογικών ανασκαφών και συνενώνεται με το δεύτερο που διέρχεται από τα όρια των κυττάρων βορειοδυτικά του ΧΥΤΑ, δίπλα στην υπό κατασκευή μονάδα επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων»
Καταλήγοντας στην έκθεση του, (Αριθ. Πρωτ 492) το Σώμα Επιθεωρητών Περιβάλλοντος βεβαιώνει ότι «τα παρασυρόμενα υλικά εκσκαφής ….είχαν καταλήξει μέσω του ρέματος στη θαλάσσια περιοχή του Σεσίου Γραμματικού, γεγονός εμφανές από το αιώρημα λάσπης καφέ χρώματος που υπήρχε στο παραλίες της ευρύτερης περιοχής».

Στη Μ.Π.Ε. δεν γίνεται καμία πρόβλεψη σχετικά με την διαχείριση και προστασία των ρεμάτων, ούτε καμία εκτίμηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον από την ύπαρξη των δύο ρεμάτων που διέρχονται μέσα από τον ΧΥΤΑ και τα οποία καταλήγουν στην θάλασσα που βρίσκεται 500 μέτρα χαμηλότερα και σε απόσταση λιγότερη των 800 μέτρων.

Β.2. Οι γεωλογικές και υδρογεωλογικές εκτιμήσεις της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) είναι αυθαίρετες και πρέπει να επανεξεταστούν
Η ΜΠΕ θεωρεί πως οι γεωλογικές και υδρογεωλογικές παράμετροι είναι κατάλληλοι, πως ο σχιστόλιθος είναι σχετικά υδατοστεγής και μεγάλου πάχους και χωρίς να προσδιορίζεται η ύπαρξη υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα.
Αυτή η διαπίστωση έρχεται σε αντίθεση με τα εξής γεγονότα και περιστατικά:
1) Μέσα στο χώρο του ΧΥΤΑ υπάρχει εν ενεργεία πηγάδι με στάθμη νερού λίγα μέτρα από την επιφάνεια του εδάφους το οποίο δεν σημειώνεται καν στη ΜΠΕ. Το γεγονός αυτό μαζί με μαρτυρίες των αγροτών της περιοχής που κάνουν λόγο για πλούσιο υδροφόρο ορίζοντα, μας έκανε να ζητήσουμε τη διενέργεια σχετικής μελέτης.
2) Η Μελέτη πραγματοποιήθηκε από ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου Αθηνών – με επικεφαλή τον Καθηγητή Γεωχημείας και Εφαρμοσμένης Γεωχημείας Δρ. Α. Κελεπετζή. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της μελέτης εκτιμάται πως «οι μέχρι τώρα αξιολογήσεις για την χωροθέτηση ΧΥΤΑ στηρίζονται σε λαθεμένα κριτήρια και θα πρέπει να επανεξεταστούν, σύμφωνα με τα νέα επιστημονικά δεδομένα» ... «επειδή οι γεωλογικές και υδρογεωλογικές παράμετροι είναι ιδιαίτερα κρίσιμες για την χωροθέτηση ενός ΧΥΤΑ και με δεδομένη την αρχικά εσφαλμένη εκτίμησή τους προτείνεται η αναστολή των εργασιών στην περιοχή του έργου μέχρις ότου εκπονηθούν οι απαραίτητες ειδικές μελέτες που θα καταγράψουν την πραγματική υφιστάμενη κατάσταση, και θα γνωμοδοτήσουν με επιστημονικά τεκμηριωμένα στοιχεία για την καταλληλότητα ή μη της θέσης.» ... «οι ακριβείς υδρογεωλογικές συνθήκες και η στρωματογραφία της στενής περιοχής χωροθέτησης ΧΥΤΑ, μπορούν να πιστοποιηθούν μόνο με αναλυτική υδρογεωλογική και στρωματογραφική έρευνα που θα περιλαμβάνει μετρήσεις πεδίου, όπως γεωφυσικές διασκοπήσεις ή/και διάνοιξη ερευνητικών γεωτρήσεων και μελέτη των δεδομένων τους».
Οι κάτοικοι της περιοχής έλαβαν άδεια πραγματοποίησης γεώτρησης (σε μη ακόμα, απαλλοτριωμένη περιουσία εντός του χώρου του ΧΥΤΑ), όμως αυτή ανακλήθηκε την τελευταία στιγμή μετά από παρέμβαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Σκοπός της γεώτρησης ήταν να επιβεβαιωθεί η να διαψευστεί η ύπαρξη υδατοπερατού πετρώματος και η ύπαρξη πλησίον υποκείμενου υδροφόρου ορίζοντα. Το γεγονός της αυθαίρετης απαγόρευσης της διενέργειας της γεώτρησης έχει ήδη απασχολήσει την Ελληνική Βουλή και έχει προκαλέσει εύλογα ερωτήματα και καταδεικνύει το «φόβο» πως η γεώτρηση θα αποκάλυπτε στοιχεία για την ακαταλληλότητα του εδάφους και του επιλεγμένου χώρου εγκατάστασης του ΧΥΤΑ.
3. Στην Ενδιάμεση Έκθεση του Σώματος Επιθεωρητών Περιβάλλοντος θεωρείται απαραίτητη η διενέργεια γεωτρήσεων για την μελέτη των γεωλογικών στοιχείων της περιοχής και ζητείται (σημείο Ζ του πορίσματος) να επιδοθεί «εάν υπάρχει υδρογεωλογική μελέτη της περιοχής και εάν έχουν πραγματοποιηθεί δοκιμαστικές γεωτρήσεις προκειμένου να διαπιστωθεί το ύψος και η διαμόρφωση του υδροφόρου ορίζοντα».
Στην απάντησή του ο αρμόδιος φορέας (Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής) αντί να επιδώσει υδρολογική μελέτη και τα ευρήματα από τις δοκιμαστικές γεωτρήσεις, επικαλείται την ΜΠΕ η οποία αναφέρει ότι «το βάθος στο οποίο πιθανά θα απαντάται ο υδροφόρος ορίζοντας θεωρείται μεγαλύτερο των 90μ αφού το πάχος του σχετικά στεγανού σχηματισμού είναι πολύ μεγαλύτερο» και συνεχίζει λέγοντας ότι οι «δειγματολογικές γεωτρήσεις θα διανοιχτούν… συνεπώς, σύμφωνα με την εγκριθείσα μελέτη εφαρμογής, θα διανοιχτούν ανάντη και κατάντη της υδραυλικής κλίσης του έργου γεωτρήσεις για τη μόνιμη παρακολούθηση υπογείων υδάτων».

Από τα ανωτέρω γεγονότα προκύπτει ότι δεν έχουν πραγματοποιηθεί η απαραίτητες υδρογεωλογικές μελέτες στην περιοχή και τα στοιχεία που αναφέρονται στην ΜΠΕ είναι χωρίς μετρήσεις στο πεδίο και, ως εκ τούτου, ισχυριζόμαστε ότι υπάρχει σφάλμα στη ΜΠΕ με βάση την οποία εγκρίθηκε η χωροθέτηση του έργου, πέρα από συγκεκριμένη παραβίαση της νομοθεσίας στην οποία θα αναφερθούμε στη συνέχεια.

Β.3. Χωροθέτηση του ΧΥΤΑ πάνω σε ενεργά σεισμικά ρήγματα!!!
Σύμφωνα με χάρτη του τόπου χωροθέτησης του ΧΥΤΑ που επισυνάπτεται στην ίδια την ΜΠΕ, το ακριβές σημείο που επιλέχθηκε, βρίσκεται πάνω σε ενεργά σεισμικά ρήγματα.
Παρά το γεγονός λοιπόν, πως η ύπαρξη των ρηγμάτων καταγράφεται από τη ΜΠΕ, δεν γίνεται καμία εκτίμηση των επιπτώσεων ενός πιθανού σεισμού στο έργο.

Η περιοχή είναι σεισμογενής και τα ρήγματα είναι ενεργά, συνεπώς η πιθανότητα καθίζησης, καταστροφής ή ρηγματώσης του έργου, μετά από σεισμό είναι εξαιρετικά μεγάλη.

Β.4 μη σωστή πληροφόρηση για τα αέρια και οσμές που παράγονται από το χώρο ταφής και έλλειψη μέτρων αντιμετώπισης ατμοσφαιρικής ρύπανσης
Σύμφωνα με γνωμοδότηση για τη ΜΠΕ για το ΧΥΤΑ Γραμματικού του καθηγητή κ. Ραψομανίκη, Διευθυντή του Εργαστηρίου Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης και Ελέγχου Ρύπανσης «οι ενστάσεις στο Συμβούλιο της Επικρατείας βασίζονται σε ελλιπή τεχνικά στοιχεία ή εκ προθέσεως αποκρυπτόμενα τεχνικά στοιχεία και προδιαγραφές» … «είναι προφανής και με δόλο ή μη σωστή πληροφόρηση για τα αέρια που ελκύονται για τις οσμές από το χώρο ταφής».
Η ΜΠΕ προβλέπει ότι τα συλλεγόμενα βιοαέρια που θα παράγονται μέσα στα κύτταρα του ΧΥΤΑ θα συγκεντρώνονται και θα καίγονται σε πυρσό. Σύμφωνα με τον καθηγητή αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την διασπορά επικίνδυνων οργανομεταλλικών πτητικών ενώσεων σε μεγάλη ακτίνα.
Ακόμα πιο συγκεκριμένα αναφέρει πως στην ΜΠΕ:
• δεν αναφέρονται πουθενά εγκαταστάσεις μέτρησης οσμών και θορύβου, εξωτερικά του χώρου
• δεν γίνεται λόγος για την ανάκτηση ενέργειας από το βιοαέριο και δεν υπάρχει μέριμνα για την ακριβή ποσοτική, χημική ανάλυση του βιοαερίου. Η βιβλιογραφία βρίθει από παραδείγματα ύπαρξης οργανομεταλλικών πτητικών ενώσεων στο βιοαέριο. Κατά την καύση τέτοιας σύστασης βιοαερίου σε πυρσό διασκορπίζονται βαρέα μέταλλα στην ευρύτερη περιοχή.
• Δεν υπάρχει μέριμνα αντιρρυπαντικής τεχνολογίας ατμοσφαιρικών ρύπων.

Συμπεράσματα για τα πρόδηλα σφάλματα της ΜΠΕ
Τα πρόδηλα σφάλμα της ΜΠΕ αποδεικνύονται:
Πρώτον: δεν υπάρχει καμία εκτίμηση για τις συνέπειες, που μπορεί να είναι τραγικές, από την ύπαρξη δύο ρεμάτων μέσα στο χώρο του ΧΥΤΑ
Δεύτερον: Από τη μη αναφορά στα υπόγεια ύδατα και την προφανή έλλειψη υδρογεωλογικής μελέτης της περιοχής και δοκιμαστικών γεωτρήσεων,
Τρίτον: από την εμπειρία της θαλάσσιας ρύπανσης στον Ευβοϊκό κόλπο μετά από συνήθους ύψους βροχοπτώσεις.
Τέταρτον: από τη χωροθέτηση του ΧΥΤΑ ακριβώς πάνω σε ενεργά σεισμικά ρήγματα, τα οποία ενώ η ΜΠΕ τα αναφέρει και τα αποτυπώνει σε χάρτη, γίνεται το εξωφρενικό: η χωροθέτηση και κατασκευή του ΧΥΤΑ να γίνεται ακριβώς πάνω στα ρήγματα χωρίς καν να αναφέρονται ή να λαμβάνεται ειδική πρόνοια για τις ενδεχόμενες συνέπειες σε περίπτωση σεισμού.
Πέμπτον: ανυπαρξία μέτρων διαχείρισης αερίων και μη σωστή πληροφόρηση για τα αέρια και οσμές που παράγονται από το χώρο ταφής.
---------------------------------------------------------------------------
Τα ανωτέρω σφάλματα συνιστούν τόσο παραβίαση των κοινοτικών κανόνων για την χωροθέτηση και διαχείριση των ΧΥΤΑ/Υ αλλά και της οδηγίας 1999/31/ΕΚ περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων αφού σύμφωνα με το παράρτημα I της οδηγίας κατά την επιλογή της θέσης ενός τόπου υγειονομικής ταφής πρέπει, μεταξύ άλλων, να λαμβάνονται υπόψη οι γεωλογικές και υδρογεωλογικές συνθήκες της περιοχής.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία που παρατέθηκαν παραπάνω τα υδρογεωλογικά στοιχεία δεν έχουν διερευνηθεί, καθώς η ΜΠΕ περιέχει ανακρίβειες σχετικά με τις γεωλογικές και υδρογεωλογικές συνθήκες της περιοχής.

Γ. Άλλες Παραβιάσεις Κοινοτικού Δικαίου
Η ΜΠΕ εγκρίθηκε στις 5/12/2003 και έλαβε παράταση της χρονικής της διάρκειας στις 7/7/2009 με αντίστοιχες Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις (Κ.Υ.Α.). Σύμφωνα με την ΜΠΕ (Παράρτημα 7 Απόσπασμα ΜΠΕ) το περιεχόμενο της είναι σύμφωνο με τις κοινοτικές οδηγίες που είχαν ενσωματωθεί στο Ελληνικό δίκαιο μέχρι και την 5/12/2003. Η επέκταση της ισχύος της ΜΠΕ με την ΚΥΑ υπ’ αριθμ. 27081/7/7/2009, είναι απολύτως γνωστό και παραδεδεγμένο ότι δεν επέφερε καμία αλλαγή στην αρχική μελέτη, ούτε εξέτασε ενδεχόμενες αλλαγές και νέες απαιτήσεις της σχετικής κοινοτικής νομοθεσίας.
Οι οδηγίες που παρατίθενται κατωτέρω υιοθετήθηκαν μεταγενέστερα από την έγκριση της ΜΠΕ και όλες πριν από την εκκίνηση των εργασιών κατασκευής τον Οκτώβριο 2009 του ΧΥΤΑ και όλες πριν την ανανέωση της άδειας στις 7/7/2009.
Οι κατωτέρω οδηγίες έπρεπε να είχαν ληφθεί υπόψη στην υλοποίηση των έργων, εφόσον τα έργα δεν είχαν ξεκινήσει, και σε κάθε περίπτωση εφόσον εκ του νόμου μεσολαβούσε διαδικασία ανανέωσης της ΜΠΕ. Η ανανέωση της ΜΠΕ προϋποθέτει την επικαιροποίηση της προκειμένου να ληφθούν υπόψη ενδεχόμενες μεταβολές επί του πεδίου ή ενδεχόμενες νέες απαιτήσεις της νομοθεσίας, όπως συνέβη με τις κατωτέρω οδηγίες που όμως δεν λήφθηκαν υπόψη.

Γ.1. Οδηγία 2008/1/ΕΚ , σχετικά με την ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχο της ρύπανσης
Η οδηγία αναφέρεται στις υποχρεώσεις για ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχο της ρύπανσης από ορισμένες δραστηριότητες. Οι ΧΥΤΑ περιλαμβάνονται στο παράρτημα Ι της οδηγίας.
Η βασική επιδίωξη της οδηγίας είναι να αυξήσει τη χρήση «βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών» έτσι ώστε να εξασφαλιστεί ότι χρησιμοποιούνται οι πλέον αποδοτικές τεχνικές ως προς το κόστος και για την επίτευξη υψηλού επιπέδου περιβαλλοντικής προστασίας.
Η παράγραφος 16 του προοιμίου της οδηγίας προβλέπει
«Η αρμόδια αρχή ή αρχές θα πρέπει να χορηγούν ή να τροποποιούν άδεια μόνον εφόσον έχουν προβλεφθεί ολοκληρωμένα μέτρα περιβαλλοντικής προστασίας του αέρα, του νερού και του εδάφους.»

Το Άρθρο 8΄της οδηγίας αναφέρει: «Κάθε χορηγούμενη και τροποποιημένη άδεια περιλαμβάνει τις προβλεπόμενες στην παρούσα οδηγία πρακτικές λεπτομέρειες για την προστασία του αέρος, των υδάτων και του εδάφους»
Άρθρο 9- Όροι της αδείας «Η άδεια περιλαμβάνει οριακές τιμές εκπομπής για τις ρυπογόνες ουσίες, ιδίως εκείνες του παραρτήματος III, που αναμένεται να εκπέμπονται από την οικεία εγκατάσταση σε σημαντική ποσότητα της φύσης τους και της δυνατότητας διασποράς της ρύπανσης στο νερό, τον αέρα και το έδαφος. Εφόσον χρειάζεται, η άδεια περιλαμβάνει τις κατάλληλες οδηγίες για την προστασία του εδάφους και των υπογείων υδάτων και μέτρα για τη διαχείριση των αποβλήτων της εγκατάστασης. Ενδεχομένως, οι οριακές τιμές μπορούν να συμπληρώνονται ή να υποκαθίστανται από ισοδύναμες παραμέτρους ή τεχνικά μέτρα».

Το πνεύμα της οδηγίας 2008/ 1/ EK (IPPC) κατά την αντίληψή μας έρχεται σε αντίθεση με την ίδια την επιλογή του τρόπου διαχείρισης των αποβλήτων μέσω της υγειονομικής ταφής ΧΥΤΑ όταν αυτή η επιλογή χαρακτηρίζεται από την ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως «η χειρότερη από τις αποδεκτές λύσεις».
Πέραν αυτού όμως, όπως έχουμε ήδη προαναφέρει η οδηγία δεν έχει ληφθεί καθόλου υπόψη κατά την ανανέωση της άδειας το 2009 καθώς η Ανανέωση (παράταση της χρονικής διάρκειας ισχύος) των Περιβαλλοντικών Όρων του έργου με την υπ’αριθ. 27081/07-07-2009 ΚΥΑ, έγινε χωρίς να γίνει καμία επικαιροποίηση και να ληφθεί υπόψη το εν ισχύ νομικό πλαίσιο και συγκεκριμένα η οδηγία 2008/1/ΕΚ.

Γ.2. Οδηγία 2008/105 σχετικά με πρότυπα ποιότητας περιβάλλοντος στον τομέα της πολιτικής των υδάτων
Η οδηγία αναφέρεται στα επιφανειακά ύδατα συγκεκριμένα καθορίζει πρότυπα ποιότητας περιβάλλοντος (ΠΠΠ) για ουσίες προτεραιότητας και ορισμένους άλλους ρύπους με στόχο την επίτευξη καλής χημικής κατάστασης των επιφανειακών υδάτων και σύμφωνα με τις διατάξεις και τους στόχους του άρθρου 4 της εν λόγω οδηγίας
Δεδομένου ότι στην ΜΠΕ δεν γίνεται καν καταγραφή των ρεμάτων υπογείων και επιφανειακών που διέρχονται στο χώρο κατασκευής του ΧΥΤΑ, δεν μπορεί να έχει κάνει ορθή ανάλυση των υπαρχουσών τεχνολογικών λύσεων για την άρση των όποιων επιπτώσεων και ασφαλώς δεν έχουν καθοριστεί τα Πρότυπα Ποιότητας Περιβάλλοντος που απαιτούνται λεπτομερώς από την οδηγία.
Άλλωστε, η Ανανέωση (παράταση της χρονικής διάρκειας ισχύος) των Περιβαλλοντικών Όρων του έργου με την υπ’αριθ. 27081/07-07-2009 ΚΥΑ, έγινε χωρίς να γίνει καμία επικαιροποίηση και να ληφθεί υπόψη η οδηγία 2008/105.
Γ.3. 2006/118 σχετικά με την προστασία των υπόγειων υδάτων από τη ρύπανση και την υποβάθμιση
Η οδηγία προβλέπει Μέτρα πρόληψης ή περιορισμού της εισαγωγής ρύπων στα υπόγεια ύδατα. Αναφέρεται τόσο στους κινδύνους που έχουν καταγραφεί όσο και στους πιθανούς/ δυνητικούς κινδύνους.
Η ΜΠΕ, όπως ήδη έχουμε προαναφέρει, «αγνοεί» την ύπαρξη υπογείων υδάτων και το χειρότερο είναι ότι η Ελληνική Πολιτεία δεν επιτρέπει την διενέργεια γεωτρήσεων με έξοδα των κατοίκων της περιοχής και σε χώρο ιδιωτικό, εμποδίζοντας έτσι την ασφαλή γνώση των γεωλογικών και υδρολογικών παραμέτρων.
Σε κάθε περίπτωση, δεν έχει εφαρμοστεί η οδηγία 2006/118 σχετικά με την προστασία των υπόγειων υδάτων από τη ρύπανση και την υποβάθμιση, αφού η Ανανέωση (παράταση της χρονικής διάρκειας ισχύος) των Περιβαλλοντικών Όρων του έργου με την υπ’αριθ. 27081/07-07-2009 ΚΥΑ, έγινε χωρίς να γίνει καμία επικαιροποίηση και χωρίς να ληφθεί υπόψη η εν λόγω οδηγία.
Γ.4. οδηγία 2001/42 σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων
Η οδηγία 2001/42 που αναφέρεται στις εκτιμήσεις «περιβαλλοντικών επιπτώσεων για ορισμένα σχέδια και προγράμματα που ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον» και η οποία θεσπίζει την έννοια της Στρατηγικής περιβαλλοντικής Εκτίμησης, δεν ελήφθη υπόψη στην εκπόνηση της ΜΠΕ γιατί δεν είχε ενσωματωθεί στο εθνικό δίκαιο, αλλά ούτε και στην Ανανέωση της χρονικής διάρκειας ισχύος των Περιβαλλοντικών Όρων του έργου με την υπ’αριθ. 27081/07-07-2009 ΚΥΑ.














Δ. ΣΥΝΟΨΗ -ΑΙΤΗΜΑΤΑ

Σήμερα στην Ελλάδα βρίσκονται υπό κατασκευή ή σχεδιάζεται να κατασκευαστούν δεκάδες ΧΥΤΑ/Υ (Χώροι Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων / Υπολειμμάτων) για τη διαχείριση των απορριμμάτων.
Η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, χαρακτηρίζει ως εξής την υγειονομική ταφή ( ΧΥΤΑ- ΧΥΤΥ) : Η υγειονομική ταφή κατέχει την τελευταία θέση στην «ιεραρχία των αποβλήτων» της οδηγίας (2008/98/EC), η Επιτροπή θεωρεί την υγειονομική ταφή ως την έσχατη και πλέον ακατάλληλη λύση για τη διαχείριση των αποβλήτων. Η πρόληψη, η επαναχρησιμοποίηση, η ανακύκλωση και άλλες μορφές ανάκτησης είναι προτιμότερες.»
Όπως αναλυτικά παρουσιάζουμε σε αυτήν την Αναφορά στην ΜΠΕ του έργου υπάρχουν πρόδηλα σφάλματα που συνιστούν τόσο παραβίαση των κοινοτικών κανόνων για τις υγειονομικές προδιαγραφές για την ταφή των απορριμμάτων την χωροθέτηση και διαχείριση των ΧΥΤΑ/Υ, αλλά και της οδηγίας 1999/31/ΕΚ περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων αφού σύμφωνα με το παράρτημα I της οδηγίας κατά την επιλογή της θέσης ενός τόπου υγειονομικής ταφής πρέπει, μεταξύ άλλων, να λαμβάνονται υπόψη οι γεωλογικές και υδρογεωλογικές συνθήκες της περιοχής.
Ταυτόχρονα η ανανέωση της χρονικής διάρκειας ισχύος των Περιβαλλοντικών Όρων του έργου με την υπ’αριθ. 27081/07-07-2009 ΚΥΑ, έγινε χωρίς να γίνει καμία επικαιροποίηση και χωρίς να ληφθεί υπόψη το εν ισχύ νομικό πλαίσιο και συγκεκριμένα:
• Οδηγία 2008/1/ΕΚ σχετικά με την ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχο της ρύπανσης. Ακόμα περισσότερο όμως το πνεύμα της οδηγίας 2008/ 1/ EK ( IPPC) που κάνει λόγο για «Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές» κατά την αντίληψή μας έρχεται σε αντίθεση με την ίδια την επιλογή του τρόπου διαχείρισης των αποβλήτων μέσω της υγειονομικής ταφής ΧΥΤΑ-ΧΥΤΥ όταν αυτή η επιλογή χαρακτηρίζεται από την ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως «η χειρότερη από τις αποδεκτές λύσεις» και κατατάσσετε από την οδηγία για τα απόβλητα 2008/98 ως η τελευταία επιλογή.
• Οδηγία 2008/105 σχετικά με πρότυπα ποιότητας περιβάλλοντος στον τομέα της πολιτικής των υδάτων,
• Οδηγία 2006/118/ΕΚ σχετικά με την προστασία των υπόγειων υδάτων από τη ρύπανση και την υποβάθμιση,
• Οδηγία 2001/42/ΕΚ σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων και οδηγία 85/337/ΕΟΚ για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον.
Τέλος πέρα από τα πρόδηλα σφάλματα της ΜΠΕ, υπάρχουν και πολλά σημεία που δεν έχουν καν διερευνηθεί. Ένα πολύ σημαντικό σημείο είναι η πιθανότητα τα υπόγεια ύδατα που βρίσκονται υπό τον χώρο του ΧΥΤΑ να επικοινωνούν με τη λίμνη του Μαραθώνα που βρίσκεται στον ίδιο δήμο και αποτελεί μια από τις πηγές υδροδότησης της Αττικής. Η ΜΠΕ όχι μόνο δεν διασφαλίζει πως δεν υπάρχει επικοινωνία του υδροφόρου ορίζοντα, αλλά δεν εξετάζει καν την πιθανότητα μέσω των ρεμάτων που υπάρχουν στο χώρο του ΧΥΤΑ ή των υπογείων να υπάρχει πιθανότητα ρύπανσης της λίμνης του Μαραθώνα.
Τις ανησυχίες μας, επαληθεύουν γεγονότα που συνέβησαν σε εν λειτουργία ΧΥΤΑ στην Ελλάδα, των οποίων οι ΜΠΕ είχαν εγκριθεί και υποτίθεται ελεγχθεί για την ορθότητά τους από τους αρμόδιους.
Ενδεικτικά τέτοιες περιπτώσεις είναι:
ΧΥΤΑ Κατερίνης: τοξικά διαρρέουν και μολύνουν την θάλασσα – Επιβολή προστίμου από Επιθεωρητές Περιβάλλοντος
ΧΥΤΑ Σάμου: χτίστηκε σε ακατάλληλο έδαφος – διακοπή λειτουργίας λόγω καθίζησης του εδάφους – διερεύνηση από Σώμα Επιθεωρητών Δημοσίων Έργων.
ΧΥΤΑ Λευκίμης: κατά τις εργασίες κατασκευής ο χώρος πλημμύρισε με καθαρό και γλυκό νερό και σχηματίστηκε λίμνη όπου μπορούσε να πλεύσει βάρκα, ενώ η ΜΠΕ δεν έκανε καμία σχετική αναφορά!!! Το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών – ΙΓΜΕ πραγματοποίησε πραγματογνωμοσύνη που αποδεικνύει ότι πρόκειται για υδροφόρο ορίζοντα που επικοινωνεί με το σύνολο των κοντινών σημείων υδροληψίας, και συμπεραίνει ότι η θέση αυτή εγκυμονεί κίνδυνο για την τροφική αλυσίδα.
ΧΥΤΑ Ζακύνθου – Λαγανάς: Τοξικά απόβλητα από τον κορεσμένο ΧΥΤΑ του κόλπου εκχύθηκαν λόγω υπερχείλισης, ρυπαίνοντας τη θαλάσσια περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ζακύνθου. Το θαλάσσιο πάρκο είναι τόπος αναπαραγωγής προστατευόμενων σπάνιων ειδών (χελώνα Caretta – carreta και φώκια Monachous – monachous) για την προστασία των οποίων το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει εκδώσει πολυάριθμα ψηφίσματα.
ΧΥΤΑ Τεμπλόνι Κέρκυρας: Εξωφρενική από κάθε άποψη κατασκευή του ΧΥΤΑ και η διαχείριση των απορριμμάτων της Νότιας Κέρκυρας.
Με δεδομένα τα όσα προαναφέραμε, με ορατή ήδη τη ρύπανση της θάλασσας μας από διαρροές μέσω των ρεμάτων στον υπό κατασκευή ΧΥΤΆ, με δεδομένη την απειλή οικονομική καταστροφή της περιοχής αφού βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην γεωργία και τον τουρισμό, με δεδομένα τα δικαιώματά μας στη ζωή, στην υγεία και σε ένα περιβάλλον με ποιότητα.
Είναι σαφές ότι εμείς οι κάτοικοι του Δήμου Μαραθώνα, όχι μόνο υποχρεωνόμαστε να δεχτούμε την έσχατη και πλέον ακατάλληλη λύση για την διαχείριση των αποβλήτων αλλά μας υποχρεώνουν να δεχτούμε ταυτόχρονα την κραυγαλέα παραβίαση της κοινοτικής νομοθεσίας. Μας υποχρεώνουν να αποδεχτούμε την δραματική υποβάθμιση του περιβάλλοντος της περιοχής μας, των εδαφών, του υδροφόρου ορίζοντα αλλά και της θάλασσας του Ευβοϊκού κόλπου, ενός από τα δύο μεγάλα θαλάσσια μέτωπα του πολεοδομικού συγκροτήματος της Αθήνας, στο οποίο κατοικούν περίπου 5.000.000.000 άνθρωποι.

Εμείς οι υπογράφοντες, ζητάμε από την Επιτροπή σας:
• Να ζητήσει την άμεση παύση των εργασιών έως ότου εξετάσετε την αναφορά μας και αποφανθείτε για τις πολυάριθμες παραβιάσεις της κοινοτικής νομοθεσίας που σας καταγγέλλουμε
• Να συζητήσει την αναφορά μας το συντομότερο δυνατό, γιατί αυτή τη στιγμή συνεχίζεται η κατασκευή ενός έργου, το οποίο θα ήταν άχρηστο αν εφαρμοζόντουσαν στοιχειωδώς οι επιταγές της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την ανακύκλωση με χωριστή αποκομιδή στην πηγή, κατασπαταλώντας όχι μόνο οικονομικούς αλλά και φυσικούς πόρους. Αρχίζει ήδη η καταστροφή τεράστιας δασικής έκτασης για τη διάνοιξη των δρόμων προσέγγισης στον ΧΥΤΑ
• Να αποστείλει αντιπροσωπεία που θα επισκεφτεί τον συγκεκριμένο χώρο θα συζητήσει με τις αρμόδιες αρχές, τους κατοίκους της περιοχής, επιστημονικούς φορείς και οικολογικές οργανώσεις προκειμένου επί του πεδίου να διαψεύσει ή να επιβεβαιώσει τους ισχυρισμούς μας
• Ζητάμε αφού εξετάσετε τις ανωτέρω καταγγελίες μας, αφού μελετήσετε τα αδιέξοδα και τις παραβιάσεις της κοινοτικής νομοθεσίας που έχει προκαλέσει ο Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης Απορριμμάτων της Αττικής, παρέμβετε σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να σταματήσει οριστικά η κατασκευή του ΧΥΤΑ Γραμματικού, διότι ο κίνδυνος για το περιβάλλον είναι άμεσος και μεγάλος.

Ορίζουμε ως εκπρόσωπό μας τον κ. Παπαδιγενόπουλο Κωνσταντίνο του Χαραλάμπους, υπηκοότητα Ελληνική, κάτοικο Γραμματικού Δήμου Μαραθώνα
Τηλ:……, email ….., προκειμένου να διαχειριστεί την παρούσα καταγγελία και αναφορά ενώπιον της Επιτροπής Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Επισυναπτόμενα
1. Ενδιάμεση Έκθεση της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ) με ημερομηνία 28/02/2011
2. Απάντηση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης στην Ενδιάμεση Έκθεση της ΕΥΕΠ ημερομηνία 14/3/2011
3. Καταγγελία Κέντρου Βιωσιμότητας και Περιβαλλοντικής Προστασίας Β.Α. Αττικής προς ΥΠΕΚΑ και αίτημα παροχής εγγράφων που δεν αποδόθηκαν ποτέ
4. Μελέτη του επικεφαλή της ερευνητικής ομάδας του Πανεπιστημίου Αθηνών – Καθηγητή Γεωχημείας και Εφαρμοσμένης Γεωχημείας Δρ. Α Κελεπετζή,
5. Ερώτηση Βουλευτή κ. Λαφαζάνη προς την ΥΠΕΚΑ Διακοπή εργασιών νόμιμης γεώτρησης σε μη απαλλοτριωμένη ιδιοκτησία στο χώρο του ΧΥΤΥ
6. Γνωμοδότηση καθηγητή Ραψομανίκη Διευθυντή του Εργαστηρίου Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης και Ελέγχου Ρύπανσης
7. Αλληλογραφία Δημ. Σ. Δαμάσκου Διπλωματούχου Μηχανικού (Μ.Sc.envir. eng) με Γενική Γραμματεία ΥΠΕΚΑ
8. Απόσπασμα από ΜΠΕ που αναφέρεται στην νομοθεσία που λήφθηκε υπόψη
9. Χάρτης της περιοχής (επισυναπτόμενος στην ΜΠΕ) που παρουσιάζονται τα σεισμικά ρήγματα