Χρειάζεται θράσος και μεγάλες δόσεις νεοφιλεύθερου κυνισμού για να αποφασίσει κάποιος να παραχωρήσει σε ιδιώτες έναν κήπο κι έναν αρχαιολογικό χώρο! Όμως η κυβέρνηση και ο Δήμος Αθηναίων φαίνεται πως έχουν και τα δύο σε μεγάλες και ισχυρές δόσεις. Με την αιφνιδιαστική εισαγωγή τροπολογίας στο νόμο πλέον «Στρατηγική αναπτυξιακή προοπτική των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ρύθμιση ζητημάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Εσωτερικών και άλλες διατάξεις» ιδρύεται εταιρεία με την επωνυμία «Εθνικός Κήπος – Μητροπολιτικό Πράσινο Α.Ε.», στην οποία παραδίδεται η «διαχείριση» του Εθνικού Κήπου και του Λόφου του Φιλοπάππου.
Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι εγκαινιάζεται και επίσημα, δηλαδή με νόμο του κράτους, η εκχώρηση αρχαιολογικών και ιστορικών τόπων στην ιδιωτική διαχείριση, δηλαδή η υφαρπαγή των αρχαιολογικών και ιστορικών τόπων από τα μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα και η υπαγωγή τους στη λογική της ελεύθερης αγοράς και της παραγωγής κέρδους. Κάθε, άλλη, θεωρητικοποιημένη δικαιολογία περί «αναβάθμισης», «αξιοποίησης», «ανάπτυξης» σκοντάφτει και ακυρώνεται από την ίδια την εσωτερική λογική ενός νόμου ο οποίος αφού υποτάσσει πλευρές της λειτουργίας των ΟΤΑ σε ιδιώτες, ήταν μια «χρυσή» ευκαιρία να γίνει η αρχή της πλήρους και δια της υποτιθέμενης νόμιμης οδού εμπορευματοποίησης των αρχαιολογικών χώρων. Και η οδός αυτή είναι «υποτίθεται νόμιμη» διότι στην πραγματικότητα έρχεται σε ευθεία αντίθεση με το Σύνταγμα, με τον Αρχαιολογικό Νόμο, αλλά και με τις Υπουργικές Αποφάσεις με τις οποίες ο λόφος του Φιλοπάππου εντάσσεται στον κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο των Λόφων Μουσών, Πνύκας, Νυμφών (ΦΕΚ 154/ΑΑΠ/22.4.2008) και ο Εθνικός Κήπος κηρύσσεται ιστορικός τόπος (ΦΕΚ 49/ΑΑΠ/23-3-2011).
Συγκεκριμένα, ο λόφος του Φιλοπάππου, έκτασης 650 στρεμμάτων και μη ανεσκαμμένος στο σύνολό του, συνιστά μαρτυρία της καθημερινής ζωής στην αρχαία πόλη και περιλαμβάνει τα εξής σημαντικά μνημεία: την Πνύκα, το μνημείο του Φιλοπάππου και τις «Φυλακές Σωκράτους», τον βυζαντινό ναό του Αγίου Δημητρίου Λουμπαρδιάρη, καθώς και τα κηρυγμένα, ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία, λιθόστρωτα και το Αναπαυτήριο Πικιώνη. Η περιοχή περιλαμβάνεται στη «ζώνη ανασχέσεως» (buffer zone) της Ακρόπολης, μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO και στον Κατάλογο των Μνημείων της Αθήνας στα οποία έχει απονεμηθεί το Σήμα Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2014. Επίσης, ο Εθνικός Κήπος κηρύχθηκε ιστορικός τόπος διότι είναι ««χαρακτηριστικός και ομοιογενής χώρος… μοναδικό στη χώρα παράδειγμα αρχιτεκτονικής τοπίου…στον οποίο έχουν αποτυπωθεί διαδοχικές εξελικτικές φάσεις της νεώτερης ιστορίας των Αθηνών και έχει άρρηκτα συνδεθεί στην συλλογική μνήμη των κατοίκων της πόλης με σημαντικές καμπές της ιστορίας του ελληνικού κράτους καθώς και με την καθημερινή ζωή τους…». Επίσης, έχει χαρακτηριστεί από τη Διεθνή Επιτροπή Ιστορικών Κήπων και Πολιτιστικών Τοπίων (ICOMOS – IFLA) ως σπάνιο δείγμα αρχιτεκτονικής τοπίου του 19ου αιώνα και πολιτιστικό μνημείο της Ευρώπης.
Επί αυτών, λοιπόν, των δημόσιων και κοινωνικών αγαθών, τα οποία θα έπρεπε να εξαιρούνται από κάθε είδους αγοραία και εμπορευματική διαχείριση επιβάλλεται μια εταιρεία η οποία θα λειτουργεί «σύμφωνα με τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας», θα διαχειρίζεται τους δύο χώρους με σύμβαση που θα υπογράψει με το Δήμο Αθηναίων, όπου θα καθορίζεται και η αμοιβή της εταιρείας και τα έσοδά της θα προέρχονται από «εκμίσθωση των χώρων που διαχειρίζεται». Κι επειδή το κατά τ’ άλλα «λιγότερο κράτος» στο οποίο ομνύουν οι απανταχού υπερασπιστές της ελεύθερης αγοράς δεν μπορεί να επιτρέψει να συμβεί μια κατάσταση κατά την οποία τα κέρδη θα στομώνουν και δεν θα αναπαράγονται ικανοποιητικά προβλέπεται ότι στο μέλλον θα αρκεί ένα Προεδρικό Διάταγμα με το οποίο «η εταιρεία μπορεί να αναλαμβάνει τη διαχείριση και άλλων συναφών με τους σκοπούς της χώρων». Επίσης, η εταιρεία μπορεί να προβαίνει «σε εκπόνηση μελετών, εκτέλεση έργων ή ανάθεση σε τρίτους» καθώς και «σε αξιοποίηση περιουσιακών στοιχείων και εκμίσθωση χώρων που διαχειρίζεται» και κυρίως σε «ανάληψη ως δικαιούχου έργων ή δράσεων στο πλαίσιο επιχειρησιακών ή άλλων προγραμμάτων».
Δεν είναι άνευ συμβολικής σημασίας το γεγονός ότι τη συγκεκριμένη διάταξη συνυπογράφουν εννέα υπουργοί της κυβέρνησης, αλλά όχι και η υπουργός Πολιτισμού. Πιθανόν όχι επειδή θα υπέθεσαν πιθανές αντιρρήσεις (άλλωστε τίποτα δεν συνηγορεί σε αυτό) αλλά γιατί ακόμα και στο πλαίσιο του αστικού θεσμικού πλαισίου το Υπουργείου Πολιτισμού μπορεί να παρακάμπτεται στο μέτρο που τελικά η διαχείριση του δημόσιου χώρου και των κοινωνικών αγαθών ανατίθεται σε εξωθεσμικά κέντρα και σε ιδιωτικές εταιρείες.
Εξάλλου, όπως καταγγέλουν οι εργαζόμενοι στο Υπουργείου Πολιτισμού «Η πραξικοπηματική κίνηση αυτή, που έρχεται αιφνιδιαστικά και χωρίς καμία διαβούλευση, δείχνει για ακόμη μια φορά ξεκάθαρα την πορεία που απαρέγκλιτα ακολουθεί η κυβέρνηση της ΝΔ και ο Δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης σε όλα τα θέματα που συνδέονται με τη δημόσια περιουσία, τους δημόσιους χώρους, ακόμη και τους αρχαιολογικούς χώρους και τους ιστορικούς τόπους: εμπορευματοποίηση και ιδιωτικοποίηση! Ποιο Ίδρυμα άραγε ενδιαφέρεται; Θυμίζουμε την αποτυχημένη προσπάθεια του Ιδρύματος ΝΕΟΝ του Δασκαλόπουλου να κάνει κουμάντο στον Εθνικό Κήπο, αλλά και το διαρκές ενδιαφέρον της οικογένειας Κωστόπουλου (του γνωστού Ιδρύματος). Εδώ και καιρό ακουγόταν ότι ο Κ. Μπακογιάννης έχει υποσχεθεί την διαχείριση του Εθνικού Κήπου σε συγκεκριμένο «ευεργέτη». Και τώρα με αυτή την αιφνιδιαστική τροπολογία, θα μπορεί και να τον/την διορίσει διαχειριστή όχι μόνο του Εθνικού Κήπου αλλά και του Λόφου Φιλοπάππου!»
Είναι, δε, ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι εργαζόμενοι της Εφορείας Αρχαιοτήτων της Πόλεων των Αθηνών σε ανοιχτή επιστολή τους σημειώνουν ότι «στην υπό ίδρυση Α.Ε., δεν εκχωρείται μόνο η διαχείριση αλλά και το εν λευκώ δικαίωμα στο έδαφος, στον ίδιο τον τόπο, αφού η εταιρεία νομιμοποιείται να προβαίνει σε αναμορφώσεις ως δικαιούχος συγχρηματοδοτούμενων ή άλλων έργων, τα οποία θα αφήνουν το αποτύπωμά τους σε αρχαιολογικούς χώρους, σε ιστορικούς τόπους, στο ίδιο το ίχνος της αρχαίας πόλης.
Θεωρούμε ότι πολύ σύντομα το καθεστώς που διαμορφώνεται με την τροπολογία, θα επεκταθεί και σε άλλους αρχαιολογικούς χώρους της Αθήνας, με έναν πολύ πιθανό επόμενο στόχο τον αρχαιολογικό χώρο στην Ακαδημία Πλάτωνος.
Εμείς, οι εργαζόμενοι στην Εφορεία Αρχαιοτήτων της αρχαίας πόλης, στην Εφορεία που έχει στη χωρική της αρμοδιότητα τους αντισυνταγματικά εκχωρούμενους χώρους, τους χώρους όπου εργαζόμαστε ως μισθοδοτούμενοι από το ελληνικό δημόσιο, εκφράζουμε την πλήρη αντίθεσή μας με την πολιτική που χαράσσει το μοντέλο της τροπολογίας και καλούμε τους συλλόγους μας, τους συναδέλφους και κυρίως την πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ, να υπερασπιστεί το δημόσιο αγαθό της ιστορικής μνήμης και του αθηναϊκού τοπίου από τους «κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας».
Τίποτα, όμως, από όσα συμβαίνουν δεν είναι κεραυνός εν αιθρία όχι μόνο γιατί η γενικευμένη, σαρωτική και καθολική ιδιωτικοποίηση των δημόσιων αγαθών (υγεία, παιδεία, ενέργεια, τηλεπικοινωνίες, πολιτισμός) αποτελεί εργαλείο των ευρύτερων καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων πολύ πριν την εκδήλωση της κρίσης. Αλλά και γιατί ο αστικός δημόσιος είναι αυτός που καλείται να επιτελέσει δύο βασικές λειτουργίες άρρηκτα και οργανικά συνυφασμένες μεταξύ τους. Η μία είναι η οικονομική λειτουργία, δηλαδή η μετατροπή του δημόσιου και κοινωνικού χώρου σε πεδίο επένδυσης λιμναζόντων κεφαλαίων και άρα κερδοφορίας μέσω εκτεταμένων επεμβάσεων «εξευγενισμού» των πόλεων. Η δεύτερη λειτουργία είναι η ιδεολογική επιβολή της ομογενοποίησης, του ελέγχου, της εμπέδωσης μιας εικόνας συνεχούς υποτιθέμενης απόλαυσης πάνω στην οποία θα επενδύονται τεράστια επενδυτικά κεφάλαια (τουριστικά κ.ά.) και θα απευθύνεται σε συγκεκριμένο και περιορισμένο κομμάτι της κοινωνίας, ενεργοποιώντας μηχανισμούς αποκλεισμού κάθε άλλης κοινωνικής κατάστασης που μπορεί να «αμαυρώνει» την «εξευγενισμένη» πόλη. Τέτοιες καταστάσεις είναι η φτώχεια, ο αποκλεισμός, η ανισότητα, εικόνες που θα εξωθούνται εκεί που οι επενδυτές δεν ενδιαφέρονται να ρίξουν τα λεφτά τους και φυσικά οι λαϊκές διεκδικήσεις. Επομένως, η ιδιωτική διαχείριση ενός κήπου και ενός αρχαιολογικού χώρου, το φαραωνικό συντριβάνι της Ομόνοιας και ο γύρω χώρος της πλατείας που θα είναι τέτοιος ώστε να αποτρέπει την παραμονή «αλλότριων» στοιχείων, δηλαδή προσφύγων, η επίθεση στο δικαίωμα της απεργίας και των συγκεντρώσεων στο κέντρο της πόλης είναι όλα κομμάτια ενός και μοναδικού παζλ. Αυτό του ελέγχου, της φίμωσης, της κοινωνικής ησυχίας και αφασίας ώστε ανενόχλητα τα μεγάλα τουριστικά και εμπορικά fundsκ και υπερεθνικοί επιχειρηματικοί όμιλοι να μετατρέψουν τον δημόσιο χώρο και τα κοινωνικά αγαθά (μνημεία, αρχαιολογικοί χώροι, κήποι, δρόμοι, πεζοδρόμια) που ενυπάρχουν σε αυτόν σε πολυτελή τουριστικό ξενώνα τεράστιας κερδοφορίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου