Μετρό: Δεν φταίνε τα αρχαία για τις καθυστερήσεις, αλλά οι εργολάβοι και οι κυβερνήσεις

Οι συνάδελφοι μας του ΑΡΑΓΕΣ Κεντρικής Μακεδονίας στηρίζουν την κινητοποίηση.

Μετρό: Δεν φταίνε τα αρχαία για τις καθυστερήσεις, αλλά οι εργολάβοι και οι κυβερνήσεις

Παραμονή των αρχαιοτήτων στον σταθμό Βενιζέλου

Υπεράσπιση της ιστορίας, της ποιότητας ζωής, των δικαιωμάτων των εργαζομένων στο μετρό

Τέρμα στα παιχνίδια εργολάβων-Κυβέρνησης-δημοτικής αρχής

Με αξιοσημείωτη ταχύτητα και χωρίς «περιττούς» διαλόγους διαδραματίζεται η παρωδία που στήθηκε από την κυβέρνηση και τις τοπικές αρχές γύρω από το μετρό της Θεσσαλονίκης και ιδιαίτερα για το ζήτημα των αρχαιοτήτων στο σταθμό της Βενιζέλου. Έτσι, ζούμε το τελευταίο διάστημα την ολική επαναφορά ενός θέματος για το οποίο είχε ήδη δρομολογηθεί εδώ και καιρό η λύση της παραμονής του μνημειακού συνόλου κατά χώρα (in situ). 

Χωρίς λοιπόν να κρατάει ούτε καν τα προσχήματα, ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης προανήγγειλε στη ΔΕΘ την αλλαγή της τεχνικής λύσης για την κατά χώρα ανάδειξη των αρχαιοτήτων, προδικάζοντας μάλιστα και την απόφαση του ΚΑΣ για απόσπαση του μνημειακού συνόλου. 

Από κοντά και οι μέχρι πρότινος πολιτικοί αντίπαλοι, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης κ. Ζέρβας, χωρίς καν να έχει ζητήσει προηγουμένως τη γνώμη του Δημοτικού Συμβουλίου, και ο κ. Ταχιάος, πρόεδρος πλέον της Αττικό Μετρό. Κι οι δυο τους, μαζί με άλλους μεγαλοπαράγοντες της πόλης, ενώθηκαν «σαν έτοιμοι από καιρό» κάτω από την πρωθυπουργική πρόταση και υπερασπίζονται ανενδοίαστα την απόσπαση των αρχαιοτήτων, με επιχειρήματα που παλινωδούν μεταξύ της «μη εφικτής λύσης», των «μεγάλων καθυστερήσεων» και του «υψηλού κόστους», πέφτοντας διαρκώς σε αντιφάσεις, υποστηρίζοντας μια λύση από την οποία κερδισμένοι θα βγουν μόνο κάποιοι μεγαλοεργολάβοι και γνωστά οικονομικά συμφέροντα.

Όλα αυτά φυσικά από πολιτικούς χώρους που ενώ εύκολα πλειοδοτούν σε εθνικισμό, και κόπτονται για την ιστορία, το παρελθόν, την παράδοση και άλλα τέτοια ηχηρά, προσπερνούν ως κάτι αμελητέο τη διάσωση και ανάδειξη των ρωμαϊκών και βυζαντινών ευρημάτων στον σταθμό Βενιζέλου.

Αυτό το -σχεδόν κωμικό, αν δεν ήταν τόσο σοβαρό- πισωγύρισμα σε μια συζήτηση που η πόλη πίστευε ότι είχε λήξει, προαναγγέλλει μια σειρά από δυσοίωνες εξελίξεις:

Καταστροφή του μνημειακού συνόλου ως έχει αυτή τη στιγμή, 

Η μοίρα του μετά την απόσπαση τίθεται εν αμφιβόλω.

Νέο φαγοπότι της εργολαβίας και κάθε εμπλεκόμενου μέσω αποζημιώσεων λόγω της μη τήρησης των χρονοδιαγραμμάτων.

Περαιτέρω αναβολή της λειτουργίας του μετρό στο διηνεκές (αντί του 2021 για το μεγαλύτερο μέρος και του 2023 για το σταθμό Βενιζέλου) και συνέχιση της ταλαιπωρίας του λαού της πόλης.

Διατήρηση και επιδείνωση του καθεστώτος εργοδοτικής ασυδοσίας και εργασιακής ανασφάλειας με εργαζομένους-ομήρους τόσο στο αρχαιολογικό, όσο και στο τεχνικό σκέλος του έργου.

Πιο συγκεκριμένα:

1) Είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι με την απόσπαση θα υποστεί ανεπανόρθωτες ζημιές ένα μνημειακό σύνολο που αποτελεί σπουδαίο κομμάτι της πολιτιστικής κληρονομιάς και ιστορίας της πόλης. Το μνημειακό συγκρότημα που έχει βρεθεί, τμήμα της ρωμαϊκής οδού Decumanus Maximus και της βυζαντινής Μέσης Οδού, περιέχει υλικά αποτυπώματα από διαφορετικά υλικά και καλύπτει μία ιστορική συνέχεια έξι αιώνων. Επιπλέον μια απόσπασή του τώρα θα είναι καταστροφική γιατί ήδη έχουν γίνει επιχωματώσεις και έχει εγκατασταθεί η πλάκα οροφής, πράγμα που σημαίνει ότι για να αποσπαστεί το μνημειακό σύνολο θα πρέπει να τεμαχιστεί ακομη περισσότερο από ό,τι συνέβη στην περίπτωση του σταθμού της Αγίας Σοφίας.

2) Το παράδειγμα του σταθμού της Αγ. Σοφίας που χρησιμοποιείται συχνά ως επιχείρημα υπέρ της απόσπασης-επανατοποθέτησης, μάλλον προς την αντίθετη κατεύθυνση συνηγορεί: παρότι εκεί προκρίθηκε -σχεδόν εν κρυπτώ και σίγουρα εσπευσμένα- αυτή η λύση, δεν υπάρχει χώρος για την επανατοποθέτησή τους με αποτέλεσμα σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα να στοιβάζονται σε αποθήκες χωρίς κατάλληλες συνθήκες και χωρίς να ξέρουμε αν, πότε και πώς τελικά θα εκτεθούν.

3) Ενώ ακόμη δεν γνωρίζουμε τι πραγματικά θα κοστίσει σε απόλυτους αριθμούς η νέα μελέτη, γνωρίζουμε ότι έχουν ήδη δαπανηθεί εκατομμύρια για την ανάπτυξη της υπάρχουσας μελέτης για κατά χώραν ανάδειξη –κρατικές δαπάνες που θα πάνε χαμένες, την ώρα που θα απαιτηθούν εκ νέου πολλά εκατομμύρια για να διενεργηθεί από την αρχή η διαδικασία. Επιπλέον, με οποιαδήποτε προσβολή της υπάρχουσας σύμβασης ή μη τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων, οι εργολάβοι μπορούν να αξιώσουν τεράστιες αποζημιώσεις, όπως συνέβη και κατά το παρελθόν, στις πλάτες φυσικά των φορολογουμένων. 

4) Η απόσπαση των αρχαιοτήτων θα επιφέρει τελικά πολύ μεγαλύτερες καθυστερήσεις στο τεχνικό έργο, αφού θα πρέπει να γίνουν νέες ανασκαφές στο ελληνιστικό υπόστρωμα και να εγκριθεί νέα μελέτη από το ΚΑΣ. Επομένως, η ταλαιπωρία των κατοίκων της πόλης και το κυκλοφοριακό κομφούζιο πρόκειται να συνεχιστούν αμείωτα. Ήδη ο ίδιος ο πρωθυπουργός εξήγγειλε την παράδοση όλου του έργου το 2023, ενώ ο προηγούμενος σχεδιασμός ήταν για το 2021 και μόνο ο σταθμός Βενιζέλου θα δινόταν στο 2023. Αξίζει να θυμίσουμε όμως εδώ ότι την ευθύνη των καθυστερήσεων ως τώρα τη φέρει η σημερινή και η προηγούμενη εργολαβία, αλλά και όλες οι κυβερνήσεις από την αρχή του έργου, και όχι κάποιοι «αντιαναπτυξιακοί» αρχαιολόγοι. Δεν ξεχνάμε τις χρηματοδοτήσεις που τη μία αρκούσαν και την άλλη όχι, ούτε τη χρεοκοπία του προηγούμενου αναδόχου ούτε, πολύ περισσότερο, τις ολιγόμηνες συμβάσεις έργου τις οποίες επέβαλε η εργολαβία στους εργαζόμενους με τα τεράστια κενά στα ενδιάμεσα χωρίς κάποιον προφανή λόγο.

5) Όσον αφορά τις εργασιακές σχέσεις στο μετρό της Θεσσαλονίκης, οι καταγγελίες ανά τα χρόνια είναι αμέτρητες -όσες και οι κινητοποιήσεις και οι απεργίες των εργαζομένων του έργου. Μαζικές απολύσεις αρχαιολόγων του έργου σε διάφορες χρονικές στιγμές -χωρίς το έργο να έχει ολοκληρωθεί- έτσι ώστε να μην ανανεωθούν οι συμβάσεις ως αορίστου χρόνου, πρόσληψη είτε των ίδιων είτε άλλων με χαμηλότερους μισθούς και χειρότερους όρους με ατομικές συμβάσεις εργασίας (και όχι με βάση τη σχετική συλλογική σύμβαση), παράνομες απολύσεις όσων αντιδρούσαν, όλα αυτά μαζί συνθέτουν το ψηφιδωτό της εργασιακής ανασφάλειας. Είναι χαρακτηριστικό ότι όταν αρχαιολόγοι πρώην εργαζόμενοι του έργου κινήθηκαν κατά της εταιρείας, παρόλο που αρχικά δικαιώθηκαν, στη συνέχεια, αφού διώχθηκαν από αυτή, η εταιρεία απαίτησε τη δέσμευση των τραπεζικών τους λογαριασμών προκειμένου να αποζημιωθεί!

Με βάση τα παραπάνω, και όπως έχουμε ήδη δηλώσει, υπερασπιζόμαστε την πολιτιστική κληρονομιά της πόλης, αλλά και την ποιότητα ζωής των κατοίκων της Θεσσαλονίκης, που υπομένουν εδώ και τόσα χρόνια ένα έργο από το οποίο κερδίζουν ως τώρα μόνο οι εργολάβοι και το οποίο ήταν εξαρχής ενταγμένο στη λογική των μεγάλων έργων, καθόλου άμοιρη ευθυνών για τη συγκεκριμένη εξέλιξή του. Μεγάλα έργα που κατά κανόνα δεν αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου κυκλοφοριακού σχεδιασμού, ούτε σχεδιάζονται για να εξυπηρετήσουν το δημόσιο συμφέρον και τις κοινωνικές ανάγκες· αντίθετα, ο σχεδιασμός τους εξυπηρετεί πάντα τον εντυπωσιασμό, την «αγορά», τα πρόσκαιρα οφέλη, ενώ καταλήγουν ξανά και ξανά σε πεδίο διαπλοκής και κατασπατάλησης δημόσιου χρήματος.

Δεν θα ανεχτούμε νέες καθυστερήσεις, νέες «λύσεις», νέες εργοδοτικές αυθαιρεσίες, στο όνομα της «Ανάπτυξης», μιας ανάπτυξης που συμφέρει τους λίγους και υποκρύπτει ρεβανσισμούς και καριερισμούς. Διεκδικούμε να επαναπροσληφθεί άμεσα όλο το απαραίτητο προσωπικό βάσει ΣΣΕ.

Θέλουμε και Μετρό και Αρχαία. Και θέλουμε αυτό να συμβεί το συντομότερο δυνατό, με παραμονή των αρχαιοτήτων της Βενιζέλου κατά χώρα, με απόλυτο σεβασμό στις ανάγκες των πολλών, στα εργασιακά δικαιώματα των εργαζομένων στο έργο, στην ιστορία της πόλης. Αυτό που σίγουρα δεν θέλουμε είναι να συνεχίσει να γίνεται και αυτό το έργο βορά στα συμφέροντα των μεγαλοεργολάβων και παιχνίδι στα χέρια των πολιτευτών της εκάστοτε εξουσίας.

Για όλους αυτούς τους λόγους καλούμε σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας τη Δευτέρα 7/10 στις 17:30 στο Δημαρχείο του Δήμου Θεσσαλονίκης, όπου το θέμα θα συζητηθεί σε ειδική συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Να είμαστε όλες και όλοι εκεί!

Πόλη Ανάποδα-Δύναμη Ανατροπής – ενωτικό ψηφοδέλτιο στον Δήμο Θεσσαλονίκης